Παρασκευή, 19 Απρίλιος 2024
Μια εποχή έχει φτάσει στο τέλος της όταν οι βασικές ψευδαισθήσεις της έχουν εξαντληθεί, έγραφε ο Αρθουρ Μίλερ. Στην ταραγμένη δεκαετία 2010-19 οι Ελληνες δοκίμασαν τα πάντα. Αρχικά την απόλυτη άρνηση, έπειτα την τυφλή οργή. Οι «Αγανακτισμένοι» πλημμύρισαν τις πλατείες. Κάτω ακόνιζαν το δημαγωγικό τους ταλέντο οι μεθαυριανοί υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ, πάνω το αγριεμένο ακροατήριο της Ακροδεξιάς. Παράλληλα, δοκίμαζε την τύχη του ένας ηπιότερος κεντροδεξιός λαϊκισμός, με γενεσιουργό μύθο την τάχα διογκωμένη καταγραφή του ελλείμματος του 2009 που τάχα επέφερε το μνημόνιο. Ηταν ο προθάλαμος του ακραίου αντιμνημονιακού λαϊκισμού που επρόκειτο να εκτοξεύσει στην εξουσία τους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Στις εκλογές του 2012 η λαϊκή ψήφος ανέδειξε τον ΣΥΡΙΖΑ δεύτερο κόμμα κι έβαλε στη Βουλή τους νεοναζί. Η κυβέρνηση των «Σαμαροβενιζέλων» συνέχισε την προσαρμογή Παπανδρέου-Παπαδήμου, και το φως άρχισε να φαίνεται στο βάθος του τούνελ: πρωτογενές πλεόνασμα το 2013, ανάκαμψη το 2014. Ομως το φως ήταν το τρένο των έξαλλων ψευδαισθήσεων, που έφερε ένα άτακτο ασκέρι νεομαρξιστών, κομμουνιστών, ακροδεξιών και φανφαρόνων να διαχειριστούν τις τύχες της χώρας. (Με ανατριχιαστική ακρίβεια καταγράφουν τις μέρες εκείνες οι Ελ. Βαρβιτσιώτη και Β. Δενδρινού στην «Τελευταία μπλόφα»). Τον Σεπτέμβριο 2015, αφού η χώρα κράσαρε στον τοίχο, οι ψηφοφόροι ζαλισμένοι έδωσαν άλλη μία ευκαιρία.
Αφού τα δοκίμασαν όλα οι πολίτες, στις 7 Ιουλίου είπαν να πειραματιστούν με την εγγύτερη εκδοχή μιας σύγχρονης δυτικοευρωπαϊκής κυβέρνησης. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έκλεισε μια εποχή εξαντλημένων ψευδαισθήσεων, ανοίγοντας μια τετραετία, παρά ταύτα, υψηλών προσδοκιών. Οι πρώτες κινήσεις υποδεικνύουν την ορθολογικότερα συγκροτημένη πρόταση για τη χώρα από την αρχή της κρίσης.
Δεν είναι μόνο η αναδιάταξη προτεραιοτήτων σε τομείς που ο συνδυασμός ιδεοληψίας και ανεπάρκειας των προκατόχων είχε παραμελήσει: Τη μείωση των φόρων στις επιχειρήσεις και στη μεσαία τάξη. Τη διεκδίκηση δημοσιονομικού χώρου στη βάση πραγματικών μεταρρυθμιστικών και αναπτυξιακών αποτελεσμάτων. Τον συνολικό μετασχηματισμό του Δημοσίου, ώστε να υπηρετεί την προτεραιότητα των ιδιωτικών επενδύσεων. Το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Τον ψηφιακό, τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του κράτους. Είναι η ανάδειξη των προτεραιοτήτων αλλά και των διοικητικών προϋποθέσεων επίτευξής τους: η δημιουργία επιτελικού κέντρου γύρω από τον πρωθυπουργό, η δραστική ενίσχυση του κυβερνητικού συντονισμού. Η μετακόμιση από το κέλυφος του Μαξίμου στο κτίριο της Βασιλίσσης Σοφίας ως πραγματικό κέντρο εργασίας δείχνει ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης αντιλαμβάνεται τη διακυβέρνηση με τους όρους λειτουργίας ενός σύγχρονου Γραφείου Πρωθυπουργού.
Βέβαια, κάθε νέα περίοδος εμπεριέχεται στην προηγούμενη και εγκυμονεί την επόμενη. Η ευρεία, την τελευταία τετραετία, απομυθοποίηση της Αριστεράς στο πεδίο των πολιτικών συμβόλων, κι όχι μόνο της διακυβέρνησης, επιτρέπει καινοτομίες που δέκα χρόνια πριν θα φάνταζαν παράτολμες. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι η πρώτη που προχωρεί στην κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Τα σημερινά συμφραζόμενα συνδέουν το άσυλο όχι με ηρωικούς αντιδικτατορικούς αγώνες αλλά με αυθαίρετους μπαχαλάκηδες που καταστρέφουν δημόσια περιουσία χλευάζοντας τον κόπο του φορολογουμένου.
Το σημαντικότερο στοίχημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η αύξηση της απασχόλησης, η δημιουργία καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, ο επαναπατρισμός του brain drain, προσδιορίζεται κι εκείνο από μια γενεαλογική αντικατάσταση. Στα 10+ χρόνια της κρίσης (ο Δεκέμβριος 2008 ήταν ο προάγγελος του σεισμού), βαθιές μεταβολές συντελέστηκαν. Παιδιά του δημοτικού τότε, διέτρεξαν τη μαθητική τους ζωή στο περιβάλλον κρίσης, ανεργίας, φτωχοποίησης. Αλλοι εισήλθαν στην παραγωγική ηλικία αδυνατώντας να βρουν δουλειά, αναζητώντας κατά χιλιάδες διέξοδο στην άτυπη οικονομία ή στο εξωτερικό. Ανθρωποι που έχασαν τη δουλειά τους έχουν υποστεί τη σαρωτική ματαίωση της μακροχρόνιας ανεργίας.
Η νέα κυβέρνηση έχει μια συγκροτημένη στρατηγική απασχόλησης, που στηρίζεται στη λογική των αναπτυξιακών κινήτρων και ευκαιριών αντί των επιδομάτων. Θα κριθεί από τα αποτελέσματα, και θα κριθεί αυστηρά.
Ο επιφανέστερος συνδυασμός καινοτομίας και συνέχειας εκπροσωπείται από την ίδια την πολιτική προσωπικότητα του νέου πρωθυπουργού. Ένας φιλελεύθερος εκσυγχρονιστής, μεταρρυθμιστής στην παράταξή του, συσπείρωσε γύρω του μια κρίσιμη μάζα προοδευτικών πολιτών, με πρόθεση να κυβερνήσει από το Κέντρο, ως επικεφαλής ωστόσο ενός γηρασμένου, αμαρτωλού κόμματος, που ο κορμός του βρίσκεται στη λαϊκή Δεξιά. Το εσωτερικό πολιτικό κεφάλαιο του Κυριάκου Μητσοτάκη αντλείται από το γεγονός ότι έφερε τη Ν.Δ. στην εξουσία, κατάγοντας μια πολύ μεγάλη εκλογική νίκη. Δεν είναι απεριόριστο το κεφάλαιο αυτό, και ο ζωτικός του πολιτικός χρόνος πολύ βραχύτερος από το σύνολο μιας κυβερνητικής τετραετίας. Είναι όμως εξαιρετικά ελπιδοφόρο ότι η κυβέρνησή του ήρθε έτοιμη και με επίγνωση του ιστορικά επείγοντος.
*Δημοσιεύτηκε στην "Καθημερινή" στις 21/7/2019.
