Το γεγονός ότι ο Πρόεδρος του ΣΕΒ, ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος – εκπρόσωπος ενός από τα τελευταία εναπομένοντα δείγματα της μεταποίησης/βαριάς βιομηχανίας στην αποβιομηχανισμένη Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, συνεχιστής του «Τιτάνα» των Κανελλόπουλων αλλά και γιος του Θόδωρου Παπαλεξόπουλου που η δική του θητεία στο πηδάλιο του ΣΕΒ είχε συνδεθεί με την (λησμονημένη, σιγά-σιγά) έννοια του κοινωνικού διαλόγου – έκρινε χρήσιμο, στην φετινή Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου, να επιμείνει στον στόχο μιας ανάπτυξης «συμπεριληπτικής, διατηρήσιμης και βιώσιμης» έχει την σημασία του. Όπως και το ότι η όλη διοργάνωση στηρίχθηκε στο μότο «επενδύουμε στο εμείς» - πέραν του περίπου πάγιου «χαράζουμε το μέλλον».
Ασφαλώς παρόμοιες διακηρύξεις δεν διεκδικούν πρωτοτυπία. Όμως η αναφορά στην συμπεριληπτικότητα, την inclusiveness που τόσο έχει «τρέξει» στον πολιτικό λόγο του Τζο Μπάιντεν/των Αμερικανών Δημοκρατικών, αλλά και της Προέδρου της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ (ήδη από την εποχή του ΔΝΤ< δε) και το ότι ως πρώτο στόχο απαρίθμησε το «να φέρουμε πιο κοντά τις επιχειρήσεις στην κοινωνία» (εδώ, ειλικρινά, διακρινόταν η σκιά Θόδωρου Παπαλεξόπουλου ...), ύστερα την καινοτομία, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζόμενων («όλων των εργαζόμενων», πάλι Θ. Παπαλεξόπουλος), παραπέρα την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, σε τελευταία δε θέση την «σύγχρονη βιομηχανική πολιτική», αυτό δείχνει ότι «κάτι» υπάρχει στον αέρα. Βλέπετε, όταν πριν λίγες μόνο μέρες – προκειμένου να στηρίξει την οξεία κριτική του για το Εργασιακό Χατζηδάκη – ο Αλέξης Τσίπρας είχε μιλήσει για μιαν «ανάπτυξη που πρέπει να είναι συμπεριληπτική» και όχι για λίγους επιχειρηματικούς ομίλους (το πλαίσιο ήταν η σχεδόν νοσταλγική αναφορά του στην μείωση του χρόνου εργασίας, με στόχο 35ωρο...), λιγότερα πολεμοφόδια δαπανήθηκαν για να «απαντηθεί» η πρόταση για μείωση του χρόνου εργασίας που αληθινά δύσκολα βγαίνει πέρα στην σημερινή (και αυριανή) συγκυρία, ενώ πολύ περισσότερα για να κυνηγηθεί – ως πολυσύλλαβος; ως λόγιος; ως εισαγόμενος; – ο όρος «συμπεριληπτική» ανάπτυξη.
Φαίνεται λοιπόν, ότι τον όρο θα χρειαστεί τελικά να τον μάθουμε! Το «nobody left behind», την απόρριψη της εγκατάστασης των ανισοτήτων. Όχι δε μόνο για λόγους πολιτικής ηθικής, αλλά και για την ίδια την αποτελεσματικότητα των οικονομιών: ας προσεχθεί αυτό.
Διόλου τυχαία, και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στην δική του παρέμβαση (με φόρμα συζήτησης με Αλβέρτο Μπουρλά) στην ΓΣ του ΣΕΒ, πέραν της αναμενόμενης διακήρυξης ότι «η χώρα είναι πολύ καλά προετοιμασμένη για το νέο αναπτυξιακό άλμα» (ως είδος εγγυητή της υγειονομικής ησυχίας, υποθέτει κανείς, η παρουσία Μπουρλά/Pfizer), στάθηκε στην επισήμανση ότι οι συνθήκες είναι καλές για μιαν «ανάπτυξη που θα περιορίζει τις ανισότητες», μιαν ανάπτυξη «διαφορετική από των προηγούμενων δεκαετιών». Με την άλλη ατάκα, «τώρα που οι συνθήκες είναι καλές, επενδύστε στην Ελλάδα» να συνδέει με τις πάγιες εκκλήσεις της Ελληνικής πολιτικής τάξης – ακόμη από εποχής Γεράσιμου Αρσένη! – προς την εκφραζόμενη κατά τεκμήριο από τον ΣΕΒ επιχειρηματική να προχωρήσει επενδυτικά, στην Ελλάδα...
Ξαναπερνώντας από Τσίπρα, στον ΣΕΒ μίλησε σε κάπως υψηλούς τόνους και καταγγέλλοντας «το κυρίαρχο οικονομικό δόγμα» και ζητώντας «μια νέα οικονομική πολιτική», για να δώσει πρώτη προτεραιότητα στην μείωση των ανισοτήτων, ύστερα στην προστασία του περιβάλλοντος (το πράσινο δεν θα μπορούσε να λείψει), κλείνοντας με την προοπτική «μακράς, βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης».
δεν θα αδικήσουμε τον αναγνώστη που θα μας παραπέμψει στην δεύτερη σκηνή της δεύτερης πράξης του Άμλετ, και δη στο «words,words,words». Όμως τόση (και τέτοια) σύγκλιση στην συμπεριληπτικότητα και στην προτεραιοποίηση – να κι άλλη πολυσύλλαβη λέξη! – της μείωσης των ανισοτήτων, με οικονομική δε λογική, δεν μπορεί να αγνοηθεί εύκολα.
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr την 1/7/2021.
Ας μείνουμε για μιαν ακόμη μέρα στα υψιπετέστερα Ευρωπαϊκά – έως ότου δηλαδή ξεκαθαρίσει πειστικότερα ο ορίζοντας σχετικά με το πώς διαμορφώθηκε η κατάσταση στα ΕυρωΤουρκικά και το τι συνεπάγεται αυτό για τα ΕλληνοΤουρκικά (με την Ελένη Σουρανή να τροχιοδρομεί σιγά-σιγά για την Πρεσβεία στην Ρώμη, άρα με χρονικό όριο στο σχήμα άμεσης επαφής εκτόνωσης των ΕλληνοΤουρκικών με Ιμπραήμ Καλίν...). Βλέπετε, οι άμεσες δηλώσεις και τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου λένε μέρος μόνο της ουσίας. Ας δούμε λοιπόν σήμερα κάτι πιο μακροπρόθεσμο: την Διάσκεψη για «Το Μέλλον της Ευρώπης», δηλαδή μια σειρά από πρωτοβουλίες που έχουν δρομολογηθεί, με το εναρκτήριο λάκτισμα να έχει δοθεί στις 9 Μαΐου («Ημέρα της Ευρώπης»: χαρακτηριστικά, υπάρχουν δυο «Ημέρες της Ευρώπης» , την μια γιορτάζει η ΕΕ στις 9/5, την άλλη το Συμβούλιο της Ευρώπης στις 5/5...), στο Στρασβούργο. Την πρωτοβουλία αυτή, μετά και την επιτάχυνση διαδικασιών και το ξεπέρασμα ταμπού που έφερε η απόφαση για μιαν κάποια αμοιβαιοποίηση χρέους με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας/το όλο σχήμα του Next Generation EU, είχε προωθήσει εμφατικά ο Πρόεδρος Μακρόν. Ο οποίος και κήρυξε στο Στρασβούργο, περίπου ως αμφιτρύων, τις εργασίες της τωρινής Διάσκεψης σε ΕυρωΚοινοβουλευτικό φόντο. Προσήλθαν άλλωστε και πολλοί άλλοι κεντρικοί πολιτικοί τενόροι – από Γερμανία, λόγω προϊούσας δύσης του άστρου της Καγκελαρίου Μέρκελ, ήρθε στο προσκήνιο ο Πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Στάινμάγιερ. Αυτονόητα, συστρατεύθηκαν οι Πρόεδροι των θεσμικών οργάνων Νταβιντ Σασόλι, Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν και Αντόνιο Κόστα (ως Πρόεδρος του Συμβουλίου), κυρίως όμως αποφασίστηκε ότι στις διαδικασίες θα μετέχουν – πέραν των 108 Ευρωβουλευτών και εκπροσώπων των Κυβερνήσεων των «27», και εκπρόσωποι της Κοινωνίας Πολιτών (κυρίως επιστρατευόμενοι από μελετητικά κέντρα ή/και ΜΚΟ σε κάθε χώρα: παράδειγμα, σ' εμάς, το ΕΛΙΑΜΕΠ όπου έχει δημιουργηθεί με στήριξη fellowship μηχανισμός για διάχυση της ενημέρωσης και κινητοποίηση).
Προκειμένου να υπάρξει η αίσθηση – ή τουλάχιστον να δοθεί η εντύπωση – ευρύτερης συμμετοχής της κοινής γνώμης, άνοιξε πλατφόρμα η οποία (θεωρείται ότι) δίνει την ευκαιρία σε κάθε Ευρωπαίο και κάθε Ευρωπαία να καταθέσει απόψεις ή/και προτάσεις. Η πλατφόρμα αυτή είναι ήδη ανοιχτή από τις 19 Απριλίου και στην επεξεργασία των (κατ' ανάγκην ετερόκλητων) τοποθετήσεων που ήδη συλλέγονται – βέβαια μέχρι την έναρξη των εργασιών της Διάσκεψης είχαν υπάρξει μόλις μονοψήφιος αριθμός χιλιάδων συμμετοχών... – αναφερόταν ότι θα αξιοποιηθεί μέχρι και τεχνητή νοημοσύνη.
Όπως κι αν έχει το πράγμα, στην εναρκτήρια σύνοδο της κυρίως Διάσκεψης σε Ολομέλεια, με τον πάντα δυναμικό Γκυ Φέρχοφσταντ – Φιλελεύθερο Βέλγο Ευρωβουλευτή – να μιλά για «σκυταλοδρομία αλλαγών και μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής πολιτικής», και τον αρμόδιο Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μάρος Σέρκοβιτς να δεσμεύεται εκ μέρους της Επιτροπής ότι το ίδιο το Πρόγραμμα Δράσης της θα στηρίζεται εφεξής στις προτάσεις της Διάσκεψης, έγινε (αυτονόητα...) φανερό ότι ούτε αυτό το forum μπορεί να διαμορφώσει συνθήκες ουσιαστικής συζήτησης. Παράδειγμα: στις τοποθετήσεις των συμμετεχόντων δόθηκε ο χρόνος του ενός λεπτού για καθεμια ή καθένα τους...
Αναμένεται τώρα η συνέχεια. Πάντως, μην παραβλέπουμε ότι συμμαχία μιας ντουζίνας χωρών, αρκετών με Ευρωδιστακτική παράδοση – στο μέτρο που, σ' αυτές, υπήρξαν τα δημοψηφίσματα με αρνητική έκβαση για το ΕυρωΣύνταγμα ή/και για συμμετοχή στην Ευρωζώνη – μεταξύ τους η Ολλανδία, η Δανία, η Σουηδία ή η Ιρλανδία, αλλά από δίπλα και η Αυστρία, η Τσεχική Δημοκρατία, οι 3 Βαλτικές, η Μάλτα... – ήδη ζήτησαν και πέτυχαν την διαβεβαίωση ότι το εγχείρημα της Διάσκεψης για «Το Μέλλον της Ευρώπης» δεν θα δημιουργήσει νέες/πρόσθετες νομικές δεσμεύσεις, ούτε θα φέρει επικαλύψεις ή διατάραξη στις κυρίως νομοθετικές διαδικασίες της Ένωσης. Η σκιά της Συνέλευσης/Convention για το Μέλλον της Ευρώπης που είχε ξεκινήσει πριν δυο δεκαετίες με πολλές ελπίδες και προσδοκίες μετά την Κορυφή του Λάκεν (Δεκέμβριος του 2001) με πανηγυρική Διακήρυξη, που «έτρεξε» επί δυο χρόνια με Προεδρία του μακαρίτη Βαλερύ Ζισκάρ ντ Εσταίν και που κατέληξε (Ιούλιο του 2003) με Σχέδιο Συντάγματος για την Ευρώπη το οποίο... καταβυθίστηκε με τα δημοψηφίσματα Γαλλίας και Ολλανδίας για να διασωθεί ως Συνθήκη της Λισσαβώνας (Δεκέμβριο του 2007) και κατόρθωσε να απογοητεύσει τους πάντες, η σκιά αυτή είναι φανερό ότι έχει διδάξει τους τωρινούς.
Συνολικά, «μικρό καλάθι».
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 25/6/2021.
Με την παρουσία της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλας φον ντερ Λάϊεν στην Αθήνα – με αίσθηση της ανάγκης για τελετουργίες, η vDL (αυτή είναι η βρυξελλιώτικη κωδική ονομασία της) βρέθηκε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αρχαία Αγορά, σε μια απόπειρα ανάκλησης στην μνήμη ημερών Φρανσουά Μιτεράν με Ανδρέα Παπανδρέου και Μελίνα... – δόθηκε το εναρκτήριο λάκτισμα στο εγχείρημα "Greece 2.0". Δηλαδή στην με Ευρωπαϊκή (συν)χρηματοδότηση προσπάθεια επανεκκίνησης της οικονομίας μετά την πανδημία του κορωνοϊού. Η Πρόεδρος της Επιτροπής βρέθηκε και στην Ιβηρική, Πορτογαλία/Ισπανία, με λιγότερη μεν θεατρικότητα αλλά την ίδια υπόσχεση/προσδοκία ότι το πακέτο New Generation EU δεν θα επιτρέψει να βαθύνουν κι άλλοι οι ανισότητες, ότι δεν θα μείνει πίσω κι άλλο ο Ευρωπαϊκός Νότος...
Την ίδια μέρα, ο πλανητικός οίκος μόδας – αλλά η μόδα στην εποχή μας είναι κάτι πολύ περισσότερο από υψηλή ραπτική. είναι όνειρο ένταξης και αναγνώρισης – Dior θέτει την Ελλάδα, για την ώρα μέσω του Παναθηναϊκού Σταδίου: οι λήψεις από Παρθενώνα θα ακολουθήσουν, στο φως μιας διαφορετικής διεθνούς προσοχής ("Dior Celebrates Greece"). Λίγο με υπόμνηση αρχαιοελληνικών αξιών (phos και kallos), λίγο λαϊκή τέχνη και λίγο μνήμη Ολυμπιακών Αγώνων και λίγο 200 χρόνια, δηλαδή με την εκλεπτυσμένη – η μάρκα Dior το εγγυάται, αυτό τουλάχιστον! – εκδοχή του pot-pourri, όχι μόνο οι 400 υψηλοί προσκεκλημένοι (κάθε προσκεκλημένος του Dior είναι «υψηλός») αλλά και εκατομμύρια κόσμος μέσω τηλεόρασης και streaming θα παρακολουθήσουν. Από κάθε γωνία της υφηλίου.
Μας το εκμυστηρεύθηκαν και τείνουμε να το πιστέψουμε: μ' όλα αυτά εν εξελίξει η Lamda/Λάτσης, παρεκλήθη να μετακινήσει για την επόμενη εβδομάδα τις ανακοινώσεις για εκκίνηση του Ελληνικού (αυτή την φορά με εκταμίευση των πρώτων 300 εκατομμυρίων ευρώ, συν την κατάθεση της εγγυητικής 347 εκατ.) ως έργου ανάπλασης/ανάπτυξης μετά και την άρση των τελευταίων δικαστικών εκκρεμοτήτων. Αυτό, δε, παρά το γεγονός ότι η αποχώρηση ή πάντως απομάκρυνση της Mohegan από το σχήμα με ΓΕΚ/ΤΕΡΝΑ για το καζίνο, δημιουργεί ένα ζητηματάκι αντικατάστασης του κεντρικού αυτού στοιχείου της τεχνογνωσίας παιγνίων (ενδιαφέρον να σημειώσει κανείς πώς η Lamda δέχθηκε/ζήτησε να φύγει από την μέση το προαπαιτούμενο/condition precedent για το Καζίνο). Κάποιος κατά τα φαινόμενα συνειδητοποίησε ότι η συσσώρευση κινήσεων παραγωγής ενθουσιασμού κινδυνεύει να κάψει την ίδια την θετική δυναμική και «κράτησε πίσω» το Ελληνικό.
Πάντως, όλη αυτή η συσσώρευση εμβληματικών κινήσεων – έχουμε βλέπετε και τον Elon Musk, της Tesla και της SpaceX, τον άνθρωπο που με ένα tweet του αυξάνει κατά 10% την αξία του κλονισμένου Bitcoin μέσα σε μια μέρα, να χρησιμοποιεί στον ιντερνετικό δημόσιο λόγο του το σωκρατικό, πλην σε εκδοχή Διογένους Λαέρτιου «ειδέναι μεν μηδέν, πλην αυτό τούτο ειδέναι»! σε άπταιστα αρχαία, με πνεύματα και τόνους στο Twitter – μέχρι στιγμής δεν έκανε την Κυβέρνηση να απογειωθεί με αναφορές σε «νέα εποχή» της Ελλάδας/της Ελληνικής οικονομίας. Και τούτο, παρά το ότι πιο πρακτικές και προσγειωμένες ενδείξεις – από το 5ετές ομόλογο που, ένα μήνα μετά την έκδοση του στο 0,2%, πέρασε σε αρνητικό έδαφος μέχρι τα έσοδα Μαϊου που ξεπέρασαν κατά τι (1,6%) για πρώτη φορά τον προϋπολογισμένο στόχο, στηρίζοντας έτσι τον ισχυρισμό ότι τα ευμενή αποτελέσματα του α΄3μήνο σε (επίπεδο ΑΕΠ ύφεση μόνο -2,3%) έναντι του 2020 επιτρέπουν να γίνεται λόγος για θετική πορεία 6μήνου.
Στο τελευταίο αυτό ζήτημα, των θετικών ενδείξεων και της επικοινωνιακής αυτοσυγκράτησης, θα επανέλθουμε. Όμως στο ερώτημα που θέτουν οι δημόσιες/διεθνείς κινήσεις ανάδειξης της Ελλάδας/των Ελληνικών πραγμάτων, το: «χρειάζεται η Ελλάδα επανανακάλυψη»; θα δώσουμε την απάντηση «Ναι!».
Αλλά με μεγάλη, πολύ μεγάλη προσοχή στο «πώς».
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr. στις 18/6/2021.
Στην σημερινή Κυβέρνηση, που κλείνει σε λίγες μέρες δυο χρόνια παραμονής στην εξουσία χωρίς (δημοσκοπικά τουλάχιστον) να έχει καταβάλλει έστω και επ' ελάχιστον το τίμημα της άσκησης της εν λόγω εξουσίας – κι ας γνώρισε βίαιες αναταράξεις: πανδημία του κορωνοϊού με τα lock-down της, προσφυγικό/μεταναστευτικό, σχεδόν ανάφλεξη στην Ανατ. Μεσόγειο και πάντως επιδείνωση των Ελληνοτουρκικών – είναι παράξενο, αλλ' οι περισσότεροι που συμμετέχουν δεν δείχνουν να έχουν χωνέψει ότι... είναι η εξουσία. Αυτό φαίνεται, ιδίως, με την σταθερά συνεχιζόμενη πρακτική της αντιπολίτευσης προς την (Αξιωματική) Αντιπολίτευση. την άσκηση πολιτικής ως εκφώνηση αντί-ΣΥΡΙΖΑ λόγου. περισσότερο απ' ο,τιδήποτε άλλο, καταδείχθηκε αυτό με την επιλογή του ίδιου του Πρωθυπουργού να συμβάλει στον εορτασμό των 40 χρόνων από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ όχι απλώς αγνοώντας Ανδρέα Παπανδρέου (λίγο αναμενόμενο, καίτοι ρηχό) και Κώστα Σημίτη (προφανώς η Ευρωζώνη κρίθηκε δευτερεύουσα υπόθεση!) αλλά και να ξεχωρίσει για καταγγελία το «σκοτεινό διάλειμμα» του 2015, συν να μιλήσει για συντριβή της δημιουργίας εξισώνοντας «αριστερό προσωπείο» και «ακροδεξιά πρόσωπο του φασισμού και των μέσων».
Ε, λοιπόν, ένας από την σημερινή Κυβέρνηση – από την σημερινή κατάσταση θα λέγαμε, καθώς στην πάντοτε όχι-και-τόσο-θεσμική Ελλάδα μας η εξουσία δεν ασκείται μόνο, ούτε καν κυρίως από τις Κυβερνήσεις – δείχνει να έχει συνειδητοποιήσει ότι ΕΧΕΙ την εξουσία. Όχι δε κάποιος προσγειωμένος ή χαμηλότονος ή (της μωρίας άπαγε!) συναινετικός, αλλά ο Άδωνις Γεωργιάδης. Ο οποίος, συνειδητοποιώντας ότι την έχει και την ασκεί την εξουσία, ενώ ανέκαθεν είχε (και την διατηρεί) την τάση να ασκεί την πιο θορυβώδη και οξεία αντιπολίτευση, έχει ξεκινήσει με σταθερά βήματα να καταδεικνύει ότι ... κυβερνά. ότι κάνει επιλογές ουσίας, ότι προχωράει. Οπότε η κατεδαφιστικότητα του παρελθόντος (η βαθιά ανασφάλεια των πολιτικών της Μεταπολίτευσης, του «παρέλαβα καμένη γη») δεν έχει πλέον κάτι να του προσφέρει.
Φάνηκε ήδη αυτό όταν ο Άδωνις αγκάλιασε δημόσια την παρουσία και τις επιλογές του Νίκου Καρανίκα, ως εμπνευστή και υποστηρικτή της εισαγωγής της φαρμακευτικής κάνναβης στην καλλιέργεια και επεξεργασία στην Ελλάδα. (Το τι, εν συνεχεία, έκανε ο δύστυχος Καρανίκας με αυτό το πολιτικό δώρο, άλλη υπόθεση...). Ήδη όμως, με την Γεωργιάδεια αναγνώριση ότι ο Λευτέρης Κρέτσος, «δεξί χέρι του Νίκου Παππά», με την μείζονα αντιπαράθεση για τις τηλεοπτικές άδειες ανοιχτή και με την (χλωμή, σιγά-σιγά) υπόθεση της Προανακριτικής εν εξελίξει, πιστώνεται τις διαδικασίες για προσέλκυση των διεθνών κινηματογραφικών παραγωγών στην Ελλάδα, γίνεται ένα βήμα παρακάτω. Δεν θα αποκλείαμε – τελείως – άμα (ξανα)σκαλώσει κάποια στιγμή υπόθεση της ανάπτυξης του Ελληνικού με το εκεί Καζίνο κλπ., να ακούγαμε από τα χείλη Αδώνιδος την αναγνώριση του ότι τελικά δεν ήταν και τόσο εύκολη η υπόθεση αυτή, που την πάλεψαν (και) οι προηγούμενοι και οι προ-προηγούμενοι...
Αυτές, όμως, είναι πρακτικές εντέλει πλευρές της πολιτικής. Υπάρχουν ωστόσο και βαρύτερες/ουσιωδέστερες. Η διόρθωση πορείας στο Μακεδονικό – δεν θα χρησιμοποιήσουμε ποτέ τον υποτιμητικό όρο «κωλοτούμπα» για σοβαρά ζητήματα – με το εύρημα ότι, αν δεν προχωρήσει τώρα η εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών (=κύρωση των Μνημονίων συνεργασίας με Βόρεια Μακεδονία) θα έχουμε «δωρίσει το όνομα Μακεδονία στα Σκόπια», χρειαζόταν περισσό θάρρος για να εκφωνηθεί από κάποιον που συμπαρατάχθηκε δυναμικά στις τάξεις των Μακεδονομάχων.
Πλην, ακόμη βαρύτερη η ευθεία και απολογητική αναγνώριση «λαθών του παρελθόντος» για την τοποθέτησή του – εποχής ΛΑ.Ο.Σ. κλπ. – στο φρικτό ζήτημα του Ολοκαυτώματος. Με την διατύπωση «ήταν απαράδεκτη η τότε συμπεριφορά μου», ο Α. Γεωργιάδης ασφαλώς και δεν καθάρισε την βαριά σκιά του αντισημιτισμού που κουβάλησε παλιότερα. Ούτε και η επίκληση ότι «η προσωπική σχέση με τον Κώστα Πλεύρη επέτρεψε να θεωρήσουν πολλοί ότι ανεχόμουν, ή και συμμεριζόμουν αντισημιτικές απόψεις» θα πείσει εύκολα/οριστικά – πλην όμως τουλάχιστον η αποκήρυξη του παρελθόντος έγινε το 2017 πριν ακόμη ξεκινήσει η πορεία Γεωργιάδη στο κυρίως προσκήνιο της τωρινής εξουσίας. (Ενώ, π.χ. ο πλησιόχωρος Μαυρουδής Βορίδης χρειάστηκε την προειδοποίηση του Ισραήλ ότι «δεν θα συνεργαζόταν» με τον (τότε, 2019) υπουργό Γεωργίας «γνωστού για τις ρατσιστικές και αντισημιτικές απόψεις του» προκειμένου να περάσει στην αντίπερα όχθη.
Αξίζει να παρατηρεί κανείς την ιδιαίτερη περίπτωση Γεωργιάδη. Από κοντά. Το ότι επ' εσχάτων του χαρίζει μεγάλη έχθρα από τους έως χθες δυναμικούς υποστηρικτές του κάνει την παρατήρηση ακόμη πιο ενδιαφέρουσα.
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 9/6/2021.
Όσοι προσεγγίζουν τις μεθόδους αστυνόμευσης – σε λίγο ευρύτερα από το δικό μας, επαρχιακό/δεμένο με το παρελθόν περιβάλλον – έχουν να διακρίνουν τις εκδοχές κοντά-στην-κοινωνία (κάποια στιγμή πήγαν να δοκιμασθούν και σ' εμάς, με τον αστυνομικό της γειτονιάς, ή τις πεζές περιπολίες), την αστυνόμευση που στηρίζεται στην αξιοποίηση πληροφοριών και την ανάλυσή τους (κι αυτή κάποια στιγμή πήγε να δοκιμασθεί, όχι με την παλιά μέθοδο του «καρφιού» αλλά λιγάκι πιο εξελιγμένα) . την προσέγγιση της μηδενικής ανοχής (κι αυτή σ' εμάς πολλές φορές συζητήθηκε, με πολιτικό/μηντιακό αίτημα προερχόμενο από την «εποχή Τζουλιάνι»/Νέας Υόρκης) που ωστόσο δεν αντέχεται κοινωνικά στα μέρη μας. ακόμη-ακόμη και την «έξυπνη αστυνόμευση»/smart policing, που μέχρι και τους Κύπριους συγκίνησε...
Τελικώς, αν ξεφύγει κανείς από την επικοινωνιακή προσέγγιση του μεγάλου, του όλου και πιο κεντρικού αιτήματος της ασφάλειας που εντείνεται στην κοινωνία – η οποία επικοινωνιακή διάσταση ξανάρχεται να κατάπιε την ουσία – βλέπει ότι η «δική μας», η Ελληνική μέθοδος (και) αστυνόμευσης είναι η αναμενόμενη: «Βλέποντας και κάνοντας». Σε πλήρη εξέλιξη, αυτό, με τις πιο πρόσφατες αναταράξεις που καταγράφηκαν με το μεγάλο/το οργανωμένο έγκλημα. Εξελίξεις οι οποίες εκτόπισαν και το ζήτημα της αστυνόμευσης στον δημόσιο χώρο, στον δρόμο, με δυσοίωνη αιχμή της αυτοαδρανοποίηση της Αστυνομίας στα κορωνοπάρτι ή/και τις απλούστερες περιπτώσεις συνωστισμού/συγχρωτισμού (η ευθύνη «μετατέθηκε» στην μηντιακή καταγγελτικότητα, ιδίως κατά των νέων) ιδίως μετά το αυτογκόλ αστυνομικής βίας στην Νέα Σμύρνη, όμως και την περιπέτεια των ΟΠΠΙ στα Πανεπιστήμια (όπου τελικά θα πραγματοποιηθούν οι προσλήψεις, με μονιμότητα, 400 Ειδικών Φρουρών χωρίς προαπαιτούμενο – όπως είχε ανακοινωθεί – πτυχίο, αλλά την σοφία του «μη βιαζόμαστε» για ενεργοποίηση του πολυδιαφημισμένου σχήματος.
Οι όλο και πυκνότερες περιπτώσεις εκκαθάρισης λογαριασμών μεταξύ συμμοριών (κατά την ενημέρωση της Αστυνομίας, αυτό), μετά και την προ 2 ήδη μηνών δολοφονία Καραϊβάζ και πιο πρόσφατα την φρικτή/ «άσκοπη» στα πλαίσια ληστείας δολοφονία στα Γλυκά Νερά, εγκατέστησαν νευρικότητα στις αρχές ασφαλείας. Και στον συνήθως οργανωμένο στις δημόσιες κινήσεις του Μιχάλη Χρυσοχοϊδη. Και τούτο ενώ δεν χρειάζονται πλέον δημοσκοπήσεις για να καταγραφεί η ανησυχία του κόσμου...
Οι πολύκροτες διαβεβαιώσεις για ταχύτατη διαλεύκανση της υπόθεσης Καραϊβαζ, η επικήρυξη 300.000 ευρώ για πληροφορίες στην υπόθεση Γλυκών Νερών, η κωμική (αν δεν αποτελούσε τραγικό δείγμα ελαφρότητας...) διακίνηση από αστυνομικές πηγές ότι «οι δράσεις ήταν απρόσεκτοι», τέλος η συνεχής ανάμειξη του Μεγάρου Μαξίμου «δι επίδειξιν ενδιαφέροντος», όλα αυτά επέτειναν την νευρικότητα.
Πρώτο αποτέλεσμα, η προ βδομάδων πρωτοβουλία Χρυσοχοΐδη να ανακοινώσει ότι παρέδωσε στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου «λίστα με 500 ονόματα και στοιχεία και διευθύνσεις» ανθρώπων του οργανωμένου εγκλήματος, υιοθετώντας έτσι de facto την άποψη των κύκλων της Αστυνομίας και των μονίμων τροφίμων των πρωϊνάδικων συνδικαλιστών της ότι «εμείς τους πιάνουμε, εκείνοι (η Δικαιοσύνη) τους αφήνει ελεύθερους». Δεύτερο αποτέλεσμα, συσκέψεις επί συσκέψεων και αναγγελία νέων οργανωτικών σχημάτων, task forces και όλων των σχετικών. Με τα τούτα και με τα εκείνα, το «Νόμος και Τάξη» που θεωρήθηκε βασικό ατού της σημερινής Κυβέρνησης γυρίζει ανάποδα. Και ο ευνοούμενος των δημοσκοπήσεων Μιχάλης Χρυσοχοϊδης βρίσκεται σε πτώση. Όμως, η συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη έχει μεγάλο βάθος. Δείτε:
Δυο τοποθετήσεις του Μιχάλη Χρυσοχοϊδη δεν προσέχθηκαν – δεν τους δόθηκε δηλαδή η σημασία που θα δικαιούνταν, πέρα από τον πολιτικό «θόρυβο» - ενώ προδιαγράφουν μέλλον. Είτε με τον ίδιο στο πηδάλιο, είτε με οποιονδήποτε άλλο. «Το οργανωμένο έγκλημα δεν έχει ιδεολογικές αναφορές αλλά έχει πολύ χρήμα που έχει αρχίσει εδώ και καιρό να το νομιμοποιεί με επιχειρηματικές δραστηριότητες». Δεν πρόκειται για κάποια ανακάλυψη, είναι το πρότυπο που λειτούργησε σε όλες τις προηγμένες χώρες (οικονομίες) κοινωνίες (φρίκη το «προσεγμένες» υπό αυτήν την έννοια, αλλά αυτή την λέξη διαθέτουμε, αυτήν χρησιμοποιούμε...), και δεν είναι ακριβώς βέβαιο ότι δεν ίσχυε και σ' εμάς εδώ και κάποιον καιρό όμως ο υπουργός ΠροΠο το τονίζει γιατί προφανώς κάτι βλέπει, κάτι του έχουν καταγράψει. Όχι μόνο για να πει το κλασικό «Δεν φταίω εγώ». Όμως η συνέχεια έχει μεγαλύτερο βάρος: «Εάν εισέλθει (το οργανωμένο έγκλημα) στους θεσμούς, τότε θα έχουμε ζήτημα κανονικής μαφίας». Και πάλι δεν είναι διόλου βέβαιο ότι αυτό που περιγράφεται εδώ και καιρό: θυμηθείτε το καθεστώς λειτουργίας των φυλακών, θυμηθείτε τον προσδιορισμό συνθέσεων σε δίκες με ενδιαφέρον περιεχόμενο (ή, πάλι, τις αυτοεξαιρέσεις από την έδρα όπου «καίει το θέμα».
Ακόμη και η φρουρά Φουρθιώτη, κορυφή του παγόβουνο του φαινομένου να πορεύεται το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (ο απόλυτος σαρκασμός!) με αλλότρια κριτήρια χρήση των θεσμών δεν είναι; Εκείνο πάντως που διαβλέπουμε ότι πήγε να πει ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, είναι κάτι πολύ βαθύτερο – μιλάει για την προοπτική (φοβούμεθα, δε, ότι μιλάει για διαπίστωση που κατ' αυτόν ήδη ισχύει...) να βρεθεί το οργανωμένο έγκλημα με τους κυρίως θεσμούς της δημόσιας ζωής. Με δεδομένη στην παγία αδυναμία του θεσμικού καμβά στην Ελληνική πραγματικότητα – θυμηθείτε το χρειάστηκε για να ξεπατωθεί η Χρυσή Αυγή... - , στο μέτρο που η τοποθέτηση Χρυσοχοΐδη έχει βάση, βρισκόμαστε συλλογικά στην αρχή (ή σε κάποια πρώιμη φάση) ταξιδιού στο σκοτάδι.
Το να αντιμετωπισθεί ΑΥΤΗ η πραγματικότητα με το κατεξοχήν επικοινωνιακό εργαλείο του ανασχηματισμού, όπως χτίζεται πίεση αυτές τις μέρες, θα ήταν δείγμα υπολογισμένης ανεμελιάς-προς-αδιαφορία-για-την-ουσία.
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 4/6/2021.
Οι επίσημες τελετές για τον εορτασμό επετείων – όσην ιστορικότητα κι αν αυτές παρουσιάζουν – έχουν χρησιμότητα όταν προδιαγράφουν το. μέλλον. Η απόφαση να συντονισθεί η διοργάνωση από πλευράς ΥΠΕΞ (μαζί με την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Γραφείο του ΕυρωΚοινοβουλίου στην Ελλάδα) για τα 40 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ με την έναρξη της συζήτησης για «Το Μέλλον της Ευρώπης», δηλαδή της σειράς διαβουλεύσεων και δημόσιων συζητήσεων που θα καταλήξουν σε Διάσκεψη για το Ευρωπαϊκό αύριο και τις αλλαγές που χρειάζεται να δρομολογηθούν, έδειξε προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η επιλογή του περιστυλίου του Ζαππείου όπου Καραμανλής και Ζισκάρ – στις 28 Μαΐου 1979 – πλαισίωσαν την υπογραφή της Πράξης Προσχώρησης (που ίσχυσε από 1/1/81, όθεν τα 40 χρόνια), συν το δείπνο που προσφέρθηκε από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο Προεδρικό (κατά το πρότυπο της δεξίωσης Κωνσταντίνου Καραμανλή στους κήπους του Προεδρικού, στους συντελεστές της ένταξης), θέλησε ακριβώς να συνδέσει το παρελθόν με την προοπτική μέλλοντος. Καθώς μάλιστα ως άμεση συνέχεια επιλέγεται να λειτουργήσει η σημερινή παρουσίαση του Πράσινου Πιστοποιητικού (θα προσέλθει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, σε αναγνώριση και της σημασίας του Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού Covid που εμείς βλέπουμε ως τουριστική διευκόλυνση, η ΕΕ ως υπεράσπιση της ελεύθερης κυκλοφορίας, και μάλιστα του ρόλου της αρχικής Ελληνικής πρότασης σ' αυτό), ενώ «αναγκαστικά» σε κάδρο μπαίνει σε λίγα εικοσιτετράωρα η επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Ελλάδα με ό,τι σημαίνει η «θετική ατζέντα» της ΕΕ έναντι της Τουρκίας για τα Ελληνοτουρκικά.
Η συζήτηση για «Το Μέλλον της Ευρώπης» με την οποία επιχειρείται να ξεπεραστεί το φάσμα της αποτυχίας του ΕυρωΣυντάγματος, να αξιοποιηθεί η δυναμική της αμοιβαιοποίησης χρέους/του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, να διαμορφωθεί το νέο μείγμα σταθεροποίησης και στήριξης της ανάπτυξης (επαναδιατύπωση του Συμφώνου Σταθερότητας), να αφομοιωθεί η θεμελιακή μεταβολή των εργασιακών και της επιχειρηματικότητας που φέρνει η ψηφιακή μετάβαση, να προσεγγισθούν μείζονα μέτωπα όπως η κλιματική αλλαγή ή η αυριανή θέση της Ευρώπης στον κόσμο, όλη αυτή η συζήτηση είναι ασφαλώς απλοϊκό να πιστεύεται ότι θα γίνει ουσιαστικά με το άνοιγμα διαδικτυακού διαλόγου, ή πάλι με μια Συνδιάσκεψη επιλεγμένων εκπροσώπων. Όμως, για την Ευρώπη ζούμε μια ακόμη «στιγμή ποδηλάτου» κατά την διατύπωση Ζακ Ντελόρ: αν δεν κινηθεί, αν δεν επιταχύνει πέφτει.
Μπροστά σε αυτού του είδους λοιπόν τα διακυβεύματα, η διοργάνωση του Ζαππείου, με την προσέλευση από τις Ευρωπαϊκές ηγεσίες , πέραν του Σαρλ Μισέλ, του Προέδρου του ΕυρωΚοινοβουλίου Ντάβιντ Σασόλι, όχι όμως και της πρωταγωνίστριας του sofagate Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έστειλε βιντεοσκοπημένο μήνυμα, κατά τα άλλα αντιπροσωπεύθηκε η Επιτροπή από Μαργαρίτη Σχοινά), κατέβαλε μια φιλότιμη προσπάθεια να ανταποκριθεί. Βοήθησε και η ωραία Πανσέληνος στην Αθηναϊκή βραδιά – δανεικό το σχόλιο!
Όμως, από τον Ελληνικό πολιτικό κόσμο δεν γίνεται να μην καταγραφούν κάποιες απουσίες: παρέστη από τους πρώην πρωθυπουργούς ο Αντώνης Σαμαράς (που πριν μια δεκαετία, στο ίδιο περιστύλιο παρουσίασε το Ζάππειο-1 και το Ζάππειο-2, ως κριτική των Μνημονίων), επίσης ο Λουκάς Παπαδήμος. Όχι όμως, τελικά, ο Κώστας Σημίτης, με ό,τι εμβληματικό για τις Ευρωπαϊκές επιλογές της Ελλάδας αντιπροσωπεύει. ούτε ο Κώστας Καραμανλής, ο οποίος δεν φέρει απλώς συνωνυμία με τον πρωταγωνιστή της αρχικής τελετής του Ζαππείου. ούτε, τέλος, ο Αλέξης Τσίπρας. Η απουσία του τελευταίου ίσως κρίθηκε ενδεχομένως ότι θα άφηνε να «περάσει» πιο ανώδυνα η επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη να οξύνει την τοποθέτησή του – μίλησε κατά τα άλλα για την συναρπαστική διαδρομή Ελλάδας και ΕΕ, για πολύχρωμο ουράνιο τόξο της ενιαίας Ευρωπαϊκής κουλτούρας, για Ελλάδα του 2021 ως διαφορετική χώρα και για νέες Ευρωπαϊκές προοπτικές, με την αναφορά στην Ευρώπη ως κοινή αντίληψη για την ζωή, την οικονομία και την κοινωνία – πρώτα μεν με μιαν ενδιαφέρουσα αναφορά στον αντιΕυρωπαϊσμό, που στην Ελλάδα «έπαψε σχετικά γρήγορα να αποτελεί κεντρικό επιχείρημα στην Ελληνική πολιτική ζωή». Κυρίως όμως, με την επιλογή να κορυφώσει το επιχείρημά του, ακριβώς μετά την αναφορά σε «ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις», με παραπομπή στο σε «σκοτεινό διάλειμμα» του 2015, οπότε «επεκράτησε ο διχαστικός λαϊκισμός». Για να κλείσει, αναφερόμενος στις «προοδευτικές δυνάμεις που αντιστάθηκαν και διέλυσαν τα εύκολα συνθήματα και συνέτριψαν την δημαγωγία, μαζί με το διπλό αντιευρωπαϊκό και αντιδημοκρατικό ψέμα». Που, ως κατακλείδα, ταύτισε «τόσο με το αριστερό προσωπείο, όσο και με το ακροδεξιό πρόσωπο του φασισμού και του μίσους».
Αν βρισκόμασταν σε υπέρθερμη προεκλογική περίοδο – πράγμα που δεν συμβαίνει, σωστά; – ο συνδυασμός αυτός Ευρωπαϊκής ελεγείας με ταύτιση αριστερού προσωπείου και ακροδεξιού προσώπου φασισμού και μίσους θα ήταν ευεξήγητος, πάντως στο Ελληνικό ακροατήριο (καθώς μάλιστα εστερείτο Σημίτη-Καραμανλή-Τσίπρα). Οι πανηγυρικά συμμετέχοντες Ευρωπαίοι, ούτως ή άλλως, πλαισιώνονται από συμβούλους και αναλυτές που μπορούν να εξηγήσουν τις διαδικασίες διαμόρφωσης πολιτικού λόγου και συναίνεσης στην Ελλάδα του 2021. Ωστόσο, μια απορία μένει να αιωρείται – ειδικά ενόψει της προοπτικής μέλλοντος. Όχι μόνον του «Μέλλοντος της Ευρώπης», αλλά και εκείνου της Ελλάδας.
Ένα ερώτημα: μήπως έτσι, έτσι ακριβώς, για την απόλαυση μιας κορώνας, δούμε ξανά σε μια μελλοντική στροφή των πραγμάτων τον πειρασμό «ο αντιΕυρωπαϊσμός να αποτελέσει επιχείρημα στην Ελληνική πολιτική ζωή»;
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 28/5/2021.
Όπου λοιπόν, απέναντι στο «ΕΛΛΑΔΑ 2.0» (που περισσότερο κυκλοφόρησε ως «GREECE 2.0»), το οποίο παρουσιάστηκε στα τέλη Απριλίου από την Κυβέρνηση ως Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ήδη πορεύθηκε τον δρόμο των Βρυξελλών για τελική έγκριση στα πλαίσια του RRF, αποκτήσαμε το «ΕΛΛΑΔΑ+» μετά την προχθεσινή παρουσίασή του από την Αξιωματική Αντιπολίτευση.
Όπως αναμενόταν – στην Ελλάδα του 2021 ζούμε! – πολύς λόγος έγινε για τα σημειολογικά: το «2.0» υποδηλώνει, λέει, την επόμενη/αναβαθμισμένη έκδοση ενός – ψηφιακού, εδώ ζούμε πλέον – προϊόντος, συνεπώς μελλοντοστραφές στοίχημα. Δίπλα σ' αυτό, η παρουσίαση Κυριάκου Μητσοτάκη μετά των τεχνοκρατών, σε φόντο Έκθεσης Πισσαρίδη, με σκούρο μπλε/συν γαλάζιο για την παρουσίαση πινάκων. Ενώ το «+» , δίπλα στο ΕΛΛΑΔΑ, θέλει να δείξει προστιθέμενη αξία, προσπέρασμα. Δίπλα σ' αυτό, σε φόντο προς το μωβ με πράσινα και κόκκινα «παράθυρα» για πίνακες, η παρουσία Αλέξη Τσίπρα στο νέο presentation zoom της Κουμουνδούρου (πλαισιωμένου, αυτή την φορά, και από Ευκλείδη Τσακαλώτο πλην Γιώργου Σταθάκη), μαζί με αυτοδιοικητικούς, πανεπιστημιακούς, ανθρώπους των ΜΚΟ...
Πάμε όμως λίγο πιο πέρα από τα σημειολογικά. Αν προσπεράσουμε τις τοποθετήσεις με πολιτικό ενδιαφέρον (διεκδίκηση αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας, συν αύξησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, ή πάλι αναφορές στην κοινωνικά συμπεριληπτική/inclusive προσέγγιση Μπάιντεν), βλέπουμε τα κριτήρια του «ΕΛΛΑΔΑ+» να έχουν αφ' εαυτών ενδιαφέρον: διάχυση της οικονομικής στήριξης στην κοινωνία – αποφυγή φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού – αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας – περιφερειακή έμφαση στην ανάπτυξη (η «δυναμική μετασχηματισμού», που επίσης αναφέρεται ως κριτήριο θα χρειαστεί περαιτέρω επεξήγηση). Δεν θέλει ιδιαίτερη φαντασία για να αντιληφθεί κανείς ότι το πολιτικό ζητούμενο είναι να υπάρξει αντίθεση προς τις επιλογές, πιο φιλελεύθερες/πιο εστιασμένες στην αποτελεσματικότητα, του «ΕΛΛΑΔΑ 2.0».
Όμως, αν πάει κανείς αληθινά πιο κοντά στα πράγματα, θα δει – για παράδειγμα – ότι στον άξονα της πράσινης μετάβασης (διόλου τυχαίο, «επιστρατεύθηκαν» από WWF Ελλάς/Θεοδότα Νάντσιου μέχρι Columbia/Ν. Ρωμανού), η έμφαση μπαίνει στην δίκαιη μετάβαση/στην κοινωνική συμμετοχή (ενεργειακές κοινότητες, όπως πήγαν να δοκιμαστούν κάπου εκεί το 2018), ή ακόμη-ακόμη με υψηλή ποσόστωση των αδειών ΑΠΕ για μικρές μονάδες. Αντίστοιχα, η επιδίωξη της ανάπτυξης/της αλλαγής παραγωγικού μοντέλου επιχειρείται περισσότερο με την μετακίνηση σε «κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας», αλλά παράλληλα (;) με κινητοποίηση των μικρομεσαίων, ακόμη και των ελεύθερων επαγγελματιών, των οποίων οι επιδόσεις σε επίπεδο παραγωγικότητας ουδέποτε υπήρξαν ιδιαίτερα πειστικές.
Στην περιοχή της κοινωνικής συνοχής, οι επιλογές ενός προγράμματος ΣΥΡΙΖΑ είναι σχεδόν αυτόματα προσδιορισμένες, ενώ στο δίπολο Υγεία/Παιδεία το ίχνος που αφήνει πίσω η πανδημία και το αίτημα ανθεκτικότητας/resilience προκύπτει σχεδόν αυτόματα. Όσον αφορά το ΕΣΥ, δε , το «ΕΛΛΑΔΑ+» ήρθε απλώς να συναρμοσθεί με τις προτάσεις για «Νέο ΕΣΥ» που προηγήθηκαν λίγες ημέρες. Επόμενο σκαλοπάτι, η ανάπτυξη κοιταγμένη με χωρική διάσταση, όπου έχουμε μια στροφή/επαναφορά στην τοπική ανάπτυξη, την Αυτοδιοίκηση, την στροφή στο ενδογενές δυναμικό της περιφέρειας (εδώ, η παρουσία Σταύρου Αρναουτάκη, περιφερειάρχη Κρήτης, εμβληματική). Πάντως, και στον ορίζοντα της ψηφιακής μετάβασης, έμφαση δόθηκε στην αποφυγή των αποκλεισμών/του ψηφιακού χάσματος, μαζί και με την ψηφιακή διάσταση όλων των παραπάνω προσεγγίσεων – από υποδομές έως και Παιδεία/Υγεία (ας σημειωθεί η λογική re-branding από τον γενικό διευθυντή της Ένωσης Εταιρειών Κινητών τηλεφωνίας Γ. Στεφανόπουλο).
Ακόμη όμως κι αν ξεφυλλίσει κανείς με περιέργεια ή και με θετική προδιάθεση τις δεκάδες σελίδες και δει τις κάπου 12.000 λέξεις του «ΕΛΛΑΔΑ+», κι αν προσπεράσει την υπόρρητη αντιπαραβολή με τις επιλογές του «ΕΛΛΑΔΑ 2.0», μένει με μια απορία. Σχεδόν ανησυχία. Έτσι όπως η δημοσιοποίηση του πρώτου έρχεται μετά και την υποβολή του δεύτερου στις Βρυξέλλες (ως Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας), ποια ακριβώς λειτουργία καλείται να επιτελέσει; Σίγουρα η Κυβέρνηση βαρύνεται με το ότι δεν μεθόδευσε αληθινή δημόσια συζήτηση – όχι μόνο με τα κόμματα (πλην του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν και άλλα, π.χ. το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ που θεωρεί ότι κάποιες από τις αιχμές του «ΕΛΛΑΔΑ+» είναι δανεικές από δικές του ιδέες...), αλλά και με τους κοινωνικούς εταίρους (σκέφτεται κανείς πάντως την ΓΣΕΕ, αλλά και τους μικρομεσαίους, εμπόρους κοκ) ή με τις ΜΚΟ, με μια ειλικρινή διάθεση να συμπεριλάβει δικές τους ιδέες/ευαισθησίες/προτάσεις στην τελική εκδοχή Εθνικού Σχεδίου.
Όμως... αφ' ης στιγμής το Εθνικό Σχέδιο ΕΧΕΙ υποβληθεί, αύριο δε θα έχει και εγκριθεί (έστω κι αν το «αύριο» πάει σε κάποιους μήνες αντί για βδομάδες) πώς θεωρείται ότι θα λειτουργήσει η αντιπρόταση του «ΕΛΛΑΔΑ+»; Εδώ, στην Ιταλία η ιδιότυπη Κυβέρνηση Ντράγκι δημιουργήθηκε ακριβώς ώστε το πρόγραμμα που θα εγκριθεί στην περίπτωση της Ιταλίας (200 δις ευρώ, εκείνο) να μην «κινδυνεύει» να αλλάξει στα 3+3 χρόνια υλοποίησής του, με τις συνήθεις κυβερνητικές αλλαγές στην γείτονα. Δείτε, δε, και την από κοινού υποβολή του Γερμανικού και Γαλλικού Εθνικού Σχεδίου με την (πολιτικά προβληματική...) διατύπωση του Γάλλου ΥΠΟΙΚ: «όταν Γαλλία και Γερμανία συμφωνούν, τα πράγματα προχωρούν». Είναι λοιπόν το «ΕΛΛΑΔΑ+» αντιπρόταση για ζύμωση; Για ενσωμάτωση στοιχείων κατά την εφαρμογή; Ή τι;
Πέρα δε απ' αυτό θα είχε εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον να είχε διευκρινισθεί – και μακάρι να γίνει αυτό έστω και εκ των υστέρων – κατά τι οι προσεγγίσεις αυτές του «ΕΛΛΑΔΑ+» «χωρούν» ή/και προσαρμόζονται καλύτερα στην λογική του Ταμείου Ανάκαμψης/του Next Generation EU.
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr ατις 19/5/2021.
Αν κάπου στηρίζεται το άνοιγμα της αγοράς/η επανεκκίνηση της οικονομίας αυτό κατά μεγάλο μέρος είναι στις προσδοκίες, στις εκτιμήσεις των συντελεστών της παραγωγής, συν στην (επανα)κινητοποίηση της κατανάλωσης. διάχυτη είναι η άποψη ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών, που αυξήθηκαν στην διάρκεια του 2020 κατά τουλάχιστον 10 δις ευρώ (το μερίδιο των καταθέσεων φθάνει το 56% του ενεργητικού έναντι 51% πριν ένα χρόνο) θα στραφούν τώρα σε ετεροχρονισμένη δαπάνη.
Έχει λοιπόν ανανεωμένο ενδιαφέρον, να δει κανείς τι δείχνουν οι Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ, όπως αυτές καταρτίζονται (εδώ και 30 χρόνια) με βάση κοινό/εναρμονισμένο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εκείνο που προκύπτει στο διάστημα Οκτωβρίου 2020 - Απριλίου 2021 για την Ελλάδα είναι μια σαφής βελτίωση από τα επίπεδα όπου είχε βυθιστεί την άνοιξη του 2020 λόγω κορωνοϊού. Η επαναφορά στο κλίμα είναι αισθητή αν και ο δείκτης μένει κάτω από το 100 (μέσος όρος 2001-2020), το οποίο έχει σαφώς περάσει προς τα πάνω ο αντίστοιχος δείκτης στην Ευρωζώνη. Αξίζει εδώ να παρατηρηθεί ότι το σοκ του κορωνοϊού στην Ευρωζώνη είχε οδηγήσει αρχικά το οικονομικό κλίμα σαφώς βαθύτερα απ' ό,τι σε μας, όμως τώρα η αναπήδηση στην Ευρώπη είναι αντίστοιχα πιο ζωηρή.
Προσεγγίζοντας σε επίπεδο τομέων της οικονομίας, βλέπουμε στις κατασκευές οριακή βελτίωση – όμως η βελτίωση είναι εξαιρετικά μεγάλη άμα πάει κανείς ένα χρόνο πίσω, οπότε είχε καταγραφεί αληθινή καταβύθιση. Την βελτίωση οδήγησαν οι ιδιωτικές κατασκευές, ενώ τα δημόσια έργα ακόμη περιμένουν (το Ταμείο Ανάκαμψης;).
Στο λιανικό εμπόριο, η επαναφορά σε φυσική λειτουργία φέρνει σημαντική βελτίωση (εδώ φθάνουμε σε επίπεδα ανάλογα με της Ευρωζώνης), με κλάδους όπως της ενδυσης-υπόδησης ή και των πολυκαταστημάτων να προηγούνται. Αντιθέτως, στα τρόφιμα-ποτά υπάρχει υποχώρηση – πλην όμως από τα πολύ υψηλά επίπεδα όπου είχαν διαμορφωθεί νωρίτερα όταν... αυτή ήταν η μόνη ανοιχτή δραστηριότητα πλην φαρμακείων.
Σχετική βελτίωση των υπηρεσιών, πάντως σε υστέρηση έναντι της αντίστοιχης εξέλιξης στην Ευρωζώνη (όπου μέχρι τώρα η πτώση λόγω κορωνοϊού και οι διαδοχικές φάσεις ανάκαμψης Ελλάδας-Ευρωζώνης ήταν περίπου συντονισμένες), με αναμενόμενα έντονη ανοδική τάση στην ξενοδοχία-τουριστική δραστηριότητα. αλλά με υποχώρηση σε πληροφορική-λογισμικό, πάλι ως διόρθωση στην σχετικά υψηλή πτήση των μηνών της πανδημίας/των lock-down.
Στην βιομηχανία, ο δείκτης προσδοκιών πήγε λίγο πίσω – πιθανόν επειδή εκτιμήθηκε ότι έχει διαμορφωθεί επίπεδο αποθεμάτων που δεν αντιστοιχίζεται από παραγγελίες/τρέχουσα ζήτηση. Η χρησιμοποίηση του εγκατεστημένου παραγωγικού δυναμικού πήγε πίσω, όμως οι προβλέψεις για την μελλοντική απασχόληση καταγράφηκαν αισθητά βελτιωμένες.
Κι έτσι φθάνουμε στον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Το ΙΟΒΕ κάνει λόγο για «σημαντική ενίσχυση» έναντι της αμέσως προηγουμένης μέτρησης (αν και, ακόμη, παραμένει σε χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με την άνοιξη του 2020). Και δίνει την ερμηνεία ότι υπάρχουν καλύτερες προσδοκίες ακριβώς λόγω των ανοιγμάτων δραστηριοτήτων του Μαΐου και επιτάχυνσης των εμβολιασμών που δείχνει θετικά στοιχεία για την συνέχεια.
Αν όμως κανείς πάει απευθείας στο Διάγραμμα που καταγράφει την διαχρονική εξέλιξη, τι διαπιστώνει; ότι ναι μεν υπάρχει μια βελτίωση σήμερα από τον Οκτώβριο 2020, πλην όμως η καταναλωτική εμπιστοσύνη στην Ελλάδα παραμένει πολύ χαμηλότερα απ' ότι εκείνη στην Ευρωζώνη. Ενώ στο διάστημα Απριλίου-Οκτωβρίου είχαν σχεδόν ταυτισθεί.
Σημειωτέον ότι από το 2010 σχεδόν σταθερά η καμπύλη της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στην Ελλάδα κινήθηκε πιο χαμηλά απ' ό,τι στην Ευρωζώνη. Αν τελικά, βασικό προϊόν της Ελλάδας είναι. η ... κατανάλωση, τι σημαίνει αυτό για το αύριο-μεθαύριο;
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 7/5/2021.
Η παράδοση του να θεσπίζεται ακαταδίωκτο στην Ελληνική δημόσια ζωή, όταν θεμελιακό της συστατικό είναι η βουλευτική ασυλία και η συνταγματικά θεσπισμένη μη-ευθύνη υπουργών, πηγαίνει τόσο βαθιά που δεν θάπρεπε πλέον να παραξενεύει. Όμως, αυτήν την φορά, το ακαταδίωκτο των μελών των διαφόρων Επιτροπών – κατά βάσιν στελεχωμένων από επιστημονικό προσωπικό, πλην όχι μόνο: συμπαρασύρεται από την ρύθμιση και η απαγόρευση κατάθεσης/μαρτυρίας («δεν εξετάζονται για γνώμη που διετύπωσαν ή ψήφο που έδωσαν») σε περιπτώσεις δικαστικής διερεύνησης του ρόλου διαφόρων στελεχών της Διοίκησης, Γενικών Γραμματέων, του ΕΟΔΥ, της Πολιτικής Προστασίας... - κατορθώνει να προσβάλλει πολύν κόσμο. Μένει ανοιχτό το ερώτημα... ποιους και τι προσβάλλει βαρύτερα.
Οι πρώτοι που προσβάλλονται – βαρύτατα – είναι όσοι επιστήμονες μετέχουν στην Επιτροπή Λοιμωξιολόγων «Αντιμετώπισης Έκτακτων Συμβάντων Δημόσιας υγείας» ανάγνωθι Covid-19) και στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Η ιδέα και μόνον ότι, προκειμένου να διατυπώσει κανείς επιστημονική γνώμη, και μάλιστα συμβουλευτικά (αυτός, μας έχουν πει και ξαναπεί, είναι ο ρόλος των λοιμωξιολόγων/επιδημιολόγων κλπ.) χρειάζεται εκ των προτέρων νομοθετημένη ασυλία, είναι σοκαριστική. Βέβαια, οι αναφορές μελών της Επιτροπής ότι ήδη έχουν δεχθεί απειλές από ομάδες που ξεκινούν από το περιθώριο παρεκκλησιαστικών οργανώσεων και φθάνουν μέχρι συλλόγους γονέων, ή και ότι υπάρχουν καταγγελίες εναντίον τους για την διατύπωση γνώμης σε διάφορα στάδια της πανδημίας, δεν μπορεί να αγνοηθεί. Όμως η νομοθέτηση ασυλίας και πάλι σοκάρει. Προς στιγμήν φάνηκε ότι κάτι τέτοιο ανακίνησε ο μετέχων – ex officio – στην Επιτροπή Λοιμωξιολόγων Θανάσης Εξαδάκτυλος (ως Πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου), δηλώνοντας ότι «αποποιείται των προνομίων» της τροπολογίας του ακαταδίωκτου. Πλησιέστερη όμως προσέγγιση δείχνει ότι το ζητούμενο ήταν άλλο, συνδικαλιστικό: να επεκταθεί η ασπίδα του ακαταδίωκτου/ασυλία «σε όλους τους γιατρούς και νοσηλευτές που εμπλέκονται με την πανδημία». Πιο ευθεία/ξεκάθαρη η τοποθέτηση άλλου μέλους της Επιτροπής, του καθηγητή Τάκη Παναγιωτόπουλου: «Δεν το καταλαβαίνω, αισθάνομαι ότι με θίγει κιόλας! Όχι , δεν θέλω ακαταδίωκτο».
Δίπλα σ' αυτό το επιστημονικό/ιατρικό προσωπικό, του οποίου θίγεται δια της χορήγησης ασυλίας το ίδιο το κύρος και η συνακόλουθη εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης στην επιστημοσύνη του, την ειλικρίνεια, την υπεράσπιση της γνώμης του, συμπαρασύρονται και οι ανώτατοι λειτουργοί και αντίστοιχοι της νομενκλατούρας – Γενικοί Γραμματείς, Διοικητές κοκ – για τους οποίους τείνει να διαμορφωθεί η εντύπωση ότι ΑΥΤΟΙ είναι κυρίως οι αποκτώντες (μήπως και απαιτούντες;) ασυλία, στην λογική του «ου μπλέξεις». Οι γιατροί και λοιποί επιστήμονες των Επιτροπών, απλώς «βοηθούν» στο στήσιμο ασπίδας.
Αν όμως σταθεί κανείς και το σκεφθεί λίγο πιο σοβαρά, οι κυρίως πληττόμενοι είναι οι άνθρωποι της Δικαιοσύνης. Για τους οποίους ΚΑΙ με αυτήν την ρύθμιση θεωρείται ότι δεν διαθέτουν την ικανότητα διάκρισης σε περίπτωση καταχρηστικών μηνύσεων κοκ να θέτουν στο αρχείο υποθέσεις, ή πάντως να τις κρίνουν σωστά. Άρα... βγάλτε τους τα επικίνδυνα ζητήματα από τα χέρια! Η αλήθεια βέβαια είναι ότι περιπτώσεις του παρελθόντος, από την υπόθεση των Greek Statistics του επί δεκαετία διωκόμενου Ανδρέα Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ (που χρειάστηκε να μπει στα προαπαιτούμενα της Τρόικας η παύση της δίωξής του, ώστε να σταματήσει ο παραλογισμός) ή πάλι του ακαταδίωκτου των στελεχών του ΤΧΣ και των στελεχών των Τραπεζών (πάλι δάκτυλος Τρόικας, η νομοθέτηση επί ΣΥΡΙΖΑ), δείχνουν ότι η Δικαιοσύνη εμφορείται από το ντροπιαστικό αντανακλαστικό «στείλτο στο ακροατήριο, να καθαρίσει εκεί». Δηλαδή «ου μπλέξεις» και εδώ. Μένει να δούμε αν η Δικαιοσύνη θα αφήσει να σταθεί όρθιο – από πλευράς συνταγματικότητας! – το τερατούργημα της απαγόρευσης κατάθεσης/μαρτυρίας αν προκύψει μη-προσχηματικό ζήτημα ευθυνών από την διαχείριση της πανδημίας.
Εκείνο όμως που προσβάλλει βαρύτερα όλους απ' αυτό το χαρωπό γαϊτανάκι δεν είναι άλλο από την ίδια την έννοια της εμπιστοσύνης της κοινής γνώμης. Σε άλλη χώρα, θα λέγαμε «της εμπιστοσύνης των πολιτών»: εκεί όμως που το φθάσαμε στην Ελλάδα, η ίδια η έννοια του πολίτη σιγά-σιγά χάνεται. αντ' αυτής, όσιο δεν διαθέτουν ακαταδίωκτο λειτουργούν ως υπήκοοι...
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 27/4/2021.
Ένα από τα γεγονότα της εβδομάδας που πέρασε, ήταν η επανάκαμψη – σε ψηφιακή μορφή – ως ot.gr του «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ». Συνέχεια ενός γενικότερου φαινομένου «ανεβάσματος» οικονομικών ιστοσελίδων ή/και οικονομικών σελίδων σε γενικού τύπου σάιτ εφημερίδων: το money review της Καθημερινής, το newmoney του Πρώτου Θέματος, το imerisia.gr του συγκροτήματος του Έθνους, παραπέρα η αναμενόμενη νέα εποχή της ιστοσελίδας naftemporiki.gr της Ναυτεμπορικής (εποχής Δ.Μελισσανίδη, σε ενδεχόμενη συνεργασία με 24 Media/Δ. Μάρη).
Την κεντρική ευθύνη του εγχειρήματος επωμίζεται ο Χρήστος Δόγας, με σημαντική διαδρομή στην διαδικτυακή Ναυτεμπορική, μαζί με Ανδρομάχη Παύλου και Ανδρέα Παναγόπουλο Στην σύνταξη προσέρχεται το δυναμικό Βήματος και Νέων, με τους αντίστοιχους διευθυντές Αντώνη Καρακούση και Γιώργο Μαντέλα ως συμβούλους έκδοσης.
Την επανάκαμψη του Ο.Τ. χαιρέτισε ο ιστορικός – επί τέσσερεις δεκαετίες – διευθυντής του Γιάννης Μαρίνος, με την ευχή/δέσμευση στην νέα αυτή πορεία να ακολουθηθούν «οι αρχές και η δεοντολογία, χάρις στις οποίες ο Ο.Τ. απέκτησε κύρος, εκτίμηση και ευρεία απήχηση». Χαιρέτισαν επίσης από τον πολιτικό κόσμο Κυριάκος Μητσοτάκης, Φώφη Γεννηματά, Βαγγέλης Βενιζέλος (αυτός, με κείμενο ουσίας για τα δημοσιονομικά μετά την πανδημία) καθώς και με συνέντευξή του ο Γιάννης Στουρνάρας (καμπανάκι για την επόμενη μέρα). Από την πλευρά της Αντιπολίτευσης, προσήλθε ο Αλέξης Χαρίτσης, με στροφή της συζήτησης προς τα διεθνή αλλά και ο Χάρης Παμπούκης, με αναφορά στην αναπτυξιακή διάσταση της Δικαιοσύνης.
Βλέποντας ήδη την εκδοχή Ο.Τ. σε ιστοσελίδα να εξελίσσεται, σημειώνει κανείς την προσπάθεια κάλυψης της επικαιρότητας, με αιχμές ανάλυσης. «News as news happen-plus». Επίσης, σε συνεχή ροή δείκτες και όλα τα διαδικτυακά εφικτά. Χαρακτηριστικό το ότι την ευθύνη της αναδρομής στην ιστορική διαδρομή του Ο.Τ. από το ξεκίνημα το 1926 μέχρι και το τέλος της έκδοσής του το 2004 (μετά από βραχεία, 4ετή συμπόρευση in fine με «ΤΟ ΒΗΜΑ») ανέλαβε ο Κώστας Τσαούσης – ο οποίος προσέρχεται ως ειδικός σύμβουλος στο ot.gr, αποκαλύπτοντας συνάμα την φιλοδοξία που είχε υπάρξει και από τον Χρήστο Λαμπράκη, στην ηρωικά (πλην ολισθηρά ως απεδείχθη) επί του Χρηματιστηρίου, να εισαχθεί ο Ο.Τ. μαζί με ψηφιακές λειτουργίες του ΔΟΛ στο ΧΑΑ...
Πάντως το παρών από την παλιά ομάδα του Ο.Τ. έδωσαν, αρθρογραφικά, ο Δημήτρης Στεργίου, ο Θανάσης Παπανδρόπουλος, ο Παύλος Κλαυδιανός. από την πιο πρόσφατη φάση ο Μήτσος Ευαγγελοδήμος.
Ασφαλώς η πορεία και αυτού του εγχειρήματος θα έχει ενδιαφέρον. Σαν μια αξιολογική προσέγγιση, πέρα από τα κριτήρια που κατέθεσε ο Γιάννης Μαρίνος ο οποίος δικαιούται να έχει μιαν, ας πούμε, ιδιοκτησιακή λόγω ιστορίας ματιά (ανεξαρτησία από κόμματα και επιχειρηματικά συμφέροντα, φιλοξενία σε όλες τις τεκμηριωμένες απόψεις, μαχητική στήριξη των θέσεων υπέρ της ανάπτυξης και της απρόσκοπτης επιχειρηματικής δραστηριότητας, ελεύθερη διακίνηση ιδεών, τεκμηριωμένος αντίλογος), θα καταθέταμε δυο ακόμη οπτικές γωνίες.
Πρώτη: η πρόσληψη της οικονομίας με όλες μεν τις τεχνικές πλευρές της, μάκρο- και μίκρο-, αλλά με σταθερή συνειδητοποίηση ότι στο τέλος η δημόσια συζήτηση παραμένει συζήτηση περί πολιτικής οικονομίας. Δεύτερη, ίσως ως επαναδιατύπωση ορισμένων αρχών που κατέθεσε ο Γιάννης Μαρίνος: η (ειλικρινής, όμως) αναζήτηση της κριτικής σκέψης, με ό,τι αυτό απαιτεί, προϋποθέτει και επιβάλλει ως αναδοχή κόστους και προσωπική επένδυση.
Ευχές καλής πορείας.
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 23/4/2021.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ/η Κυβέρνηση Τσίπρα/η διαπραγματευτική προσέγγιση Βαρουφάκη έχει αναζητήσει ρίζες στον ιδιαίτερο συμβολιστή ποιητή Αντόνιο Ματσάδο.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ/η Κυβέρνηση Τσίπρα/η διαπραγματευτική προσέγγιση Βαρουφάκη έχει αναζητήσει ρίζες στον ιδιαίτερο συμβολιστή ποιητή Αντόνιο Ματσάδο. Όμως, έτσι, όπως επενδύθηκαν - με πολύ σώου, με πληθωρικές δηλώσεις, με πενιχρό πολιτικό περιεχόμενο πλην της διάθεσης κόντρας και τα κάποια στοιχεία αναδίπλωσης - οι ημέρες μετά το ξεκίνημα των Ευρωπαϊκών περιπλανήσεων Τσίπρα και (κυρίως!) Βαρουφάκη, αληθινά θυμίζουν το Se hace camino al andar/ Ο δρόμος χαράζεται περπατώντας.
Έτσι, με αναζήτηση ενός κάποιου περιεχομένου για την πληθωρική φόρμα, φθάσαμε στις Προγραμματικές Δηλώσεις, που κινδυνεύουν να είναι το πιο αστραπιαία μεταφραζόμενο κείμενο στην διεθνή σκηνή! Με το καημένο το "Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης" να επιχειρείται να αποκτήσει αποτύπωση που και τους "έξω" να μην συνταράξει περισσότερο, κι εμάς τους "μέσα" να κρατήσει σε ενθουσιασμό.
Ενώ όμως φαίνεται ότι τελικά θα καταλήξουμε και με Φόρο Επιδεικτικής Κατανάλωσης (αντί του πεζού Φόρου Πολυτελείας: ο Ανδρέας Παπανδρέου θα δάκρυζε, βλέποντας υλοποίηση Thorstein Verblen) και με Ταμείο Εθνικού Πλούτου (αντί για ΤΑΙΠΕΔ: σοφή η ιδέα να συνδυαστεί η εκποίηση/αξιοποίηση με την υπόσχεση για διάσωση του Ασφαλιστικού), συν μια καμπάνια κατά των ολιγαρχών και της ("μεγάλης") φοροδιαφυγής, τα διαβολεμένα τα νούμερα δεν εμφανίζονται στο προσκήνιο. Στο EuroWorkingGroup η εξήγηση ήταν... οι Προγραμματικές που δεν είχαν αναγνωσθεί! Στο δίδυμο Eurogroup της 11ης/16ης Φεβρουαρίου, το ζήτημα κινδυνεύει να είναι σαφώς πιο δυσάρεστο (η Κορυφή της 12ης είναι ούτως ή άλλως "πολιτική"). Στην σταθερή πίεση των "εταίρων" για νούμερα, για ποσοτικοποίηση των πολιτικών όχι απλώς συγκεκριμένη αλλά και πειστική, η Ελληνική στάση είναι Βαρουφακική: "Give us time and give us space". Που στην πραγματικότητα έχει την ακόλουθη απόδοση: "Δώστε μας χρόνο να σκεφθούμε τι θέλουμε/Δώστε μας περιθώρια μέχρις ότου εσείς (οι "εταίροι") σκεφθείτε τι θα μπορούσατε να δώσετε/πού και πώς θα μπορούσατε να χαλαρώσετε ένα κακοσχεδιασμένο και εκ του αποτελέσματος αποτυχημένο Πρόγραμμα, στο οποίο εμείς ζούμε και πνιγόμαστε (και το βλέπετε) εδώ και 5 χρόνια".
Στην πιεστική απαίτηση των "εταίρων" για νούμερα, για στοιχεία , η Ελληνική πλευρά αντιπαρατάσσει ενδιαφέρουσες διαβεβαιώσεις, όπως για δημοσιονομική ισορροπία, ή πάλι για (ήπιο) πρωτογενές πλεόνασμα. Το πρόβλημα πού είναι; Έρχεται η δική μας διαβεβαίωση, π.χ. του τύπου: "Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα διαρρυθμιστεί χρονικά, αλλά δεν έχει και δημοσιονομική επίπτωση, άσε που θα σημάνει πρόσθετες ασφαλιστικές εισφορές, άρα... μείωση των απαιτήσεων του Ασφαλιστικού από τον Προϋπολογισμό". Η άλλη πλευρά σπεύδει να παρατηρήσει: "Ωραία, όμως έχετε υπολογίσει πόσο η αύξηση κατωτάτων θα σημάνει σε αύξηση π.χ. του επιδόματος ανεργίας; Και πόσο στα επιδόματα μητρότητας; Πόσο και πώς θα "περάσει" στον υπολογισμό των συντάξεων; Α, ναι, και με τις υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές, πώς την βλέπετε την εισπραξιμότητα;"
Αυτού του είδους την προσέγγιση, πάτε την τώρα και απλώστε την σ' όλο το φάσμα των Προγραμματικών όπως θα μεταφράζονται σε Πρόγραμμα - όχι πλέον "Θεσσαλονίκης", αλλά "ηπίως ψαλιδισμένο" ώστε να φαντάζει συμβατό με μια συζήτηση Eurogroup...
Ή δείτε πάλι, την προσέγγιση να ζητηθεί η συμβολική αντικατάσταση της Τρόικας - η οποία και μισήθηκε, αλλά και απέτυχε ως "ελεγκτής" - με κάτι "άλλο". Σαν στοιχείο αυτού του "άλλου" κάποια στιγμή συζητήθηκε (όχι δε μόνον στην Αθήνα) και ο ΟΟΣΑ. Τον οποίο, βέβαια, γνώρισε πρόσφατα η ελληνική κοινή γνώμη ως εμπνευστή του διαβόητου toolkit/της εργαλειοθήκης: έκανε περισσότερο κακό η συζήτηση γύρω από το ζήτημα αυτό, έτσι όπως έγινε, παρά ο,τιδήποτε άλλο στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων.
Ο ΟΟΣΑ, οργανισμός με εγγενώς διακρατική υφή, ενώ έχει και γνώση και λόγο - και δεν διστάζει να εκφραστεί με σαφήνεια και ένταση - δεν έχει συσχετισθεί με την γεύση επιβολής του ΔΝΤ και των Βρυξελλών. Εχει δε πρόσφατα "γνωρίσει" (με αφορμή το toolkit) την Ελληνική πραγματικότητα απο κοντά, έχει παίξει ρόλο υποβοήθησης των συνεννοήσεων ο Γενικός Διευθυντής του Ανχελ Γκουρία, που θάναι (στις 11 Φεβρουαρίου, κι αυτός!) στην Αθήνα.
Όμως , με εμάς να αναζητούμε τον όποιο δρόμο περπατώντας, χρειάζεται παρόμοιες τομές να τις προωθήσει η "άλλη πλευρά". Καθώς και να παρατείνει (με δική της πρωτοβουλία;) τον χρόνο που τελειώνει.
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Το κείμενο του Α.Δ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΗ δημοσιεύτηκε στη ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ 9.2.2015