Πέμπτη, 18 Απρίλιος 2024
Μετά το τσουρούφλισμα της περασμένης Τρίτης 20 Νοεμβρίου, μόνο για «συγκρατημένη αισιοδοξία» κάνουν λόγο οι κυβερνητικοί για το σημερινό Eurogroup -κι ας λειτούργησε τελικά εποικοδομητικά η τηλεδιάσκεψη του περασμένου Σαββάτου. Κάτι περισσότερο θα δικαιολογούσε βέβαια η νέα γενιά πιέσεων των Αμερικανών και προς το ΔΝΤ και προς τους Ευρωπαίους (δηλαδή τους Γερμανούς) να σταματήσουν «να φλερτάρουν με το ατύχημα» με την ελληνική διάσωση...
Έτσι, το διαβόητο κοκτέιλ προσεγγίσεων -μείωση επιτοκίων των «τιμωρητικών» αρχικών δανείων προς την Ελλάδα, επιστροφή μέρους τουλάχιστον από τα λογιστικά κέρδη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όσο στήριζε τα Ελληνικά ομόλογα με αγορά υπό το άρτιο, συν απόσυρση μέρους του εναπομένοντος στα χέρια ιδιωτών χρέους από το EFSF- φαίνεται ότι θα προχωρήσει. Μαζί με προσγείωση της βιωσιμότητας του χρέους κατά ΔΝΤ «κάπου κοντά» στο ιερό 120%, ας πούμε στο 125%...
Όμως και πάλι μια αίσθηση αβεβαιότητας παραμένει. Βλέπετε, νωπή είναι ακόμη η λαμπρή αποτυχία της Κορυφής των «27» να βρουν μια συμβιβαστική διέξοδο στο μέτωπο του κοινοτικού προϋπολογισμού: τραβάει την προσοχή το ύψος που βρέθηκε υπό διαπραγμάτευση, 1 τρισεκατομμύριο ευρώ (!) μέχρι να σημειώσει κανείς ότι: (α) πρόκειται για ποσό που αναφέρεται σε ολόκληρη την 7ετία 2014-2020 και (β) ότι αποτελεί κάτι σαν 1% του ΑΕΠ των χωρών που αφορά. Αποτυχία που δείχνει πόσο όλες οι απλουστευτικές θεσμικές προσεγγίσεις και οι πανηγυρικές «ιστορικές συμφωνίες» των τελευταίων χρόνων στην Ευρώπη δεν ήταν παρά βολικές υπεκφυγές...
Υπεκφυγές ως προς την ευρωπαϊκή πραγματικότητα που παραμένει μια και απλή: ο καθένας το δικό εθνικό συμφέρον. Στην Κορυφή που εκτροχιάσθηκε, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον, προσήλθε περίπου ως νέα Μάργκαρετ Θάτσερ να φωνάζει «I want my money back!» (Ο ίδιος Κάμερον είπε κάτι πολύτιμο αν και για λόγους διαφορετικούς απ' εκείνο που ο ίδιος πίστευε, όταν κατηγόρησε τους ανθρώπους της Ε.Ε. ότι «ζουν σ' ένα παράλληλο σύμπαν»). Ο Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, προκειμένου να σώσει τις γεωργικές «του» επιδοτήσεις -συνολικά ξεπερνούν το 1/3 του Κοινοτικού προϋπολογισμού- όχι μόνο έσπευσε να κάνει μέτωπο με την Πολωνία και τις άλλες ανατολικές χώρες (που παραμένουν με μεγάλο αγροτικό τομέα), αλλά και δεν δίστασε να βουλιάξει μόνος του τα δικά του σχέδια για ένα επενδυτικό πρόγραμμα 50 δισ. ευρώ (φθηνότερο απ' όσο κοστίζουν οι μισθοί των ευρωϋπαλλήλων...), με στόχο την προώθηση επενδύσεων σε ενεργειακές, μεταφορικές κοκ υποδομές για «διασυνδεδεμένη Ευρώπη». Οι δε Γερμανοί, Ολλανδοί κοκ όταν τους λεγόταν ότι η επιμονή στον περιορισμό των κονδυλίων των διαρθρωτικών Ταμείων για τις χώρες συνοχής που βρίσκονται «υπό Πρόγραμμα (=Μνημόνιο)» μόνο και μόνο δυσχεραίνει τις προοπτικές ανάκαμψής τους απλώς χαμογελούσαν αμήχανα.
Σε λάθος ώρα, σε λάθος συγκυρία βρήκαμε την «Ευρώπη» μέσα στην κρίση
Γιατί στεκόμαστε τόσο την υπόθεση του κοινοτικού προϋπολογισμού, τη στιγμή που αύριο «κρίνεται η δική μας τύχη»; Και μάλιστα όταν οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες -η κυρία Μέρκελ πρώτη και καλύτερη- καλούν σε «αποδραματοποίηση» του διαπραγματευτικού αδιεξόδου, ενώ οι βετεράνοι των Βρυξελλών υπενθυμίζουν ότι ανέκαθεν οι διαπραγματεύσεις για τον κοινοτικό προϋπολογισμό στραβώνουν, τραβάνε σε μάκρος, βγάζουν το χειρότερο εαυτό των κρατών-μελών;
Πρώτον, γιατί -το ξαναλέμε μονότονα- ότι όταν εμείς τρέχουμε με το δικό μας πρόβλημα, χρειάζεται να συνειδητοποιούμε σε τι ατμόσφαιρα λειτουργούν οι «άλλοι», οι συνομιλητές μας. Είναι μια ατμόσφαιρα γενικής κρίσης, μεγάλης κρίσης είναι μια ατμόσφαιρα μπλοκαρίσματος, γενικευμένου μπλοκαρίσματος. (Δεν είναι καν μόνο ευρωπαϊκά, αυτά: δείτε πέρα από τον Ατλαντικό, το ζαλιστικό fiscal cliff των ΗΠΑ...). Δεύτερον, διότι η πρακτική της διαπραγμάτευσης διά των κόκκινων γραμμών, δηλαδή με τον αυτοεγκλεισμό κάθε μέρους σε γωνία θέσεων από την οποία φροντίζει να μην υπάρχει διέξοδος, ταχύτατα γενικεύεται στην Ευρώπη. Αληθινά ο καθένας θεωρεί ότι ο άλλος /οι άλλοι ζουν «σε παράλληλο σύμπαν». Τρίτον, επειδή η ιστορία του αδιεξόδου με τον κοινοτικό προϋπολογισμό το ξαναφέρνει στην επιφάνεια: «Ολα τα ζώα είναι ίσα. Μερικά όμως απ' αυτά είναι πιο ίσα από τα άλλα».
Η εμπλοκή στην νωπή ακόμη Κορυφή ήρθε από Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία: ακούσατε πολλά για τις θέσεις των άλλων (πλην αν λειτούργησαν ως ενισχυτικά επιχειρήματα ή μισθοφόροι των Μεγάλων);
Αξίζει να τα αναστοχασθούν αυτά, όσοι δικοί μας πορεύονται με την απλοϊκή εκείνη αναφορά σε «βιώσιμη», «πλήρη», «οριστική» κ.λπ. λύση για την Ελλάδα (Ελαφρώς εφιαλτικό: οι αναφορές στην λύση αυτή θυμίζουν... Κυπριακό). Και με υποσχέσεις και με αυτοδεσμεύσεις ως προς το χρονικό ορίζοντα μιας τέτοιας «βιώσιμης, «οριστικής» κ.λπ. λύσης.
Όπου οι καθημερινοί άνθρωποι περιμένουν τις παρεμβάσεις του Γιώργου Μαυραγάνη
Επειδή όμως η ζωή συνεχίζεται -η ζωή των κανονικών, των καθημερινών ανθρώπων- και συνεχίζεται κάτω από τις αδιέξοδες συνθήκες της καθημερινότητας, θα ζητήσουμε από τον αναγνώστη να έρθει μαζί μας μια βόλτα στο ναρκοπέδιο των φορολογικών διευθετήσεων.
Που το μεγαλύτερο μέρος τους βρίσκονται μπροστά μας και που, όπως και να πάει το πράγμα με τις δόσεις και τα Μνημόνια και τα Μεσοπρόθεσμα και τις επιμηκύνσεις, και την «υψηλή» συζήτηση περί βιωσιμότητας του χρέους θα συνεχίσουν να μας κρατούν, τους κανονικούς ανθρώπους, σε κατάσταση υπηκόου και όχι πολίτη. Δώστε βάση:
* Πορεύεται την περασμένη βδομάδα νεαρή δικηγόρος (όχι πρωτόβγαλτη, πάντως, με κάποια χρόνια πείρας και που παρακολουθεί τα δημόσια δρώμενα) το δρόμο μιας αύξησης κεφαλαίου ΕΠΕ. Χρειάζεται ή δεν χρειάζεται να βγάλει γραμμάτιο, να κάνει παράσταση; Ξέρει ότι ετούτη η υποχρέωση είναι από τις καταργημένες, όμως, ρωτάει καλού - καλού το σύλλογό της. «Ο,τι σας φωτίσει ο Θεός», η απάντηση.
Σεβασμιότερος συνάδελφος της προωθεί τη σχετική διάταξη, όμως για να αισθανθεί ότι κατοχυρώνει σωστά τον πελάτη της στρέφεται σε κοινό γνωστό που υπηρετεί στο υπουργείο Οικονομικών. Απαντάει εκείνος «δεν μας έχουν φτάσει οδηγίες». Μα, άμα έχει ψηφιστεί και λάβει ΦΕΚ... «Η πρώτη ή η τελευταία φορά θα είναι που πάμε στα τυφλά»;
* Πάμε τώρα σε κάτι που μας ξαναείχε απασχολήσει. Με τον 3986/11 είχε επιβληθεί -μεταξύ άλλων πολλών- το «άλλο χαράτσι», το τέλος επιτηδεύματος με τ' όνομα! Με την παράγραφο 3 του άρθρου 31 ο καλός ο νομοθέτης σκέφτηκε να εξαιρέσει τους νέους επιτηδευματίες (μέχρι την 5ετία) αλλά και τους βετεράνους, όσους τους μένουν 3 χρόνια μέχρι τη σύνταξη (ρητά ο νόμος ανέφερε το 65ο, να δούμε τι θα ισχύσει τώρα). Η παράγραφος 6 του ίδιου άρθρου θεωρούσε ότι όλες οι διατάξεις του άρθρου αφορούν «ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες».
Βγαίνουν οι αρμόδιες ΠΟΛ (τελευταία, μας λέγουν, η 1149/13/6/12) που ρυθμίζουν τη διαδικασία του επιμερισμού του τέλους επιτηδεύματος σε περίπτωση διακοπής της δραστηριότητας. Πάει πέρσι φορολογούμενος, στην κατηγορία των βετεράνων, που του είχε επιβληθεί το χαράτσι, φέρνει τα επιχειρήματά του -του επιστρέφεται (ήταν τότε που ήταν το 300άρι). Ξαναπάει φέτος στη σεβαστή Εφορία, ίδια χαρτιά, ίδια επιχειρήματα: «δεν γίνεται, θα πληρώσετε».
Επικαλούνται την παραπάνω εγκύκλιο, που ρυθμίζει έκκεντρη ως προς τη συγκεκριμένη υπόθεση σχέση, πάντως: «θα πληρώσετε». Και, ως φιλοδώρημα, στέλνουν και πανταχούσα με οφειλόμενο και το περσινό -επιστραφέν! - χαράτσι.
* Συνεχίζουμε: γίνεται συζήτηση, μη τεχνική, κάπου στα υψηλά δώματα της εξουσίας, για τις ευκαιρίες ουσιαστικού εκσυγχρονισμού/εξορθολογισμού του φορολογικού συστήματος. Ενας των παρευρισκομένων αναφέρει το τι έχει γίνει με την κατάρρευση των αξιών των ακινήτων: χωράφι σε αιγαιοπελαγίτικο νησί που «γράφει» φορολογικά 200.000 ευρώ επιχειρείται να πουληθεί 120.000 , 80.000, δεν «φεύγει» ούτε με 50.000 ευρώ.
Μνημονεύει το καθεστώς που ισχύει σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, της εγκατάλειψης των στοιχείων ενεργητικού υπέρ του Δημοσίου, όταν δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν βεβαιούμενοι φόροι (του ακινήτου, όχι γενικώς). «Μα, ισχύει και σ' εμάς», παρατήρησε ένας των συζητητών. «Ισχύει μόνο για τη φορολογία κληρονομιών, για τους φόρους κεφαλαίου», εξήγησε ο άλλος. (Το ξαναλέμε: οι συμμετέχοντες στην συζήτηση ήταν από τα «κλιμάκια εξουσίας»). Παίρνει κάποιος τηλέφωνο να ρωτήσει, πληροφοριακά, στέλεχος του ΥΠΟΙΚ: συμπέρασμα ακριβές δεν βγαίνει. «Μήπως απλώς συζητήθηκε, μήπως δεν προχώρησε;». Ξέρετε πως ξεπεράστηκε τελικά η αμηχανία: προτάθηκε να... ζητηθεί από το ΚΕΠΕ να μελετήσει το θέμα, να βρει τι ισχύει συγκριτικά αλλού κ.λπ.
Ηθικόν δίδαγμα: Ολη η πραγματική μεταρρυθμιστική προσδοκία, τώρα, βρίσκεται στα χέρια του Γ. Μαυραγάνη. Μόνο που χρειάζεται -εξάπαντος- να μη μείνουν άκριες λυτές. Αλλιώς πάντα «κάποιος» θα τα μπλέκει.
*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 26-11-2012.
