Το Κέντρο Επικοινωνίας Ενημέρωσης Πολιτών (ΚΕΕΠ) σύμφωνα με το Οργανόγραμμα της ΕΡΤ και τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας Α.Π.1001/11-02-2016 σελ. 14-15 είναι Τμήμα της Διεύθυνσης Εταιρικής Επικοινωνίας και ανήκει στις Υπηρεσίες Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΡΤ. Βασική αποστολή του είναι το άνοιγμα της ΕΡΤ στην κοινωνία και τους πολίτες και η προώθηση του κοινωνικού προσώπου της ΕΡΤ με όλα τα δυνατά μέσα. Πιο ειδικά οι τρεις αρμοδιότητες και τομείς δραστηριότητας του ΚΕΕΠ είναι:
A) Η ίδρυση, οργάνωση και υποστήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ.
B) Η προώθηση της Κοινωνικής Υπευθυνότητας της ΕΡΤ και σε συνεργασία με άλλους δημόσιους φορείς και Οργανισμούς (ΑΕΙ, ΔΕΚΟ) η συντονισμένη προβολή δράσεων κοινωνικής ευθύνης του Δημόσιου Τομέα όπως και η συμμετοχή στις ανάλογες πρωτοβουλίες της European Broadcasting Union (EBU).
Γ) Η δευτερογενής διαχείριση παραπόνων πολιτών που απευθύνονται στην Κεντρική Διοίκηση της Εταιρείας και η ενημέρωση των αντίστοιχων διευθύνσεων.
Α. 'Ιδρυση και λειτουργία του ΣΚΕ Αττικής
Το ΣΚΕ Αττικής της ΕΡΤ που συγκροτήθηκε στις 22/12/2015, αποτελείται συνολικά από 110 μέλη με ίσο αριθμό εκπροσώπων 55 κοινωνικών φορέων και 55 πολιτών, που κληρώθηκαν ανάμεσα σε 2.260 πολίτες, οι οποίοι δήλωσαν συμμετοχή. Το ΣΚΕ Κεντρικής Μακεδονίας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη συγκροτήθηκε στις 17/5/2016 και έχει 60 μέλη, 30 από τα οποία είναι εκλεγμένοι πολίτες και 30 εκπρόσωποι φορέων. Τα ΣΚΕ αποτελούν μια καινοτομική πρωτοβουλία συμμετοχικού κοινωνικού ελέγχου που προβλέπεται από το νόμο 4324/15 για τη νέα ΕΡΤ, είναι ανεξάρτητα όργανα με συμβουλευτικό χαρακτήρα και έχουν στόχο τη βελτίωση της ΕΡΤ, υπέρ του δημόσιου συμφέροντος. Εντάσσονται στην γενικότερη προοπτική της Ανοιχτής και Συμμετοχικής Διακυβέρνησης (Open Government Partnership –OGP) που προβλέπει δράσεις κοινωνικής συμμετοχής στο σύνολο της Δημόσιας Διοίκησης και του κράτους.
Βασικός σκοπός των ΣΚΕ είναι η εκπόνηση πορισμάτων που θα εντοπίζουν τις ελλείψεις και τις αδυναμίες της ΕΡΤ και θα προτείνουν μέτρα για τη βελτίωση της.
• Το ΣΚΕ Αττικής έχει ήδη πραγματοποιήσει δεκαεπτά (17) Ολομέλειες, με μέσο όρο συμμετοχής τα 30 μέλη, το 80 % των μελών έχουν συμμετάσχει το λιγότερο σε δύο Ολομέλειες, ενώ έχει εκλεγεί πενταμελές προεδρείο.
• Έχουν αφιερωθεί πάνω από 60 ώρες σε Ολομέλειες και 300 ώρες σε συναντήσεις των επτά Επιτροπών και έχουν γίνει ακροάσεις 5 Γενικών Διευθυντών όπως και 6 Διευθυντών τμημάτων & Στελεχών της ΕΡΤ.
• Τριάντα (30) μέλη του ΣΚΕ έχουν λάβει μέρος στην τηλεοπτική εκπομπή «Πολίτες» και είκοσι(20) μέλη συμμετείχαν σε 6 ραδιοφωνικές μεταδόσεις του "Athens Calling – Η Αθήνα καλεί" στο Α΄ Πρόγραμμα της ΕΡΑ.
• Έχουν πραγματοποιηθεί 4 τηλεοπτικές εκπομπές «ΠΟΛΙΤΕΣ» με αποκλειστικό θέμα τη λειτουργία των ΣΚΕ, με συμμετοχή κατά μέσο όρο 20 μελών του ΣΚΕ. Η εκπομπή «ΠΟΛΙΤΕΣ» είχε ώρα μετάδοσης μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου στην ΕΡΤ1 και στην πορεία της κατέγραψε τριπλάσιο μερίδιο τηλεθέασης (5,6%) από το μέσο σύνηθες στην ίδια ώρα και ημέρα. Δύο μέλη του Προεδρείου του ΣΚΕ έχουν φιλοξενηθεί στην εκπομπή «Στάση ΕΡΤ».
• Στην ιστοσελίδα polites.ert.gr υπάρχουν αναρτημένες όλες οι Ολομέλειες του ΣΚΕ δηλαδή 60 ώρες video χωρίς καμμία παρέμβαση στο περιεχόμενο και οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να τις παρακολουθούν. Οι αναρτήσεις έχουν συντελέσει στον συγχρονισμό του ΣΚΕ Αττικής με το ΣΚΕ Κ. Μακεδονίας της ΕΡΤ3 με δεδομένο ότι πολλά μέλη του ΣΚΕ Μακεδονίας τις παρακολουθούν ανελλιπώς. Στον τομέα αυτό απαιτούνται ιδιαίτερες δράσεις που θα ακολουθήσουν στην επόμενη φάση λειτουργίας των ΣΚΕ που πρέπει επίσης να επεκταθούν και σε άλλες περιφέρειες παρόλο το άκρως πολύπλοκο θέμα της έδρας λειτουργίας (π.χ. Περιφέρεια Θεσσαλίας, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου). Στην πρώτη, επιτυχή κατά βάση, φάση ίδρυσης και λειτουργίας των δύο κεντρικών ΣΚΕ δόθηκε βάρος στην σταθεροποίησή τους και στην ολοκλήρωση της εσωτερικής τους λειτουργίας.
• Η σελίδα «Πολίτες» του ΣΚΕ στο Facebook έχει 540 ακόλουθους και περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό από τις τηλεοπτικές εκπομπές, τις Ολομέλειες και άλλες δράσεις του ΣΚΕ Αττικής. Η Επιτροπή Ειδήσεων του ΣΚΕ έχει δημιουργήσει επίσης δική της σελίδα στο Fb.
• "ΕΡΤ ΕΝΤΟΣ": Για την καλύτερη κατανόηση της εσωτερικής ζωής της εταιρείας από τα μέλη του ΣΚΕ το ΚΕΕΠ προχώρησε στην έκδοση εβδομαδιαίου ηλεκτρονικού δελτίου με τίτλο ΕΡΤ Εντός που αποστέλλεται στα 110 μέλη του ΣΚΕ Αττικής και τα 60 του ΣΚΕ Κ. Μακεδονίας. Περιλαμβάνει τις δηλώσεις και τα νέα της Διοίκησης, των συνδικαλιστικών φορέων, καινοτομικές πρωτοβουλίες διευθύνσεων και συναδέλφων και πολλά νέα που δεν γίνονται γνωστά ούτε καν ανάμεσα στους εργαζόμενους της ΕΡΤ. Συνάντησε πολύ θετικές αντιδράσεις. ΄Εχουν εκδοθεί 13 εβδομαδιαία Δελτία.
• ΦΟΡΟΥΜ ΔΙΑΛΟΓΟΥ/ INTRANET ΤΟΥ ΣΚΕ. Από τα μέσα του 2016 το ΚΕΕΠ με στενή συνεργασία των Νέων Μέσων της ΕΡΤ και με την ενεργητική συμβολή των μελών του ΣΚΕ προχώρησαν στη λειτουργία του ηλεκτρονικού Φόρουμ Διαλόγου όπου τα 110 μέλη και οι επιτροπές του ΣΚΕ με ειδικούς κωδικούς πρόσβασης αναρτούν θέσεις, απόψεις και προτάσεις με στόχο την ανάπτυξη του εσωτερικού διαλόγου και την προοπτική μια επικοινωνιακής διασύνδεσης σε καθημερινή βάση. Η λειτουργία του Φόρουμ ήταν σχετικά επιτυχής με αρκετά μεγαλύτερη συμμετοχή των κληρωμένων πολιτών μελών του ΣΚΕ και μικρότερη συμμετοχή εκ μέρους των θεσμών-μελών του ΣΚΕ παρότι κάποιος θα περίμενε το αντίθετο. Γενικά η ασυμμετρία συμμετοχής των δύο συστατικών μελών του ΣΚΕ (πολίτες-θεσμοί/κοινωνικές οργανώσεις) είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί με προσοχή στη δεύτερη φάση λειτουργίας των ΣΚΕ.
Επισημάνσεις και προσωρινά πορίσματα του ΣΚΕ
• Από τον Μάιο 2017 πέντε από τις επτά επιτροπές του ΣΚΕ έχουν καταθέσει στο Δ.Σ. της ΕΡΤ τα προσωρινά πορίσματά τους. Εκκρεμούν τα πορίσματα των Επιτροπών Ειδήσεων και Προγράμματος και Δημοσίου Διαλόγου. Τα πορίσματα δεν έχουν λάβει ακόμη κάποιο σχόλιο, παρατήρηση ή απάντηση από την Κεντρική Διοίκηση της ΕΡΤ.
• Μερικές από τις διαπιστώσεις που είτε περιέχονται στα προσωρινά κατατεθειμένα πορίσματα, είτε έχουν προκύψει από τη λειτουργία των Επιτροπών του ΣΚΕ έχουν εξαιρετική επικαιρότητα στην προσπάθεια ουσιαστικής αναδιοργάνωσης της ΕΡΤ. Η έντονη έλλειψη επικοινωνίας και εσωτερικής συνεργασίας ανάμεσα στις Διευθύνσεις και τα τμήματα της Εταιρείας με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό των αποφάσεων και των διαδικασιών, η ελλιπής οριζόντια διασύνδεση (τηλεόραση -ραδιόφωνο - διαδίκτυο), η έλλειψη ενιαίας επικοινωνιακής εικόνας της ΕΡΤ, η έλλειψη σαφούς εμπορικής πολιτικής και αμοιβαίας διαφήμισης, οι ασυνέχειες και ασυνέπειες στο πρόγραμμα, η ελλιπής διαφάνεια στα κριτήρια της ενημερωτικής πολιτικής και τέλος η καθυστέρηση λογοδοσίας από τμήματα της κεντρικής διοίκησης και στελεχών της εταιρείας είναι μερικές από τις κρίσιμες επισημάνσεις του ΣΚΕ που αναμένουν επεξεργασία, απαντήσεις και βελτιωτικές δράσεις από την ΕΡΤ.
Συνοπτικά τα ΣΚΕ παρ' όλες τις αδυναμίες της πρώτης φοράς και τις γνωστές δυσκολίες συγκρότησης συλλογικών εθελοντικών οργάνων είναι εδώ και λειτουργούν. Τον Δεκέμβριο 2017 με την παράδοση στο Δ.Σ. του γενικού πορίσματος του ΣΚΕ Αττικής κλείνει η πρώτη φάση ίδρυσης και λειτουργίας τους. Το ΚΕΕΠ έχει ήδη προτάσεις για τη δεύτερη φάση λειτουργίας των νέων ΣΚΕ που θα λειτουργήσουν από τον Ιανουάριο 2018 με τις ανάλογες αλλαγές και βελτιώσεις που θα προκύψουν και από τη συζήτηση με τα μέλη του ΣΚΕ στις Ολομέλειες Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2017 και από την από κοινού εκτίμηση της εμπειρίας (θέσπιση διετούς θητείας ΣΚΕ, εθελοντική επέκταση θητείας τμήματος του σημερινού ΣΚΕ που θα λειτουργήσει ως γέφυρα με το νέο ΣΚΕ, βελτίωση εσωτερικής λειτουργίας δομών και συντονισμού, επικοινωνία και σχέσεις με την κοινωνία κ.α.).
Τα ΣΚΕ αποτελούν μια πρωτότυπη, καινοτομική πρωτοβουλία της ΕΡΤ χωρίς προηγούμενο σε Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη. Η λειτουργία τους δεν είναι ακόμη ευρέως γνωστή στην ελληνική κοινωνία – εν μέρει και εντός της ΕΡΤ – αλλά αυτό είναι κάτι που μπορεί να διορθωθεί άμεσα με την κατάλληλη στήριξη από τη νέα Κεντρική Διοίκηση της ΕΡΤ.
Το άρθρο 11 του ν.4324/15 για τη νέα ΕΡΤ εφαρμόστηκε. Είναι χρέος της ΕΡΤ αλλά και των ΣΚΕ να προτείνουν από κοινού στο εποπτεύον Υπουργείο προτάσεις για τη βελτίωσή του.
Β. Κοινωνική Υπευθυνότητα της ΕΡΤ
• Η ΕΡΤ προωθεί την πρωτοβουλία για Κοινωνική Ευθύνη στο Δημόσιο Τομέα κα τις ΔΕΚΟ. Σε συνεργασία με τη Γεν. Γραμματεία Εμπορίου-Δικαιωμάτων Καταναλωτή, ΑΕΙ (ΕΜΠ-Πάντειο-Οικον. Πανεπιστήμιο), την Εθνική Σχολή Δημ. Διοίκησης/ Αυτοδιοίκησης, την ΕΥΔΑΠ και τη ΔΕΗ βρίσκεται στη φάση συγκρότησης μιας ευέλικτης συντονιστικής Ομάδας για την προώθηση της εκστρατείας με τίτλο «Κοινωνική Ευθύνη για όλους. Κοινωνική Ευθύνη από όλους» που θα συμπληρώσει αντίστοιχες δράσεις που αφορούν τον ιδιωτικό τομέα όπως προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και το «Σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Υπεύθυνη Επιχειρηματικότητα των επιχειρήσεων και των Οργανισμών» που έχει θέσει σε δημόσια Διαβούλευση η Γεν. Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Η ΕΡΤ συμμετείχε στη Διαβούλευση με δύο κείμενα του προϊσταμένου του ΚΕΕΠ και με τρεις παρεμβάσεις φορέων που είναι μέλη του ΣΚΕ Αττικής (Γεν. Γραμματεία Ισότητας, ΕΣΑΜΕΑ, ΤΕΙ Αθήνας). Με δεδομένο ότι βασικοί πυλώνες της ΕΚΕ όπως αναφέρονται στην Εθνική Στρατηγική για την ΕΚΕ είναι η Λογοδοσία, η Συμμετοχή και η Διαφάνεια η ΕΡΤ θεωρεί τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ ως κεντρικό σημείο της Κοινωνικής Υπευθυνότητας της εταιρείας.
• Η ΕΡΤ συμμετέχει επίσης ενεργητικά στην πρωτοβουλία της EBU "Public Service Media contribution to Society" (Η κοινωνική συνεισφορά των Δημόσιων Ρ/Τ). Το ΚΕΕΠ είναι μέλος στο C2S Experts Network μαζί με εκπροσώπους 23 άλλων μελών της EBU και σε συνεργασία με τον Μ. Νούτζεντ, Δ/ντη Ανάπτυξης Τεχνολογίας πήρε μέρος στην Πανευρωπαϊκή έρευνα για την κοινωνική συνεισφορά και τον κοινωνικό αντίκτυπο των Δημόσιων Ρ/Τ. Προσεχώς θα παρουσιαστεί στην EBU και η εμπειρία της ΕΡΤ για τα ΣΚΕ και οι δράσεις κοινωνικής ευθύνης για τους πρόσφυγες.
• Οι επιμέρους δράσεις ΕΚΕ της ΕΡΤ για τη διετία 2015-2017 ήταν πολλές και σημαντικές, έχουν αναλυθεί λεπτομερώς σε προηγούμενο απολογισμό και έγιναν παρόλη την αποδιάρθρωση που έφερε το διετές «μαύρο» που διέλυσε όλες τις προϋπάρχουσες υποδομές μαζί και το ΚΕΕΠ. Με το άνοιγμα της νέας ΕΡΤ το ΚΕΕΠ ιεράρχησε την ίδρυση και λειτουργία των ΣΚΕ και προχώρησε σε συνεργασία με την ΕΡΑ και τα Νέα Μέσα στη διοργάνωση οριζόντιων δράσεων που επέβαλλε η έκτακτη επικαιρότητα της κρίσης, όπως η εκστρατεία για τους πρόσφυγες, η πρωτοβουλία για τους άστεγους, η πρωτοβουλία Respect Word, η Ισότητα των Φύλων και η καταπολέμηση του διχαστικού ρατσιστικού λόγου, οι μαραθώνιοι της Unicef, και η υποστήριξη των παιδιών και των ευέλικτων ομάδων του πληθυσμού. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες έγιναν με τη συμμετοχή κοινωνικών φορέων και οργανώσεων μελών του ΣΚΕ, όπως οι Δήμοι Αγ. Παρασκευής, Χαλανδρίου, η Unicef, Μαζί για το Παιδί, Γεν. Γραμματεία Ισότητας, Συνήγορος του Πολίτη, ΑΕΙ, πολίτες μέλη κα. Υπήρξε επίσης συνεργασία με τη Διεύθυνση Περιεχομένου Νέων Μέσων που έκανε τον Απολογισμό Δημόσιας Αξίας της ΕΡΤ που πρέπει να συνδυαστεί με τον Κοινωνικό Απολογισμό ΕΚΕ στο πλαίσιο των υποχρεώσεων για την ανακοίνωση «των μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών» των με μεγάλων εταιρειών με πάνω από 500 εργαζόμενους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα όπως επιβάλλει η κοινοτική νομοθεσία και προβλέπει η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική για την ΕΚΕ της ελληνικής κυβέρνησης. Το ΚΕΕΠ σε συνεχή συνεργασία με πολλές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές προωθεί τη συνεχή αμοιβαία τροφοδοσία θεμάτων κοινωνικής ευθύνης. Τέλος η Επιτροπή Κοινωνικής Ευθύνης της ΕΡΤ που συγκροτήθηκε στις 6/5/2016 με απόφαση του ΔΣ και του Δ/ντος Συμβούλου αποτελούμενη από δέκα στελέχη της εταιρείας και συντονιστή τον προϊστάμενο του ΚΕΕΠ με στόχο την προώθηση του εσωτερικού συντονισμού για θέματα ΕΚΕ και την επικούρηση του ΚΕΕΠ στη στήριξη των ΣΚΕ με πρόβλεψη μηνιαίας σύγκλησης ξεκίνησε αρκετά καλά από άποψη συμμετοχής (50%) το πρώτο εξάμηνο αλλά παρουσίασε δυσκολίες λειτουργίας στη συνέχεια. Κύριο εμπόδιο ήταν η γενική αίσθηση ότι οι προτεραιότητες της εταιρείας εξαιτίας των ιδιαίτερων συνθηκών ήσαν διαφορετικές, ενώ ένας αριθμός συμμετεχόντων είχε δυσκολία συμμετοχής εξαιτίας εργασιακού φόρτου ή αλλαγής θέσης. Εκκρεμεί η ανασυγκρότηση της Επιτροπής. Για τη διετία 2018-20 χρειάζεται ένα σαφές ιεραρχημένο πρόγραμμα δράσης ΕΚΕ που θα συζητηθεί και θα εγκριθεί εγκαίρως από το ΔΣ της ΕΡΤ. Μέχρι σήμερα όπως είναι εν μέρει λογικό οι βασικές προτεραιότητες της Διοίκησης ήταν η επάνοδος της εταιρείας στην κανονικότητα και η προσοχή ήταν στραμμένη στα βασικά. Η ΕΚΕ ήταν μια τριτεύουσα προτεραιότητα. Αυτό μπορεί και πρέπει να αλλάξει με την νέα Διοίκηση της ΕΡΤ.
Γ. Δευτερογενής Διαχείριση Παραπόνων Πολιτών προς την Κεντρική Διοίκηση
Το ΚΕΕΠ δέχεται κατά μέσο όρο 80-100 κλήσεις πολιτών σε καθημερινή βάση και επιλύει σε συνεργασία με άλλες υπηρεσίες 20-30 θέματα πληροφόρησης ενώ διαμέσου εβδομαδιαίων reports ενημερώνει την Κεντρική Διοίκηση, τους Γεν. Διευθυντές, Διευθυντές και την αντίστοιχη επιτροπή του ΣΚΕ για τις απόψεις και τα αιτήματα των πολιτών. Λεπτομέρειες για το θέμα υπάρχουν σε ειδικό κείμενο που έχει αποσταλεί στη Διοίκηση και το ΣΚΕ.
Κείμενο Διαλόγου και Διαβούλευσης
Το παραπάνω προσχέδιο απολογισμού του ΚΕΕΠ και του ΣΚΕ Αττικής αποτελεί ένα πρώτο κείμενο διαλόγου και διαβούλευσης κυρίως με τα μέλη του ΣΚΕ αλλά και στο εσωτερικό της εταιρείας στη λογική της διαφάνειας και του ανοίγματος της ΕΡΤ στην κοινωνία που αποτελεί και τη βασική αποστολή του ΚΕΕΠ. Άλλωστε μερικές από τις πρωτοβουλίες που λειτουργούν εντός του ΣΚΕ (Φόρουμ Διαλόγου-Intranet, εβδομαδιαίο Δελτίο ΕΡΤ-Εντός) θα μπορούσαν εύκολα να λειτουργήσουν παραγωγικά και στο εσωτερικό της ΕΡΤ. Η άμεση και ριζική ανανέωση της εμπιστοσύνης των ελλήνων πολιτών στην ΕΡΤ με την αναβάθμιση όλων των ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών στις πολλαπλές δραστηριότητες και υποχρεώσεις της Εταιρείας θα αποτελέσει κα τη δικαίωση των αγώνων και των διεκδικήσεων που κράτησαν την ΕΡΤ ζωντανή μετά τη διετή περιπέτεια του «Μαύρου». Θερμά δεκτές οποιεσδήποτε παρατηρήσεις, διαφωνίες και προτάσεις.