Παρασκευή, 19 Απρίλιος 2024
Καλύτερα απ' όλους, προσπάθησε να δώσει τον τόνο της καινούργιας στροφής στην αναπτυξιακή προσέγγιση ο Λόης Λαμπριανίδης-Γενικός Γραμματέας Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων - παρουσιάζοντας τον (επί μήνες και μήνες και μήνες επωαζόμενο) Αναπτυξιακό Νόμο στην "Ν" της περασμένης Δευτέρας, 6ης Ιουνίου.
Συνέπεσε η παρουσίαση αυτή με ένα αληθινό μπαράζ από πρωτοβουλίες, προκειμένου να αναδειχθεί το "νέο ξεκίνημα", δηλαδή η αλλαγή φάσης μετά και την ολοκλήρωση της διαβόητης αξιολόγησης (που, κι αυτήν την ολοκλήρωση, τα καταφέραμε να την μεταβάλουμε σε θηλιά στο λαιμό μας με το σώου της χρονοτριβής τελευταίας ώρας και του τελεσίγραφου των "εταίρων"). Πρωτοβουλίες που ξεκινούσαν π.χ. από του Πρωθυπουργού την παρουσία στα "Ποσειδώνια" και την εφοπλιστική κοινότητα την οποία θεώρησε "θετικό παράδειγμα για τον αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας" (sic) - την ίδια μέρα που και ο Πρόεδρος Ομπάμα προσερχόταν με επαίνους, μετά τον Γερούν Ντάϊσσελμπλουμ και τον Μανουέλ Βάλλς και τον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ και τον Πιερ Μοσκοβισί ... για τις "αποφάσεις που ναι μεν δεν ήταν δημοφιλείς πολιτικά, αλλά ήταν σημαντικές για την παγκόσμια οικονομία" - και εξικνούνταν μέχρι την σπάνια κοινή διοργάνωση του London Business School και του Stanford "Breaking the Bottlenecks: Steps Toward Sustainable Growth" στην Γεννάδειο.
Χθες, και η "Ναυτεμπορική" προσέθεσε το δικό της λιθαράκι με το 2ο Συνέδριο Επιχειρηματικότητας "Φυγή προς τα εμπρός: Βέλτιστες στρατηγικές στα χρόνια της κρίσης", που αναζήτησε στον πυρήνα της επιχείρησης περισσότερο την κινητήρια ορμή στην πολυπόθητη ανάπτυξη.
Όλη αυτή η κινητικότητα - είχε προηγηθεί η προ 15 ημερών διοργάνωση του Βιομηχανικού Συνεδρίου του ΣΕΒ με τις "Προτάσεις Πολιτικής για επιστροφή στην Ανάπτυξη", με το οποίο ευθέως επιχειρήθηκε να σηματοδοτηθεί αυτή η στροφή στο κλίμα αλλά και η "παλινόρθωση" της βιομηχανίας, της μεταποίησης και των μεγάλων επενδύσεων στην κλίμακα των δημοσίων αξιών - δείχνει ότι έχει προχωρήσει πλέον η συνειδητοποίηση πως άμα δεν υλοποιηθεί η επανεκκίνηση της οικονομίας, όλες οι αξιολογήσεις και οι δημοσιονομικές προσαρμογές δεν οδηγούν πουθενά. Και... το να στηριχθεί η προσδοκία επανεκκίνησης στις πολυπόθητες δόσεις με τις οποίες θα αρχίσουν να αποπληρώνονται τα arrears του Δημοσίου προς ιδιώτες, ή πάλι στην Μεγάλη Λευκή Ελπίδα της ομαλότερης πρόσβασης των Ελληνικών τραπεζών στην χρηματοδότηση της ΕΚΤ, δεν σπάει τον φαύλο κύκλο της ύφεσης. Η οποία ήδη, για το 2016, τρέχει με -1,4% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση.
Άμα δεν αναστραφεί το κύμα αποεπένδυσης που έχει εγκατασταθεί εδώ και χρόνια στην Ελληνική οικονομία "δεν πάμε πουθενά". Μαντεύουμε την δυσπιστία του αναγνώστη: "καλά, και με πρωτοβουλίες και διακηρύξεις συν έναν Αναπτυξιακό Νόμο, αλλάζει η κατάσταση στο μέτωπο των επενδύσεων;" Όχι! Όμως, να, με αυτού του είδους τις κινήσεις ανεβαίνει η συνειδητοποίηση ότι χωρίς επενδύσεις το παιχνίδι θα χαθεί. και ότι οι επενδύσεις χωρίς μεταβολή κλίματος/νοοτροπίας θα μείνουν απλώς ρητορικό σχήμα. Ο Αναπτυξιακός Νόμος λοιπόν, πάει να την κάνει αυτήν την συνειδητοποίηση κάτι σαν πράξη.
Το καινούργιο στοιχείο που φέρνει ο Αναπτυξιακός: αποστασιοποίηση από τις επιχορηγήσεις/τα grants και στροφή στα φορολογικά κίνητρα (και τα νέα, επιστρεπτέα χρηματοδοτικά εργαλεία). Δεν είναι μικρή η διαφορά: έως τώρα αν ικανοποιούσες τα κριτήρια του νόμου, αν επιπλέον μάζευες την χαρτούρα και περνούσες ικανοποιητικά (...) τον έλεγχο, εξασφάλιζες την επιχορήγηση (την οποία, βεβαίως, περίμενες και περίμενες: αν, δε, την είχες εκχωρήσει σε τράπεζα για να χρηματοδοτήσεις το έργο, χάος!). Τώρα, μόνον άμα λειτουργήσεις την επιχείρηση και πραγματοποιήσεις κέρδη, τότε κερδίζεις φορολογική απαλλαγή ή/και έχεις μια ευρύτερη χρηματοδότηση με μόχλευση των κεφαλαίων που επενδύονται. (Εφεξής, το 45% των ενισχύσεων θα δίνεται με φοροαπαλλαγές - έναντι 95% που έως τώρα ήταν grants).
Ακόμη πιο σημαντικό: προκειμένου να υπάρξει πειστική προσέλκυση μεγάλων, ιδίως δε ξένων επενδύσεων, θα υπάρξει εφεξής η δυνατότητα χορήγησης σταθερού φορολογικού καθεστώτος (για 12 χρόνια στις επενδύσεις άνω των 20 εκατ. ευρώ). Εδώ, αναγνωρίζει κανείς την πρωτοβουλία του Βιομηχανικού Συνεδρίου του ΣΕΒ, να στρέψει τους προβολείς πάλι στις μεγάλες επενδύσεις. Βέβαια, την ίδια στιγμή προνοείται και πλαφόν των ενισχύσεων - ώστε να μην παραπέσουν οι πάντοτε στοχευόμενες μικρομεσαίες .
Από εκεί και πέρα, έχουμε υποσχέσεις και δεσμεύσεις για επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών: εδώ, όπου βρίσκεται και πολλή ουσία άλλωστε, θα χρειαστεί και το τελευταίο βήμα....
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 9/6/2016.
Με έναν ιδιότυπο σεβασμό προς την 17ώρη διάρκεια της κρίσιμης διαπραγμάτευσης σε επίπεδο Κορυφής όταν βρέθηκε στο απόγειο στις 12/13 Ιουλίου 2015 η Ελληνική κρίση, το Eurogroup της 23ης/24ης Μαΐου 2016 ολοκλήρωσε μετά από 11ωρη διαδικασία την διαβόητη "πρώτη αξιολόγηση" του τωρινού Προγράμματος Προσαρμογής/Μνημονίου-3.
Ήταν ένα αληθινά πολυτάραχο 10μηνο, αυτό. Και - για να μαστε ειλικρινείς - αφήνει πίσω πλήθος από ασάφειες και εκκρεμότητες. Για παράδειγμα, το ΔΝΤ που μάθαμε να μισούμε (αλλά που είναι ο μόνος συντελεστής που αληθινά πίεσε προκειμένου να αντιμετωπισθεί το πασίδηλα μη-βιώσιμο Ελληνικό χρέος) μένει μεν στο Πρόγραμμα/stays on board, αλλά θα... διαπραγματεύεται μαζί μας μέχρι το τέλος της χρονιάς το πλαίσιο ("Μνημόνιο 3,5") παραμονής του. Να θυμηθούμε ότι αυτό προβλεπόταν ήδη στην δεύτερη κιόλας παράγραφο της Δήλωσης της Συνόδου για το ευρώ, της 12ης/13ης Ιουλίου 2015;
Χάρις στην επιμονή του ΔΝΤ - και με βάση τις εξαιρετικά δυσοίωνες προβολές του για την εξέλιξη του Ελληνικού χρέους, άμα δεν γίνει κάτι ουσιαστικό για ελάφρυνσή του - προβλέφθηκαν παρά την λυσσαλέα αντίσταση της Γερμανίας στο Eurogroup ήπια άμεσα μέτρα για συγκράτηση της (καταστροφικής) δυναμικής του χρέους: ορισμός "οροφής"/cap σε ένα 15% του ΑΕΠ για πληρωμές τόκων+χρεωλυσίων ετησίως σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα (προσοχή! συμπεριλαμβάνονται τα έντοκα, αλλιώς θα ήταν δώρο-άδωρο...), με ενδεχόμενο 20% αργότερα. συν, ελευθέρωση 20 δις ευρώ από το τρέχον πακέτο (περίσσεψαν από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η οποία βέβαια μάλλον θεωρείται "κουτσή" από το ΔΝΤ λόγω "κόκκινων δανείων"/διαχείρισης των NPLs) για πράξεις επαναγοράς του Ελληνικού χρέους. Ας σημειωθεί εδώ κάτι που δεν προσέχθηκε αρκετά: ότι την τεχνική προεργασία γι αυτό ακριβώς το σκέλος είχε προχωρήσει κατά πολύ - αλλά και τις πράξεις επαναγοράς/αντικατάστασης των σχετικά ακριβών δανείων ΔΝΤ θα εφαρμόσει τώρα ο ESM, δηλαδή ο βασικός δανειστής της Ελλάδας. Ο ESM του Κλάους Ρέγκλινγκ - Γερμανού, με θητεία στην Επιτροπή Issing που είχε στήσει η Άνγκελα Μέρκελ το 2008-9 για την μεταρρύθμιση στον χρηματοπιστωτικό τομέα, νωρίτερα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ - καλείται να λειτουργήσει σαν "αντίβαρο" στην εμμονική αρνητικότητα της επίσημης θέσης του Γερμανικού ΥΠΟΙΚ, στα χέρια του εκτοξευμένου πλέον Βόλφγκανγκ Σώϋμπλε, ο οποίος λειτουργεί ως σκοτεινός Δον Κιχώτης στην Ελληνική υπόθεση...
Πάντως, η ουσία του 11ωρού Eurogroup - μετά από σειρά EuroWorkingGroups και άτυπων επαφών, που προηγήθηκαν - ήταν να κλείσει η αξιολόγηση. Η οποία έκλεισε. με αστερίσκους, αλλά έκλεισε. Και να ελευθερωθεί η χρηματοδοτική δόση που θα "κουβαλήσει" την Ελλάδα μέχρι το τέλος του 2016 - άνοιξη 2017 (οπότε και θα δοκιμαστεί στην πράξη ο επίσης διαβόητος "κόφτης"). δόση που ελευθερώνεται μεν, αλλά και "σπαστά"/τμηματικά και με αστερίσκους. Τι θα πουν αυτά; Θα πουν ότι, ήδη, κάποιες "ζαβολιές" του Πολυνομοσχεδίου αλλά και της επικοινωνιακής διαχείρισης, θα χρειαστεί να διορθωθούν, τώρα, από την Ελληνική πλευρά. Παράδειγμα η σπουδή του ίδιου του Πρωθυπουργού να εξαγγείλει "Ταμείο Αλληλεγγύης" για τις μάχες οπισθοφυλακών στο ΕΚΑΣ. Άλλο παράδειγμα τα πεισματάκια Χρίστου Σπίρτζη, απο την διαδικασία της Εγνατίας έως την τελική ευθεία του Ελληνικού. Τρίτο παράδειγμα, οι σκιές πάνω από το Υπερ-Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας. Τέταρτο παράδειγμα, το σούρσιμο στα "κόκκινα δάνεια". Όλα αυτά θα χρειαστεί να διευθετηθούν, αλλά η μείζων δόση των 7,5 δις φαίνεται εξασφαλισμένη μέσα στον Ιούνιο, ώστε να μην υπάρξει ζήτημα αποπληρωμής των όσων οφείλονται στους δανειστές (αιχμή τον Ιούλιο, θυμίζουμε). Τα υπόλοιπα 2,8 δις θα εκταμιεύονται "προοδευτικά" στα πλαίσια μίνι-αξιολογήσεων, αν και η δεύτερη αξιολόγηση - του φθινοπώρου 2016, με τα εργασιακά που πληγώνουν πολιτικά - δεν είναι και τόσο μακριά.
Εδώ θέλει μια πολιτική κατακλείδα: η Κυβέρνηση Τσίπρα κέρδισε (α) χρόνο και (β) περιθώριο χειρισμών, ιδίως μέσα από την εξασφάλιση πόρων για αποπληρωμή των arrears. Και να δούμε τι θα ακολουθήσει από την ΕΚΤ ως ουσιαστική χρηματοπιστωτική ανάσα. Το ζήτημα είναι - ακούγεται κοινότοπο, αλλά έτσι είναι! - τι θα την κάνει στην πράξη αυτήν την ευκαιρία. Θα φανεί περίεργο, ίσως, αλλά το ίδιο ισχύει και για την Αντιπολίτευση, Αξιωματική και ελάσσονα: ο πειρασμός να πει "δεν έγινε και τίποτε, δα!" είναι ήδη παρών.
Και οι δυο -Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση - χρειάζεται να πάρουν τα όσα συμφωνήθηκαν. Και να το πάνε/να μας πάνε παρακάτω;
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 26/5/2016.
Ο συνδυασμός της σπασμωδικής απεργίας των δημοσιογράφων για το ασφαλιστικό τους στις ημέρες πριν, καθώς και στο ξεκίνημα της Μεγάλης Βδομάδας - μιας απεργίας που, ας είμαστε ειλικρινείς, τραυμάτισε ακόμη βαθύτερα την ήδη προβληματική σχέση εμπιστοσύνης του Τύπου με την κοινή γνώμη... - με τις ημέρες αργίας που η Πρωτομαγιά βοήθησε να τραβήξουν ακόμη περισσότερο, έκανε να ανθήσει οργιαστικά ένας δηλητηριώδης κήπος από φήμες. Βέβαια, πάλι για να μαστε ειλικρινείς, η στάση των βασικών συντελεστών της "Ελληνικής υπόθεσης" - του ΔΝΤ, των Βρυξελλών, του Βερολίνου - μόνο σ' ένα ξεκαθάρισμα προθέσεων και προοπτικών δεν βοήθησε! Η "κοφτή" άρνηση των Ευρωπαίων να δώσουν Σύνοδο Κορυφής στον Αλέξη Τσίπρα ήταν, ασφαλώς, αναμενόμενη. Όμως και πάλιν, η ακύρωση του προ-Πασχαλινού Eurogroup και η παρέλκυση του αμέσως επόμενου για τις 9 Μαΐου λειτούργησε σαν ψυχρολουσία σε μια κοινή γνώμη διαβουκολημένη στην λογική της "πολιτικής διαπραγμάτευσης" μια κοινή γνώμη που, πλέον, είναι έτοιμη να πιστέψει οτιδήποτε και το αντίθετό του.
Επρόκειτο λέει την Τετάρτη μετά το Πάσχα (και μετά την Πρωτομαγιά, που... μετατέθηκε Τρίτη 3 Μαΐου) να μην ανοίξουν οι τράπεζες, να έχουμε εκ νέου bank holiday χωρίς καν Γιάνη Βαρουφάκη και οργάνωση bail-in/κουρέματος καταθέσεων. Αυτά, την στιγμή που οι καθημαγμένες μετοχές των Ελληνικών τραπεζών "κρατούν το ίσο" επί ημέρες. Σε αντίθεση, π.χ., με το γεγονός ότι συνεχίζουν να καταγράφουν απώλεια της καταθετικής τους βάσης, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζεται η απομόχλευση στα δανειακά τους χαρτοφυλάκια (αλλά "φεύγει γι αργότερα" η όποια ρύθμιση των NPLs /κόκκινων δανείων, που την απαιτούσε με ένταση, η Τρόικα αλλά και αυτή την πισωρίχνει).
Ή, πάλι, θα είχαμε ακόμη αυστηρότερη στάση του Μαύρου Ιππότη της λαϊκής μυθολογίας - του Βόλφγκανγκ Σώϋμπλε - ο οποίος ωθεί, μαζί με το ΔΝΤ και τις απαιτήσεις του για νομοθετημένα "προληπτικά μέτρα", προς εκείνο που και ο Αλεξης Τσίπρας διεγίγνωσκε ως "πίεση προς Grexit" . Πρόκειται για τον ίδιο Β. Σώϋμπλε ο οποίος, σε συνέντευξή του μαζί με τον Μισέλ Σαπέν, διεκήρυσσε κοφτά ότι "εμπιστεύεται τον Τσίπρα".
A, ναι, ο Σώϋμπλε ενεργεί σε πλήρη - λέει - ευθυγράμμιση με το Ταμείο, το οποίο όμως είναι ο βασικός πυρήνας, ιδεολογικός /τεχνικός/πραγματικός, της πίεσης για σημαντική αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους. Την οποία ο ίδιος όχι αρνείται απλώς, αλλά θεωρεί ξεθεμελιωτική της Ευρωζώνης "του". Και ξέρετε... ο Σώυμπλε κυριαρχεί στο Eurogroup (του οποίου ο προεδρεύων Γερούν Ντάϊσσελμπλουμ είναι "άνθρωπός του", πλην βλέπει έναρξη των διαπραγματεύσεων για το χρέος οσονούπω) ενώ "δικός του" πάντως των Γερμανών, είναι ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ. Δηλαδή ο κλειδοκράτορας του μεγαλύτερου μέρους του Ελληνικού χρέους, ο οποίος ευθέως παραδέχεται ότι όλες αυτές τις εβδομάδες προχωρεί σε τεχνική μελέτη του τι μπορεί να γίνει/τι θα γίνει για ελάφρυνση αυτού του χρέους, άπαξ και σταμάτησε η θεολογική συζήτηση περί "κουρέματος" ονομαστικού ή αναδιάταξης/reprofiling, που να δίνει αποτέλεσμα ισοδύναμο σε παρούσα αξία προς ένα +/-50% haircut. Και α, ναι, πάλι, οι τεχνικές εργασίες στο εν λόγω ESM γίνονται με βάση καθοδήγηση που προέκυψε από το διαβόητο Washington Group, το οποίο μας στρίμωξε - λέει - στην γωνία εν απουσία μας στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ/της Παγκόσμιας Τράπεζας, θυμάστε;
Δεν θα καταπιαστούμε, δε, με την καταταλαιπωρημένη Κυβερνητική προσπάθεια - μέσα στις μέρες συσκότισης της απεργίας μας, των δημοσιογράφων αλλά και με φόντο τις συνεχώς μεταβαλλόμενες "ενημερώσεις" της που θύμιζαν αυτόν τον καιρό ανεμοδούρα: την μια βεβαιότητα ότι θα κλείσει η διαπραγμάτευση και "θα διαψευσθούν οι Κασσάνδρες", την άλλη ότι έτσι που μας στριμώχνουν οι "εταίροι" στην γωνία μάς ωθούν μέχρι και προς Grexit - να συμβιβάσει την πρακτική της, διαπραγματευτική και πολιτική, με την διαολεμένη την πραγματικότητα.
Βρίσκεται, πάλι, παγιδευμένη η Ελλάδα - η χώρα, η Κυβέρνηση, το πολιτικό σύστημα, η κοινή γνώμη - σε μια λογική Catch-22. Δηλαδή στο παράδοξο εκείνο στο οποίο όποιος βρεθεί πιασμένος δεν μπορεί να ξεφύγει λόγω αντικρουόμενων κανόνων. Όπως με το θρυλικό έργο του Τζόζεφ Χέλλερ, οι αεροπόροι του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ζητούσαν να εξαιρεθούν ως διανοητικά κλονισμένοι από τις περαιτέρω πτήσεις. όμως, το γεγονός ότι ζητούσαν εξαίρεση έδειχνε ότι ήταν διανοητικά εντάξει (αφού προσπαθούσαν να αποφύγουν τον κίνδυνο) . άρα, δεν δικαιούνταν να εξαιρεθούν, συνεπώς όφειλαν να πετάξουν!
Σκεφτείτε το: και η Ελληνική πλευρά και οι "εταίροι" λειτουργούν υπό καθεστώς Catch-22.
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 5/5/2016
Σε ένα κλίμα που σαφώς είχε μια γεύση αποχαιρετισμού, η κυβερνητική Τρόικα των διαπραγματεύσεων - Τσακαλώτος/Σταθάκης/Κατρούγκαλος - έδωσε, στα πλαίσια συγκρατημένης (για τα μέτρα των καιρών) συνέντευξης Τύπου, το στίγμα του τέλους αυτής της φάσης της αξιολόγησης/review του Μνημονίου-3. Στην Ουάσιγκτoν, στην εαρινή σύνοδο δηλαδή του ΔΝΤ, πάμε χωρίς συμφωνία, πλην με ουσιώδη προσέγγιση των θέσεων. Και σε φορολογικά και σε Ασφαλιστικό.
Στα πλαίσια, τώρα, μιας στάσης που χαρακτηρίστηκε show of constructive independence - δηλαδή επίδειξης εποικοδομητικής ανεξαρτησίας κινήσεων: μόνο... μην ξαναδούμε την constructive ambiguity/εποικοδομητική ασάφεια Βαρουφάκη της περσινής χρονιάς! - οδεύουν προς κατάθεση στην Βουλή νομοσχέδια για φορολογικό και Ασφαλιστικό. Τα οποία δείχνουν την δική μας, δηλαδή της Κυβέρνησης την ανάγνωση του πού μπορεί να φθάσει η σύγκλιση απόψεων με την Τρόικα/Κουαρτέτο.
Για να υποδεχθεί στην Ουάσιγκτον τους διαπραγματευτές του Μνημονίου-3, το ΔΝΤ έκανε εν τω μεταξύ την (αναμενόμενη) διαρροή για την κατάσταση του Ελληνικού χρέους. Το χαρακτηρίζει πλέον "εξαιρετικά μη-βιώσιμο", εκεί που βρίσκεται το χρέος μας. Καθώς, δε, προσθέτει την άποψή του ότι για φέτος η Ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να βρίσκεται σε ύφεση -0,25%, το 2017 θα περάσει σε ανάκαμψη +0,5% και στο τέρμα του Μνημονίου-3 (το 2018) μόλις που θα έχει πιάσει το Ελληνικό ΑΕΠ ένα +1,5%, σαφώς προκύπτει μια εικόνα ασύμβατη με τις πρόνοιες του συμφωνημένου Προγράμματος. Και πάντως με εκείνο το αιθεροβάμον 3,5% του ΑΕΠ σε στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος για τ 2018. (Ακόμη και για ανάγκη συμπληρωματικού Προϋπολογισμού, φέτος, γίνεται λόγος από το Ταμείο).
Πού οδηγεί η δίδυμη αυτή - να το πούμε κι εμείς με μια Βαρουφάκεια λογική - πρακτική constructive face-off/εποικοδομητικής αντιπαράθεσης; Όπου, δηλαδή, τα μέρη διατηρούν τις διαφορές προσέγγισής τους, αλλά θεωρούν ότι "η άλλη πλευρά" δεν θα φτάσει στο να προσαράξει το (κοινό, υποτίθεται!) καράβι; (Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή πλευρά δείχνεται σχετικά συγκρατημένη: ο Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ παραμένει απών. ο Πιέρ Μοσκοβισί αισιοδοξεί "γενικώς" για κατάληξη των διαπραγματεύσεων, εντός προθεσμιών, τον Απρίλιο. από την ΕΚΤ ζητείται, πάντως, το είδος βαθύτερων παρεμβάσεων που έχει κήρυκα το ΔΝΤ. ο Βόλφγκανγκ Σώϋμπλε σπεύδει εν τω μεταξύ να δηλώσει ότι "δεν θα εκβιασθεί" δείχνοντας όμως όχι εμάς, αλλά του Ταμείου τις πιέσεις για ελάφρυνση του Ελληνικού χρέους).
Έχουμε την εντύπωση - ή μάλλον την πληροφορία, αλλά με τόση παραπληροφόρηση που κυκλοφορεί, καλόν είναι να μην εμπιστεύεσαι κανένα! - ότι στην Ουάσιγκτoν , παρά το γεγονός ότι η αξιολόγηση του Ελληνικού Προγράμματος δεν κατορθώθηκε να έχει ολοκληρωθεί, το ζήτημα της διαχείρισης του μη-βιώσιμου χρέους θα συζητηθεί. Όχι απλώς, δε, θα συζητηθεί (Washington Group κλπ.), αλλά και θα τεθούν τα αληθινά πλαίσια και εργαλεία και όρια της ουσιαστικής αναδιάρθρωσης του χρέους που θα αποδεχθεί "η Ευρώπη" (=η Γερμανία). Ανεξάρτητα από το πώς ακριβώς θα ντυθεί το εγχείρημα, με τι window-dressing θα προβληθεί "όταν φτάσει η ώρα του". Μια δυσάρεστη λεπτομέρεια: από τις ουσιαστικές αυτές ζυμώσεις - που θα αφορούν την Ελλάδα: μόνο που, στο βάθος, θα βρίσκεται και η "πατέντα" για την ευρύτερη διαχείριση του Ευρωπαϊκού χρέους, που έρχεται... - η Ελλάδα θα λείπει! Με πικρό τρόπο επαληθεύεται ότι γινόμαστε αντικείμενο , αντί για υποκείμενο, των διεθνών σχέσεων.
Υπό κάποια έννοια, κατανοητή λοιπόν και η Ελληνική στάση της αυτόνομης προώθησης στην Βουλή - από βδομάδα, βέβαια. με την ομολογημένη δυνατότητα να ενσωματωθούν στα νομοσχέδια οι "παρατηρήσεις" της Τρόικας, δηλαδή η τελική συμφωνία εφόσον συμφωνία υπάρξει - των θεμελιωδών παρεμβάσεων σε φορολογικό και Ασφαλιστικό. Και μάλιστα ΧΩΡΙΣ κατεπείγον, αυτήν την φορά, και ΧΩΡΙΣ το τέχνασμα "ένας νόμος/ένα άρθρο": συνεπώς και συζήτηση θα υπάρξει και κάθε βουλευτής θα πάρει τις ευθύνες του Η Αξιωματική Αντιπολίτευση είναι αλήθεια, το ξεκαθάρισε: επιστρέφει στην παλιά, δοκιμασμένη πρακτική του "όχι σε όλα!" και ξεμπερδεύει. Έτσι νομίζει, τουλάχιστον.
Πού οδηγούν όλα αυτά; Στο ότι αν οι πλευρές που βρίσκονται "απέναντι" η μια στην άλλη αληθινά θέλουν να αποφύγουν την προσάραξη, με αρκετήν ευρηματικότητα και με αρκετά ευγενή ψέματα (π.χ. στους στόχους ανάπτυξης, η στην προβλεπόμενη απόδοση των μέτρων) θα το πάμε παρακάτω. "Και βλέπουμε". Αλλιώς, και πάλιν πλους σε εντελώς αχαρτογράφητα νερά! Αυτό, αντιλαμβανόμαστε, είναι και το μήνυμα που κουβαλάει σε Παρίσι-Στρασβούργο-Βρυξέλλες ο Αλέξης Τσίπρας , αυτό ήταν και το μήνυμα των πυκνών τηλεφωνημάτων των τελευταίων ημερών.
Κατακλείδα; "Ούτε με ευχολόγια, ούτε με αναθέματα".
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 14/4/2016.
Λοιπόν, όσο θα εξελίσσεται με μελοδραματικό - ελπίζουμε όχι με σκοτεινό... - τρόπο όλη αυτή η υπόθεση της παρακολούθησης των συζητήσεων των ανθρώπων του ΔΝΤ, Τόμσεν/Βελκουλέσκου, της διαρροής μέσω WikiLeaks και της "αξιοποίησης" σε Ελλάδα και εξωτερικό (γιατί αν το έκανε θέμα η Κυβέρνηση Τσίπρα, το κάνει και η Κριστίν Λαγκάρντ, το κάνει όμως και το Βερολίνο) τόσο δίνεται σ' εμάς τους κοινούς θνητούς η ευκαιρία να θυμηθούμε παλιότερες προσεγγίσεις στην αρχική συμβολή του ΔΝΤ στην Ελληνική "διάσωση".
Έτσι που έχει πυκνώσει ο χρόνος, κανείς πια δεν ανακαλεί στην μνήμη τις εξαρχής αντιρρήσεις που είχαν ακουστεί από αρκετούς για την "συνταγή" του ΔΝΤ (την οποία ψώνισαν ασυζήτητα οι Ευρωπαίοι: άλλωστε, ακριβώς επειδή δεν πολυκαταλάβαιναν από τέτοια, γι αυτό μετεκάλεσαν το ΔΝΤ), για την εμπροσθοβαρή προσέγγιση, για το τι θα έκανε ο σφαγιασμός της ζήτησης με την λογική tax-tax-tax/cut-cut/cut σε μιαν οικονομία χωρίς παραγωγικές δομές. Προσέξτε: δεν αναφερόμαστε στις πολιτικές αντιρρήσεις, στους εξορκισμούς, αλλά στις θεμελιωμένες επιφυλάξεις. Όμως, αρκεί να πάει κανείς πίσω στο Ζάππειο-1 - ναι! στο Ζάππειο-1 με το οποίο είχε επιχειρήσει ο Αντ. Σαμαράς Ιούλιο 2010 να θεωρητικοποιήσει την άρνησή του να στηρίξει το Μνημόνιο-1 - για να δει, ότι κάπου εκεί υπήρχε από τότε αμφισβήτηση του διαβόητου πολλαπλασιαστή του ΔΝΤ. Ενώ δηλαδή μετρούσαν με πολλαπλασιαστή 0,5% τις επιβαλλόμενες δημοσιονομικές παρεμβάσεις - μείωση του ελλείμματος κατά 9% θα έφερνε, ας πούμε, απώλεια 4,5% του ΑΕΠ - οι άνθρωποι του Σαμαρά (όχι μόνον αυτοί, αλλά... τουλάχιστον αυτοί) τον είχαν βάλει να πει δημόσια, πολιτικά, ότι κάπου προς το 1,5 ήταν ο πολλαπλασιαστής. Έτσι κάπως μας προέκυψε το -4,9% του 2010, το -7,2% (ναι, ναι) του 2011, το -6,4% του 2012!
Αρχικά, βέβαια, κανείς δεν πολυπρόσεξε. Βλέπετε, είχαμε την πολιτική αντιπαράθεση να ζήσουμε. Βέβαια, λίγο αργότερα μ' ένα tweet του ο Blanchard του ΔΝΤ άφησε να φανεί μια πρώτη ανησυχία για τον πολλαπλασιαστή που είχε ενσωματώσει το Ταμείο στους υπολογισμούς του. Σαφώς αργότερα (9 Οκτωβρίου 2012) οι FT μπουμπούνιζαν δημόσια το θέμα, ενώ σε "έγγραφο συζήτησης"/discussion paper στα τέλη του 2012 των Blanchard και Leish το ίδιο ζήτημα συζητιόταν διεξοδικά, "βρίσκοντας" το καημένο τον πολλαπλασιαστή μεταξύ 0,9 και 1,7. Πολύ-πολύ αργότερα, η ίδια η Γ.Δ. του Ταμείου Christine Lagarde ζήτησε να διερευνηθεί - εσωτερικά - η έκταση ευθύνης του ΔΝΤ για την αποτυχία του Ελληνικού προγράμματος. Τα οποία, επί καιρό, το Ταμείο (τεχνοκράτες σου λένε!) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (οι "εταίροι" μας) σταθερά απέδιδαν στην πλημμελή εφαρμογή ή και μη-εφαρμογή του προγράμματος από εμάς.
(Μιας και μας τσίμπησε αλογόμυγα κι είπαμε δυο καλά λόγια για την εποχή Σαμαρά και το Ζάππειο-1, ας προσθέσουμε ότι στο Ζάππειο-2, άνοιξη του 2011 αυτό - όταν πλέον είχε αρχίσει να μυρίζει εξουσία για την Ν.Δ.... - η ανάλυση Σαμαρά πήγε παραπέρα. "Επιτέθηκε" στο μείγμα μέτρων (policy mix) του Μνημονίου-1, ζητώντας λιγότερους φόρους/περισσότερες περικοπές δαπανών. Αλλά και δεχόταν μια σειρά από τα διαβόητα "διαρθρωτικά", που επιλεκτικά τα ψήφιζε στην Βουλή. Μέχρις ότου φθάσαμε στην ανατροπή ΓΑΠ, στην Κυβέρνηση Παπαδήμου, the rest is history που λένε).
Γιατί, όμως, να πηγαίνουμε πίσω σε τέτοιες παλιές ιστορίες; Ναι, το ομολογούμε: πιάσαμε το νήμα από την ομιλία Τσίπρα στην Κεντρική Επιτροπή του. Όμως , ειλικρινά, νοιώσαμε και κάποια προσβολή που οι κυρίες και οι κύριοι του ΔΝΤ πήραν τόσο ψηλά τον αμανέ, ώστε να περιγράφουν διεξοδικά με τι πιέσεις θα μπορούσε να συνετισθεί ο κακός μαθητής/ο ατίθασος αποδιοπομπαίος τράγος, η Ελλάδα. Δηλαδή... εμείς. Διότι είναι βαθύτατα κοντόφθαλμο να νομίζουμε ότι η συζήτηση των στελεχών του ΔΝΤ (άστε την υποκλοπή και την διάδοση μέσω WikiLeaks κατά μέρος: δείτε την εκπεφρασμένη ουσία!) στρέφεται "κατά του Τσίπρα".
Της Ελλάδας, της Ελληνικής οικονομίας η μοίρα παίζεται. Κι όταν οι ΔΝΤούδες μιλάνε με τόση ασφάλεια και κομπορρημοσύνη για την μη-συμμόρφωση ημών των ιθαγενών προς τα κελεύσματά τους καλό θα ήταν, διάβολε! να θυμούνται κι αυτοί και η διεθνής κοινή γνώμη πόσο άθλια έξω έχουν πέσει και ξαναπέσει και στο βάθρο της παρέμβασης τους, αλλά και στις μετέπειτα προβλέψεις (π.χ. πρωτογενές πλεόνασμα του 2013, π.χ. περσινή ύφεση). Κάποιες φορές μας παρασύρουν κι εμάς, αλλά... όχι και τέτοιο ύφος!
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 6/4/2016.
Βλέπαμε στην στήλη της περασμένης Δευτέρας, 28 Μαρτίου, πώς η μετακίνηση της συζήτησης για την αξιολόγηση/review από το Ασφαλιστικό στο φορολογικό χρειάζεται να αντιμετωπισθεί απ' όλους μας με ένα μίνιμουμ ειλικρίνειας: θέλουμε να κλείσει ετούτη η διαδικασία, δεν θέλουμε να επαναληφθεί η εμπειρία της Βαρουφακικής άνοιξης και του καλοκαιριού του 2015, να πάμε παρακάτω - όχι;
Αυτό το στοιχείο είναι που φέρνει στην Κυβέρνηση Τσίπρα/Τσακαλώτου τον πειρασμό, εκεί που "πόνταρε" πολιτικά στην Μεγάλη Λευκή Ελπίδα της διαπραγμάτευσης για αναδιάρθρωση (και ως εκ τούτου ελάφρυνση) του χρέους, τώρα να στοχεύει όλο και περισσότερο και να αναδεικνύει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος. Επαναφέροντας, έτσι, το σκηνικό σε μνήμες 2014. Τότε συζητώντας με τον (Πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου) Κωνσταντίνο Γάτσιο, στην "Οικονομική Επιθεώρηση" ήταν, είχε αναδειχθεί το πραγματικό διακύβευμα: "Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν και κατά πόσον το πλεόνασμα που προκύπτει - στο μέτρο και τον βαθμό που προκύπτει - έχει προσωρινό χαρακτήρα, αντανακλώντας π.χ. έκτακτα μέτρα φορολογίας και μάλιστα με αναδρομική ισχύ, καθώς και μη-πληρωμή υποχρεώσεων του Κράτους προς τρίτους, ή κατά πόσον έχει μονιμότερο χαρακτήρα αντανακλώντας μονιμότερες μεταβολές στις παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας".
Και προχωρούσε μάλιστα, όπως διαφαινόταν ήδη τότε με την συζήτηση για το "μέρισμα" - δηλαδή την διάθεση... - του πλεονάσματος, στην διαπίστωση "Ο επικοινωνιακά πανηγυρικός χαρακτήρας που προσδίδεται στην ύπαρξη, το ύψος και την κατανομή του πλεονάσματος δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι "το πρόβλημα λύθηκε", καθώς και το παρεπόμενο "όπου να΄ναι, βγαίνουμε από την κρίση" καλλιεργώντας το έδαφος για την διεκδίκηση προσόδων. Όμως, δυστυχώς, το πρόβλημα δεν λύθηκε, δεν ξεκίνησε καν να λύνεται. Και οι προς διεκδίκησιν πρόσοδοι υπάρχουν μόνον κατά φαντασίαν".
Έχουμε έντονη την αίσθηση ότι κάπου προς τα εκεί πορεύεται και τώρα το πράγμα. Ότι, δηλαδή, αναζητείται "δημοσιονομικός χώρος" κάπως πιο άνετος απ' ό,τι με το αλήστου μνήμης "Παράλληλο Πρόγραμμα" για το οποίο γινόταν λόγος στο γύρισμα του χρόνου. ΄Ωστε να φανεί ότι η Κυβέρνηση δεν κάνει μόνον εφαρμογή των μέτρων του Μνημονίου-3 , αλλά αποκτά και βαθμούς ελευθερίας. Για να δώσει κάτι. Ή για να φανεί τουλάχιστον ότι δίνει κάτι. Ακριβώς όμως επειδή η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος - έννοια που τόσον ηγάπησαν και οι "εταίροι"/δανειστές δια της Τρόικας - αποτελεί βασικά αντικατοπτρισμό/αυταπάτη παιχνιδιού με τους καθρέφτες, έρχεται να υπονομεύσει όλη την δημόσια συζήτηση. Θα μας επιτρέψει ο αναγνώστης να παραπέμψουμε πάλι στον Κ. Γάτσιο: "Ο δημόσιος διάλογος, δυστυχώς, χαρακτηρίζεται από "πτήσεις χαμηλού ύψους". Βρίσκεται σε αναντιστοιχία με τις πραγματικές ανάγκες της χώρας. Επικεντρώνεται στον εντυπωσιασμό. Τα ουσιώδη δεν τίθενται ως ερωτήσεις, και επομένως ούτε οι κατάλληλες απαντήσεις δίνονται και το έδαφος μένει ελεύθερο για ανάπτυξη παραλογισμών και παραισθήσεων". Με πρόσφατη την υψηλών τόνων συζήτηση στην Βουλή, αυτή ακριβώς η αίσθηση μένει πίσω...
Κι αν η τότε συζήτηση για το πρωτογενές πλεόνασμα και την διάθεσή του ήταν τουλάχιστον προεκλογική - προ των Ευρωεκλογών του 2014, οπότε και εγκατέλειψε η Κυβέρνηση Σαμαρά/Βενιζέλου την προσπάθεια με την οποία είχε έως τότε ταυτισθεί - σήμερα διερωτάται κανείς πού το πάει ο σχεδιασμός. Άλλωστε, μετά την εμπρηστική συζήτηση στην Βουλή με την προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση της 29ης Μαρτίου για την Δικαιοσύνη, την Διαφθορά και το συνολικό ανασκάλεμα του βούρκου, δείχνει και να απόθανε η συζήτηση για εκλογές. Είναι αλήθεια πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης τις ζήτησε από το βήμα της Βουλής τις εκλογές - όμως αυτή η ανακίνηση του θέματος πρόωρων εκλογών δεν είναι μόνον που βρήκε ευθέως αρνητικό τον Αλέξη Τσίπρα (ο οποίος επέστρεψε στην πάγια στάση των Κυβερνήσεων οσάκις αισθάνονται ότι το δημοσκοπικό φόντο δεν τις ευνοεί: παραπομπή στο τέλος της τετραετίας...), είναι και που έρχεται σε μια στιγμή όπου εκλογές δεν θα αποτελούσαν καν επιλογή. Σκεφτείτε μόνο και μόνο διαχείριση του Προσφυγικού έτσι που τώρα πορεύεται, μαζί με προεκλογική εκστρατεία!...
Καθώς, λοιπόν, η Κυβέρνηση θα πορεύεται τον δίδυμο Γολγοθά φορολογικού και Ασφαλιστικού προς την Βουλή - την Βουλή των ψηφοφοριών, εννοείται, και όχι της βαβούρας - "χρειάζεται δημοσιονομικό χώρο", ακριβώς ώστε να δείξει ότι προσφέρει και κάτι άλλο. Κάτι άλλο, εννοείται, εκτός από Εξεταστικές Επιτροπές, την χλωμή αυτή εκδοχή θεάματος στην σύγχρονη μετάφραση του "άρτου και θεάματος". Πάντως... δεν θα πλήξουμε, πάλι.
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 31/3/2016.
Ενώ η "διαπραγμάτευση" για την τωρινή αξιολόγηση/review του Μνημονίου-3 επανήλθε στην γνώριμη πια ρουτίνα - δηλώσεις της Ελληνικής πλευράς και των "εταίρων" για το επείγον της κατάληξης• διάχυση αισιοδοξίας και θετικών προθέσεων για κλείσιμο της αξιολόγησης• συσσώρευση κόκκινων γραμμών από την ελληνική πλευρά• σκλήρυνση των θέσεων των δανειστών, αξιοποίηση των διαφορών μεταξύ ΔΝΤ και ΕΕ • επιστράτευση του διεθνούς Τύπου ώστε να διαμορφωθεί μέτωπο πιέσεων, - έμεινε ξέμπαρκα η συζήτηση για αναδιάρθρωση /ελάφρυνση/ απομείωση/ αναδιάταξη (διαλέχτε!) του χρόνου.
Τον στερεοτυπικό ρόλο του "κακού" ανέλαβε και αυτήν την φορά να παίξει ο γνώριμος μας Βόλφγκανγκ Σώυμπλε, ευθύς ως από τον Πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισσελμπλουμ (αλλά και το ΔΝΤ...) είχε αναφερθεί προοπτική έναρξης της συζήτησης, για το χρέος μέσα στην άνοιξη. Ο Σώυμπλε επανήλθε στο βολικό ψέμα: δεν υπάρχει άμεσα ανάγκη για αντιμετώπιση του αδιεξόδου του Ελληνικού χρέους, καθώς η διαρρύθμιση που έγινε μετά το δίδυμο haircut - συν buy-back. Του 2012 επιτρέπει ομαλή εξυπηρέτηση ("εφόσον τηρούνται τα συμφωνημένα") μέχρι το 2025, πάντως μέχρι το 2021-22. Βέβαια ο Σώυμπλε συνδύασε αυτό το ψέμα - θα επανέλθουμε σ' αυτό σε λίγο - συνδυάζοντάς το με μια πικρή αλήθεια: εξήγησε ότι δεν θα μπορούσε να εισηγηθεί στο Γερμανικό Κοινοβούλιο - όπου εκείνος κουβαλάει τον Ελληνικό φάκελο, παραδοσιακά, κάθε φορά που "κολλάει" η Ελληνική υπόθεση! - προς την κατεύθυνση ελάφρυνσης. Τώρα. (Σε μετάφραση: με τις Γερμανικές εκλογές, τις κανονικές, στον ορίζοντα - 2017 - το κύμα Ευρωδιστακτικότητας αν μη αντιΕυρωπαϊσμού να ανεβαίνει στην Γερμανία. Με το δικό του κόμμα να πληρώνει σε δημοφιλία την Ελληνική στήριξη - τα γνωστά).
Το ανερυθρίαστο ψέμα που εκφωνεί με κάθε σοβαρότητα και Λουθηριανή σεμνοπρέπεια ο Σώυμπλε, είναι ότι η διατήρηση της εκκρεμότητας του χρέους δεν παίζει άμεσο ρόλο. Παίζει και παραπαίζει! Και το γνωρίζει άριστα. Και - πιο σημαντικό, αυτό - το γνωρίζουν οι αγορές. Η Ελλάδα έχει δεχθεί, αλλά και οι "εταίροι" έχουν προσυπογράψει, ότι από το 2018 και μετά η οικονομία θα βγάζει πρωτογενή πλεονάσματα της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ τον χρόνο. Σε βάθος δεκαετίας. (Τον ίδιο άπιαστο στόχο είχε θέσει και το διαβόητο Μνημονιο-2, μετά την διαπραγμάτευση Σαμαρά/Βενιζέλου/Στουρνάρα το φθινόπωρο του 2012. Ο στόχος δεν έβγαινε - αυτή είναι η αλήθεια - ακόμη και προτού η "διαπραγμάτευση" Τσίπρα/Βαρουφάκη φέρει την αυτάρεσκη καταστροφή του καλοκαιριού 2012. "Απλώς" ο άπιαστος στόχος μετακινήθηκε για το 2018 και βλέπουμε νωρίτερα το αδιέξοδο να 'ρχεται).
Αν, πάντως, δεχόταν κανείς ότι η χώρα μπορεί να τα βγάζει αυτά τα πλεονάσματα από το 2018 και μετά, χρειάζεται αναπτυξιακούς ρυθμούς που απαιτούν επενδύσεις χτες. Χτες, Όχι αύριο, ή του χρόνου. Αλλά χτες!
Εδώ, βέβαια, θα πει κανείς - και σίγουρα το λέει ο καλός μας ο Βόλφι, το τονίζει και η κυρία Λαγκάρντ με όλο του χούι του ΔΝΤ, ακόμη - ακόμη και ο Ανχέλ Γκουρία με την προσέγγιση ΟΟΣΑ - μπαίνουν στην μέση οι προϋποθέσεις μεταρρυθμίσεων. Και το συνολικό φίλο-επενδυτικό κλίμα που λείπει: πάντα έλλειπε, τώρα με την λογική Λαφαζάνη και Σκουρλέτη και Δρίτσα παρα-λείπει. Και ο εφιάλτης του φορολογικού και η Ιαβερική λογική της καχυποψίας έναντι των πάντων. Γνωστά αυτά. Αλλά.... ειλικρίνεια! Ποιοι επενδυτές θα πήγαιναν σε ποια χώρα, να πακτώσουν στο έδαφος και την οικονομία της κεφάλαια όταν πάνω από την χώρα κρέμεται ετούτου του είδους μη-βιώσιμο/μη-εξυπηρετήσιμο χρέος; Μπορεί ο μέσος άνθρωπος, δε, να πιστεύει ότι "ο επενδυτής" - η TVX, ή η Fraport, ή η Cosco, ή η Jermyn Street ή όποιος αύριο - έρχεται στην ωραία μας χώρα με ένα σακούλι λεφτά, δικά του λεφτά, να αρχίσει να χτίζει και να στήνει δουλειές και να αναπτύσσει.
Όμως ο Σώυμπλε και ο κάθε Σώυμπλε γνωρίζει άριστα ότι το πράγμα δεν πάει έτσι! Ο επενδυτής έρχεται με βάση ένα χρηματοδοτικό σχήμα. Σηκώνει κεφάλαια από τις αγορές, δανείζεται. (Ρωτήστε εκείνους που πάνε να στήσουν στα πόδια τους το Αεροδρόμιο του Καστελλίου, την μόνη greenfield επένδυση που πάει να προχωρήσει, άμα δεν στραγγαλιστεί). Και όσο οι όροι δανεισμού, ενσωματώνουν το βάρος χρέους σαν το Ελληνικό χρέος, καληνύχτα!
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 17/3/2016.
Ήταν πριν τρεις βδομάδες, περίπου, στην "Ν" της 18ης Φεβρουαρίου που τιτλοφορούσαμε ετούτο το σημείωμα "Όταν επιστρέψει η τρόικα...". Σ' εκείνο το σημείωμα, που ήδη κατέγραφε ότι η ένταση των εξελίξεων στο Προσφυγικό θα χρωμάτιζε και την διαπραγμάτευση για την αξιολόγηση/review που είναι η δουλειά της Τρόικας - αλλά και ότι οι κινητοποιήσεις των αγροτών (πάνε αυτές! πάνε όμως;) και εκείνες των διαμαρτυριών "της γραβάτας" (ετούτες προχωρούν πλησίστιες) φορτίζουν την κατάσταση - προσπαθούσαμε να εγκαταστήσουμε στο προσκήνιο μια σειρά από παράγοντες που δεν μπορούν/δεν γίνεται να αγνοηθούν.
Εκείνο που επικρατεί ως αντίληψη, τώρα, είναι ότι (ακόμη και με τον Αλέξη Τσίπρα ή τον Βόλφγκανγκ Σώϋμπλε να αποκηρύττουν "επισήμως" την ιδέα) η μεγάλη επιβάρυνση του Προσφυγικού, η επιδείνωση δηλαδή των απαιτήσεων που έρχονται να βαρύνουν την Ελλάδα/την Ελληνική οικονομία, "θα βοηθήσει" να υποχωρήσουν οι απαιτήσεις των Τροϊκανών/του Κουαρτέτου και σ' αυτήν ακόμη την φάση της αξιολόγησης. Τουλάχιστον υπό την έννοια της παράτασης ορισμένων υποχρεώσεων (υπάρχει άλλωστε ήδη η αναφορά Τσακαλώτου, ο οποίος προ ολίγου θεωρούσε ότι "καήκαμε" άμα φθάσουμε στον Μάιο-Ιούνιο, πώς θα συμβιβαζόταν μ' ένα κλείσιμο της αξιολόγησης με το Ορθόδοξο Πάσχα, δηλονότι Πρωτομαγιά) και της αξιοποίησης της γνώριμης πλέον σε όλους πρακτικής των "υπο-δόσεων" ώστε να κυλάει η μπάλα.
Πέρα και απ' αυτό, υπάρχει και η τοποθέτηση Νταϊσσελμπλουμ, "να ετοιμάζονται" οι δανειστές για συζήτηση επί του χρέους, ήδη από τον Απρίλιο. (Ακολούθησε βέβαια διακωμώδηση αυτής της δέσμευσης-λάϊτ απ' τον ίδιο. Συν τράβηγμα των χαλιναριών από Σώϋμπλε που θύμισε ότι μόνο στα μέσα της δεκαετίας του 2020 έχουμε hump πληρωμών, άρα προς τι η βιασύνη;)
Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι σύνδεση του Προσφυγικού, δηλαδή των δεσμεύσεων που τελικά θα αναλάβει η Ελλάδα (τελικά = στην πραγματικότητα, όχι στα χαρτιά και στις "αποφάσεις": στα χαρτιά τα σύνορα Ελλάδας/πΓΔΜ ήταν όλον αυτόν τον καιρό ανοιχτά...), με χαλάρωση της εφαρμογής του Μνημονίου-3 και της αξιολόγησης αποτελεί αυτοπαγίδευση. Αυτή την θέση προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε στο πιο πρόσφατο σημείωμα της 7ης Μαρτίου, άλλωστε. Πάντως, και αυτό να μην προσεχθεί για πρόδηλα πολιτικούς λόγους -"πετύχαμε στην σκληρή διαπραγμάτευση, επιτυγχάνουμε χαλάρωση, κερδίζουμε χρόνο, παίρνουμε το χρέος" - οι ουσιαστικές πλευρές της κατάστασης που θα τεθεί στην αξιολόγηση παραμένουν. Έχει δίκιο η ΕΛΛΣΤΑΤ όταν δίνει -0,2% υποχώρηση του ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους (στα στρογγυλά 185 δις ευρώ); Θα "υποχωρήσει" το ΔΝΤ (που συνεχίζει να μετέχει στην Τρόικα) από την δική του αναφορά σε -2%; Που θα κάτσει η μπίλια για το δημοσιονομικό κενό (όπου το ΔΝΤ κάνει λόγο για ένα ζαλιστικό ύψος 8,5 δις ευρώ, ύστερα πάει πισω στα 7 δις, η ΕΕ μιλάει για 6,5 δις, εμείς είμασταν κάποια στιγμή στο 1,5 δις - αλλά ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας μας πληροφορούσε ότι "συγκλίνουμε" με τις Βρυξέλλες); Θα πάμε όντως σε προσδιορισμό 3ετίας, ή θα χαράξουμε μόνο "δημοσιονομική στρατηγική" χωρίς ενδιάμεσα νούμερα;
Πάντως, έτσι που σουρθήκαμε με την αξιολόγησή "μας" ακόμη κι αν αποφασιστεί να γίνει αποσπασματικά και σε δόσεις, θα χουμε να αντιμετωπίσουμε τις συσσωρευόμενες καθυστερήσεις στο σκέλος της είσπραξης εσόδων. Συν στην κάθε τόσο ανακάλυψη ολόκληρων κομματιών που λείπουν - παράδειγμα οι εισπράξεις από το ειδικό τέλος στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ που πάνε να γίνουν καπνός, άλλο παράδειγμα τα έσοδα από τις τηλεοπτικές άδειες που γίνονται παιχνίδι αντικατοπτρισμών - αλλά και την ανάδυση από τον βυθό λησμονημένων εκκρεμοτήτων με κόστος. Κλασική - και με κόστος δισεκατομμυρίων, εδώ - η περίπτωση των αποφάσεων ΣτΕ και Ελεγκτικού Συνεδρίου, που αποκαθιστούν μισθολογικά και συνταξιοδοτικά τις ευγενέστερες τάξεις. όμως ακόμη πιο χαρακτηριστική του ήθους της εποχής (συνολικά!) η τελεσιδικία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο της υποχρέωσης για αναζήτηση, από μέρους της σημερινής Κυβέρνησης, των 420 εκατομμυρίων του "μποναμά Χατζηγάκη" από τους αγρότες (να γιατί δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι η κοινωνική αναταραχή αποτελεί παρελθόν) .
Βέβαια, ο συμπαθέστατος υπουργός Γεωργίας κ. Αποστόλου έκρινε λογικό και επάναγκες να διαβεβαιώσει από βήματος Βουλής (!) ότι καμιά τέτοια αναζήτηση δεν θα υπάρξει: αυτό και δείχνει την γενικότερη σοβαρότητα με την οποία, στην Κυβέρνηση αλλά και στην κοινή γνώμη (η θέση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αναμένεται!) βλέπουν τα πράγματα.
Οπότε... καλωσόρισε η Τρόικα!
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 10/3/2016.
Υποβλήθηκε, λοιπόν, στα πλαίσια της προσγείωσής μας στην πραγματικότητα του Προσφυγικού, Πρόγραμμα ενίσχυσης/στήριξης προς τις Βρυξέλλες. Αρχικά ακούστηκε κόστος 450 εκατομμυρίων ευρώ, τελικά (;) μάλλον για 500 εκατομμύρια θα προχωρήσει έγκριση για την τωρινή φάση αναγκών της Ελλάδας μπροστά στο ανερχόμενο ρεύμα - αν και σε Αμερικανικές πηγές αναφέρονται 700 εκατ. ευρώ, και ήδη ακούγεται Ελληνική διεκδίκηση για ένα δις ευρώ.
Αυτά, όμως, δεν αποτελούν αληθινά το κέντρο του ζητήματος. Ποιο είναι; Ήδη υπήρξε ένα πρώτο ζήτημα, με μουρμουρητά για το ίδιο το ύψος των διεκδικούμενων κονδυλίων. Ακολούθησε - όσο κι αν δεν "ανέβηκε" στην δημόσια συζήτηση - η αμφισβήτηση των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν π.χ. στην πρώτη φάση απόκτησης των κοντέηνερ/οικίσκων για τα πρώτα hotspots και κέντρα φιλοξενίας (Για όποιον το ξέχασε: αφού καθυστέρησε επί βδομάδες, υπήρξε δημόσια προκήρυξη για την προμήθεια υποδομής, που διήρκεσε... κάποιες ώρες. Α, ναι, και η κατανομή έγινε σε 4 εταιρείες για 770 από τα 1.150 κοντέηνερ που προκηρύχθηκαν και έβγαλε τιμή μονάδας κάπου στις 10.000 ευρώ το κομμάτι - ήδη δε έχουμε επαναπροκήρυξη. Η Intrakat "πήρε" λίγο λιγότερα από τα, 50%, δηλαδή 360 κοντέηνερ, οι Glassort και Ευρωεμπορική άλλα τόσα (αλλά.... δια 2), η ΝΕΟΚΑΤ 50 κοντέηνερ. Όμως και για κάποιους διαγωνισμούς σίτισης υπήρξε μουρμουρητό, μέχρι και σε σημείο ακύρωσής τους).
Δείτε όμως την δυσάρεστη συνέχεια όλων αυτών. Τώρα, τώρα που πλησιάζει η ώρα που θα "τρέξει" η ουσία του Προγράμματος για τους πρόσφυγες, οι αρχές των Βρυξελλών προσπαθούν να οδηγήσουν τους σχετικούς πόρους όσο γίνεται πιο μακριά από τις επίσημες Ελληνικές κρατικές δομές. Όσο γίνεται στην Ύπατη Αρμοστεία/HCfR , και αυτοί θα την βρουν την διαδικασία... Αλλά και από κει και πέρα, όσο γίνεται θα επιχειρηθεί να χειριστούν τα κονδύλια οι "πιστοποιημένες" ΜΚΟ - εδώ, πολύτιμη η δουλειά που είχε γίνει, με Νορβηγική χρηματοδότηση, από το Ίδρυμα Μποδοσάκη - ή ακόμη και οι πιο παραδοσιακοί φορείς, μέχρι και η Εκκλησία. (Με την οποία, μάλιστα έχουν γίνει ήδη και επαφές προετοιμασίας . Όμως οι ίδιοι οι κύκλοι της Εκκλησίας σαν να διστάζουν, γνωρίζοντας το κλίμα εδώ).
Ας κάνουμε όμως, τώρα, ένα άλμα. Προς εντελώς άλλη κατεύθυνση. Εκείνη των "υπηρεσιών" που παρέχονται στους πρόσφυγες. Ήδη, επί μήνες όσο ξεκινούσε από τα τουρκικά παράλια το προσφυγικό/μεταναστευτικό ανθρώπινο κύμα που με τους σκυλοπνίχτες κατευθυνόταν στα Ελληνικά νησιά, γινόταν σ' εμάς λόγος για "δουλέμπορους". Τώρα βέβαια, που το κύμα του Αιγαίου έγινε ανθρώπινο ποτάμι το οποίο ξεχύνεται ανά την Ελλάδα, άρχισε να γίνεται αντιληπτό ότι χρειάζεται λίγο μεγαλύτερη προσοχή στις διατυπώσεις. Γιατί; Διότι, ασφαλώς, υπάρχει μια διάσταση μαφιακών κυκλωμάτων - εγκληματικής οργάνωσης που φυτρώνει στην Τουρκία (και χρειάστηκε να μιλήσει π.χ. στο Φόρουμ των Δελφών ο τέως Καγκελάριος της Αυστρίας Σύσσελ καυστικά για το πόσο το πλήθος των σκαφών που φεύγουν κάθε μέρα από Τουρκία αποκλείει να μην υπάρχει γνώση αλλά και κάτι παραπάνω - ανοχή συν - από τις τουρκικές αρχές!) αλλά είναι αυτοτύλφωση να θεωρούμε ότι δεν υπάρχουν "άκριες" των κυκλωμάτων και στην δική μας πλευρά. Αυτήν την διάσταση, την εγκληματική δηλαδή, ήδη την διερευνούν διεθνείς φορείς. πώς; Με βάση την αρχή follow the money, βρες την διαδρομή του χρήματος. Πρόκειται, δε, για μπίζνα δισεκατομμυρίων...
Σε χαμηλότερο επίπεδο απ' αυτό, βρίσκει κανείς τους "απλούς" facilitators, εκείνους δηλαδή που δίνουν με το αζημίωτο στους πρόσφυγες και μετανάστες εκείνο που ζητούν. Τούρκοι που φιλοξενούν και προμηθεύουν στα παράλια, δικοί μας πουλμανατζήδες και "πράκτορες της Πλατείας Βικτωρίας" ανήκουν εδώ. Με τι τιμές; [Ένα ανέκδοτο: όταν στην Σουηδία - ναι! στην Σουηδία - είχαν εγκλωβισθεί χιλιάδες τουρίστες γιατί τα αεροπλάνα δεν πετούσαν μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Eyjafjallajokull στην Ισλανδία "οι τιμές ενοικίασης αυτοκινήτων προκειμένου να πάει κανείς Νότια (Γερμανία ή Ιταλία) διπλασιάστηκαν, ύστερα τριπλασιάστηκα, ύστερα.... Στην Σουηδία, ΟΚ;].
Και στο κάτω κάτω επίπεδο, έχουμε τα σάντουιτς και τα μπουκάλια νερού στην τιμή των 4 ή 5 ευρώ ή των 2 ευρώ αντίστοιχα. Η πάλι την φόρτιση των κινητών στα νησιά. Αντίστοιχα αυξημένη η τιμή για το φιξάκι στην Βικτώρια και (μην κλείνεις τα μάτια , φίλε αναγνώστη) η συμπίεση της τιμής κάτω από τα 20 ευρώ για το αγορασμένο σεξ.
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 3/3/2016.
Το σοκ υπό το οποίο λειτουργεί η Κυβέρνηση - για να είμαστε δίκαιοι, το σοκ αφορά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα αλλά και την κοινωνία στο σύνολό της: όμως η Κυβέρνηση έχει το πικρό προνόμιο να κουβαλάει τις ευθύνες... - με την απόλυτη κατάρρευση της κατάστασης στο Προσφυγικό, ουσιαστικά απομακρύνει την προσοχή από οτιδήποτε άλλο. Πλην ίσως από την σουρεαλιστική εικόνα των αγροτικών μπλόκων, τα οποία έρχονται και προστίθενται στην εικόνα των κλειστών συνόρων και των ανθρώπων που περιφέρονται παραζαλισμένοι στους δρόμους και τις πόλεις της Ελλάδα φέρνοντας στην συλλογική μνήμη εικόνες του Μεσοπολέμου, του ΄20!
Όμως, η διαπραγμάτευση της αξιολόγησης εκτοπιζόμενη από το προσκήνιο αποκτά πρόσθετη εκρηκτικότητα κι όχι λιγότερη όπως νομίζει η Κυβέρνηση. "It's the economy, stupid!", όπως θα' λεγε αυτή την φορά ευθέως ο Σώϋμπλε στο Νταβός.
Τι θέλουμε να πούμε; Ότι η αντίληψη που εγκαταστάθηκε στο Μαξίμου πως "ένα πρόβλημα το αντιμετωπίζεις δημιουργώντας ένα μεγαλύτερο" (ή: στρέφοντας την προσοχή σ' αυτό) δεν οδηγεί σε λύσεις, ούτε καν σε εκτόνωση. Αλλά σε μοιρολατρική αποδοχή του ανεπίλυτου, που παραδίπλα του βρίσκεται η μη-κυβερνησιμότητα. Άσχημο πράγμα η μη-κυβερνητικότητα...
Δείτε: η υπόθεση της αξιολόγησης έχει πάει τόσο στραβά, τόσο πίσω ώστε σαν να μην ξέρουν πια απο πού να την πιάσουν. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος επέλεξε την διοργάνωση του "BBC World Questions: "Europe and Greece" για να ξανατραβήξει - κι αυτός - την διαβόητη κόκκινη γραμμή: "Η Ελλάδα δεν μπορεί να κάνει περισσότερες περικοπές στις συντάξεις", κουνώντας για μιαν ακόμη φορά επικριτικά το δάχτυλο στο ΔΝΤ για "έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας". Ήταν ενδιαφέρον να σημειώσει κανείς ότι η τοποθέτηση αυτή έγινε στα πλαίσια της διαβεβαίωσης ότι "θα κάνουμε ό,τι συμφωνήσαμε τον Αύγουστο, ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο". Που, μαζί με την νωπή ακόμη τοποθέτηση Γερούν Ντάϊσσελμπλουμ - ο οποίος, διάβολε! - είναι Eurogroup κι όχι IMF - μετά την τελευταία συνάντηση του Eurogroup, τοποθέτηση ακριβώς σχετικά με τις συντάξεις, δείχνει ότι πάλι βρισκόμαστε σε ασυμβατότητα αντίληψης των πραγμάτων με τους "εταίρους".
Πάντως, την ίδια ακριβώς στιγμή ο καημένος ο Προϋπολογισμός κατευθύνει περισσότερο από 40% των πρωτογενών δαπανών του για να καλύπτεται η συνταξιοδοτική δαπάνη (δηλαδή οι "τρύπες" των Ασφαλιστικών Ταμείων, απο ΙΚΑ και ΟΓΑ μέχρι και τα ευγενέστερα, συν οι συντάξεις του Δημοσίου). Μπορεί ο ένας να θυμίζει ότι η ασφαλιστική κάλυψη της ΔΕΗ ως "αντιπαροχή έναντι περιουσίας" ή η κάλυψη των αναγκών ΤΑΠ-ΟΤΕ είναι πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο (έκαστη), όταν π.χ. το ΙΚΑ απορροφά μια άχνα κάτω από 3 δις, ενώ ο άλλος να θυμίζει ότι οι συντάξεις του Δημοσίου κινούνται κάπου πάνω από 6 δις παρόλες τις μειώσεις: πάντως το κόστος της Κοινωνικής Ασφάλισης δεν παύει να είναι το βασικό αγκωνάρι που κρέμεται στον λαιμό του Προϋπολογισμού. (Και που, η Κριστίν Λαγκάρντ απλώς εκφωνεί το νούμερο, φτάνει να απορροφά στο βάθος της κρίσης, μετά απ' όλες τις μειώσεις και πριν απ' όλες τις αποφάσεις Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κάτι σαν 10% του καθημαγμένου ΑΕΠ της χώρας).
Την ίδια στιγμή, και ενώ σιγά-σιγά συνειδητοποιείται ότι τα έσοδα του ίδιου του κατακαημένου Προϋπολογισμού για το 2015 δεν έμειναν μόνον 4 δις πίσω απ' εκείνα που ελπίζονταν (βέβαια, σχεδόν τα μισά είναι μη-εισπραχθέντα απο την "οφειλόμενη" επιστροφή κερδών των Κεντρικών Τραπεζών και της ΕΚΤ απο SMPs λόγω.. μη ολοκλήρωσης της αξιολόγησης), αλλά και έφεραν την Ελλάδα στην δυσάρεστη πλαγιά της καμπύλης Laffer : δηλαδή, η φορολογική πίεση δείχνει ότι η εισπραξιμότητα, η πραγματοποίηση εσόδων αληθινά πήγε πίσω σε σχέση με το 2014.
Όσο, δε, προχωράει η εκτέλεση του Προϋπολογισμού 2016 από τον Φεβρουάριο και πέρα, θα χουμε και ταμειακό άνοιγμα σχεδόν 1 δις τον κάθε μήνα μεγαλύτερο από τον προηγούμενο - για να ξεπεράσουμε τα 4 δις μετά τον Μάιο, με το καλό! Αυτό είναι το "καήκαμε!" που είχε πει ο ίδιος ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, για την περίπτωση που η αξιολόγηση αφεθεί να σέρνεται.
Η εντύπωση που αφέθηκε να δημιουργηθεί σε κύκλους του Μαξίμου ότι το βάρος του Προσφυγικού θα οδηγήσει σε "άλλου τύπου διαπραγμάτευση" με τους δανειστές είναι ρισκαδόρικη. Η εντύπωση όμως ότι η εικόνα αδιεξόδου θα κάνει ευκολότερη την διαχείριση του εσωτερικού μετώπου, αυτή μπορεί να αποβεί καταστροφική.
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 25/2/2016
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ/η Κυβέρνηση Τσίπρα/η διαπραγματευτική προσέγγιση Βαρουφάκη έχει αναζητήσει ρίζες στον ιδιαίτερο συμβολιστή ποιητή Αντόνιο Ματσάδο.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ/η Κυβέρνηση Τσίπρα/η διαπραγματευτική προσέγγιση Βαρουφάκη έχει αναζητήσει ρίζες στον ιδιαίτερο συμβολιστή ποιητή Αντόνιο Ματσάδο. Όμως, έτσι, όπως επενδύθηκαν - με πολύ σώου, με πληθωρικές δηλώσεις, με πενιχρό πολιτικό περιεχόμενο πλην της διάθεσης κόντρας και τα κάποια στοιχεία αναδίπλωσης - οι ημέρες μετά το ξεκίνημα των Ευρωπαϊκών περιπλανήσεων Τσίπρα και (κυρίως!) Βαρουφάκη, αληθινά θυμίζουν το Se hace camino al andar/ Ο δρόμος χαράζεται περπατώντας.
Έτσι, με αναζήτηση ενός κάποιου περιεχομένου για την πληθωρική φόρμα, φθάσαμε στις Προγραμματικές Δηλώσεις, που κινδυνεύουν να είναι το πιο αστραπιαία μεταφραζόμενο κείμενο στην διεθνή σκηνή! Με το καημένο το "Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης" να επιχειρείται να αποκτήσει αποτύπωση που και τους "έξω" να μην συνταράξει περισσότερο, κι εμάς τους "μέσα" να κρατήσει σε ενθουσιασμό.
Ενώ όμως φαίνεται ότι τελικά θα καταλήξουμε και με Φόρο Επιδεικτικής Κατανάλωσης (αντί του πεζού Φόρου Πολυτελείας: ο Ανδρέας Παπανδρέου θα δάκρυζε, βλέποντας υλοποίηση Thorstein Verblen) και με Ταμείο Εθνικού Πλούτου (αντί για ΤΑΙΠΕΔ: σοφή η ιδέα να συνδυαστεί η εκποίηση/αξιοποίηση με την υπόσχεση για διάσωση του Ασφαλιστικού), συν μια καμπάνια κατά των ολιγαρχών και της ("μεγάλης") φοροδιαφυγής, τα διαβολεμένα τα νούμερα δεν εμφανίζονται στο προσκήνιο. Στο EuroWorkingGroup η εξήγηση ήταν... οι Προγραμματικές που δεν είχαν αναγνωσθεί! Στο δίδυμο Eurogroup της 11ης/16ης Φεβρουαρίου, το ζήτημα κινδυνεύει να είναι σαφώς πιο δυσάρεστο (η Κορυφή της 12ης είναι ούτως ή άλλως "πολιτική"). Στην σταθερή πίεση των "εταίρων" για νούμερα, για ποσοτικοποίηση των πολιτικών όχι απλώς συγκεκριμένη αλλά και πειστική, η Ελληνική στάση είναι Βαρουφακική: "Give us time and give us space". Που στην πραγματικότητα έχει την ακόλουθη απόδοση: "Δώστε μας χρόνο να σκεφθούμε τι θέλουμε/Δώστε μας περιθώρια μέχρις ότου εσείς (οι "εταίροι") σκεφθείτε τι θα μπορούσατε να δώσετε/πού και πώς θα μπορούσατε να χαλαρώσετε ένα κακοσχεδιασμένο και εκ του αποτελέσματος αποτυχημένο Πρόγραμμα, στο οποίο εμείς ζούμε και πνιγόμαστε (και το βλέπετε) εδώ και 5 χρόνια".
Στην πιεστική απαίτηση των "εταίρων" για νούμερα, για στοιχεία , η Ελληνική πλευρά αντιπαρατάσσει ενδιαφέρουσες διαβεβαιώσεις, όπως για δημοσιονομική ισορροπία, ή πάλι για (ήπιο) πρωτογενές πλεόνασμα. Το πρόβλημα πού είναι; Έρχεται η δική μας διαβεβαίωση, π.χ. του τύπου: "Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα διαρρυθμιστεί χρονικά, αλλά δεν έχει και δημοσιονομική επίπτωση, άσε που θα σημάνει πρόσθετες ασφαλιστικές εισφορές, άρα... μείωση των απαιτήσεων του Ασφαλιστικού από τον Προϋπολογισμό". Η άλλη πλευρά σπεύδει να παρατηρήσει: "Ωραία, όμως έχετε υπολογίσει πόσο η αύξηση κατωτάτων θα σημάνει σε αύξηση π.χ. του επιδόματος ανεργίας; Και πόσο στα επιδόματα μητρότητας; Πόσο και πώς θα "περάσει" στον υπολογισμό των συντάξεων; Α, ναι, και με τις υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές, πώς την βλέπετε την εισπραξιμότητα;"
Αυτού του είδους την προσέγγιση, πάτε την τώρα και απλώστε την σ' όλο το φάσμα των Προγραμματικών όπως θα μεταφράζονται σε Πρόγραμμα - όχι πλέον "Θεσσαλονίκης", αλλά "ηπίως ψαλιδισμένο" ώστε να φαντάζει συμβατό με μια συζήτηση Eurogroup...
Ή δείτε πάλι, την προσέγγιση να ζητηθεί η συμβολική αντικατάσταση της Τρόικας - η οποία και μισήθηκε, αλλά και απέτυχε ως "ελεγκτής" - με κάτι "άλλο". Σαν στοιχείο αυτού του "άλλου" κάποια στιγμή συζητήθηκε (όχι δε μόνον στην Αθήνα) και ο ΟΟΣΑ. Τον οποίο, βέβαια, γνώρισε πρόσφατα η ελληνική κοινή γνώμη ως εμπνευστή του διαβόητου toolkit/της εργαλειοθήκης: έκανε περισσότερο κακό η συζήτηση γύρω από το ζήτημα αυτό, έτσι όπως έγινε, παρά ο,τιδήποτε άλλο στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων.
Ο ΟΟΣΑ, οργανισμός με εγγενώς διακρατική υφή, ενώ έχει και γνώση και λόγο - και δεν διστάζει να εκφραστεί με σαφήνεια και ένταση - δεν έχει συσχετισθεί με την γεύση επιβολής του ΔΝΤ και των Βρυξελλών. Εχει δε πρόσφατα "γνωρίσει" (με αφορμή το toolkit) την Ελληνική πραγματικότητα απο κοντά, έχει παίξει ρόλο υποβοήθησης των συνεννοήσεων ο Γενικός Διευθυντής του Ανχελ Γκουρία, που θάναι (στις 11 Φεβρουαρίου, κι αυτός!) στην Αθήνα.
Όμως , με εμάς να αναζητούμε τον όποιο δρόμο περπατώντας, χρειάζεται παρόμοιες τομές να τις προωθήσει η "άλλη πλευρά". Καθώς και να παρατείνει (με δική της πρωτοβουλία;) τον χρόνο που τελειώνει.
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Το κείμενο του Α.Δ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΗ δημοσιεύτηκε στη ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ 9.2.2015
