Το ζήτημα τώρα είναι τα πρόσωπα
- Κατηγορία: Παπαγιαννίδης Αντώνης
- Δημιουργηθηκε στις 06 Δεκεμβρίου 2012
Κάτι περίεργο παρατηρείται, μόλις μια βδομάδα μετά την τελευταία απόφαση ΕΕ/ΔΝΤ για την Ελλάδα. Ενώ η απόφαση αυτή αποτελούσε -πολλαπλά- επιτυχή έκβαση, πράγμα που σωστά η κυβέρνηση Σαμαρά/Στουρνάρα απέφυγε επιμελώς να το κάνει αντικείμενο θριαμβολογίας, εκείνο που τώρα επικρατεί είναι ένα μούδιασμα. Γιατί;
Ολοκλήρωσε η κυβέρνηση ετούτη τον πρώτο κύκλο της, προγραμματισμένο: τον κύκλο «νέας κυβέρνησης Παπαδήμου». Με τον Γιάννη Στουρνάρα -τεχνοκράτη μεν, πλην πολιτικότερο από πολλούς «πολιτικούς»- στο διπλό ρόλο που είχε κρατήσει αρχές 2012 στα χέρια του, όσο μπόρεσε, ο Λουκάς Παπαδήμος: διαπραγματευτή προς τα έξω, μαχητή ώστε να περάσουν τα συμφωνούμενα μέσα. (Στην κυβέρνηση Παπαδήμου, ο Βαγγέλης Βενιζέλος έπαιξε μόνον αποσαθρωτικό ρόλο προς τα έξω. Τον δε ρόλο πίεσης προς τα μέσα, δεν τον έπαιξε τόσο ως πρωθυπουργός ο Παπαδήμος, όσο η ανάγκη.)
Ταυτόχρονα, η προσεκτική στήριξη από έναν Αντώνη Σαμαρά που δεν έκανε σχεδόν κανένα από τα στραβοπατήματα που πολλοί περιμέναμε -η αλήθεια να λέγεται- επέτρεψε να φτάσουμε στον κάβο, χωρίς προσάραξη στις από δω ξέρες. Η ολοκλήρωση αυτής της φάσης το πήγε το πράγμα πολύ πιο πέρα από το ήδη λησμονημένο PSI - Πώς; Με τη διπλή μείωση του «επισήμου» χρέους, δηλαδή με το κρυφό PSI μέσω μείωσης των επιτοκίων και επιμήκυνσης της διάρκειας των δανείων σε ορίζοντα 2040, συν με τη μεθόδευση επαναγοράς ομολόγων/buy-back, που ισοδυναμεί με PSI-2. Κυρίως όμως άναψε εντυπωσιακά φωτάκι για εν καιρώ γνήσια αναδιάρθρωση του «επίσημου» χρέους/αληθινό PSI. Και όμως δεν έφερε στην Ελλάδα ένα κλίμα νέου ξεκινήματος, που το εδικαιούτο η κυβέρνηση.
Λέτε να είδαμε, ως κοινή γνώμη, τα αμέσως επόμενα σκαλοπάτια, αν προτιμάτε τα σημεία στα οποία μπορεί να σκοντάψουν τα κατ' αρχήν συμφωνημένα; Θα υλοποιηθεί το PSI-2, θα προσέλθουν δηλαδή με άγαρμπα στραμπουλιγμένο χέρι («αποτελεί εθνικό καθήκον τους»: το πρώτο αληθινό στραβοπάτημα Στουρνάρα) οι ελληνικές τράπεζες, συν αρκετοί ξένοι -οι οποίοι ήδη πραγματοποιούν κέρδη κεφαλαίου, τουλάχιστον όσοι έχουν αγοράσει ελληνικό χαρτί μετά το αρχικό PSI με βαθύ discount- ώστε να προχωρήσει άμεσα η ανταλλαγή ομολόγων; Θα συνεχίσει η Βουλή των Ελλήνων, όπου ακόμη «υπάρχει» το ΠΑΣΟΚ παρά τη δημοσκοπική του έκλειψη και «υπάρχει» η ΔΗΜΑΡ, με τους υπουργούς εσωτερικής αντίστασης, να ψηφίζει τα νομοθετήματα-προϋπόθεση της συμφωνίας;
Ηδη με το φορολογικό -π.χ. το αφορολόγητο των τρίτεκνων/πολύτεκνων οικογενειών, όπου ΔΗΜΑΡ και ΠΑΣΟΚ πήραν αρχικά την εκπληκτική στάση ότι η ενίσχυση «πρέπει» να διατηρηθεί και για τα μεσαία, αν μη και τα υψηλά, φορολογούμενα εισοδήματα- προέκυψε η πρώτη σοβαρή ξέρα. Περιμένετε τώρα να δείτε και την επιψήφιση των καίριων ΠΝΠ/Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, που τόσον ο Βαγγέλης Βενιζέλος όσο και ο Φώτης Κουβέλης γνωρίζουν άριστα ότι τους παρέχουν πολεμοφόδια για ενδοκυβερνητικό αντάρτικο...
Οπου η δεύτερη ανάγνωση δεν αρκεί για να εξηγήσει το μούδιασμα
Ή μήπως, σε δεύτερη ανάγνωση, ανέβηκαν στην επιφάνεια τα προβλήματα που δημιουργεί η ίδια η απόφαση ΕΕ/ΔΝΤ για την Ελλάδα; Π.χ. το συνολικό PSI σε όσους ομολογιούχους υποχρεώθηκαν με CACs να μετάσχουν την πρώτη φορά και επιλέξουν τώρα «εθελοντικά» να κουρευτούν εκ νέου, θα φτάσει το ...88,675%: εσείς, θα συναλλασσόσασταν εύκολα πάλι με μια τέτοια χώρα; Ή, ακόμη, τα ήδη με μόλις συγκρατούμενο ενθουσιασμό αναμενόμενα 34 δισ. ευρώ σε στήριξη της Ελλάδας εντός του 2012, συν άλλα 9 τόσα μέσα στο πρώτο 3μηνο του 2012 θα προκάνουν να αναθερμάνουν την ξέπνοη ελληνική οικονομία, από την οποία η front-loaded σταθεροποίηση θα αφαιρέσει 9,5 δισ. μέσα στη χρονιά; Και τι είναι εκείνα τα επιπρόσθετα 4-4,5 δισ. μέτρων, που σιγά-σιγά αναδύονται ως «πρόσθετα προαπαιτούμενα»; Α, ναι, και τι θα αφήσει πίσω από τράπεζες το νέο κούρεμα των κάπου 20 δισ. χαρτοφυλακίων τους, ως ανάγκη επανα-ανακεφαλαιοποίησης, όταν το αρχικά νομοθετημένο πλαίσιο είχε ήδη ζεματίσει τους τραπεζίτες (τους μετόχους, αυτούς ποιος τους σκέφτεται!).
Εδώ, μάλιστα, στις αντιδράσεις των τραπεζών/των τραπεζιτών, αναζητούν στην κυβέρνηση μιαν εξήγηση για το συνολικά δύσθυμο, διστακτικό, αν μη ανοιχτά αρνητικό κλίμα που τείνει να επικρατήσει. Λένε, δηλαδή, ότι το σοκ υπό το οποίο διατελούν οι τραπεζίτες κάνει εξ οσμώσεως να δυσανασχετούν τα μέσα ενημέρωσης (τα οποία κρέμονται για την επιβίωσή τους από τις τράπεζες, έτσι πάει το επιχείρημα), οπότε η αρχική στήριξη της κυβέρνησης Σαμαρά/Στουρνάρα -που ως και στοιχεία χαζοχαρουμενοσύνης παρουσίαζε...- μετεστράφη σε δυσαρέσκεια. ήδη σε ανοιχτή αντίθεση.
Ο συλλογισμός δεν μου βγαίνει σωστός. Δεν εξαρτώνται όλα τα ΜΜΕ -πάντως όχι αποφασιστικά- από το τραπεζικό σύστημα. Ο τρόπος, δε, με τον οποίο και τα πλέον φιλοκυβερνητικά Μέσα μεταστρέφονται, θα 'πρεπε να προβληματίζει σοβαρότερα. Μήπως να σκεφθούν οι κυβερνητικοί ότι η ίδια η κοινή γνώμη είναι αλαφιασμένη, ότι δεν πολυαντέχει την προσμονή του 2013; Μήπως οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι (αν θέλουμε θεωρία της συνωμοσίας) έχουν δει τη δική τους μικρή ζωούλα να ξεπατώνεται; Μήπως οσμίζονται εξάντληση της κυβερνητικής ισχύος; Σ' αυτά οι άνθρωποι του Τύπου είναι όσο καλοί και οι θυρωροί των υπουργείων... Μήπως, τέλος, ΚΑΙ η κυβέρνηση αυτή δεν κατορθώνει με τίποτε να εξηγήσει τι κάνει; Και γιατί το κάνει; Και πού το οδηγεί το πράγμα;
Πώς μπορεί η κυβέρνηση Σαμαρά/Στουρνάρα να προσαράξει χωρίς καλά - καλά να το καταλάβει
Κι έτσι καταλήγουμε στο μεγάλο πρόβλημα της δεύτερης φάσης της κυβέρνησης Σαμαρά/Στουρνάρα: μπαίνοντας όπως μπαίνει, δηλαδή με πελώρια ζητήματα εφαρμογής (implementation-implementation-implementation! κατά Λαγκάρντ) και χωρίς κλίμα αισιοδοξίας/στήριξης στη δεύτερη φάση της, της αληθινά πολιτικής κυβέρνησης, χρειάζεται να βρει, να ανακαλύψει, να ξετρυπώσει ανθρώπους.
Τα πρόσωπα είναι που θα προχωρήσουν -αν το προχωρήσουν!- το πείραμα αυτό, το καινούργιο πείραμα πάνω σε πιο εξασθενημένο πειραματόζωο, των επόμενων 6-9 μηνών. Αν πάει με τους τωρινούς, κι αν πάει με δικαιολογίες, κινδυνεύει αληθινά η κυβέρνηση αυτή να προσαράξει. Μετά τον κάβο, για να μείνουμε στη μεταφορά Σαμαρά, αλλά να προσαράξει. Με σοφές ισορροπίες με ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ -συμμετέχω αλλά δεν φαίνομαι, συμμετέχω αλλά κάνω ηρωική αντίσταση-, αλλά να προσαράξει. Με «δικούς μας», με έμπιστους, αλλά να προσαράξει.
Να προσαράξει χωρίς καλά-καλά να το καταλάβει. Να χάσει την «επενδυτική επανεκκίνηση» γιατί δεν ακούει, δεν έχει ανθρώπους να ακούσουν, την αγορά (παράδειγμα: Ελληνικό, άλλο παράδειγμα: ενεργειακά, άλλο: HELIOS). Να μην προχωρήσει τις ιδιωτικοποιήσεις πέραν του εμβληματικού, γιατί πάλι αποφεύγει να ακούσει αρκετά όσους -αληθινά- μπορεί να θέλουν να συμμετάσχουν. Να βρεθεί με τις τράπεζες σε vertigo, τη στιγμή που θεωρητικά θα σώζονται. Να μη βάλει μπροστά τα greenfield projects, τις μόνες επενδύσεις που μπορεί να ξαναβάλουν την Ελλάδα στο χάρτη. (Παράδειγμα: Καστέλι, αεροδρόμιο Κρήτης). Να μην υπερασπιστεί καν, πέρα από τις πρώτες ανακοινώσεις, κινήσεις σαν της Cosco /HP-ΤΡΑΙΝΟΣΕ, της Unilever της Παπαστράτος της Friesland, της «Μεγάλης Βρεταννίας»/«King George» που έδειξαν κάποιαν κινητικότητα.
Την ίδια στιγμή, ο καταξιωμένος πολιτικός λόγος θα επενδύεται στις κομματικές καντρίλιες -τρικομματικές, δε- ενός παραδοσιακού ανασχηματισμού. Ενώ (στο Γκάζι, μάλλον μελαγχολικά) συναντήθηκαν οι κινήσεις της Κεντροαριστεράς/της Σοσιαλδημοκρατίας (ας ονομάζονται όπως ποθούν, μικρή σημασία έχει...) «Κοινωνικός Σύνδεσμος» (Γ. Φλωρίδης, εκεί ήταν και οι Δοξιάδης+Δοξιάδης, αλλά και ο Γιάννης Στουρνάρας), «Μπροστά», «Νέοι Μεταρρυθμιστές», «Π80», «Πολιτεία 2012» και «Πρωτοβουλία Β» - όμως παραβρέθηκαν και ανέβηκαν στο πάνελ και το ΠΑΣΟΚ (διά του Γιάννη Μανιάτη) και η ΔΗΜΑΡ (διά του Νίκου Μπίστη). Θα ξαναπροσπαθήσουν, λέει.
Στο δε Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, με κλίμα αντιθέτως που παρέπεμπε στην effervescence, στον αναβρασμό που πάντα στην Ελλάδα συνοδεύει την πολιτική, οι Συριζαίοι αναζήτησαν τις οργανωτικές τους ισορροπίες (με 75% των μελών της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής, που θα οδηγήσει στο Συνέδριο της άνοιξης, να εκλέγεται από τη Συνδιάσκεψη, με το 25% να υποδεικνύεται/κοοπτάρεται από τις συνιστώσες και άλλα παρόμοια), ενώ οι καθ' έξιν και κατ' επάγγελμα επηρεαστές των media θα αναζητούν το πώς και κατά πόσον θα λειτουργήσει ο ΣΥΡΙΖΑ ως ενιαίο κόμμα, στο ΣΕΦ συντελέστηκε κάτι πιο σημαντικό. Τι; Θα γίνει ένα ακόμη βήμα προς τη συνάντηση του ΣΥΡΙΖΑ με την περίεργη εκείνη πολιτική έννοια που ονομάζεται «πραγματικότητα». Πέρα από τις κατασκευές και τα διανοητικά σχήματα, εκεί και μόνον εκεί βρίσκεται η πρόκληση για τον ΣΥΡΙΖΑ (όπως άλλωστε βρέθηκε και για το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του '70). Αλλά και εδώ, τα πρόσωπα θα παίξουν.
*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 03-12-2012.