Παρασκευή, 19 Απρίλιος 2024
Σαν μαγκωμένος ετοιμαζόταν να ανέβει φέτος στην ΔΕΘ ο Αντώνης Σαμαράς, ως πρωθυπουργός αλλά και ως de facto υπεύθυνος για την συνολική οικονομική πολιτική. Τουλάχιστον μέχρι την στιγμή όπου – σαν τον από μηχανής θεό! – μας προέκυψαν (δια χειρός ΕΛΣΤΑΤ) στοιχεία καινούργιας αισιοδοξίας για την πορεία του ΑΕΠ. «Ο τουρισμός θα μας χαρίσει καλύτερα στοιχεία ΑΕΠ για το σύνολο του 2013 απ' ότι αναμενόταν» ήταν, μετά τις θετικές ενδείξεις για το β΄3μηνο, μια λογική η οποία ήρθε να «κουμπώσει» πάνω στην ρητορική περί πρωτογενούς πλεονάσματος, που προς στιγμή πήγαινε να νομιμοποιήσει το «η χώρα αφήνει οριστικά πίσω το χθες» Σαμαρά, ανοίγοντας και μια νέα συζήτηση για «μέρισμα του πρωτογενούς πλεονάσματος». Tο οποίο μάλιστα ξεκίνησε να... κατανέμεται («το 70% θα πάει για ανακούφιση συνταξιούχων και ενστόλων»). Τελικά, ο Σαμαράς πείσθηκε να αυτοσυγκρατηθεί: στοιχηματίζουμε ότι κάποιοι του θύμισαν τι έπαθε ή ύστερη εποχή Σημίτη, όταν μοίραζαν – Παπαντωνίου/Χριστοδουλάκης – το δίδυμο «μέρισμα της ειρήνης» και «μέρισμα της ΟΝΕ». Άλλωστε... μας ακούει και η Τρόϊκα, όσο κι αν ανεβαίνει ο πειρασμός μιας κόντρας με αφορμή την (προ πολλού εκλιπούσα) πολεμική βιομηχανία. Ας είναι.
Ο Σαμαράς στάθηκε επιφυλακτικός – κι αυτό σαν να «ξέβαψε» και στον Βαγγέλη Βενιζέλο, ο οποίος διεκδίκησε και κέρδισε την Κυριακή στην Θεσσαλονίκη «του», έναντι του Σαββάτου Σαμαρά, να μιλήσει για μιαν οικονομία «στην ανηφόρα, αλλά και την τελική στροφή». (Αν και, αυτός, μάλλον αυτοπειθαρχήθηκε από την μνήμη ΔΕΘ 2011, τότε δηλαδή που χρειάστηκε να επιβάλει το «χαράτσι Βενιζέλου» προκειμένου να εξευμενίσει δαπάναις μας την Τρόϊκα, την οποία είχε – θυμηθείτε! - διώξει προκειμένου να κάνει «πολιτική διαπραγμάτευση»). Βέβαια, Προγραμματική Συμφωνία δεν εξασφάλισε ώστε να επιδείξει...
Πάντως, μια είναι η ουσία: στην κορυφή, στον ίδιο τον Σαμαρά συγκεντρώνεται το βάρος για τα επόμενα βήματα. Ο Γιάννης Στουρνάρας ασφαλώς και διατηρεί την κεντρική ευθύνη στην οικονομία – και την ασκεί. Όμως, από την στιγμή που η Άνγκελα Μέρκελ το πήρε επάνω της, προεκλογικά βέβαια γι αυτήν, να βεβαιώνει ότι επ' ουδενί θα επιτρέψει στην Ελλάδα να χαλαρώσει. από την στιγμή που ο Βόλφγανγκ Σώϋμπλε εξηγεί και ότι θα δοθεί στην Ελλάδα «τρίτο πακέτο» και το παραμετροποιεί, ενώ η επίσημη Ελληνική θέση μένει (ή δεν μένει;) στο «δεν υπάρχει χρηματοδοτικό κενό». από την στιγμή που ο Γερούν Ντάϊσσελμπλούμ μιλούσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για «επιπρόσθετη βοήθεια πέραν του προγράμματος αυτού» . από την στιγμή που ο Μάριο Ντράγκι εξηγεί ότι τυχόν νέο πακέτο για την Ελλάδα – στο οποίο πάντως η ΕΚΤ δεν μετέχει με haircut επί των δανείων που αυτή κρατάει – θα συνοδεύεται από νέους όρους. από την στιγμή που για την Ελλάδα (και την Κύπρο) πολιτογραφείται πλέον η έκφραση «Καταδυόμενες Χώρες» και που το Reuters μιλάει για ορίζοντα Νοεμβρίου για εξελίξεις, οι οποίες ήδη θα δρομολογηθούν στο Eurogroup Οκτωβρίου – ε, με όλα αυτά η κεντρική συζήτηση για τα οικονομικά είναι εγκατεστημένη σε επίπεδο πρωθυπουργού.
Υπ' αυτήν την έννοια, σ' αυτόν απευθυνόταν η βαρύτατη διατύπωση του Δημήτρη Δασκαλόπουλου – ως προέδρου του ΣΕΒ – ότι «η παρατεινόμενη κρίση συνιστά ένα συλλογικό κίνδυνο, ο οποίος δεν έχει παρέλθει», όσο κι αν το απεύθυνε αυτό ως ανοιχτή επιστολή προς όλους τους πολιτικούς αρχηγούς. Και στους ώμους Σαμαρά βαραίνει η όλο και πυκνότερη εμφάνιση, όχι απλώς φημών η παραινέσεων για πρόωρες εκλογές «εκκαθάρισης του τοπίου», αλλά μιας αίσθησης ότι η σημερινή νομιμοποιητική βάση τής εφαρμοζόμενης πολιτικής είναι κλονισμένη, όσο κι αν η μαγική εικόνα του πρωτογενούς πλεονάσματος ή της αύξησης της απασχόλησης ή της αποεπιτάχυνσης της ύφεσης τραβούν ανάποδο κουπί με ζήλο. (Όσον αφορά το τελευταίο: καλή η άνοδος του τουρισμού λόγω και των προβλημάτων στην Τουρκία και την Αίγυπτο. Όμως, ας σκεφτούμε λίγο και την συνέχεια: τι θα αφήσει πίσω τυχόν «πλήρης» ανατροπή στην Συρία; ή πάλι τι θα σημάνει η άνοδος των τιμών του αργού στην ούτως ή άλλως εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη της Ευρωζώνης, άρα και σ' εμάς;).
Ενώ την ανάγκη για ειλικρίνεια και αλήθειες προς τους πολίτες, που και σ' αυτήν στάθηκε ο Δ. Δασκαλόπουλος, την ανήγαγε σε κεντρικό ζήτημα και ο Κώστας Σημίτης στην σκηνοθεσία ενότητας των Τριών αρχηγών του ΠΑΣΟΚ – όμως σ' αυτό θα επανέλθουμε. Στην ΔΕΘ, πάντως, πολλή-πολλή ειλικρίνεια δεν φιλοξενήθηκε! Ας αναμείνουμε τώρα και τον Αλέξη Τσίπρα εκεί, ως πολιτικό συζητητή κι όχι ως διαδηλωτή....
Τι θα μπορούσε να περιλάβει ένα Γερμανικό σενάριο
για την «καταδυόμενη» Ελλάδα
Εν τω μεταξύ, επειδή όλα πλέον διαδραματίζονται υπό την βαριά σκιά των άμεσων Γερμανικών εκλογών (και του σχηματισμού Κυβερνήσεως στο Βερολίνο...) θα προτείνουμε στον αναγνώστη να μας ακολουθήσει σ' έναν Γερμανικό περίπατο. Επειδή από πολλούς, δε, μάς έχει διατυπωθεί η πρόταση/απαίτηση να βρούμε χώρο για κάποια αισιόδοξα σενάρια, ιδού ένα αισιόδοξο, Γερμανοκεντρικό «σενάριο.
Μπορεί στην γερμανική προεκλογική εκστρατεία η Ελλάδα να υπέφερε άσχημα, ως κλωτσοσκούφι πλέον κι όχι απλώς ως πειραματόζωο. μπορεί να έπαιξαν οι πάντες την κολοκυθιά με τις ανάγκες κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού, ή των αναγκών αναχρηματοδότησης της Ελλάδας (4,5 δις ή 10-11; 47 δις ή 77;) με τους χρονικούς ορίζοντες (2014; 2015-16; 2020;), όμως σταθερά πλέον εγκαθίσταται στην Γερμανική δημόσια συζήτηση η συνειδητοποίηση ότι (Α) η ρύθμιση, όπως έχει συμφωνηθεί για την Ελλάδα, δεν βγαίνει. Ταυτόχρονα, αρχίζει να γίνεται φανερό ότι οι «έξυπνες λύσεις» που κατά καιρούς προτάθηκαν, όπως η απλή επιμήκυνση των μέχρι σήμερα δανειακών διευκολύνσεων και η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων, δίνει μεν μιαν ελάφρυνση όμως όχι όση είναι απαραίτητη προκειμένου να σταθεί η Ελλάδα στα πόδια της (Β). Η πιο «πονηρή» εκδοχή, να υποκλαπούν δηλαδή 8-11 δις από τους πόρους που ήταν διαθέσιμοι για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών «για να περπατήσει το πράγμα», αποκλείσθηκε ελέω Γιόργκ Άσμουσσεν, μην βρεθούμε με καμιά νέα τραπεζική κρίση μετά την BlackRock II και... απολαύσουμε ένα ωραίο bail-in Κυπριακής λογικής (Γ).
Το κυριότερο, όμως, είναι ότι και οι Γερμανοί (ακόμη) συνειδητοποιούν ότι άμα δεν ανατροφοδοτηθεί η επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας (Δ) , δεν πάμε πουθενά. Και αυτό δεν γίνεται ούτε με λόγια-λόγια-λόγια και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις/προϋποθέσεις (Δ1) ,ούτε με δήθεν κινητοποίηση των πόρων ΕΣΠΑ και ιδιωτικού τομέα μέσω του Institution for Growth/Αναπτυξιακό Ταμείο (Δ2) ή των αποστολών Φούχτελ-Ράϊχενμπαχ. Διάβασαν βλέπετε και στο Βερολίνο την κατά την έκθεση Oliver Wyman ανάγκη για 15-20 δις. ευρώ ετησίως συνολικών επενδύσεων στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια (την στιγμή που ό,τι απέμεινε από ΠΔΕ συν ΕΣΠΑ είναι σκάρτα 7 δις). Και αναζητούν αγωνιωδώς πώς θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν τέτοιας κλίμακας επενδυτικοί πόροι. Θα είναι κάποιου είδους κοινό Ταμείο, όπου η Ελλάδα θα «εισφέρει» δημόσια περιουσία και το Βερολίνο – ή η «Ευρώπη» - φρέσκο/επενδυτικό χρήμα κοινής ανάπτυξης (Δ3); Μπορεί κάτι τέτοιο να «παίξει» πολιτικά σ' εμάς; Θα είναι κάποιας μορφής επαναφορά του θέματος αν όχι των πολεμικών επανορθώσεων, πάντως του κατοχικού Αναγκαστικού Δανείου (Δ4) ; Μπορεί κάτι τέτοιο να παίξει σ' εκείνους;
Όταν οι σκιές του ΠΑΣΟΚ
αναζητούν τι έχουν πλέον να εισφέρουν
Αυτά λοιπόν από Γερμανικά σενάρια, ενόψει 22ας Σεπτεμβρίου και «επόμενης μέρας». Εν τω μεταξύ, η ... 3η/4η Σεπτεμβρίου εισέφερε μιαν απόπειρα αυτοτοποθέτησης από πλευράς ΠΑΣΟΚ. Την παράσταση έκλεψε η πρόταση (Ρέππα) για συνεργασία του πάλαι ποτέ διαλάμψαντος Κινήματος με ΣΥΡΙΖΑ. Όμως τα μήντια στάθηκαν περισσότερο στην παρουσία επί σκηνής των Τριών. Λοιπόν:
Ο Κώστας Σημίτης (πέραν της έμφασης στην ειλικρίνεια) παρουσίασε μιαν αναμενόμενα αυστηρή και κριτική περιγραφή του πώς το ΠΑΣΟΚ «δεν είδε ιδιαίτερο λόγο ανησυχίας» το 2009 και πίστεψε «ότι είμαστε μάγοι, ας μην ανησυχήσουμε τους πολίτες». Συνολικά προέκυψε εξαιρετικά αντισυστημικός στην προσέγγισή του – αυτός, ο πλέον συστημικός πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης!
Ο Γιώργος Παπανδρέου, πάλι, κατέθεσε την αναμενόμενη δική του εξήγηση του πώς ο ίδιος σήκωσε την κύρια ευθύνη της κρίσης – είχε όμως και την παρρησία να θέσει μόνος του, και να επιμείνει στην διαβόητη επιλογή του δημοψηφίσματος, και μάλιστα να την θεωρητικοποιήσει
Και ο Βαγγέλης Βενιζέλος; Αυτός ανέβασε τους Τρεις στην σκηνή (της Ιστορίας, υποθέτει κανείς...): δεν είναι και λίγο. Εν συνεχεία εξέφρασε την αναμενόμενη αισιοδοξία – και ως θεμέλιο πρόβαλε το άνοιγμα του ΠΑΣΟΚ προς την κατεύθυνση της Κεντροαριστεράς, με συνεχιζόμενη όμως την προσήλωση, υπεράνω των πάντων, στην αγκύρωση της Ελλαδας στην Ευρωζώνη.
*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 9-9-2013.
