Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Υποχρέωση σποράς και κβαντομηχανική

MONOFYLLO PAPALEXOPOULOU Page 1Την καλύτερη περιγραφή της κατάστασης στην οποια έχει περιέλθει όλο το πολιτικό σύστημα την έχει δώσει - για μιαν ακόμη φορά! - ο Κώστας Λαλιώτης, αν κι εκείνος μιλούσε αρχικά (και δηλητηριωδώς εύστοχα) για το ΠΑΣΟΚ. Είναι σήμερα το πολιτικό σύστημα, με τις άγαρμπα σκηνοθετημένες κόντρες, σαν ένα αναβράζον δισκίο. Κάνει φασαρία. Φουρφουρίζει. Αλλά ειναι μέσα σ' ένα κλειστό ποτηρι. Διαλύεται, χάνεται μέσα στο υγρό. (Και παριστάνει ότι αυτή του η διάλυση έχει ιαματικές ικανότητες)

Επειδή αυτή η εικόνα, αυτή η κατάσταση φέρνει αρκετά προς το ασόβαρο, θα προτείναμε στον αναγνώστη να κάνει μιαν άλλη διαδρομή. Ξεκινάμε μ' ένα εκ πρώτης όψεως άσχετο ερώτημα: Τι το κοινό μπορεί να έχουν ο Γιάννης Στουρνάρας με τον Θόδωρο Παπαλεξόπουλο, σήμερα; Παλιότερα υπήρχε σχέση - άμεση: Ο Θ. Παπαλεξόπουλος ήταν που επέλεξε τον Γ. Στουρνάρα, μετά από μια ενδιαφέρουσα διαδρομή (βασικός συντελεστής της πορείας προς το ευρώ, ως πρόεδρος του ΣΟΕ• υστερα στην διοίκηση της Εμπορικής ως διάδοχος Προβόπουλου την οποία "φόρεσε" στους Γάλλους• ύστερα στην ανοιχτή αγορά, πάντα όμως με σαφή δημόσιο λόγο) για να αναλάβει επιστημονικός υπεύθυνος και εν συνεχεία Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ. Το οποιο μέσα σε λίγα χρόνια αναδείχθηκε όχι απλώς σε βασική δεξαμενή σκέψης - που ήταν - αλλά κυρίως σε πόλο της δημόσιας συζήτησης για τις διαρθρωτικές αλλαγές. Αλλες στιγμές, όπως όταν έδινε βήμα στους ανθρώπους που διαχειρίστηκαν κρίσεις χρέους "αλλού", π.χ. στην Αργεντινή, είχε λειτουργία σχεδόν προφητική• άλλες στιγμές, όπως όταν βοηθούσε και εμπέδωνε τις επαφές με την Κίνα άνοιγε πρακτικούς δρόμους• άλλες πάλι, όπως όταν έπαιζε με την πώληση/αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας - σχέδιο συγγενικό με το EUREKΑ της Roland Berger, το θυμάστε; - οδηγούσε την συζήτηση σε πορεία πάνω σε λεπτό στρώμα πάγου (δείτε τώρα το δύσμοιρο το ΤΑΙΠΕΔ...).

Τι νόημα έχει σήμερα - πρακτικά -
η συζητηση για την κοινωνία των πολιτών;

Αν αυτή υπήρξε η διαδρομή του Γιάννη Στουρνάρα, ας θυμίσουμε κάτι απ' εκείνην του Θόδωρου Παπαλεξόπουλου. Στην κορυφή του "ΤΙΤΑΝΑ" των Κανελλόπουλων επι δεκαετίες, που λειτούργησε σαν φυτώριο εργασιακών σχέσεων νέας εποχής, περιβαλλοντικής λογικής αλλά και ασφάλειας των χώρων εργασίας, εξωστρέφειας (απο ΗΠΑ και Αίγυπτο μέχρις Αλβανία και Βουλγαρία), έγινε περισσότερο γνωστός ως ηγετική/καθοδηγητική φιγούρα στον ΣΕΒ. Εκεί ακριβώς, στο γύρισμα της δεκαετίας του ΄70, δημιουργήθηκε το ΙΟΒΕ. Αλλά πιστώνεται και έναν όλο και ευρύτερο κύκλο "ανοίγματος" , απο τις πρωτοβουλίες της UNICE στις Βρυξέλλες και του European Business Roundtable μέχρι την Ελληνοτουρκική συνεργασία επί TUSIAD , με Νταβός κοκ.

Σαν απόληξη , λοιπόν αυτής της διαδρομής, βρέθηκε ο Θ. Παπαλεξόπουλος να έχει ιδρύσει την Κίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία - όπου συνεργάστηκε στενά με τον Λεωνίδα Κύρκο, όπως σήμερα με τον Τάκη Πικραμμένο ή τον Βασίλη Ράπανο - σε μια προσπάθεια να οικοδομηθεί, ήδη από την δεκαετία του ΄90, κάτι που να λειτουργεί "υπό Ελληνικές συνθήκες" σαν κίνημα κοινωνίας πολιτών. Εδρασε αρχικά περισσότερο με έμφαση στα περιβαλλοντικά, ύστερα στα θέματα δημόσιας διοίκησης/δικαιοσύνης, αρκετά στα εκπαιδευτικά και στα ΕυρωπαΪκά.

Αλλα ας αρχίσουμε να προσγειωνουμε το επιχείρημα σ' εκείνο που (νομίζουμε ότι) θέλουμε να δείξουμε: έκανε μιαν ιδιαίτερη παρουσίαση, στο κοινό που έχει κατορθώσει και συγκεντρώνει κάθε τόσο το ALBA - που και σ' αυτού την ίδρυση βρίσκει κανείς καταλύτη τον Παπαλεξόπουλο - με κοινό κατά κύριο λόγο σπουδαστές, η πάλι ανθρώπους της νέας γενιάς. Η παρουσίαση Παπαλεξόπουλου, με τον συνηθισμένο χαμηλών τόνων τρόπο του, κάλυψε την γνώριμη σε όσους παρακολουθούν τις εργασίες της Κίνησης Πολιτών σειρά αδυναμιών και δυσλειτουργιών της σημερινής Ελλάδας (Ψέματα: της Ελλάδας των πολλών τελευταίων δεκαετιών, που σταδιακά και πεισματικά μας εγκατέστησε στα σημερινά αδιέξοδα). Περιέγραψε τα φαινόμενα της γραφειοκρατικής αγκύλωσης• της πληθωρικής (και αυτοτροφοδοτούμενης, και ανυποχώρητης) ανάπτυξης του δημοσίου τομέα• της κακονομίας που προέρχεται από την πολυνομία και που οδηγεί στην ανομία• των αδιεξόδων που έχουν χτιστεί στην λειτουργία της Δικαιοσύνης, με πλήθος παραδείγματα και λεπτομέρειες – που μέσα τους ζούμε, πλην κοντεύουμε από μιθριδατισμό όχι μόνον να μην εξεγειρόμαστε μ' αυτά - αλλά σχεδόν και να μην τα παρατηρούμε.

Πάντα με την έμφαση όχι στην επισήμανση και την περιγραφή – την γκρίνια, όπως ο ίδιος την αποκαλεί – αλλά στην προσπάθεια «κάπως να κινηθούν τα πράγματα», ο Θ. Παπαλεξόπουλος έφερε πάλι στο προσκήνιο την μόνη, κατά την αντίληψή του, λύση: την ενεργοποίηση των πολιτών. Και την απλούστευση... Στην – αυτονόητη – παρατήρηση ότι η κλειστότητα του πολιτικού συστήματος «εγγυάται» ότι τίποτε δεν θα αλλάξει, απαντούσε με την παρατήρηση ότι και ο αγρότης που σπέρνει δεν έχει την εγγύηση – καμιά εγγύηση! – ότι θα βλαστήσει εκείνο που έσπειρε. Έχουμε όμως «την υποχρέωση της σποράς».
Ποιο το ενδιαφέρον; Ότι το κοινό που περιγράψαμε – το οποίο ουσιαστικά η εισήγηση Παπαλεξόπουλου καλούσε να ξεκουνηθεί – ένα ακροατήριο μαθημένο σε εισηγήσεις πολύ πιο τεχνικές, οικονομικής ανάλυσης ή διοίκησης επιχειρήσεων, η προσέγγιση αυτή σαν κάτι να ξύπνησε: μιαν συνειδητοποίηση, μια προοπτική. Φάνηκε αυτό στις ερωτήσεις/παρεμβάσεις. Όχι ότι «βρέθηκε η λύση»: αυτά δεν υπάρχουν! Αλλά τουλάχιστον η ευαισθητοποίηση δεν αποκλείεται. Σημαντικό, αυτό.

Η προσέγγιση και οι συστάσεις του ΟΟΣΑ
και η εγκατάσταση στις καλές προθέσεις

Πάμε τώρα πίσω, προς την κατεύθυνση του Γιάννη Στουρνάρα. Αυτός, πέραν του ότι βρίσκεται άγαρμπα συμπιεσμένος ανάμεσα στα πολλαπλά αντάρτικα της Κυβέρνησης Σαμαρά, δηλαδή ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και στην καινούργια φάση αδιαλλαξίας της Τρόικας, συναπάντησε εξ ονόματος της Ελλάδας μια νέα προσέγγιση/πρόταση/συνταγή: του ΟΟΣΑ.Βρέθηκε στην Αθήνα - να παρουσιάσει στην Ελληνική Κυβέρνηση τρεις εκθέσεις: την βασική του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα για τον Γ.Στουρνάρα, μια με διαρθρωτικές επισημάνσεις για τον Κ.Χατζηδάκη και μια για τον δημόσιο τομέα ειδικά για τον Κυρ. Μητσοτάκη - ο βετεράνος Γεν. Διευθυντής του ΟΟΣΑ Ανχελ Γκουρρία. ΟΙ βασικές προβλέψεις του Οργανισμού των Βρυξελλών για την πορεία της Ελληνικής οικονομίας ήταν δυσμενέστερες απ' εκείνες που πείσαμε τις Βρυξέλλες να υιοθετήσουν: συνεχιζόμενη κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας για το 2014, με "κολλημένη" την ανεργία (από το 27,2% στο 27,1%!). Αυτό δεν μας άφησε, ως χώρα, να εκμεταλλευθούμε τις τοποθετήσεις Γκουρρία - ανθρώπου που ως υπουργός Οικονομικών του Μεξικού έχει αντιμετωπίσει την χρεοκοπία/την αναδιάρθρωση δημόσιου χρέους της χώρας του, με τις ΗΠΑ απέναντι. Αυτό, άλλωστε, έκανε τον Γ. Στουρνάρα, να διαφωνήσει με τις προβλεψεις αυτές - μεταξύ άλλων - για την διατήρηση της ύφεσης και το 2014 και τις προβολές του χρέους κοκ. Έλεγε: "Βέβαια τα οικονομικά δεν ειναι ακριβής επιστήμη, δεν είναι κβαντομηχανική, και όλα τα πράγματα εξαρτώνται από υποθέσεις. Εχω δει και πολύ πιο αισιόδοξες προβλέψεις...". Καλή η προσπάθεια - όμως η επιλογή της κβαντομηχανικής για να χτιστεί παρομοίωση, λάθος! Γιατί; "Οι μαθηματικές αποτυπώσεις της κβαντικής μηχανικής είναι αφηρημένες. Η μαθηματική συνάρτηση των κυμάτων δίνει (μόνο) πληροφορία για το εύρος των πιθανοτήτων σχετικά με την θέση, την κίνηση και άλλες φυσικές ιδιότητες του ατόμου. Απο την δημιουργία της, οι διάφορες πλευρές έχουν γεννήσει έντονες φιλοσοφικές διαμάχες και πλήθος αντικρουόμενων ερμηνειών". Ο Ρίτσαρντ Φέϋνμαν - θεωρητικός φυσικός, Βραβείο Νόμπελ του 1965, άρα που το κατέχει το θέμα.... - ήταν που είχε πει "Νομίζω πως μπορώ με ασφάλεια να πω ότι ουδείς κατανοεί την κβαντομηχανική".

Προς τι αυτή συζήτηση; Ας επιστρέψουμε στον ΟΟΣΑ και τις διαρθρωτικές προτάσεις, και ίσως γίνει κατανοητό. Μας εξήγησε ο Άνχελ Γκουρρία ότι 329 (ή 327;) περιπτώσεις κανονιστικών δυσλειτουργιών είχε επισημάνει ο Οργανισμός. Έσπευσε η Κυβέρνηση να πει, δια στόματος Κ. Χατζηδάκη, ότι θα υλοποιήσει... 80% αυτών των υποδείξεων μέσα σ' ένα 2μηνο. Ακόμη και ο Γκουρρία απόρησε, με το πώς θα νομοθετούνται και εφαρμόζονται 4 ή 5 μέτρα κάθε εργάσιμη μέρα (!), ξεκινώντας απο το πόσων ημερών επιτρέπεται να είναι το φρέσκο γάλα και φθάνοντας μέχρι το αγγελιόσημο των δημοσιογράφων (αφού περνούσε απο την απαγόρευση να πωλούνται απλά φαρμακευτικά στα σουπερμάρκετ, ή πάλι φρέσκο ψωμί).

Προσγείωση, τώρα, στην πραγματική πραγματικόηττα. Ευθύς ως ακούστηκε κάτι για το γάλα, για το ψωμί, για τα φάρμακα, πήρε φωτιά η Ελληνοελληνική αναταραχή. Που κινδυνεύει να τραβήξει - πάλι - προς τα κάτω τα πάντα, χωρίς καν την βοήθεια της Τρόικας!Μόνο, λοιπον, άμα δεχόταν η Κυβέρνηση ότι αληθινά πιστεύει αυτά που πάει να κάνει (αυτή είναι η "υποχρέωση σποράς") κι έβγαινε να πείσει τον κόσμο (με βοήθεια της κοινωνίας πολιτών) θάχε πιθανότητες να περπατήσει κάτι. Τόσο απλά.

*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 02-12-2013.

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση