Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Η αδήριτη επιτακτικότητα του τώρα

Στις εκλογές της Κυριακής, ο ιστορικός χρόνος της Ελλάδας συναντάται με τον ευρωπαϊκό, τα εθνικά διακυβεύματα τέμνονται με τις προκλήσεις της ευρωπαϊκής συγκυρίας.

Σύγκρουση με τον εθνικολαϊκισμό. Η Ευρώπη περνάει ήδη στην εποχή του μετα-λαϊκισμού. Οχι επειδή νίκησε τον εθνικολαϊκισμό (η μάχη συνεχίζεται), αλλά διότι σωρεύονται ήδη τα θλιβερά πεπραγμένα των λαϊκιστών. Οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήταν ο πρώτος λαϊκιστικός συνασπισμός που ανήλθε στην εξουσία, προ Σαλβίνι, προ Brexit, προ Τραμπ. Η πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα ανέδειξε τα αδιέξοδα του αριστερού λαϊκισμού – οι Ισπανοί τον ευγνωμονούν που τους έσωσε από το Ποδέμος.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν από τους πρώτους στο κόμμα του που αντιτάχθηκαν στον εθνικολαϊκισμό – όταν η Ν.Δ. φλέρταρε ακόμα με τον αντιμνημονιακό λαϊκισμό. Ως υποψήφιος πρωθυπουργός πολιτεύθηκε κατά κανόνα με αυτοσυγκράτηση και μετριοπάθεια. Με την εμπειρία του υπαρκτού λαϊκισμού, οι ψηφοφόροι επανεκτιμούν τώρα την αξία της ικανότητας, της κατάρτισης κι ενός πολιτικού λόγου που ερείδεται σε πραγματικά δεδομένα κι όχι φρέσκο αέρα ιδεοληψιών.
Ιδεολογική αποσαφήνιση. Η ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά ταλανίζεται στη σχέση της με την ατζέντα της Ακροδεξιάς. Πολιτικοί όπως ο Αυστριακός καγκελάριος συνεργάστηκαν μαζί της. Αλλοι, όπως ο Μητσοτάκης, απαίτησαν την εκδίωξη του Ορμπαν από το ΕΛΚ. Παρά την ένταση του μεταναστευτικού στην Ελλάδα, ο Μητσοτάκης δεν υπέκυψε στον πειρασμό μιας ξενοφοβικής ατζέντας. Στις εκλογές αυτές συγκρούεται με δύο κόμματα της Ακροδεξιάς και δεν προσπάθησε να τα ενσωματώσει, όπως άλλοι κεντροδεξιοί ομόλογοί του στην Ευρώπη.

Μέρος της αποσαφήνισης αφορά την πραγματική προστασία της ελεύθερης έκφρασης στα πανεπιστήμια. Η ενσωμάτωση των ΑΕΙ στο κράτος δικαίου της φιλελεύθερης δημοκρατίας προϋποθέτει κατάργηση του απαρχαιωμένου θεσμού του ασύλου. Η προστασία του δημόσιου χώρου και των ιδιωτικών περιουσιών από τους μπαχαλάκηδες της αυθαιρεσίας και της ανομίας είναι στοιχειώδης υποχρέωση μιας δημοκρατικής πολιτείας στους πολίτες της.

Ευρύτερες συναινέσεις. Οι σύγχρονες δυτικές κοινωνίες κατακερματίζονται από κοινωνικοοικονομικές εντάσεις, πόλωση και διαιρέσεις, τις οποίες παροξύνουν τα social media. Ο Μητσοτάκης επεδίωξε τη δημιουργία ενός ευρύτερου μετώπου αντιπολίτευσης προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Η εκλογή του ως αρχηγού της Ν.Δ. εξέφρασε ένα διάχυτο αίτημα ανανέωσης, κινητοποιώντας πολίτες στα αριστερά της Ν.Δ. Ο Μητσοτάκης αντιμετώπισε το ΠΑΣΟΚ ως δυνητικό κυβερνητικό εταίρο, επέμεινε να συνομιλεί με το προοδευτικό Κέντρο και τη μεταρρυθμιστική Κεντροαριστερά, ενσωματώνοντας τον φιλελεύθερο χώρο σε μια στρατηγική διεύρυνσης κι εξωστρέφειας.

Μετάβαση από τη λιτότητα σε μεταρρυθμίσεις που προωθούν την ανάπτυξη. Γίνεται πλέον πλειοψηφική στην Ευρώπη η κριτική στη λιτότητα και η έμφαση σε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Ο Μητσοτάκης, όπως και ο Τσίπρας, αντιλαμβάνεται ότι το δημοσιονομικό πλαίσιο των υπερβολικών πλεονασμάτων είναι αντιαναπτυξιακό. Όμως, αντίθετα με τον Τσίπρα, ο Μητσοτάκης έχει κατανοήσει ότι η δημιουργία δημοσιονομικού χώρου με τη συμφωνία των εταίρων προϋποθέτει όχι ηρωικές επικλήσεις αλλά κυβερνητικά πεπραγμένα μεταρρυθμίσεων που βελτιώνουν την παραγωγικότητα και την ελκυστικότητα της οικονομίας σε ιδιωτικές επενδύσεις. Αντίθετα με τον Τσίπρα, ο Μητσοτάκης μπορεί να το πραγματοποιήσει – λόγω πεποιθήσεως, εμπειρίας, και ικανότητας.

Ανταπόκριση στην παγκόσμια πρόκληση του ανταγωνισμού. Για να διατηρήσει η Ευρώπη τον «ευρωπαϊκό τρόπο ζωής», πρέπει να παραμείνει ανταγωνιστική. Για να επιβιώσει η Ελλάδα στο παγκόσμιο περιβάλλον, χρειάζονται δραστικές βελτιώσεις διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, άμεση αντιμετώπιση της δημογραφικής γήρανσης και του brain drain, προσαρμογή στις προκλήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και της κλιματικής αλλαγής. Δεν γίνεται η Κίνα να εισάγει την τεχνητή νοημοσύνη στα σχολεία κι εμείς να συζητάμε ακόμα αν θα υπάρχουν πρότυπα σχολεία ή μη κρατικά πανεπιστήμια. Δεν γίνεται ο κόσμος να τρέχει κι εμείς να λύνουμε ακόμα τους λογαριασμούς του Εμφυλίου, κραυγάζοντας ρυθμικά «η χούντα δεν τελείωσε το '73».

Η επείγουσα πρόκληση του ιστορικού χρόνου απαιτεί μια Ελλάδα πλήρως συγχρονισμένη με την ευρωπαϊκή απάντηση στις παγκόσμιες προκλήσεις. Δεν θα μπορούσε να είναι πιο σαρωτική η σύγκριση με έναν ΣΥΡΙΖΑ που όψιμα αποφοίτησε από το ευρωπαϊκό αριστερό περιθώριο, που ταλανίζεται από ιδεολογικές αναστολές στη σχέση του με τη σοσιαλδημοκρατία, που βλέπει στον Μαδούρο τον ομογάλακτο ιδεολογικό του αδελφό. Ήταν αυτή η παράταξη που, το πρώτο εξάμηνο του 2015, μετατράπηκε από την εμπρηστικότερη αντιπολίτευση στην καταστροφικότερη κυβέρνηση της μεταπολίτευσης. Ποτέ στο παρελθόν η οίηση και άγνοια τόσων λίγων ανθρώπων δεν προκάλεσε τόση μεγάλη ζημιά, σε τόσο σύντομο χρόνο, σε τόσους πολλούς. Για τις χαμένες ευκαιρίες της χώρας μετά το 2015, για την επείγουσα ευκαιρία τώρα της Ελλάδας να συγχρονιστεί ξανά ισότιμα με την Ευρώπη, να κυβερνηθεί αυτοδύναμα, η ψήφος της Κυριακής δεν πρέπει να αφήσει κανένα περιθώριο αμφιβολίας.

*Δημοσιεύτηκε στην "Καθημερινή" στις 6/7/2019. 

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση