Παρασκευή, 19 Απρίλιος 2024
Στην γειτονική Ιταλία συμβαίνουν πολλά και καινοφανή πράγματα. Αν όμως θυμηθούμε ότι η χώρα του Αντόνιο Γκράμσι θεωρούνταν ως «το πολιτικό εργαστήριο της Ευρώπης» κι αν δούμε το ειδικό βάρος της Ιταλίας στην Ευρώπη, αξίζει να ερευνήσουμε, να κατανοήσουμε, να διδαχθούμε. Μια ειδική αναφορά του ιταλού συγγραφέα Ντιέγκο Μαράνι αξίζει προσοχής. Λέει μεταξύ άλλων στη συνέντευξή του στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ της 3ης Δεκ. 2016 τα εξής: «...έχουμε ανάγκη από μια διαφορετική ιδέα για τον άνθρωπο...Η Ευρώπη είχε κάποτε και αυτή τη φιλοδοξία, να δημιουργήσει ένα νέο άνθρωπο, τον Ευρωπαίο...». Πέρα από τις ιδιαιτερότητες της ιταλικής κοινωνίας, κάθε κοινωνία εξάλλου έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, οι εξελίξεις μετά το δημοψήφισμα θέτουν επί τάπητος νέα ζητήματα, όπως:
-Φταίει απλά ο λαϊκισμός, δηλ. το πολιτικό σύστημα δεν έχει ευθύνη;
-Φταίει απλά ο νεοφιλελευθερισμός, όλοι οι άλλοι είναι αθώες περιστερές;
-Φταίει η Ευρώπη και η παγκοσμιοποίηση, οι επωφελούμενοι μέχρι σήμερα δεν έχουν ευθύνη;
Το κοινωνικό ευρωπαϊκό μοντέλο ξεφτίζει. Οι κοινωνικές αδικίες είναι κατάφωρες, οι ανισότητες έγιναν προκλητικές ενώ η δημόσια διοίκηση και η αγορά, όπως λειτουργούν σήμερα, δεν ενδιαφέρονται για την επίλυση των μεγάλων κοινωνικών ζητημάτων. Οι πολιτικές που αφορούν τα δημόσια αγαθά, υπακούουν στη λογική των κερδοσκόπων, στον άκρατο ανταγωνισμό, στην μονοδιάστατη ανάπτυξη που έφερε την καταστροφή.
Κι όμως περισσότερο από ποτέ άλλοτε, έχουμε ανάγκη από μια διοίκηση και από μια εκλογικευμένη αγορά στην υπηρεσία των ανθρώπων. Η πολιτική, η οικονομία, η διοίκηση, η διανόηση, όλοι χωρίς εξαίρεση, ξέχασαν αυτόν που θάπρεπε να υπηρετούν: τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος, ο πολίτης, πρέπει να είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος των δημοσίων πολιτικών. Το σημερινό οικονομικό και πολιτικό σύστημα, το κράτος, λειτουργεί αυτόνομα, έχει απομακρυνθεί από την κοινωνία και τα προβλήματά της κι έχει ως αυτοσκοπό την επιβίωσή του.
Η Δημοκρατία μέσω της Πολιτείας πρέπει να ξαναβρεί την κοινωνική τους αποστολή κι ένα ουσιαστικό περιεχόμενο. Το κύριο ζητούμενο σήμερα είναι η κοινωνική χρησιμότητα και η ανθρώπινη διάσταση της πολιτικής. Αρχές και αξίες, δικαιώματα και υποχρεώσεις, ποιότητα ζωής, κοινωνική συμβίωση, ενέργεια και περιβάλλον, νέες τεχνολογίες, διεθνής συνεργασία, βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, όλα πρέπει να τα ξανασκεφθούμε. Είναι επείγον να συμφωνήσουμε και να δημιουργήσουμε μια Δημοκρατία Ανθρωπιάς κι Αξιοπρέπειας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δούμε τον κόσμο που έρχεται με νέους όρους, στόχους και μέσα. Οι παλιοί διαχωρισμοί δεν αρκούν, ο κόσμος άλλαξε και το παλιό καταρέει με πάταγο, σπέρνοντας φόβο, ανασφάλεια, περιχαράκωση.
Το παλιό σύστημα τέλειωσε τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο και τώρα πρέπει να φτιάξουμε το νέο. Κράτος, οικονομία, κοινωνία, πολιτική, νοοτροπίες και πρακτικές, σε μια νέα σύνθεση με επίκεντρο τον άνθρωπο. Κι η Ελλάδα έχει αστείρευτες δυνάμεις, το πλούσιο ιστορικό πολιτιστικό βάθος του ελληνισμού, μας οπλίζει με μοναδική εμπειρία και δύναμη για δράση και έμπνευση, (βλ. Γεώργιου-Στυλιανού Πρεβελάκη, «Ποιοί είμαστε; Γεωπολιτική της ελληνικής ταυτότητας», εκδόσεις economia) Η βαθιά κρίση αυτού του κράτους, αυτής της οικονομίας και της σημερινής κοινωνίας, θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός νέου πολιτικού συστήματος, σε μια άλλη αντίληψη της πολιτικής, μια άλλη αντίληψη των κοινωνικών σχέσεων. Σε ένα νέο Πολίτευμα, που θα αποτελεί απάντηση στο σημερινό αδιέξοδο, αλλά και φάρο, ταυτόχρονα, για τον νέο κόσμο που έρχεται.
Η Μεταμόρφωση της χώρας μας, αλλά και της Ευρώπης θα αρχίσει από την πολιτική. Αυτό είναι το κοινό αγαθό που διαθέτει η δημοκρατία. Ποιοί θα πάρουν την μεγάλη αυτή Πρωτοβουλία; Ποιοί θα τους στηρίξουν; Ποιοί θα συμμετάσχουν στο νέο αυτό ιστορικό εγχείρημα; Πολίτες, θεσμοί, ιδρύματα, όλοι βρισκόμαστε μπροστά σε νέα διλήμματα.
Δημοσιεύτηκε στην metarithmisi.gr στις 12/12/2016.
