Σάββατο, 20 Απρίλιος 2024
Αναμενόταν από καιρό, τέθηκε πρόσφατα σε διαβούλευση που έληξε στις αρχές του εκπνέοντος μήνα και εισήχθη εχθες στην κεντρική νομοπαρασκευαστική επιτροπή. Πράγματι το σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης σχετικά με την εφαρμογή του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών, δηλαδή της διαμεσολάβησης, της διαπραγμάτευσης των επιχειρηματικών δανείων, γρήγορα και μόνιμα, αποτελούσε αίτημα τουλάχιστον από την αρχή της κρίσης.
Οι επιχειρήσεις διακρίνονται σε δύο κατηγορίες (μεγάλες και μικρές) με κριτήριο τον κύκλο εργασιών και επίσης αριθμητικό είναι και το όριο υπαγωγής στις διατάξεις της νομοθετικής πρωτοβουλίας του υπουργείου Οικονομίας, υπό την έννοια ότι μπορούν να χαίρουν των περιλαμβανομένων ρυθμίσεων όλες οι επιχειρήσεις που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από 20.000 ευρώ.
Επιπλέον, δεν γίνεται διάκριση σε ατομικές ή εμπορικές επιχειρήσεις. Στον νόμο θα υπάγονται α) κάθε φυσικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα, καθώς και β) κάθε νομικό πρόσωπο το οποίο αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Ως απαραίτητη προϋπόθεση τίθεται μόνο η φορολογική κατοικία του αιτούντος να είναι στην Ελλάδα. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, ο ασκών εμπορική δραστηριότητα, ελεύθερος επαγγελματίας/έμπορος, που δεν έχει συστήσει εταιρεία, θεωρείται ότι έχει ατομική επιχείρηση.
Βασική αρχή των προωθούμενων λύσεων είναι η καθολικότητα αντιμετώπισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, υπό την έννοια ότι προκρίνεται η ρύθμιση οφειλών προς οποιονδήποτε πιστωτή, δηλαδή και το Δημόσιο, και συμπεριλαμβάνονται και υποχρεώσεις που δεν είναι αμιγώς επιχειρηματικές, υπό την προϋπόθεση όμως ότι έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2016.
Επιπλέον περιλαμβάνεται και η προστασία και εγγυητών/συνοφειλετών, οι οποίοι συνυποβάλλουν αίτηση μαζί με τον επιχειρηματία φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Για την έναρξη της διαδικασίας πρέπει να συμμετέχουν οι πιστωτές που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό των απαιτήσεων κατά του οφειλέτη. Η αίτηση υποβάλλεται μόνο ηλεκτρονικά ώς την 31η Δεκεμβρίου 2018, είτε αυτοβούλως από τον ίδιο τον οφειλέτη ή ύστερα από πρόσκληση των πιστωτών του προς τον οφειλέτη που κοινοποιείται και στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, προκειμένου η επιχείρηση να καταθέσει εντός διμήνου τη σχετική αίτηση/σχέδιο εξυγίανσης.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στο γεγονός ότι εκτός από την περιγραφή των υποχρεώσεων του αιτούντος, αυτός ο τελευταίος οφείλει να αιτιολογήσει επαρκώς τους λόγους της οικονομικής του αδυναμίας. Προκρίνεται λοιπόν κι εδώ το κριτήριο της μη υπαίτιας περιαγωγής σε αδυναμία πληρωμών, αλλά και της επαρκούς αιτιολόγησης της κατάστασης αυτής. Εξάλλου υπογραμμίζεται και η υποχρέωση αναλυτικής αναφοράς των πλήρων στοιχείων κάθε συνοφειλέτη. Η αίτηση πρέπει επίσης να περιέχει και όλα τα ονόματα των υπαλλήλων της επιχείρησης καθώς και της αναλυτικής κατάστασης των αμοιβών τους. Σημειώνεται επίσης ότι και προκειμένου για τον υπολογισμό της αξίας των παγίων και συγκεκριμένα των ακινήτων που ενδεχομένως να ρευστοποιηθούν, κρίνεται υποχρεωτική η έκθεση εκτιμητή ακινήτων, ή ελλείψει αυτής ως αξία των ακινήτων στην αίτηση δηλώνεται η αξία που λαμβάνεται υπ' όψιν για τον υπολογισμό του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων. Η αίτηση περιλαμβάνει και τη ρητή συγκατάθεση του δανειολήπτη για άρση του τραπεζικού και φορολογικού του απορρήτου.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, κεντρικό ρόλο λαμβάνουν οι διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές του Ν.3898/2010, υπό την «αιγίδα» της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης του Ιδιωτικού Χρέους. Ο διαμεσολαβητής ενεργεί εδώ ως εγγυητής της όλης διαδικασίας. Και αυτός ο κεντρικός ρόλος του φαίνεται κατ' αρχάς τυπικά, αφού με την ανάληψη της υπόθεσης, εξετάζει την πληρότητα του φακέλου και στην περίπτωση διαπίστωσης ελλείψεων καλεί τον δανειολήπτη να τον συμπληρώσει. Αν ο φάκελος είναι πλήρης, εκδίδεται από τον διαμεσολαβητή βεβαίωση που πιστοποιεί ακριβώς την πληρότητα και εκκινεί την κατ' ουσίαν διαδικασία, όπου τυγχάνουν εφαρμογής όλες οι βασικές αρχές της διαμεσολάβησης. Ετσι επιβάλλονται ως βασικές αρχές αυτή της εχεμύθειας του συνόλου των συμμετεχόντων μερών, η αντικειμενικότητα και η αμοιβαιότητα της ωφέλειας από τη συμφωνία των μερών.
Η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία εξυπηρετεί δύο βασικούς στόχους. Από τη μια μεριά, την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, μέσα από την απαγκίστρωση των επιχειρήσεων από τις λιμνάζουσες και εκκρεμείς ληξιπρόθεσμες οφειλές τους, ρυθμίζοντάς τες ορθολογικά και από την άλλη, αποτελεί την πρώτη επίσημη και ρητή ευκαιρία της αποκλειστικής εφαρμογής της διαμεσολάβησης. Αν επιτύχει στο πεδίο της επιχειρηματικής υπερχρέωσης, τότε άμεσα θα αποτελέσει τον προνομιακό τρόπο επίλυσης σχεδόν όλων των διαφορών και θα αποσυμφορήσει τα δικαστήρια από ατελέσφορες διαμάχες, υπηρετώντας έτσι την ουσιαστική δικαιοσύνη.
Δημοσιεύτηκε στην "Καθημερινή" την 1/4/2017.
