Παρασκευή, 29 Μάρτιος 2024

Φορτώσαμε νέα οξύτητα, αφήσαμε στην σκιά την (όποια) ουσία…

Στα δυο επίπεδα οργάνωσης της ασφάλειας/της αμυντικής στάσης της Ελλάδας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο υπό το πλέγμα συμφωνιών με την Γαλλία που προχώρησε με την χθεσινή κύρωση στην Βουλή της «Συμφωνίας για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για την συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια» – πρώτο επίπεδο η ενίσχυση της αναβαθμισμένης οπλικής παρουσίας με τις φρεγάτες Belh@rra, παραδοτέες από το 2025, μετά και τα μαχητικά Rafale, που η παράδοσή τους θα εκτείνεται μέχρι το 2023 (τα πρώτα καινούργια το 2022, τα μεταχειρισμένα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2021). δεύτερο επίπεδο η ήδη προωθούμενη Συμφωνία με ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής – δεν αντιστοιχούν απλώς διαφορετικές χρονικές προοπτικές, αλλά και βαθμοί βεβαιότητας.
Φυσικά, όλα θα κριθούν επί του πεδίου, δηλαδή θα εξαρτηθούν από το ποια (νέα, πρόσθετη) αποτρεπτική λειτουργία θα έχουν τα δυο παραπάνω επίπεδα διευθετήσεως. Δηλαδή εν τέλει τι θα πράξει – ή: τι θα παραλείψει – εφεξής η Τουρκία και πώς θα αντιδράσει η Ελλάδα (και με ποια συμπαράταξη της Γαλλίας εφόσον υπάρξει αναβαθμισμένη απειλή). Στους μήνες ακραίες έντασης του καλοκαιριού του 2020 που αφορούσαν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο – έρευνες/βόλτες Τουρκικών σκαφών σε περιοχές Ελληνικής υφαλοκρηπίδας/μη-οριοθετημένης ΑΟΖ – η μεν επί του πεδίου εμπλοκή δυνάμεων έφθασε μέχρι και στην «επακούμβηση» της σεβάσμιας φρεγάτας «Λήμνος» (Ολλανδικής, κλάσης Standard – 1979) επί της αντίστοιχης «Κεμάλ Ρέις» (Γερμανικής, κλάσης ΜΕΚΟ – 1998), η δε συμμετοχή ξένων προσπαθειών αποτροπής ήταν οι Γερμανικές (και Αμερικανικές...) εκκλήσεις για εκτόνωση μέσω συνομιλιών των δυο πλευρών και η αυξημένη πλην διακριτική παρουσία Γαλλικών ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή. (Συν, πολλές και ποικίλης γεωμετρίας ασκήσεις). Από τότε έως τώρα, αν κάτι έχει αλλάξει – πάλιν επί του πεδίου – είναι η πιο χαμηλής έντασης Τουρκική προβολή διεκδικητικότητας, αλλά και η βαθμιαία Ελληνική υποχώρηση των ενεργειακών σχεδιασμών με προκάλυμμα την προσχώρηση σε μια «πράσινη» λογική (όπου το φυσικό αέριο ανήκει στο παρελθόν, άρα και οι έρευνες για αυτό παγώνουν).
Μια τέτοια ψύχραιμη/ψυχρή ματιά στο τι ισχύει, που ασφαλώς και μπορεί να ανατραπεί αν η Τουρκική πρακτική περάσει σε νέα εποχή – άλλο πράγμα η ρητορική, εντελώς άλλο η πρακτική - , με κύριο για την ώρα σημείο ανασφάλειας την Τουρκική αναβάθμιση της υπόθεσης αποστρατικοποίησης των νησιών, κάνει τους υψηλούς τόνους που επεκράτησαν στην Βουλή κατά την συζήτηση της Ελληνο-Γαλλικής συμφωνίας να φαίνονται αρκετά παράξενοι. Η πολιτική ουσία υπήρξε η ευθυγράμμιση στην υπερψήφιση με την Κυβερνητική πλειοψηφία της ελάσσονος Αντιπολίτευσης (κυρίως ΚΙΝΑΛ, αλλά και Ελληνική Λύση) παρά τις διόλου αμελητέες επιφυλάξεις από πλευράς ΚΙΝΑΛ. Συν, η καταψήφιση της Συμφωνίας από τον ΣΥΡΙΖΑ (ως Αξιωματική Αντιπολίτευση), μαζί με ΚΚΕ και ΜέΡΑ 25, και τούτο παρά την αντιμετώπιση ενδεχομένου «παρών»: κεντρικό επιχείρημα το ότι η Συμφωνία δεν καλύπτει τίποτε πέραν της «επικράτειας» /territoire, επικουρικό δε ότι ... θα κληθούν Έλληνες να πολεμήσουν παρά το πλευρό της Γαλλίας στο Σαχέλ/υποΣαχάρια Αφρική (με πρόσθετη γραμμή αντίθεσης το κόστος των εξοπλισμών και την αδιαφάνεια διαπραγμάτευσης).
Οι τυπικές για την εποχή μας αναφορές/λογοπαίγνια για το «όχι σε γραβάτες, όχι σε φρεγάτες», «τα χρήματα του λαού, περιουσία της οικογένειας που ξοδεύονται όπως αγοράζονται γραβάτες», «στα πόσα φέρετρα από το Σαχέλ», ή ακόμη και η αναφορά στην προστασία της «μόνης πυρηνικής δύναμης στην ΕΕ» (που έφεραν στον Τουρκικό Τύπο τίτλους όπως «με πυρηνικά απειλεί η Ελλάδα την Τουρκία»...απώθησαν από την συζήτηση κεντρικά ερωτήματα. Όπως το αν η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής καλύπτει την ενδεχόμενη επέκταση από τα 6 στα 12 μίλια των Ελληνικών χωρικών υδάτων, ή πάλι τον εναέριο χώρο των 10 μιλίων στο Αιγαίο (αυτά ΕΙΝΑΙ επικράτεια/teritoire), καθώς και το πώς θα καθορίζεται ενδεχόμενη επιθετική κίνηση στην περιοχή (αυτό, επειδή επί 25 χρόνια από το 1996 η Ελλάδα ζει υπό καθεστώς casus belli της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης).
Ασφαλώς δε η συζήτηση αυτή έχει λιγότερη χρησιμότητα από την κυρίως πολιτική διερώτηση, τι θα εξασφαλίσει κάποια σταθερότητα/μια συνέχεια εκτόνωσης στην περιοχή. Γιατί όλα τα χρόνια της Μεταπολίτευσης ζήσαμε – ας είμαστε ειλικρινείς, δηλαδή αν οι πολιτικοί μας ήταν ειλικρινείς! – υπό το καθεστώς της Αμερικανικής επιστολής Κίσσινγκερ προς Μπίτσιο (1976) που διαβεβαίωνε ότι οι ΗΠΑ θα αντιτάσσονταν «ενεργώς και ανεπιφυλάκτως σε κάθε επιδίωξη στρατιωτικής επίλυσης διαφορών μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας» στην περιοχή της Ανατ. Μεσογείου και του Αιγαίου: «φρεσκάρισμα» εκείνης της στάσης, η διαβεβαίωση Πομπέο ότι οι ΗΠΑ «στηρίζουν την ασφάλεια και την δημοκρατία (!)» στην Ελλάδα (2020). Ενώ στα πρώτα βήματα της μεταδικτατορικής Ελλάδας, ο μόλις επανελθών Κωνσταντίνος Καραμανλής μαζί με την προμήθεια Μirage, είχε στην βαλίτσα του μυστικές Γαλλικές αμυντικές δεσμεύσεις: άλλες εποχές τότε...
Ας τα έχουμε αυτά κατά νουν, αν τελικά σε λίγες μέρες προκύψει και η οριστικοποιημένη νέα Συμφωνία για τις Αμερικανικές Βάσεις/MDCA. Γιατί νέα αντιπαράθεση με διαφορετική αναζήτηση οξύτητας, αλλά την ουσία σταθερά στην σκιά.

*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 8/10/2021. 

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση