e-library

Εβδομαδιαία Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη Ιδεών

Το εβδομαδιαίο ενημερωτικό δελτίο e-library αναρτάται στη σελίδα της Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ στο facebook. Μπορείτε εδώ να κάνετε like ώστε να βλέπετε τις τρέχουσες δημοσιεύσεις και να ενημερώσετε τους φίλους σας. 

Εκδηλώσεις/ Ανακοινώσεις

Δείτε εδώ το πρόγραμμα για την Ημερίδα με θέμα: «Επικοινωνώντας την Ευρώπη: Δημοσιογραφία και Ευρωπαϊκή Ένωση» που διοργανώνει το ΕΛΙΑΜΕΠ (Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής) σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς φορείς. Ο Περικλής Βασιλόπουλος, δημοσιογράφος, συντονιστής της Ένωσης Πολιτών για την Παρέμβαση, συμμετέχει στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα: «Συνδέοντας τους πολίτες με την Ευρωπαϊκή Ένωση: Συζήτηση με Δημοσιογράφους» με συνομιλήτριες/τες τις/τους: Ελένη Βαρβιτσιώτη (Ανταποκρίτρια Ελλάδος και Κύπρου, Financial Times), Βασίλης Νάνης (Συντάκτης Ψηφιακών Ειδήσεων, Το Βήμα) με παρέμβαση της Εβελίνας Γεωργίου (Στέλεχος Δράσεων Επικοινωνίας Europe Direct ΕΛΙΑΜΕΠ). Η εκδήλωση θα γίνει την Τρίτη 8 Απριλίου 2025, 9:00-19:00, στο κτίριο της ΕΣΗΕΑ. 

Κωστής Κορνέτης: Γιατί όταν ο κόσμος αλλάζει εμείς κοιτάμε αλλού;

Γιατί η Ελλάδα λειτουργεί σαν να είναι ξεκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο; Θα ήταν προβληματικό να το απαντήσουμε αποκλειστικά και μόνο φορώντας τα γυαλιά του (αυτο)εξωτισμού. Μήπως τελικά όλη αυτή η καθυστέρηση κρύβει και μια τάση «μετάφρασης» των διεθνών γεγονότων με όρους εσωτερικών διλημμάτων; Μια ικανότητα αναπλαισίωσης και ενός ενστικτώδους μηχανισμού επιβίωσης που επιτρέπει στην κοινωνία να χωνεύει τους παγκόσμιους κραδασμούς μέσα από το οικείο; Το να αναπροσαρμόζεις τα μεγάλα, συχνά αφηρημένα, διεθνή γεγονότα στο δικό σου συλλογικό αφήγημα μπορεί να αποβαίνει σωτήριο, ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται επικίνδυνες ερμηνευτικές παραμορφώσεις ή χρονικές υστερήσεις... Τι είμαστε, λοιπόν, ουραγοί ή κρυφοί πρωτοπόροι;... Ίσως οι δύο αφηγήσεις να μην είναι απαραίτητα αντιφατικές. Αντί να συγκρίνουμε εαυτούς με την ταχύτητα του ρασιοναλιστικού βορειοευρωπαϊκού «immediate response», που πιθανότατα να μην αποκτήσουμε ποτέ, μήπως να εναγκαλιστούμε τις χρονικές ασυμμετρίες, με απόλυτη όμως συναίσθηση των διεθνών συνθηκών και συγκρούσεων και των χρόνων που χρειάζονται για να μεταβολιστούν; Σήμερα, στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης και της πράσινης μετάβασης, των τεκτονικών γεωπολιτικών αλλαγών και ανακατατάξεων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, καλούμαστε να δούμε τίνι τρόπω οι τοπικές ευαισθησίες και τα τραύματα, οι μνήμες και τα εσωτερικά μας υπαρξιακά ερωτήματα μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά ως προς την κατανόηση αυτού του κόσμου που αλλάζει. Δείτε εδώ το άρθρο ("Καθημερινή", 30/3). 

Αντώνης Καραμπατζός: Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για το άρθρο 86

Με τη Συνταγματική Αναθεώρηση του 2019 καταργήθηκε η, μέχρι τότε προβλεπόμενη στο άρθ. 86 Συντ., σύντομη αποσβεστική προθεσμία για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά υπουργών από τη Βουλή – χωρίς, όμως, να τροποποιηθεί αντιστοίχως και ο εκτελεστικός νόμος 3126/2003, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει τώρα σοβαρές νομικές περιπλοκές. Επρόκειτο για ένα σωστό βήμα προς την κατεύθυνση μιας ισότιμης κατ’ αρχήν ποινικής μεταχείρισης υπουργών και υπολοίπων πολιτών. Βήμα, ωστόσο, λειψό. Κατά το ισχύον άρθ. 86 Συντ., την αποκλειστική αρμοδιότητα για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά μελών της κυβέρνησης και υφυπουργών διατηρεί η Βουλή. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται με 151 βουλευτές, επί τη βάσει του πορίσματος που υποβάλλει προηγουμένως η περίφημη «προανακριτική» επιτροπή της Βουλής. Μετά την άσκηση της ποινικής δίωξης, της υπόθεσης επιλαμβάνεται πενταμελές Δικαστικό Συμβούλιο, που αποτελείται από τρία μέλη του Αρείου Πάγου (ΑΠ) και δύο του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Εάν το Συμβούλιο εκδώσει παραπεμπτικό βούλευμα, η υπόθεση εισάγεται στο Ειδικό Δικαστήριο, που συγκροτείται από επτά μέλη του ΑΠ και έξι του ΣτΕ... Καθώς φαίνεται, έχουν ωριμάσει πια οι πολιτικές συνθήκες για μία εκ βάθρων αναθεώρηση του άρθ. 86. Κατά τη γνώμη μου (όπως και αρκετών άλλων συναδέλφων, αλλά και πολιτικών), η εξέταση της ποινικής ευθύνης των υπουργών θα πρέπει να ανατεθεί απευθείας στην τακτική δικαιοσύνη, με την παράλληλη πρόβλεψη αυξημένων δικονομικών εγγυήσεων, τόσο σε επίπεδο προανακριτικό ή ανακριτικό όσο και σε επίπεδο εκδίκασης. Έτσι, η αρμοδιότητα για την άσκηση ποινικής δίωξης μπορεί πλέον να περιέλθει είτε σε ανώτερους εισαγγελικούς λειτουργούς είτε σε ειδικό συλλογικό όργανο αποτελούμενο από ανώτατους δικαστές, όπως το προαναφερθέν Δικαστικό Συμβούλιο. Δείτε εδώ το άρθρο (parapolitika.gr, 29/3).

Η ευθεία οδός της αναθεώρησης

Εν πρώτοις, η θέση αρχής: Στη σύγχρονη εποχή, δεν μπορεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να είναι ανεκτή η απαγόρευση παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών από ιδιωτικές νομικές οντότητες. Η αναθεώρηση του άρθρου 16 Συντ. είναι επιβεβλημένη. Ωστόσο, μέχρι αυτό να συμβεί, παραμένουν εν ισχύ και δεσμεύουν οι σαφείς επιταγές του εν λόγω άρθρου, κατά το οποίο «η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου» (§ 5), οι καθηγητές ΑΕΙ είναι «δημόσιοι λειτουργοί» (§ 6), η «σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται» (§ 8 ). Εν γένει δε, παράκαμψη του Συντάγματος δεν είναι ανεκτή, όσο επιθυμητός και αν είναι ο επιδιωκόμενος σκοπός - διαφορετικά, υπονομεύεται συνολικά η δικαιοκρατούμενη τάξη σε μία χώρα… Δεν χωρεί αμφιβολία ότι η Ελλάδα εντάσσεται στην ενωσιακή έννομη τάξη και δεσμεύεται από τις επιταγές και τις αξιολογήσεις της. Τα επιχειρήματα που αντλούνται εν προκειμένω από το ενωσιακό δίκαιο και τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ) έχουν, αναντίρρητα, ιδιαίτερη βαρύτητα, υποστηρίζονται δε από συγκροτημένες επιστημονικές τοποθετήσεις έγκριτων συναδέλφων. Ωστόσο, φρονώ ότι δικαιούται να διατηρεί κανείς σημαντικές επιφυλάξεις ως προς το αν οι σαφείς προβλέψεις του άρθρου 16 δύνανται πράγματι να παρακαμφθούν μέσω μιας τέτοιας ερμηνευτικής αναγωγής. Δείτε επίσης εδώ παλαιότερο άρθρο του Αντώνη Καραμπατζού ("Βήμα", 18/2/2024). 

Γιάννης Κωνσταντινίδης: Γιατί είναι αδύνατη η σύμπραξη όλων των κομμάτων του αριστερού ημισφαιρίου (συνέντευξη: Αγγελική Σπανού)

Κατά την εκτίμησή του, παρά τον κατακερματισμό που χαρακτηρίζει σήμερα το πολιτικό τοπίο, «η φυσική μορφή του ελληνικού κομματικού συστήματος είναι ο δικομματισμός». Εξηγεί γιατί η Πλεύση Ελευθερίας θα δυσκολευτεί να διατηρήσει μέχρι τις εκλογές την ανοδική δυναμική της, γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν καταφέρνει να απειλήσει την υπεροχή της ΝΔ, γιατί μόνο η σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ-Νέας Αριστεράς είναι πιθανή και υποστηρίζει ότι, ακόμη και αν επέστρεφε ο Αλέξης Τσίπρας στην πρώτη γραμμή, ένα τέτοιο ενιαίο σχήμα δεν θα είχε προοπτική να φτάσει σε διψήφιο ποσοστό… Πράγματι, η Πλεύση Ελευθερίας καταγράφεται στη συγκυρία να προκαλεί σημαντικές μετακινήσεις ψηφοφόρων από όλα τα υπόλοιπα προς αυτήν, εντείνοντας τον κατακερματισμό. Ένας στους δύο ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ και ένας στους τρεις ψηφοφόρους του ΚΚΕ δηλώνουν ότι σκέφτονται σοβαρά να ψηφίσουν Πλεύση Ελευθερίας, ενώ ακόμα και ένας στους τέσσερις ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ και ένας στους επτά ψηφοφόρους της ΝΔ δηλώνουν το ίδιο. Συνολικά, το 30% των Ελλήνων δηλώνουν ότι είναι αρκετά πιθανό έως σίγουρο να ψηφίσουν την Πλεύση Ελευθερίας στις επόμενες κάλπες. Προφανώς το ποσοστό αυτό ευνοείται από τη συγκυρία της κυριαρχίας του ζητήματος της διαχείρισης του δυστυχήματος των Τεμπών στη δημόσια ατζέντα, ενός ζητήματος του οποίου τη θεματική αρμοδιότητα πιστώθηκε εύκολα στη Ζωή Κωνσταντοπούλου λόγω και της επαγγελματικής της εμπλοκής στο δικαστικό μέρος της υπόθεσης. Δείτε εδώ την συνέντευξη (dnews.gr, 29/3). 

Αντώνης Παπαγιαννίδης: Η «απελευθέρωση» κατά Τραμπ και η έκκληση Σι «μη γυρίσει πίσω το ρολόι»

Φθάνει, έφθασε λοιπόν η Liberation Day – η 2α Απριλίου, προσεκτικά επιλεγμένη ώστε να μην είναι Πρωταπριλία! – ανακοινωμένη από τον Πρόεδρο Τραμπ και πανηγυρικά βαφτισμένο ώστε να υποδεχθεί την πλήρη ανάπτυξη του συστήματος δασμών και ανταποδοτικών τελών, με τους οποίους θεωρεί ότι θα χτιστεί σε νέα βάση το παγκόσμιο εμπόριο. Οι αγορές δείχτηκαν έως τώρα δύσπιστες, οι χώρες της Δύσης – κυριότατα της ΕΕ – ανήσυχες. οι αρχικοί στόχοι – Καναδάς, Μεξικό – πέρασαν σε (ήπιες) αντιδράσεις… Το γεγονός όμως ότι ο Πρόεδρος Σι αυτό το ανέφερε μπροστά σε δυο ντουζίνες διευθύνοντες συμβούλους μεγάλων/πολύ μεγάλων διεθνών εταιριών – από Fed Ex μέχρι Mercedes ή HSBC – εκ των οποίων αρκετοί είχαν παραβρεθεί και στην ορκωμοσία Τραμπ, έχει ιδιαίτερη σημασία. Όπως και η επισήμανση ότι «κινήσεις εναντίον των αρχών της οικονομίας […] λειτουργούν εις βάρος των υπερκείμενων ανοιχτών αγορών». Κατέληγε δε ο – συγκριτικά με τον Αμερικανό ομόλογό του υπέρμαχος της οικονομικής (έως τώρα) ορθοδοξίας – Κινέζος Πρόεδρος: «Ελπίζουμε ότι θα αντισταθείτε στις οπισθοδρομικές εκείνες κινήσεις που πάνε να γυρίσουν πίσω το ρολόι». Αν είναι αλήθεια ότι η έκφραση «είθε να ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς!» - αποτελεί για τους Κινέζου κατάρα, τότε η 2α Απριλίου 2025 αληθινά θα είναι η αρχή μιας πολύ ενδιαφέρουσας φάσης της παγκόσμιας οικονομίας. Και πολύ επικίνδυνης, άλλωστε. Δείτε εδώ το άρθρο ("Οικονομική Επιθεώρηση", 1/4). 

Branco Milanovic: Με Τραμπ ή χωρίς Τραμπ, πλησιάζουμε στο τέλος της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης (συνέντευξη: Αντώνης Παπαγιαννίδης, Κωνσταντίνος Τσαλακός)

Θεωρώ ότι υπάρχει μια ιδεολογία του ίδιου του Τραμπ, όμως πρόκειται για μια ιδεολογία την οποία σχημάτισε μέσα από τη διαδρομή του στον κόσμο των επιχειρήσεων. Μια ιδεολογία που τη συμμερίζονται πολλοί επιχειρηματίες: μια ιδεολογία όπου ο οικονομικός ανταγωνισμός θεωρείται κατά βάσιν παίγνιο μηδενικού αθροίσματος, θεωρείται αντιπαράθεση άνευ τέλους – «άμα είμαι εξυπνότερος και καλύτερα οργανωμένος από σένα, εγώ θα πλουτίσω κι εσύ θα φτωχύνεις». Δεν είναι, ασφαλώς, μια προσέγγιση σαν εκείνη που έχουν πολλοί ακαδημαϊκοί οικονομολόγοι για το πώς λειτουργεί η «αόρατη χειρ» που ρυθμίζει την οικονομία ή πάλι για έναν ανταγωνισμό win-win, απ’ όπου όλοι βγαίνουν τελικά κερδισμένοι. Είναι μια προσέγγιση των οικονομικών που έχουν πολλοί επιχειρηματίες, σαφώς διαφορετική από την προσέγγιση των οικονομολόγων. Επιπλέον, ο Τραμπ έχει και τον μερκαντιλισμό του – τον οποίο είχε ήδη εν πολλοίς εφαρμόσει στην πρώτη περίοδο διακυβέρνησης. Ακριβέστερα: χρησιμοποιεί οικονομικά επιχειρήματα, ή πάντως οικονομική πίεση, προκειμένου να πετύχει κάποιους πολιτικούς στόχους... Στο εσωτερικό των ΗΠΑ είναι βέβαιο ότι ο Τραμπ θα μειώσει τους ανώτατους οριακούς φορολογικούς συντελεστές, θα περιορίσει τη φορολόγηση των κερδών κεφαλαίου – συνολικά θα απορρυθμίσει, πράγμα που ήδη συμβαίνει. Ήδη π.χ. στη Νέα Υόρκη δεν θα εφαρμόζονται τα τέλη πρόσβασης στην πόλη, που ήταν μέτρο ώστε να αποφεύγεται η κυκλοφοριακή συμφόρηση: ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης, που είναι σε έμμεσο συντονισμό με τον Τραμπ, αποφάσισε την κατάργησή τους. Αυτό, λοιπόν, θα επιτείνει τις ανισότητες σε ένα πρώτο επίπεδο. Δείτε εδώ την συνέντευξη ("Οικονομική Επιθεώρηση", 18/3).

Τι έρχεται μετά την Παγκοσμιοποίηση;

Ο κόσμος όπως τον ξέρουμε είναι προϊόν της παγκοσμιοποίησης — κι όμως, αυτή η εποχή μοιάζει να πλησιάζει στο τέλος της. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ξανά στην εξουσία και, για να το πούμε κομψά, δεν είναι οπαδός της παγκοσμιοποίησης. Έχει δηλώσει δημόσια ότι «απέρριψε τον παγκοσμισμό (globalism) και αγκάλιασε τον πατριωτισμό», κατηγορώντας την παγκοσμιοποίηση ότι άφησε «εκατομμύρια εργαζόμενους στην ανέχεια και την απόγνωση»… Το διεθνές κύμα της παγκοσμιοποίησης που ξεκίνησε πριν από πάνω από 30 χρόνια φτάνει στο τέλος του. Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει αύξηση των δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη δημιουργία εμπορικών μπλοκ, αυστηρούς περιορισμούς στη μεταφορά τεχνολογίας στην Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν και άλλες «αντίπαλες» χώρες, τη χρήση οικονομικής πίεσης, όπως απαγορεύσεις εισαγωγών και χρηματοπιστωτικές κυρώσεις, αυστηρούς περιορισμούς στη μετανάστευση και, τελικά, βιομηχανικές πολιτικές που συνεπάγονται τη σιωπηρή επιδότηση των εγχώριων παραγωγών. Εάν τέτοιες απομακρύνσεις από το ορθόδοξο νεοφιλελεύθερο εμπορικό καθεστώς γίνονται από τους βασικούς παίκτες —δηλαδή, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση— τότε οι διακρατικές οργανώσεις, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα, δεν θα είναι σε θέση να συνεχίσουν να προπαγανδίζουν τις συνήθεις πολιτικές του Ουάσινγκτον στον υπόλοιπο κόσμο. Έτσι, εισερχόμαστε σε έναν νέο κόσμο με πολιτικές εμπορίου και εξωτερικής οικονομίας που θα είναι ειδικές για κάθε χώρα και περιοχή, απομακρυνόμενες από το καθολικό και διεθνιστικό πνεύμα της παγκοσμιοποίησης και οδηγώντας σε νεομερκαντιλισμό. Δείτε επίσης εδώ το άρθρο του Branco Milanovic (jacobin.com, 24/3). 

Brian Snyder: ΗΠΑ προς Ουκρανία: Σκληροί όροι σε νέα πρόταση για τους ορυκτούς πόρους

Σκληρούς οικονομικούς και γεωπολιτικούς όρους περιλαμβάνει νέα αναθεωρημένη πρόταση των Ηνωμένων Πολιτειών προς την Ουκρανία για την αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας, σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times. Το κείμενο, το οποίο επικαλείται σχέδιο συμφωνίας 55 σελίδων που περιήλθε στην κατοχή της εφημερίδας και έχει επιβεβαιωθεί από τρεις νυν και πρώην Ουκρανούς αξιωματούχους, επαναφέρει απαιτήσεις που είχαν απορριφθεί σε προηγούμενους γύρους διαπραγματεύσεων... Όπως μεταδίδει το Reuters, ο Ουκρανός πρόεδρος εμφανίστηκε επιφυλακτικός απέναντι στο νέο σχέδιο, το οποίο σύμφωνα με σχετική σύνοψη προβλέπει ότι η Ουκρανία θα αποδίδει στις Ηνωμένες Πολιτείες όλα τα έσοδα από κοινό ταμείο αξιοποίησης φυσικών πόρων, μέχρι να εξοφληθεί πλήρως η οικονομική και στρατιωτική βοήθεια που έχει λάβει από το 2022, προσαυξημένη με τόκο 4%... Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη προσπάθεια σύναψης συμφωνίας κατέρρευσε έπειτα από τεταμένη συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον στις 28 Φεβρουαρίου, η οποία ακολουθήθηκε από προσωρινή διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας και των διαύλων ανταλλαγής πληροφοριών από την αμερικανική πλευρά... Έκτοτε, ο Ζελένσκι τηρεί προσεκτική στάση, ευχαριστώντας συχνά τις ΗΠΑ για τη συνδρομή τους, ενώ νωρίτερα τον Μάρτιο η Ουκρανία αποδέχθηκε πρόταση της Ουάσιγκτον για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός, παρότι η Ρωσία την απέρριψε. Δείτε εδώ το άρθρο ("Καθημερινή", αναδημοσίευση από Reuters, 28/3).  

Ανάλυση WSJ: Γιατί το MAGA στρέφεται κατά της Ευρώπης

Ένα μήνυμα του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς προς τον υπουργό Άμυνας Πιτ Χεγκσέθ, στο οποίο αναφέρεται ότι το ενοχλεί σφόδρα ότι οι ΗΠΑ «σώζουν την Ευρώπη ξανά», φέρνει -εκ νέου- στο φως μια βαθύτερη αλλαγή στάσης της διοίκησης Τραμπ απέναντι στην ήπειρο: όχι απλώς δυσφορία, αλλά μια ανοιχτή, επιθετική περιφρόνηση. Η διαρροή αποκάλυψε αυτό που πολλοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες περιγράφουν πλέον ως έναν πυρήνα αντιευρωπαϊσμού στο κέντρο της πολιτικής του «MAGA 2.0»: μια βαθιά, σχεδόν ιδεολογική εχθρότητα προς την Ευρώπη των Βρυξελλών, της πολυμέρειας, της μετανάστευσης και του κοινωνικού κράτους. Μέσα στους πρώτους δύο μήνες της νέας θητείας του, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επιβάλει δασμούς 25% σε ευρωπαϊκά αυτοκίνητα και αυξάνει τις επιβαρύνσεις στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Παράλληλα, έχει εκφράσει ευθέως την άποψη ότι «η Ε.Ε. δημιουργήθηκε για να εκμεταλλεύεται τις Ηνωμένες Πολιτείες»… Το MAGA στρατόπεδο βλέπει την Ευρώπη ως αντανάκλαση του «μπλε» πολιτικού φάσματος των ΗΠΑ: μια ήπειρο φιλελεύθερη, ελιτίστικη, υπερρυθμισμένη, ηθικά έκπτωτη και πολιτισμικά αποξενωμένη από τις χριστιανικές της ρίζες. Όπως παρατηρεί χαρακτηριστικά διπλωματική πηγή, «η Ευρώπη πρέπει να μάθει να ζει με την πιθανότητα ότι ο παραδοσιακός της σύμμαχος όχι μόνο δεν την υποστηρίζει πια, αλλά την θεωρεί ενεργό εμπόδιο στον δρόμο του». Δείτε εδώ το άρθρο ("Καθημερινή", αναδημοσίευση από Wall Street Journal, 29/3).

Eurostat: Η Ελλάδα 2η από το τέλος στην ΕΕ σε «πραγματικό» εισόδημα το 2024

Στην 2η θέση από το τέλος παρέμεινε και το 2024 η Ελλάδα σε όρους πραγματικής εισοδηματικής σύγκλισης όπως αυτή προσμετράται από την Eurostat με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ που έχει προσαρμοστεί σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPPs), δηλαδή έχει επανυπολογιστεί για να ενσωματώνει το κόστος ζωής σε κάθε κράτος. Η προσαρμογή αυτή γίνεται για να είναι συγκρίσιμο σε επίπεδο ΕΕ το εισόδημα που παράγεται κάθε χρόνο με βάση την πορεία των τιμών και άρα να υπάρχει «εικόνα» για την πραγματική αγοραστική δύναμη και την «σύγκλιση». Τα στοιχεία δείχνουν πως στην Ελλάδα η βελτίωση είναι οριακή, με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στο 70% του μέσου όρου της ΕΕ, έναντι 69% το 2023, 67% το 2022 και 66% το 2018. Ουσιαστικά, επέστρεψε στα επίπεδα του 2014 και το 2008 ήταν στο 93%. Χειρότερη επίδοση έχει μόνο η Βουλγαρία με 66%. Όπως αναφέρεται, το 2024, 10 χώρες, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 34% του πληθυσμού της ΕΕ, ξεπέρασαν τον μέσο όρο της ΕΕ σε όρους κατά κεφαλήν ΑΕΠ που έχει προσαρμοστεί σε μονάδες αγοραστικής δύναμης. Την κορυφή κατέκτησε το Λουξεμβούργο, ακολουθούμενο από την Ιρλανδία, με 141% και 111% πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (100%). Η «πρωτιά» του Λουξεμβούργου εξηγείται εν μέρει από το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός ξένων κατοίκων απασχολείται στη χώρα και συνεπώς συμβάλλει στην άνοδο του ΑΕΠ του, οι οποίοι δεν αποτελούν μέρος του μόνιμου πληθυσμού που κατοικεί εκεί. Μάλιστα, οι καταναλωτικές τους δαπάνες καταγράφονται στους εθνικούς λογαριασμούς της χώρας διαμονής τους. Δείτε εδώ περισσότερα (insider.gr, 27/3). 

Θόδωρος Καρούνος: Ίντερνετ και Δημοκρατία: Μια ανεκπλήρωτη υπόσχεση

Παρότι τα εργαλεία AI έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τη ζωή μας, η υπερσυγκέντρωση της τεχνολογίας σε λίγες εταιρείες από τις ΗΠΑ και την Κίνα ενισχύει ανισότητες και μηχανισμούς χειραγώγησης. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές συνέβαλαν στην αποδυνάμωση του κοινωνικού κράτους και στην ενίσχυση των πολυεθνικών, με αποτέλεσμα την υπονόμευση δημοκρατικών θεσμών μετασχηματίζοντας το οικονομικό μοντέλο σε πολλές χώρες της δύσης σε βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας των μεσαίων στρωμάτων οδηγώντας και στην υποχρηματοδότηση βασικών δημοσίων αγαθών όπως η υγεία και η εκπαίδευση… Τελικά, το Ίντερνετ και η Τεχνητή Νοημοσύνη παραμένουν εξαιρετικά εργαλεία που μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή όλων μας. Αντί όμως να περιοριστούμε στον ρόλο του παθητικού θεατή των εξελίξεων, οφείλουμε να διασφαλίσουμε ότι οι τεχνολογίες αυτές λειτουργούν προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και όχι προς όφελος λίγων, πανίσχυρων συμφερόντων. Η τελική μάχη για ένα δίκαιο και δημοκρατικό Ίντερνετ δε θα κριθεί μόνο από την καινοτομία, αλλά πρωτίστως από την ικανότητά μας να ενισχύσουμε τους θεσμούς που προστατεύουν τη δημόσια σφαίρα, τη διαφάνεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μόνο έτσι θα επαληθευτεί το όραμα των πρωτοπόρων του Ιντερνέτ για έναν κόσμο όπου η πρόσβαση στη γνώση, οι ίσες ευκαιρίες και οι δημοκρατικές αξίες δε θα είναι απλώς μια υπόσχεση, αλλά μια πραγματικότητα για όλους. Δείτε εδώ περισσότερα. 

Editorial – Nomarchia/ Η αντιμετώπιση των δυσμενών συνεπειών της ανθρωπογενούς κλιματικής κρίσης

Έχουμε ήδη επισημάνει ότι η γενικευμένη προβολή, τα τελευταία χρόνια, της ανάγκης λήψης δραστικών μέτρων για την αντιμετώπιση των δυσμενών συνεπειών της ανθρωπογενούς κλιματικής κρίσης θα μπορούσε να λειτουργήσει ως εφαλτήριο ανάταξης του οικολογικού συνταγματισμού, ο οποίος έχει απορρυθμιστεί εξαιτίας της προσκόλλησής του στις λογικές του ατομικισμού και του επιχειρηματικού κέρδους. Ο συναγερμός που έχουν σημάνει οι επιστημονικές έρευνες για το μέγεθος του κινδύνου και τον περιορισμένο χρόνο που έχει η ανθρωπότητα για την αντιμετώπιση της κρίσης αυτής θα έπρεπε κανονικά να έχει ήδη δρομολογήσει, σε παγκόσμιο επίπεδο, τη διαμόρφωση ενός πνεύματος ειλικρινούς αλληλεγγύης, τη συντονισμένη θεσμική διασφάλιση της αναλογικής κατανομής των σχετικών ευθυνών και βαρών και, αναπόδραστα, μια ριζική αμφισβήτηση του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, οι στρατηγικές και οι μηχανισμοί αντιμετώπισης της κρίσης καθορίζονται από εκείνους που ευθύνονται πρωτίστως για αυτήν. Η αναζήτηση λύσεων έχει ανατεθεί, κατά βάση, στις δυνάμεις της «αγοράς». Στους όποιους σχεδιασμούς πρωταγωνιστούν οι πλούσιες χώρες και οι πιο ισχυρές πολυεθνικές εταιρίες, δηλαδή οι ιστορικά μεγαλύτεροι ρυπαντές του περιβάλλοντος, οι οποίοι ευαγγελίζονται εκ νέου την ανάπτυξη μέσω της εξαγοράς της προόδου φτωχότερων κρατών και πληθυσμών. Έτσι, από αληθινό πρόβλημα, η ανθρωπογενής κλιματική κρίση εξελίσσεται, προς το παρόν, σε ιδεολόγημα προώθησης θεσμικών μεταρρυθμίσεων, όπως είναι οι «αγορές ρύπων» και ορισμένες κερδοσκοπικές δομές ενίσχυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μέσω των οποίων το αφήγημα για τη βιώσιμη ανάπτυξη καταλήγει, στην πράξη, να εμπεδώνει μια πράσινη νεο-αποικιοκρατία. Δείτε εδώ περισσότερα.