Saturday, 20 April 2024
To μέλος μας Ηλίας Μόσσιαλος μίλησε στο Ανώτατο Κρατικό Συμβούλιο της Κίνας με θέμα το σύστημα υγείας και τη φαρμακευτική πολιτική της χώρας την 15η Ιουνίου στο Πεκίνο : «Η κινεζική κυβέρνηση μου ανέθεσε να της παρουσιάσω προτάσεις για την αναδιάρθρωση της φαρμακευτικής πολιτικής. Οι προτάσεις μου, όσες γίνουν δεκτές, θα περιληφθούν στο επόμενο πενταετές πλάνο της κυβέρνησης. Η Κίνα είναι η 2η φαρμακευτική αγορά στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ, και διαθέτει το 50% των δαπανών υγείας για το φάρμακο, όταν στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό είναι 14-20%. Παρά την υψηλή φαρμακευτική δαπάνη η Κίνα δεν παράγει καινοτόμα φάρμακα. Χρειάζεται επομένως μεγάλες μεταρρυθμίσεις και στην φαρμακευτική της πολιτική αλλά και στην βιομηχανική/αναπτυξιακή πολιτική. Στη φωτογραφία (δεξιά) με τον υπουργό του Ανώτατου Κρατικού Συμβουλίου κ Zhang Laiming και τον διευθυντή του τομέα φαρμακευτικής πολιτικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κ Kees de Joncheere. Στο σεμινάριο συμμετείχαν ο Γενικός Διευθυντής του Aσφαλιστικού Συστήματος της Κίνας, o Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού Φαρμάκων και Διατροφής, o Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων του τομέα της υγείας, ακαδημαικοί, εκπρόσωποι της φαρμακευτικής βιομηχανίας και πολλοί Διευθυντές υπουργείων και οργανισμών.» Στο σεμινάριο συμμετείχαν ο Γενικός Διευθυντής του Aσφαλιστικού Συστήματος της Κίνας, o Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού Φαρμάκων και Διατροφής, o Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων του τομέα της υγείας, ακαδημαικοί, εκπρόσωποι της φαρμακευτικής βιομηχανίας και πολλοί Διευθυντές υπουργείων και οργανισμών. Φωτογραφίες από την εκδήλωση μπορείτε να βρείτε στο facebook.
«Πρώτα φτιάχνεις το σύστημα, το ορθολογικοποιείς, μαζεύεις πληροφορίες, κοστολογείς και μετά εφαρμόζεις συστήματα DRGs. Εδώ έγινε ανάποδα.
Στα "κακώς κείμενα" στο χώρο της υγεία αναφέρθηκε ο καθηγητής πολιτικής της Υγείας, Ηλίας Μόσιαλος, ο οποίος μίλησε στο Ρ/Σ Παραπολιτικά 90.1 Fm. Παράλληλα παρουσίασε τις δικές του προτάσεις για να διορθωθεί το σύστημα επισημαίνοντας την ανάγκη να μην υπάρξει νέα μείωση στις δαπάνες υγείας.
Η συζήτηση για τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας άνοιξε. Ομως, ως συνήθως στην Ελλάδα, έγινε και πρόωρα και σε λάθος βάση. Περίπου όπως τον Μάιο που μας πέρασε: εκλέξαμε ευρωβουλευτές και περιφερειάρχες, με το μυαλό στις εθνικές κάλπες. Σήμερα ξεχάστηκε και το αποτέλεσμα του Μαΐου και ο ρόλος που θα έπαιζε, υποτίθεται, στις εθνικές εκλογές. Τώρα, μας προκύπτει η ονοματολογία με τρόπο ώστε να κυριαρχεί το πρόσωπο του πιθανού υποψηφίου πάνω στην ουσία. Και η ουσία είναι οι αρμοδιότητες του Προέδρου.
Η κυβέρνηση επιδιώκει να συλλέξει ο υποψήφιός της 180 ψήφους, ώστε να εξαντλήσει την τετραετία. Η αντιπολίτευση επιδιώκει να πετύχει τη συσπείρωση 121 βουλευτών που θα πουν «όχι» στον όποιο κυβερνητικό υποψήφιο, ώστε να προκληθούν εκλογές. Το ισχύον Σύνταγμα δίνει στον Πρόεδρο αρμοδιότητες που λόγω του κανόνα της προσυπογραφής αλλά και της μέχρι σήμερα πρακτικής έχουν αποκτήσει συμβολικό χαρακτήρα. Επομένως, τι νόημα έχει να πάμε σε διάλυση της Βουλής και εκλογές, δηλαδή σε κατ' εξοχήν δυναμικές πράξεις του πολιτικού συστήματος;
Το ζήτημα θα ήταν διαφορετικό, βέβαια, αν χανόταν η δεδηλωμένη από την κυβέρνηση. Αλλά το Σύνταγμα λέει: εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια, ενδιάμεσα αρκεί η απλή πλειοψηφία για τη βιωσιμότητα της κυβέρνησης.
Εχω επομένως τη γνώμη ότι απαιτείται ν' ανοίξει συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος (στην οποία, φυσικά, θα τεθούν κι άλλα θέματα), διαδικασία πολύ πιο επείγουσα από την προεδρολογία και πολύ πιο ουσιώδης από μια μικροκομματικού χαρακτήρα διάλυση της Βουλής.
Στην αναθεώρηση αυτή θα μπορούσαν να αλλάξουν τα άρθρα που συνδέουν τη μη εκλογή Προέδρου με διάλυση της Βουλής. Η απλή πλειοψηφία μπορεί να προβλέπεται εξαρχής, χωρίς να απαιτείται διάλυση της Βουλής. Η πρόβλεψη για διάλυση της Βουλής αν δεν εκλεγεί Πρόεδρος με 180 ψήφους είναι κατάλοιπο του Συντάγματος του 1975, που ήταν πιο προεδρικό και συνδεόταν με τις λεγόμενες προεδρικές υπερεξουσίες που όμως καταργήθηκαν με την αναθεώρηση του 1986. Αλλά από τότε το Σύνταγμα άλλαξε. Με το τωρινό πρωθυπουργοκεντρικό μας σύστημα, η διάλυση δεν έχει νόημα. Είναι παράλογο να γίνονται εκλογές για να εκλέγουμε έναν αδύναμο Πρόεδρο.
Από την άλλη, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε για άμεση εκλογή από τον λαό μόνο αν οι αρμοδιότητες του Προέδρου αυξάνονταν. Kατά την κρατούσα άποψη, οι αυξημένες αρμοδιότητες δεν μπορούν να υπερβαίνουν αυτές που υπήρχαν πριν από το 1986. Δεν μπορούν να είναι περισσότερες, επειδή τότε το πολίτευμα θα γινόταν προεδρικό και αυτό απαγορεύεται από το άρθρο 110 παράγραφος 1 του Συντάγματος. Εκτός κι αν κάναμε συντακτική συνέλευση και άλλο Σύνταγμα. Αν κάνουμε αυτή την επιλογή θα μπορούσαμε να εμπνευσθούμε από άλλα, πιο προεδρικά Συντάγματα. Η κατεύθυνση θα μπορούσε να είναι η χρήσιμη εξισορρόπηση του πρωθυπουργοκεντρικού μας μοντέλου. Για παράδειγμα, θα μπορούσε ο Πρόεδρος να προεδρεύει σ' ένα ολιγομελές σώμα που να επιλέγει τις ηγεσίες των Ανώτατων Δικαστηρίων ή των Ανεξάρτητων Αρχών.
Ωστόσο, ακόμα και η πρόωρη προεδρολογία, έστω κι έτσι, ίσως επιτρέπει μια συζήτηση για το μέλλον. Θέλουμε Πρόεδρο μέσα από το πολιτικό σύστημα ή προτιμάμε μη πολιτικό πρόσωπο που έχει διακριθεί σε άλλον τομέα της κοινωνικής ζωής.
Εχω τη γνώμη ότι ο Πρόεδρος πρέπει να προέρχεται από την πολιτική. Διότι η εκλογή ενός ατόμου εκτός πολιτικού πλαισίου διευκολύνει το πολιτικό σύστημα να μην αλλάξει σε τίποτα. Ολα θα φορτωθούν σ' ένα πρόσωπο κύρους που έχει διακριθεί στον τομέα του, δηλαδή σε μια ωραία βιτρίνα, κι έτσι καμιά αυτοκάθαρση δεν θα προχωρήσει ποτέ. Και επειδή δύσκολα πετυχημένο πρόσωπο θα έμπαινε στην πολιτική με συμβολικό ρόλο.
Τίθεται όμως το ερώτημα: υπάρχουν άξια πρόσωπα στο συγκεκριμένο πολιτικό μας πεδίο; Είμαι βέβαιος. Υπάρχουν στελέχη τίμια, με μεγάλη πολιτική και κοινοβουλευτική εμπειρία, με πείρα των θεσμών και των λειτουργιών της δημοκρατίας. Ανθρωποι αδέκαστοι και αδιάφθοροι, που τους ενδιαφέρει το κοινωνικό καλό και θα ήθελαν να συμβάλουν στη μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος, ειδικά αν ενισχυθούν οι προεδρικές αρμοδιότητες. Με μια λέξη, υπάρχουν και μη πολιτικάντηδες πολιτικοί.
Ενας τέτοιος μπορεί και πρέπει να είναι ο επόμενος Πρόεδρός μας.
Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ στις 10/9/2014
Καθώς η δανειακή σύμβαση εκπνέει και σε μικρό διάστημα και όροι όπως «Μνημόνιο» ή «τρόικα» μάλλον θα περάσουν στην Ιστορία, εμφανίζονται μπροστά μας σοβαρά ερωτήματα: Ποιο (κοινωνικό) κράτος θέλουμε; Τι θεσμούς πρέπει να έχουμε; Ποιο πολιτικό σύστημα μας αρμόζει; Ποια οικονομία; Αν δεν θέλουμε να μείνουμε πίσω πρέπει να επεξεργαστούμε ταχύτατα και να εφαρμόσουμε πολιτικές μεταρρύθμισης και ανάπτυξης.
Tέτοιες κατευθύνσεις ανά τομέα είναι οι εξής:
1. Οικονομία. Απαιτείται μια ουσιαστική Επιτροπή Ανταγωνισμού, που δεν επιτρέπει στα μονοπώλια και ολιγοπώλια να έχουν υπερκέρδη. Δεν επιτρέπει σε συνθήκες κρίσης κλειστές ολιγοπωλιακές δραστηριότητες. Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι τα λεγόμενα κλειστά επαγγέλματα. Εχουμε πολύ περισσότερους γιατρούς, δικηγόρους, φαρμακοποιούς, αρχιτέκτονες, ταξιτζήδες από ό,τι έχει οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο ανά 1.000 κατοίκους. Το ζητούμενο είναι η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και ο ανταγωνισμός στις τιμές.
2. Φορολογία. Χρειαζόμαστε σύγχρονο φορολογικό σύστημα, που όμως αποκλείεται να το φτιάξει ο μηχανισμός του υπουργείου Οικονομικών, που δεκαετίες τώρα παράγει δαιδαλώδεις φορολογικές νομοθεσίες. Τρεις καινούργιες προσεγγίσεις είναι οι εξής: α) Οποιος δημιουργεί έρευνα και ανάπτυξη στη χώρα και θέσεις εργασίας, πληρώνει λιγότερους φόρους. β) Διαφάνεια κατά περιοχή (κατά κεφαλήν φόρος), επάγγελμα, επιχειρηματικό κλάδο. Το μέσο γι' αυτό είναι ένας ιστότοπος όλων των περιοχών και των επαγγελμάτων. γ) Ο ίδιος ή άλλος ιστότοπος πρέπει να περιλάβει τις επιχειρήσεις: τζίρο, κέρδη, ζημίες, καθώς και τις δράσεις κοινωνικής ευθύνης, δηλαδή τι κάνει για όλους μας. Βοηθά μια εταιρεία σχολεία; Δίνει υποτροφίες σε παιδιά ανέργων; Επίσης, αν μια επιχείρηση έχει ζημίες 20 χρόνια και συνεχίζει να επιχειρεί, αυτό σημαίνει «δημιουργική λογιστική» και απόκρυψη κερδών.
3. Ασφαλιστικό. Πλήρως ανταποδοτικό συνταξιοδοτικό σύστημα, με φορολογικές απαλλαγές για μεγαλύτερη αποταμίευση και επενδύσεις για μελλοντική σύνταξη. Ταυτόχρονα, διακοπή επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών με «κοινωνικούς» πόρους γιατί έτσι δημιουργούνται ανισότητες μέσω των ελαφρύνσεων που δίνει το ασφαλιστικό σύστημα υπέρ συγκεκριμένων ομάδων.
4. Διοικητική αποκέντρωση. Εχουμε 13 περιφέρειες με πάνω από 750 εκλεγμένους περιφερειακούς συμβούλους και, ταυτόχρονα, επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις (κρατικές περιφέρειες) με ισάριθμα περιφερειακά συστήματα υγείας. Πρέπει η βάση να είναι οι μεγαλύτερες περιφέρειες: με μικρότερα περιφερειακά συμβούλια (επτά περιφέρειες, με 30 συμβούλους καθεμία) με περισσότερες αρμοδιότητες για τους συμβούλους, με περισσότερη αποκέντρωση πόρων και θέσπιση τοπικής φορολογίας, για να επιτευχθεί άμεση λογοδοσία των εκλεγμένων περιφερειαρχών στις τοπικές κοινωνίες. Αυτό βέβαια προϋποθέτει συνταγματική αναθεώρηση.
5. Δημόσια εκπαίδευση. Εχουμε μαζική δημόσια εκπαίδευση, αλλά υστερούμε σε ποιότητα και αιμορραγούμε λόγω φοιτητικής μετανάστευσης. Αξιοποιώντας το ότι βρισκόμαστε σε ένα από τα καλύτερα σημεία του κόσμου και το ότι πολλοί Ελληνες έχουν σπουδάσει σε καλά πανεπιστήμια, πρέπει να κάνουμε την ανώτατη εκπαίδευσή μας ελκυστική ώστε η Ελλάδα να προσελκύει τη διανόηση, την παραγωγή γνώσης αλλά και ξένους φοιτητές. Αυτό προϋποθέτει αλλαγές στη διοικητική δομή, ορθολογικές συγχωνεύσεις και, κυρίως, στην εκλογή των πανεπιστημιακών, όπου πρέπει να πρυτανεύουν τα πιο υψηλά ακαδημαϊκά κριτήρια.
6. Υγεία. Σήμερα κυριαρχεί η πολυδιάσπαση. Εχουμε 130 νοσοκομεία και 2.000 κλινικές, που πολλές διατηρούνται λόγω πελατειακών κριτηρίων. Υπάρχουν νομοί με τρία και τέσσερα νοσοκομεία, ασυντόνιστα. Στις μεγαλύτερες μονάδες, η οργάνωση της Υγείας είναι πράγματι καλύτερη και αποτελεσματικότερη, γιατί έτσι οι γιατροί εκπαιδεύονται πληρέστερα και αποκτούν περισσότερη πείρα. Επομένως οι πολίτες καταλαβαίνουν καλύτερα και πιέζουν στην πράξη για συγχωνεύσεις, οι πολιτικοί είναι που περί άλλα τυρβάζουν.
7. Διοίκηση. Πρέπει να διατυπωθούν σοβαρά, αντικειμενικά και ανταποδοτικά κριτήρια για την αποκατάσταση της ιεραρχίας στον δημόσιο τομέα. Η ανάληψη των μεγάλων δημόσιων αξιωμάτων θα πρέπει να αποφασίζεται με απόλυτη αξιοκρατία από ένα Σώμα που θα υπερβαίνει την κυβέρνηση.
8. Δικαιοσύνη. Και εδώ πρέπει να ισχύει η επιλογή από ανεξάρτητα Σώματα, γιατί η επιλογή από τον υπουργό Δικαιοσύνης είναι εντελώς αναχρονιστική.
9. Πολιτικό σύστημα. Να θεσπιστεί το ασυμβίβαστο υπουργικής και βουλευτικής ιδιότητας ώστε να επέλθει πραγματικός διαχωρισμός της εκτελεστικής εξουσίας από τη νομοθετική, η Βουλή να δυναμώσει και ο ρόλος του κάθε βουλευτή να αναβαθμιστεί. Παράλληλα, να ψηφιστεί εκλογικός νόμος που θα μειώσει τις ανισότητες που δημιουργεί ο παρών.
10. ΜΜΕ. Πρέπει να επεξεργαστούμε μέτρα που να τα αναβαθμίζουν προς το ποιοτικότερο και το επαρκέστερο. Ζητείται πρώτα και κύρια μια ισχυρή δημόσια τηλεόραση, εξορθολογισμένη, πλουραλιστική, πολυφωνική και ορθολογική.
Oι πολίτες περιμένουν ουσιώδεις και συγκεκριμένες προτάσεις. Δεν υπάρχουν πια περιθώρια για διεκπεραίωση και διαχείριση, οι μεταρρυθμιστικές αλλαγές πρέπει να επέλθουν.
Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ στις 26/3
Τα θλιβερά χθεσινά γεγονότα με πρωταγωνιστή τον κ. Μπαλτάκο δεν επιτρέπεται να τελειώσουν με μια παραίτηση. Ο αποπεμφθείς ήταν γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου και στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού.
Απαιτείται ένα εντελώς καινούργιο πλαίσιο λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, ώστε στο μέλλον ν΄ αποτραπούν φαινόμενα υπέρβασης εξουσίας, παρασκηνιακών επεμβάσεων και πολιτικής διαφθοράς- στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό.
Κατά τη γνώμη μου επιβάλλεται η κυβέρνηση να καταθέσει σχέδιο αλλαγής του Συντάγματος, ήδη πριν τις ευρωεκλογές. Η κοινοβουλευτική Κεντροαριστερά, εντός και εκτός της κυβέρνησης, πρέπει να πάρει άμεσες πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή. Ο κύριος στόχος της αναθεώρησης πρέπει να είναι η πλήρης ανεξαρτησία της δικαιοσύνης από την πολιτική εξουσία- αλλά όχι μόνο αυτό.
Μεταξύ άλλων, στις προτάσεις της αναθεώρησης πρέπει να συμπεριληφθούν τα εξής:
-Η εκλογή των ανώτατων δικαστικών να γίνεται από σώμα που να υπερβαίνει την κυβέρνηση, αντί για το σημερινό διορισμό τους από τον υπουργό Δικαιοσύνης και το υπουργικό συμβούλιο
-Ο πλήρης και πραγματικός διαχωρισμός νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας
- Η θέσπιση του ασυμβίβαστου μεταξύ των ιδιοτήτων του βουλευτή και του υπουργού
- Η ενίσχυση του ρόλου και η πλήρης ανεξαρτησία των Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών
- Η κατοχύρωση της αποπολιτικοποίησης και η επιβολή της αξιοκρατίας στη Δημόσια Διοίκηση
- Η θέσπιση χρονικών ορίων για τη θητεία του πρωθυπουργού, του υπουργού και του περιφερειάρχη
- Θεσμοί που θα εξασφαλίζουν τον εκδημοκρατισμό των πολιτικών κομμάτων
- Σταθερό εκλογικό σύστημα, που θα περάσει στο Σύνταγμα και δεν θα μπορεί ν΄ αλλάξει παρά μόνο με πλειοψηφία 4/5 της Βουλής
- Η ενίσχυση του ρυθμιστικού ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας
- Αναθεώρηση των διατάξεων της αποσβεστικής προθεσμίας περί ποινικής ευθύνης υπουργών, που σήμερα είναι υπερβολικά «φιλικές» προς όσους ασκούν δημόσια εξουσία
- Μέτρα ενίσχυσης του ρόλου της Βουλής ως προς κυβέρνηση
- Η δυνατότητα φορολόγησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από το κεντρικό κράτος
- Η πλήρης ανεξαρτησία των δημόσιων ΜΜΕ από την εκάστοτε κυβέρνηση.
Χρόνος για χάσιμο δεν υπάρχει. Αυτά πρέπει να συζητηθούν τώρα, όχι αύριο, γιατί όσα συμβαίνουν μόνο καλός οιωνός δεν μπορεί να είναι για το μέλλον της δημοκρατίας μας.
Τα θλιβερά χθεσινά γεγονότα με πρωταγωνιστή τον κ. Μπαλτάκο δεν επιτρέπεται να τελειώσουν με μια παραίτηση. Ο αποπεμφθείς ήταν γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου και στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού.
Απαιτείται ένα εντελώς καινούργιο πλαίσιο λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, ώστε στο μέλλον ν΄ αποτραπούν φαινόμενα υπέρβασης εξουσίας, παρασκηνιακών επεμβάσεων και πολιτικής διαφθοράς- στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό.
Κατά τη γνώμη μου επιβάλλεται η κυβέρνηση να καταθέσει σχέδιο αλλαγής του Συντάγματος, ήδη πριν τις ευρωεκλογές. Η κοινοβουλευτική Κεντροαριστερά, εντός και εκτός της κυβέρνησης, πρέπει να πάρει άμεσες πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή. Ο κύριος στόχος της αναθεώρησης πρέπει να είναι η πλήρης ανεξαρτησία της δικαιοσύνης από την πολιτική εξουσία- αλλά όχι μόνο αυτό.
Μεταξύ άλλων, στις προτάσεις της αναθεώρησης πρέπει να συμπεριληφθούν τα εξής:
-Η εκλογή των ανώτατων δικαστικών να γίνεται από σώμα που να υπερβαίνει την κυβέρνηση, αντί για το σημερινό διορισμό τους από τον υπουργό Δικαιοσύνης και το υπουργικό συμβούλιο
-Ο πλήρης και πραγματικός διαχωρισμός νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας
- Η θέσπιση του ασυμβίβαστου μεταξύ των ιδιοτήτων του βουλευτή και του υπουργού
- Η ενίσχυση του ρόλου και η πλήρης ανεξαρτησία των Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών
- Η κατοχύρωση της αποπολιτικοποίησης και η επιβολή της αξιοκρατίας στη Δημόσια Διοίκηση
- Η θέσπιση χρονικών ορίων για τη θητεία του πρωθυπουργού, του υπουργού και του περιφερειάρχη
- Θεσμοί που θα εξασφαλίζουν τον εκδημοκρατισμό των πολιτικών κομμάτων
- Σταθερό εκλογικό σύστημα, που θα περάσει στο Σύνταγμα και δεν θα μπορεί ν΄ αλλάξει παρά μόνο με πλειοψηφία 4/5 της Βουλής
- Η ενίσχυση του ρυθμιστικού ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας
- Αναθεώρηση των διατάξεων της αποσβεστικής προθεσμίας περί ποινικής ευθύνης υπουργών, που σήμερα είναι υπερβολικά «φιλικές» προς όσους ασκούν δημόσια εξουσία
- Μέτρα ενίσχυσης του ρόλου της Βουλής ως προς κυβέρνηση
- Η δυνατότητα φορολόγησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από το κεντρικό κράτος
- Η πλήρης ανεξαρτησία των δημόσιων ΜΜΕ από την εκάστοτε κυβέρνηση.
Χρόνος για χάσιμο δεν υπάρχει. Αυτά πρέπει να συζητηθούν τώρα, όχι αύριο, γιατί όσα συμβαίνουν μόνο καλός οιωνός δεν μπορεί να είναι για το μέλλον της δημοκρατίας μας.
Ομιλία στην Συνδιάσκεψη της Ελιάς (8 & 9 Μαρτίου)
Φίλες και φίλοι, επιτρέψτε μου μια διευκρίνιση πριν ξεκινήσω. Εδώ βρίσκομαι σαν ένας πολίτης. Σαν ένας πολίτης της κεντροαριστεράς. Η κεντροαριστερά δεν έχει πλέον ιδιοκτήτες. Ιδιοκτήτες είμαστε όλοι εμείς εδώ, είναι οι χιλιάδες πολίτες που είναι έξω από αυτή την αίθουσα που μας ακούνε καθημερινά και θα μας κρίνουν από εδώ και μπρος. Ιδιοκτήτης είναι ο ίδιος ο λαός και σε τελική ανάλυση αυτοί θα μας πούνε τι θα κάνουμε, οι πολίτες θα μας πούνε πώς θα πορευτούμε και πώς θα κινηθούμε.
Αυτό όμως που έχει σημασία σήμερα είναι να δούμε ως χώρα πέντε χρόνια μέσα στην κρίση και πλησιάζοντας προς την έξοδο από αυτή την κρίση, αν ρωτάμε τα σωστά ερωτήματα. Και πρώτο και κύριο, μια χώρα η οποία έχει απολέσει περίπου το ¼ του εθνικού της πλούτου, που έχει περίπου 1,5 εκατομμύριο ανέργους, που έχει περίπου 400.000 περίπου Έλληνες που έχουν φύγει στο εξωτερικό τα τελευταία έξι επτά χρόνια αναζητώντας διεξόδους έξω από αυτή τη χώρα την οποία τη μάστιζε και εν μέρει τη μαστίζει ακόμη ένα πελατειακό σύστημα το οποίο δεν διαπερνά μόνο το κράτος, διαπερνά και ένα στρεβλό ιδιωτικό τομέα, ο οποίος εναγκαλισμένος με το κράτος ανέπνεε –σε εισαγωγικά- λόγω της διαπλοκής και του εναγκαλισμού των κρατικών επιδοτήσεων.
Οι πολίτες επομένως και η ίδια η χώρα θα έπρεπε να αναρωτιέται τι χώρα θέλουμε να φτιάξουμε από εδώ και μπρος. Ποιο κράτος θέλουμε. Ποιο κοινωνικό κράτος θέλουμε. Τι θεσμούς πρέπει να έχουμε. Ποιο πολιτικό σύστημα μας αρμόζει. Ποια οικονομία και ποιος είναι ο ρόλος ο δικός μας, των πολιτών, της κοινωνίας των πολιτών.
Αυτά τα ερωτήματα δεν τίθενται στον καθημερινό πολιτικό διάλογο που τον διατρέχουν οι εντυπώσεις και οι εντυπωσιασμοί. Τον διατρέχει η ονοματολογία. Τον διατρέχουν συμπεριφορές οι οποίες δεν αρμόζουν στο δημόσιο συμφέρον.
Επομένως ας σκεφτούμε λίγο τι χώρα θα θέλαμε και εάν σε αυτή την αίθουσα δεν είχαμε μαζευτεί εμείς οι σοσιαλδημοκράτες, είχαν μαζευτεί οι φιλελεύθεροι και οι δεξιοί, αυτοί τι θα συζητούσαν άραγε σήμερα πέντε χρόνια μετά την κρίση; Προφανώς δεν θα συζητούσαν τα Ζάππεια, γιατί αυτά τα έχει φάει το χρονοντούλαπο της ιστορίας πλέον. Αλλά τι θα θέλανε να φτιάξουν; Ποια χώρα θα θέλανε να φτιάξουν;
Αν το δούμε ιδεολογικά και ας ξεκινήσουμε έτσι, θα θέλανε μια χώρα όπου θα κυριαρχούσαν οι δυνάμεις της αγοράς. Θα μας λέγανε ότι μόνο οι δυνάμεις της αγοράς μπορούν να παράξουν πλούτο και ότι όλα τα άλλα ο ρόλος του κράτους, το κοινωνικό κράτος, είναι πολύ δευτερεύοντα, δεν τα χρειαζόμαστε. Ας αφήσουμε επομένως την αγορά να αναπνεύσει. Κάποιοι λιγότερο νεοφιλελεύθεροι, λίγο πιο συντηρητικοί θα λέγανε, θέλουμε και λίγο κράτος να βοηθάει λίγο τους φτωχούς και κάπου να ρυθμίζει σε ένα βαθμό την αγορά, αλλά όχι πάρα πολύ.
Σε αυτό το χώρο το δεξιό φιλελεύθερο, υπάρχει και ο ακροδεξιός χώρος. Ο φοβικός. Αυτός που δεν ανέχεται τη διαφορετικότητα, δεν ανέχεται κάτι το οποίο το θεωρεί ξένο ως προς τις ελληνικές παραδόσεις. Ξεχνώντας βέβαια ότι οι ελληνικές πολιτικές κυρίως παραδόσεις, ήταν πάντα δημοκρατικές, ήταν πάντα αντιφασιστικές, ήταν πάντα αντιναζιστικές και δεν ήταν αυτό το οποίο εκφράζεται από ένα μόρφωμα το οποίο υποτίθεται υπερασπίζεται πατριωτικά συμφέροντα, ενώ στην ουσία είναι καθαρά αντιπατριωτικό, εάν δούμε την ειρηνική πολιτική ιστορία.
Κάπου εκεί έρχεται και η αριστερά, η οποία αποστρέφεται και δικαίως ως ένα βαθμό την οικονομία της αγοράς. Αλλά τι λύση δίνει στις αποτυχίες της οικονομίας της αγοράς; Την επιτυχία του κράτους. Εκεί το κράτος γίνεται παραγωγός, το κράτος απολαμβάνει όλες τις ευκαιρίες που υπάρχουν σε αυτή την κοινωνία. Αναπαράγεται το ίδιο μαζικά, γίνεται μεγάλο. Δημιουργεί τα πάντα και έτσι υποτίθεται ότι έτσι δημιουργεί συνθήκες ισότητας.
Νομίζουμε όμως φίλες και φίλοι, ότι και οι αγορές αποτυχαίνουν, παρότι δημιουργούν πλούτο. Δημιουργούν πλούτο ο οποίος είναι ανισομερώς κατανεμημένος. Στις περισσότερες κοινωνίες το 1%, 2%, 3%, 5% το πολύ των πολιτών έχει πάνω από το 50% ή 60% του πλούτου. Δημιουργεί επομένως η αγορά που ταυτόχρονα δημιουργεί πλούτο και καλά κάνει και τον δημιουργεί, τεράστιες ανισότητες. Αλλά οι ανισότητες δεν είναι μόνο οικονομικές, δεν είναι μόνο κοινωνικές, είναι και αναπτυξιακές και οικολογικές και ανισότητες στο περιβάλλον. Στο πώς σχεδιάζουμε την πόλη μας. Στο πώς ζούμε.
Είναι ευρύτερες ανισότητες τις οποίες ο καπιταλισμός και ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν. Το ίδιο το κράτος επίσης το μεγάλο δημιουργεί και αυτό αποτυχίες. Αποτυγχάνει και αυτό. Αφαιρεί πόρους από την πραγματική οικονομία. Ισοπεδώνει, γιατί η λογική του είναι ότι πρέπει μέσα στην κρατική λογική να είμαστε όλοι ίσιοι, να έχουμε όλοι τα ίδια αποτελέσματα.
Είναι όμως αυτή η λογική την οποία θα έπρεπε να ακολουθήσει μια χώρα, η οποία βγαίνει από την κρίση και αναζητά το δρόμο της; Μάλλον όχι. Ούτε η ισοπέδωση των αγορών, επομένως, ούτε η ισοπέδωση του κρατισμού.
Κάπου εκεί τώρα εμφανίζονται και κάποια νέα κόμματα. Εγώ θα τα έλεγα ποτ πουρί κόμματα. Τα οποία λένε μας αρέσει και το κράτος, μας αρέσει και ο φιλελευθερισμός της αγοράς, μας αρέσουν όλα. Γιατί μας αρέσει δεν μας λένε βέβαια και αν βέβαια σου αρέσουν όλα, αν δεν ξέρεις που πας, αν δεν ξέρεις τι θέλεις, όλοι οι δρόμοι θα σε οδηγήσουν κάπου και είσαι πάντα ασφαλής μέσα στο να μην ξέρεις τι θέλεις.
Εκεί κάπου έρχεται η σοσιαλδημοκρατία και εκεί έρχονται οι δικές μας ευθύνες. Έρχεται η σοσιαλδημοκρατία η οποία αναγνωρίζει την οικονομία της αγοράς, αναγνωρίζει ότι ο πλούτος δεν θα δημιουργηθεί από ένα μεγάλο κράτος, αναγνωρίζει όμως ότι οι ανισότητες που δημιουργεί η αγορά και οι οικονομικές και οι κοινωνικές και οι περιβαλλοντικές και οι ανισότητες ζωής, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν από ένα κράτος το οποίο δεν θα δημιουργεί και αυτό ανισότητες, αλλά θα μειώνει αυτές τις ανισότητες μέσω, πρώτον, του ρυθμιστικού του ρόλου, δηλαδή λειτουργεί η αγορά με ένα τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε όλοι να είναι ισότιμοι. Όχι κάποιοι να βάζουν τρικλοποδιές στους άλλους, γιατί έχουν καλύτερες σχέσεις με το κράτος, γιατί έχουν μεγαλύτερες υπερεθνικές εξουσίες, γιατί τώρα το κεφάλαιο είναι διεθνές, αλλά παράλληλα το κράτος παρεμβαίνει ιδίως μέσω του κοινωνικού του ρόλου, μέσω των θεσμών της εκπαίδευσης, της παιδείας, της κοινωνικής προστασίας και της υγείας, για να δημιουργεί ίσες ευκαιρίες, όχι ίσα αποτελέσματα.
Δημιουργούμε ίσες ευκαιρίες, δίνουμε τη δυνατότητα στο παιδί του άνεργου από τη Νάουσα να ανταγωνιστεί το παιδί του βιομήχανου από την Κηφισιά. Αυτός είναι ο ρόλος ο δικός μας. Να δημιουργήσουμε καλά σχολεία, καλά νοσοκομεία, καλές υπηρεσίες γι' αυτούς οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση στα νοσοκομεία τα ιδιωτικά, ή στα σχολεία τα ιδιωτικά, αλλά καλά σχολεία, όχι απλώς μαζικά και προοδευτικά σχολεία. Ποιοτικά νοσοκομεία, όχι απλώς νοσοκομεία.
Και εκεί ο ρόλος της σοσιαλδημοκρατίας σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης γίνεται ακόμη πιο δύσκολος, γιατί είμαστε αντιμέτωποι με υπερεθνικούς θεσμούς που στη βάση τους αυτή τη στιγμή είναι νεοφιλελεύθεροι. Και ενώ η χώρα μας πέτυχε μια πολύ σημαντική νίκη, να είναι μέλος τώρα της ευρωπαϊκής οικογένειας, με κεντροαριστερή κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη και είμαστε μέλος μιας μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας η οποία προστατεύει τα εθνικά μας συμφέροντα, παράλληλα όμως αυτό το ευρωπαϊκό ολοκλήρωμα δεν προχώρησε. Έμεινε στη νομισματική της μορφή και δημιούργησε νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις. Γιατί δημιούργησε νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις; Γιατί όταν απελευθερώνεις τις αγορές, απελευθερώνεις τη διακίνηση ανθρώπων, κεφαλαίων και υπηρεσιών, αυτό το οποίο θέλει ο καπιταλισμός στην ουσία για να λειτουργήσει υποτίθεται απρόσκοπτα, τότε δημιουργείς ανισότητες.
Υπάρχει μια συνταγματική ασυμμετρία μεταξύ του ευρωπαϊκού οικοδομήματος του νεοφιλελευθερισμού και το τι συμβαίνει στα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη έχουν κοινωνικό κράτος και ισχυρό ρυθμιστικό ρόλο, έτσι ώστε όπου μπορούν να διορθώνουν τις ανισορροπίες της αγοράς.
Στην Ευρώπη όμως έχουμε μόνο απελευθέρωση και κάποια μικρή ρύθμιση. Δεν υπάρχει κοινωνικό κράτος, δεν υπάρχει κοινωνική συνοχή, δεν υπάρχει ευρωπαϊκός κοινοτικός προϋπολογισμός που να ισοσκελίζει και να αντισταθμίζει τις ανισότητες.
Και εδώ βρίσκεται ο δικός μας ρόλος, ο σύγχρονος ρόλος της κεντροαριστεράς να φτιάξουμε αυτό το ευρωπαϊκό εποικοδόμημα, αλλά και το παγκόσμιο ρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο θα φέρει την κεντροαριστερά στο προσκήνιο, ρυθμίζοντας τις καθοριστικές λειτουργίες έτσι ώστε να είναι προς όφελος του πολίτη.
Τα έχει πει πάρα πολύ καλά και αναλυτικά πρόσφατα ο Νίκος Μουζέλης με τη συνεχή του αρθρογραφία στα θέματα αυτά, ότι μπορούμε να φτιάξουμε ένα νέο πλαίσιο που δεν θα είναι απαραίτητα νεοφιλελεύθερο. Ένας καπιταλισμός που θα είναι πιο υπεύθυνος και ένα κοινωνικό κράτος το οποίο θα προστατεύει όλους τους πολίτες και ιδίως αυτούς που το έχουν πραγματικά ανάγκη.
Φίλες και φίλοι, ποια θα πρέπει να είναι επομένως η μεταμνημονιακή Ελλάδα, η μεταμνημονιακή οικονομία, το μεταμνημονιακό κράτος; Εγώ επιτρέψτε μου πολύ σύντομα να γίνω λίγο συγκεκριμένος. Ας σκεφτούμε επομένως το τι σημαίνει αποτελεσματικό κράτος. Αποτελεσματικό κράτος σημαίνει ότι δεν το βρίσκεις μπροστά σου όταν θέλεις να επιχειρείς, δηλαδή όταν θέλεις να ανοίξεις μια επιχείρηση να σου βάζει δέκα τρικλοποδιές, και όταν το θέλεις πραγματικά, δηλαδή θέλεις ουσιαστικές υπηρεσίες παιδείας και υγείας, δεν το βρίσκεις μπροστά σου. Γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει στην Ελλάδα.
Αποτελεσματικό κράτος ως ρυθμιστής σημαίνει ότι η αγορά ρυθμίζεται πραγματικά. Σημαίνει ότι έχεις μια Επιτροπή Ανταγωνισμού η οποία είναι ουσιαστική, που δεν επιτρέπει στα μονοπώλια και ολιγοπώλια τα οποία εμείς έχουμε δημιουργήσει ως κοινωνία, γιατί έτσι θεωρήσαμε ότι πρέπει να υπάρχουν να έχουν υπερκέρδη. Δεν επιτρέπεις σε συνθήκες κρίσης κλειστές ολιγοπωλιακές καταστάσεις από την ενέργεια, από τις τηλεπικοινωνίες, από ολόκληρους οικονομικούς τομείς δραστηριότητας, όπως οι μεταφορές, να υπάρχουν όχι κλειστά επαγγέλματα, γιατί η Ελλάδα δεν υποφέρει από το μικρό αριθμό επαγγελμάτων, έχουμε πολύ περισσότερους γιατρούς, δικηγόρους, φαρμακοποιούς, αρχιτέκτονες, ταξιτζήδες από ότι έχει οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο ανά 1.000 κατοίκους.
Αυτό από το οποίο υποφέρει η Ελλάδα είναι η κλειστή οικονομία και δεν έχει ρυθμιστικές αρχές οι οποίες να ρυθμίζουν αυτή την κλειστή οικονομία την οποία έχει έτσι ώστε είτε να την ανοίγουν όπου χρειάζεται να την ανοίγουν, είτε να ρυθμίζουν τα υπερκέρδη τα οποία συσσωρεύουν επιχειρήσεις, γιατί ακριβώς το κράτος τις προστατεύει.
Χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο φορολογικό σύστημα το οποίο όμως επιτρέψτε μου δεν θα πρέπει να το φτιάξει ο μηχανισμός του Υπουργείου Οικονομικών, ο οποίος έχει αποδείξει χρόνια τώρα ότι δεν μπορεί να φτιάχνει φορολογικά συστήματα. Φτιάχνει δαιδαλώδεις φορολογικές νομοθεσίες, τις οποίες κανείς δεν τις κατανοεί και οι οποίες κυριαρχούνται από χιλιάδες εξαιρέσεις για χιλιάδες συμφέροντα.
Τέσσερις φορολογικές βάσεις με μια κατεύθυνση. Όποιος δημιουργεί έρευνα και ανάπτυξη στη χώρα, όποιος δημιουργεί θέσεις εργασίας πληρώνει λιγότερους φόρους ως επιχείρηση απ' όσους δεν δημιουργούν θέσεις εργασίας, απ' όσους δεν δημιουργούν θέσεις ανάπτυξης. Δεν χρειάζεται δυσκολία εδώ πέρα.
Και παράλληλα ένας φορολογικός νόμος απόλυτα διαφανής. Εγώ θέλω να ξέρω τι κατά κεφαλήν εισόδημα πληρώνει στη Φιλοθέη, τι κατά κεφαλήν φόρο πληρώνουν στην Καστοριά, τι κατά κεφαλήν φόρο πληρώνουν στο Πέραμα και τι κατά κεφαλήν φόρο πληρώνουν στην Κηφισιά. Αλλά η διαφάνεια θα βοηθήσει αυτή την κοινωνία να έρθει στα ίσια της. Θα βοηθήσει κάποιους οι οποίοι διαμαρτύρονται για υψηλούς ή χαμηλούς φόρους να δούνε πού πραγματικά βρίσκονται οι ίδιοι και οι περιοχές στις οποίες ζούνε. Και το ίδιο να ισχύει και για κάθε επάγγελμα, για κάθε κοινωνικοοικονομική κατηγορία. Να δούμε δηλαδή τους φόρους που πληρώνουν οι γιατροί του ΕΣΥ σε σχέση με τους φόρους που πληρώνουν οι ελευθεροεπαγγελματίες γιατροί και δεν θα εκπλαγείτε εάν δείτε ότι οι γιατροί του ΕΣΥ πληρώνουν μεγαλύτερους φόρους απ' ό,τι πληρώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες γιατροί.
Επομένως ας βάλουμε μια φορολογική διαφάνεια παντού και το ίδιο να ισχύει και για τις επιχειρήσεις. Ένας ιστότοπος όπου όλες οι φορολογικές δηλώσεις των επιχειρήσεων είναι εκεί με το τζίρο τους, τα κέρδη τους και τις ζημιές τους. Και αν δεις επιχειρήσεις οι οποίες είναι στις ζημιές επί 20 χρόνια, αλλά συνεχίζουν να υπάρχουν αυτό σημαίνει ότι κάνουν δημιουργική λογιστική και ότι κρύβουν τα κέρδη τους. Και παράλληλα, εφόσον μιλάμε και για κοινωνία των πολιτών και εταιρική κοινωνική ευθύνη, στην ίδια ιστοσελίδα να μας λέει η κάθε εταιρεία τι κάνει και για μας όλους, για τους πολίτες. Τι βοηθά; Βοηθά να ανοίξουν νέα γηροκομεία; Βοηθά σχολεία; Βοηθά νοσοκομεία αυτή η εταιρεία; Βοηθά την κοινωνία των πολτών να αναπνεύσει;
Γιατί όταν προστατεύεις την οικονομική δραστηριότητα, θέλεις να πάρεις και πίσω κάτι σαν κοινωνία, όχι σαν κράτος, σαν κοινωνία. Και μιλώντας και για φορολογικό, αυτό σημαίνει ότι και οι ασφαλιστικές μας εισφορές δεν θα πρέπει να επιδοτούνται για να δημιουργούμε ανισότητες μέσω των ελαφρύνσεων που δίνει το ασφαλιστικό σύστημα σε συγκεκριμένες κοινωνικοικονομικές κατηγορίες. Συνδεδεμένο με αυτό είναι η δομή του κράτους σε σχέση με τις περιφέρειες. Εδώ θα πρέπει να δούμε το μικρότερο κράτος ως αποκεντρωμένο κράτος. Έχουμε 13 περιφέρειες. Εγώ δεν κατάλαβα γιατί έχουμε επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις, έχουμε επτά περιφερειακά συστήματα υγείας και η υγεία είναι περίπου το 1/3 του προϋπολογισμού του κράτους μαζί με τα άλλα κοινωνικά επιδόματα και έχουμε 13 περιφέρειες με πάνω από 700 εκλεγμένους περιφερειακούς συμβούλους, σπάμε την Πελοπόννησο στα δύο, δεν το έχω καταλάβει, και για τη Στερεά Ελλάδα που εκεί έγινε και δεν οδηγούμαστε σε ένα περιφερειακό σύστημα πιο ισότιμο.
Δεν μπορεί να σταθεί μια χώρα αποκεντρωμένη όταν η Αθήνα και η Κεντρική Μακεδονία είναι τα 2/3 του πληθυσμού της χώρας. Χρειαζόμαστε μεγαλύτερα μεγέθη με μικρότερα περιφερειακά κοινοβούλια, με περισσότερες αρμοδιότητες για τους περιφερειακούς συμβούλους, με περισσότερη αποκέντρωση πόρων και μέσω της φορολογίας, το οποίο βέβαια προϋποθέτει συνταγματική αναθεώρηση. Εάν θέλουμε όμως πραγματικά αλλαγή του πολιτικού συστήματος, η ευθύνη θα πρέπει να μετατοπιστεί από το κράτος της Αθήνας στις περιφέρειες κοντά στον πολίτη και να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους και τοπικά. Δεν μπορούν να κατευθύνονται από την Αθήνα, αλλά αυτό δεν λύνεται με την πολυδιάσπαση, έχοντας 13 περιφέρειες χωρίς αρμοδιότητες και προσποιούμενοι ότι έτσι αλλάζουμε τη χώρα.
Πετύχαμε τη μαζικοποίηση στη δημόσια εκπαίδευση. Έχουμε μια προοδευτική δημόσια εκπαίδευση αλλά μπορεί να πει κανείς ότι έχουμε μια ποιοτική δημόσια εκπαίδευση και ποιοτικά πανεπιστήμια, όταν κάθε χρονιά 50.000 Έλληνες και Ελληνίδες πηγαίνουν στο εξωτερικό για να κάνουν μεταπτυχιακά. Όταν εμείς δεν προσελκύουμε ξένους φοιτητές και φοιτήτριες. Όταν είμαστε σε ένα από τα καλύτερα σημεία του κόσμου. Έχουμε τόσο μεγάλη επάρκεια σε ανθρώπινο δυναμικό, γιατί ένας στους τρεις Έλληνες έχει σπουδάσει σε καλά πανεπιστήμια και ενώ θα έπρεπε να έχουμε 150.000 ξένους φοιτητές στη χώρα μας και να είναι η Ελλάδα ένας χώρος προσέλκυσης και της διανόησης και της παραγωγής γνώσης, εμείς εξάγουμε ανθρώπινο δυναμικό προς το εξωτερικό και προσποιούμαστε ότι μας ενδιαφέρει η μαζικότητα και η προοδευτικότητα.
Τι να την κάνουμε τη μαζικότητα και την προοδευτικότητα όταν δεν έχουμε αποτέλεσμα.
Επομένως ναι στη μαζικότητα, ναι στην προοδευτικότητα, αλλά ναι και στο αποτέλεσμα. Και το ίδιο ισχύει για το σύστημα υγείας όπου δεν μπορούν να διατηρούνται πλέον 2.000 μαγαζάκια - κλινικές στο σύστημα υγείας και επειδή πρέπει να υπάρχουν 2.000 διευθυντές στο σύστημα υγείας. Επιτέλους ας αποκατασταθεί η ιεραρχία γιατί αυτό που πρέπει να κάνει το σύστημα υγείας είναι να έρθει κοντά στον πολίτη. Να έρθει κοντά σε εμάς. Όχι να εξυπηρετεί χιλιάδες μαγαζάκια εκεί μέσα.
Το ίδιο ισχύει και στο δημόσιο τομέα, όπου η αποκατάσταση της ιεραρχίας πρέπει να γίνεται με κριτήρια σοβαρά, πρέπει να γίνεται με κριτήρια ανταποδοτικά, πρέπει να γίνεται με κίνητρα και σίγουρα η ανάληψη των μεγάλων δημόσιων αξιωμάτων θα πρέπει να γίνεται από ένα σώμα που θα υπερβαίνει την κυβέρνηση με απόλυτη αξιοκρατία, το οποίο σημαίνει ότι δημόσιοι λειτουργοί οι οποίοι στείλανε ψεύτικα στοιχεία σε διεθνείς οργανισμούς, δεν μπορεί να ανταμείβονται με υψηλές θέσεις στον δημόσιο τομέα.
Η επιλογή από ανεξάρτητα σώματα θα πρέπει να ισχύει και για τη δικαιοσύνη συνολικά όπου η επιλογή από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και το Υπουργικό Συμβούλιο είναι αναχρονιστική και εδώ θα πρέπει να δούμε μια ανεξάρτητα δικαιοσύνη όπου οι επιλογές των ανώτατων δικαστικών θα προέρχονται από ένα ευρύτερο σώμα που θα υπερβαίνει την κυβέρνηση.
Και τελειώνω φίλες και φίλοι. Όλα αυτά για να γίνουν χρειάζεται ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα προφανώς. Χρειάζεται ένα Κοινοβούλιο που να λειτουργεί, χρειάζονται βουλευτές οι οποίοι δεν θα σηκώνουν απλά το χέρι τους, θα έχουν ουσιαστικό ελεγκτικό ρόλο, αλλά για να το κάνουν αυτό χρειάζεται ένας διαχωρισμός της εκτελεστικής από την νομοθετική εξουσία ουσιαστικός.
Και εδώ θα πρέπει να σκεφτούμε λίγο εάν πραγματικά αυτές οι δυο εξουσίες και το ασυμβίβαστο του υπουργού από την ιδιότητα του βουλευτή, θα είναι μια δική μας πρόταση που θα θέτει και συγκεκριμένα όρια θητείας, έτσι ώστε να μην αναπαράγονται τα γνωστά φαινόμενα του να λειτουργούν σε αλλεπάλληλους ρόλους οι ίδιοι άνθρωποι.
Θέλεις να γίνεις υπουργός παραιτήσου από βουλευτής. Δόξα τω Θεώ αυτή η χώρα έχει πάρα μα πάρα πολλούς ικανούς ανθρώπους και ας τους αξιοποιήσει επιτέλους. Αυτό το πολιτικό σύστημα πρέπει να εκδημοκρατιστεί και σίγουρα χρειάζεται ένα διαφορετικό εκλογικό νόμο που δεν θα δημιουργεί μεγάλες ανισότητες, όπως δημιουργεί ο παρόν εκλογικός νόμος.
Χρειάζεται διαφορετικά μέσα μαζικής ενημέρωσης και χρειάζεται πρώτα και κύρια μια ισχυρή δημόσια τηλεόραση. Μια ισχυρή δημόσια τηλεόραση εξορθολογισμένη, όχι αφανισμένη με το να βάλουμε το μαύρο στις οθόνες, όχι με τέτοιου είδους αποφάσεις. Αλλά μια ισχυρή δημόσια τηλεόραση η οποία θα είναι πλουραλιστική, θα έχει όλες τις απόψεις και θα εκφέρει τον ορθό λόγο.
Φίλοι και φίλες οι πολίτες περιμένουν από εμάς να είμαστε ενωμένοι, να μη γκρινιάζουμε, να μη θέτουμε θέματα διαδικασίας συνέχεια, γιατί αυτό το οποίο έχει ταλαιπωρήσει το χώρο τα τελευταία χρόνια είναι να μιλάμε όλοι για την διαδικασία. Ο ένας μας φταίει, ο άλλος δεν μας αρέσει, ο άλλος είναι έτσι, ο τρίτος είναι αλλιώς.
Ας τα αφήσουμε αυτά και ας ανοίξουμε μια μεγάλη πολιτική συζήτηση. Οι πολίτες περιμένουν από εμάς να μη ρωτάμε πάντα το τι μπορεί να κάνει η παράταξη για μας, πού μπορεί να μας τοποθετήσει η παράταξη και πού μπορεί να μας πάει. Πρέπει να ρωτάμε συνέχεια και καθημερινά τι μπορεί να κάνει ο καθένας από εμάς για την παράταξη την ίδια.
Και με βάση αυτό, κάποιοι από εμάς και μέσα σε αυτούς βάζω πρώτα και κύρια τον εαυτό μου και νομίζω ότι το έχω δείξει με τη στάση μου το τελευταίο διάστημα, κάποιοι από εμάς πάμε να κάνουμε ένα βήμα πίσω για να κάνουν κάποιοι άλλοι δύο βήματα μπροστά.
Οι πολίτες επομένως μας ζητάνε να προχωρήσουμε δυναμικά, μας ζητάνε να προχωρήσουμε ενωτικά, μας ζητάνε να ξαναφτιάξουμε το σπίτι μας και θα το φτιάξουμε.
Δημοσιεύτηκε στην Athensvoice.gr στις 9-3-2014
Κεντροαριστερά ανοιχτή όχι μόνο προς τα δεξιά αλλά και προς τα αριστερά
«To ιδανικό θα ήταν σύσσωμη η κεντροαριστερά να είχε βρει μια πολιτική ενότητα κι ενόψει των ευρωεκλογών και ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών» τονίζει ο Ηλίας Μόσιαλος επικεφαλής της κίνησης Δυναμική Ελλάδα που μετέχει στην προσπάθεια συγκρότησης της ελληνικής «Ελιάς» αναφορικά με την απόφαση της Πρωτοβουλίας των 58 να μην μετέχουν στο υπό σχηματισμό κοινό ψηφοδέλτιο. Μιλώντας στο tvxs.gr, σχολιάζει πάντως ως θετικό το γεγονός ότι «δεν είπαν ότι δεν μετέχουν στις διεργασίες» ενώ για το πολυσυζητημένο ζήτημα της σταυροδοσίας υποστηρίζει ότι «ελλείψει εσωκομματικής δημοκρατίας είναι μια θετική εξέλιξη». Ενόψει των ευρωεκλογών δηλώνει παρών αν και ξεκαθαρίζει ότι δεν θα είναι υποψήφιος. Προκρίνει ως ιδιαιτέρως σημαντικό να υπάρξει εκ μέρους της κεντροαριστεράς μήνυμα ριζικής ανανέωσης και σε επίπεδο προσώπων και σε επίπεδο θέσεων αλλά κι ένα σαφές πρόγραμμα μεταμνημονιακής εποχής. Της Αγγελικής Δημοπούλου.
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά το πρόγραμμα της κεντροαριστεράς θα πρέπει να υπερβαίνει τις δεσμεύσεις που αυτή τη στιγμή έχει το ΠΑΣΟΚ μέσα από τις κυβερνητικές του υποχρεώσεις και θα πρέπει να κοιτάει «και προς τις δυο πλευρές». «Η κεντροαριστερά δεν μπορεί να έχει μια μόνιμη συμμαχία προς τα δεξιά της» τονίζει υπογραμμίζοντας ότι θα πρέπει να ακουστούν και οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Τέλος αναφορικά με το μέλλον της κεντροαριστεράς υποστηρίζει ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα είναι καθοριστικό. «Μετά με μεγαλύτερη ψυχραιμία να δούμε πως θα υπάρξει μια ενοποίηση του χώρου με στόχο στο μέλλον να υπάρξει και μια κυβέρνηση πιο κεντροαριστερή στη χώρα μας».
Πως είδατε την κίνηση της Πρωτοβουλίας των «58» να μην συμμετάσχουν στο κοινό ευρωψηφοδέλτιο των συνεργαζόμενων κινήσεων της κεντροαριστέρας;
Aς δούμε τα θετικά των τελευταίων μηνών και τις εξελίξεις γενικότερα στο χώρο της κεντροαριστεράς. Στα θετικά είναι κυρίως τα μηνύματα που στέλνουν οι πολίτες. Πρόκειται για σαφή μηνύματα ενότητας τα οποία αποτυπώνονται και στα μεγάλα ποσοστά που επιτυγχάνουν υποψήφιοι της κεντροαριστεράς σε επαγγελματικές και επιστημονικές ενώσεις. Το μήνυμα των πολιτών είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει ένας ενιαίος και μεγάλος πολιτικός χώρος στην κεντροαριστερά. Όσον αφορά την απόφαση των 58 δεν είπαν ότι δεν μετέχουν στις διεργασίες. Κι εδώ βλέπω τα θετικά. Θα συμμετάσχουν στη Συνδιάσκεψη, θα συμμετάσχουν στη διαμόρφωση των πολιτικών θέσεων και θα στηρίξουν το ευρωψηφοδέλτιο που θα κατατεθεί. Δεν θα συμμετέχουν ως κίνηση στις διαδικασίες διαμόρφωσής του. Αυτό δεν σημαίνει ότι άτομα τα οποία συμμετείχαν στις διεργασίες των 58 ή προσωπικότητες από τον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς δεν θα πάρουν μέρος σε αυτές τις διεργασίες.
Δηλαδή δεν υπάρχει ρήξη;
To ιδανικό θα ήταν σύσσωμη η κεντροαριστερά να είχε βρει μια πολιτική ενότητα κι ενόψει των ευρωεκλογών και ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών. Κι όταν αναφέρομαι στην κεντροαριστερά, αναφέρομαι προφανώς και στη Δημοκρατική Αριστερά. Δυστυχώς τα κόμματα, οι κινήσεις και οι προσωπικότητες που συμμετέχουν σε αυτό το χώρο δεν βρήκαν κοινό τόπο. Και βρίσκονται σε δυσαρμονία με αυτό που θέλει ο κόσμος της κεντροαριστεράς. Ελπίζω ότι τα εκλογικά αποτελέσματα του Μαΐου θα είναι θετικά για όσα κόμματα ή όσες συμπράξεις της κεντροαριστεράς κατέβουν στις ευρωεκλογές. Μετά με μεγαλύτερη ψυχραιμία να δούμε πως θα υπάρξει μια ενοποίηση του χώρου με στόχο στο μέλλον να υπάρξει και μια κυβέρνηση πιο κεντροαριστερή στη χώρα μας.
Το αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές θα είναι καθοριστικό για το αύριο της κεντροαριστεράς;
Προφανώς. Οι ίδιοι οι πολίτες θα δείξουν τι ακριβώς πρέπει να γίνει.
Η σταυροδοσία φαίνεται πως ήταν «αγκάθι» για τους «58». Εσείς συμφωνείτε με αυτή την αλλαγή ενόψει των ευρωεκλογών;
Αν είχαμε δημοκρατικά κόμματα τότε θα μπορούσαν να υπάρχουν και καθαρές εσωκομματικές δημοκρατικές διαδικασίες που θα αναδείκνυαν τους υποψήφιους για να ισχύει αμέσως μετά η λίστα στις ευρωεκλογές αλλά και στις εθνικές εκλογές. Πιστεύει κανείς όμως ότι πραγματικά έχουμε δημοκρατικά κόμματα στην Ελλάδα; Κόμματα στα οποία αποφασίζουν τα μέλη και στα οποία όταν υπάρχουν παρατυπίες μπορεί να καταφύγει κανείς σε διευθετήσεις εξωκομματικές; Στις Σκανδιναβικές χώρες, στη Γερμανία, στην Κεντρική Ευρώπη γενικότερα υπάρχουν νομικές διαδικασίες που κατοχυρώνουν την εσωκομματική δημοκρατία. Δεν μπορεί να κάνει ο αρχηγός ότι θέλει. Ούτε κάποιες φράξιες μπορούν να αποκλείουν συνολικά μειοψηφίες εντός των κομμάτων. Με αυτή την έννοια, ελλείψει δηλαδή εσωκομματικής δημοκρατίας, μια δημοκρατική διαδικασία, όπως είναι ο σταυρός, είναι μια θετική εξέλιξη. Το ιδανικό είναι να έχουμε πρώτα εσωκομματικές διαφανείς διαδικασίες και μετά λίστα. Μέχρι τότε όμως είναι προτιμότερος ο σταυρός. Μπορεί να πει κανείς δεν θα ήταν καλύτερα να μέναμε στο παλιό σύστημα; Μια λίστα ίσως διευκόλυνε τη συσπείρωση της κεντροαριστεράς; Κάποιοι πιστεύουν ότι αυτή θα ήταν η καλύτερη διέξοδος. Τι μήνυμα όμως θα δινόταν στους πολίτες αν κάποιοι από τους «58», από τις κινήσεις, από τα κόμματα που απαρτίζουν το χώρο της κεντροαριστεράς βρισκόντουσαν σε ένα δωμάτιο χωρίς καμία δημοσιότητα, χωρίς καμία συμμετοχή μελών και αποφάσιζαν την σειρά των ονομάτων στο ευρωψηφοδέλτιο. Αυτό θα ήταν μια πιο δημοκρατική διαδικασία; Δεν το πιστεύω.
Υπήρξε η κριτική ότι επειδή η αλλαγή έγινε λίγο πριν τις ευρωεκλογές τα λιγότερο γνωστά και πιο φρέσκα πρόσωπα δεν έχουν την ίδια ευκολία να διεκδικήσουν την εκλογή τους με σταυρό όπως γνωστότερα στελέχη.
Οι πολίτες έχουν δείξει ότι θέλoυν καινούργια πρόσωπα. Το έχoυν δείξει στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το έχoυν δείξει στις εκλογές των επαγγελματικών και επιστημονικών συλλόγων. Δεν ψηφίζoυν πλέον τα φθαρμένα πρόσωπα ή όσους δεν έχουν το ηθικό υπόβαθρο το οποίο η ελληνική κοινωνία απαιτεί να είναι πολύ υψηλό – και σωστά το θέλει. Η κοινωνία θέλει ηθικούς ανθρώπους, όχι κατ' ανάγκη προβεβλημένους ανθρώπους. Από την άλλη πλευρά, την εποχή της λεγόμενης τηλεοπτικής δημοκρατίας αν κάποιος έχει να πει κάτι ουσιαστικό νομίζω ότι μπορεί να το πει και με δυο – τρεις τηλεοπτικές εμφανίσεις. Θα ξεχωρίσει. Νομίζω ότι δεν πρέπει να υπάρχει τέτοιος φόβος. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι να αναδειχτούν νέοι άνθρωποι. Και πρέπει να δοθεί στους νέους ανθρώπους και ο τηλεοπτικός χρόνος και η προβολή από τα μέσα ενημέρωσης. Οι πολίτες αμέσως θα ξεχωρίσουν ποιος πραγματικά είναι ηθικός και ποιος έχει να πει κάτι ουσιαστικό για το μέλλον της χώρας. Είναι σαφές πως νέες ιδέες και πρακτικές δεν μπορούν να υλοποιούνται από πρόσωπα που έχουν καταγραφεί ως φορείς των αντιθέτων απόψεων.
Εσείς τι περιμένετε από το κοινό ευρωψηφοδέλτιο της κεντροαριστεράς;
Ριζική ανανέωση με άτομα που έχουν αποδεδειγμένο ηθικό υπόβαθρο και με σημαντικές επιτυχίες στην επαγγελματική τους πορεία. Δηλαδή όχι παιδιά του κομματικού σωλήνα τα οποία αναδείχτηκαν αποκλειστικά και μόνο μέσα από κομματικές διαδικασίες. Χωρίς να έχω κάτι εναντίον όσων συμμετέχουν αποκλειστικά και μόνο σε κομματικές διαδικασίες εγώ προσωπικά προτιμώ να αναδεικνύονται αυτοί που έχουν να επιδείξουν επιτυχίες και πέρα από το στενό κομματικό πλαίσιο.
Το όνομα, το σύμβολο σας απασχολεί;
Δεν είναι το ουσιαστικό. Το ουσιαστικό είναι το μήνυμα που πρέπει να εκπέμψει το ψηφοδέλτιο που θα σχηματιστεί. Μήνυμα ριζικής ανανέωσης και σε επίπεδο προσώπων και σε επίπεδο θέσεων. Χρειάζεται και σαφές πρόγραμμα μεταμνημονιακής εποχής. Ένα πρόγραμμα που να απαντά στα ερωτήματα: «Τι είδους κράτος θέλουμε; Ποιο κοινωνικό κράτος θέλουμε;». Γιατί αυτή τη στιγμή συνεχίζουμε να διαθέτουμε το 25% του εθνικού μας πλούτου για κοινωνικές υπηρεσίες κι έχουμε ένα σύστημα υγείας που υπολειτουργεί - και μάλιστα πηγαίνει συνεχώς προς τα πίσω - ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές των σύγχρονων συστημάτων της Δυτικής Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής και έχει αποτύχει να εξασφαλίσει την ισότητα των ευκαιριών στην εκπαίδευση και την εργασία. Kαι ένα συνταξιοδοτικό σύστημα που συνεχίζει ακόμη και τώρα να αναπαράγει ανισότητες. Αυτά τα ερωτήματα πρέπει να τα απαντήσει - ειδικά το ερώτημα «Τι είδους κοινωνικό κράτος θέλουμε;» - ένας χώρος που θέλει να ονομάζεται κεντροαριστερός. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τα κόμματα που αυτή τη στιγμή εντάσσονται στην κεντροαριστερά αλλά και τα κόμματα της Αριστεράς και ιδίως το ΣΥΡΙΖΑ. Θα πρέπει να ακούσουμε κι από κει πιο κοινωνικό κράτος θέλουν να φτιάξουν.
Μέσα στην προσπάθεια συγκρότησης της κεντροαριστεράς βρίσκεται και το ΠΑΣΟΚ που αυτή τη στιγμή μετέχει στην κυβέρνηση. Πρέπει λοιπόν να αναθεωρήσει κάποιες θέσεις του;
Το πρόγραμμα της κεντροαριστεράς πρέπει να υπερβαίνει τις δεσμεύσεις που αυτή τη στιγμή έχει το ΠΑΣΟΚ μέσα από τις κυβερνητικές του υποχρεώσεις. Και ταυτόχρονα να θέτει κι ένα πλαίσιο που θα υπερβαίνει και τα σημερινά κυβερνητικά όρια. Με αυτή την έννοια δηλαδή θα πρέπει να κοιτάει και προς τις δυο πλευρές. Η κεντροαριστερά δεν μπορεί να έχει μια μόνιμη συμμαχία προς τα δεξιά της. Πρέπει να βλέπει και συμμαχίες προς τα αριστερά της.
Εσείς θα είστε υποψήφιος;
Υπάρχουν σοβαροί προσωπικοί λόγοι που δεν μου επιτρέπουν να είμαι ενεργός σε επίπεδο υποψηφίου έως το τέλος του 2014. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα είμαι ενεργός με παρεμβάσεις και απόψεις και με συγκεκριμένο πολιτικό λόγο.
Δημοσιεύτηκε στα Νέα στις 30-11-2013.
