Saturday, 20 April 2024
Η απίστευτη μοναξιά του- κάθε- πρωθυπουργού και ιδίως του έλληνα πρωθυπουργού (έχουμε το λεγόμενο «πρωθυπουργικοκεντρικό» πολίτευμα) μπροστά σε αποφάσεις που κρίνουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων συχνά μέσα σε λίγη ώρα. Λεπτά, ώρες, ημέρες όχι μήνες. Πρόκειται για μια κολοσσιαία πύκνωση του χρόνου στις κρίσιμες αποφάσεις. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα λόγια του Πρωθυπουργού της Οικουμενικής κυβέρνησης Ξενοφώντα Ζολώτα στις 3 Ιανουαρίου 1990 όταν η χώρα κινδύνευσε με άμεση χρεοκοπία, βαθιά νύχτα στο γραφείο του στη Βουλή.
«Νιώθω αυτήν τη στιγμή απέραντη μοναξιά. Από μια απόφαση μου κρίνεται η ευημερία εκατομμυρίων Ελλήνων. Είμαι 87 ετών, έχω συνεργαστεί στενά με τόσους πρωθυπουργούς (Κων. Καραμανλής, Γ. Παπανδρέου αλλά και Ελευθέριος Βενιζέλος), νόμιζα ότι ήξερα σχεδόν τα πάντα γι' αυτήν τη χώρα. Και όμως αισθάνομαι ότι μόλις τώρα καταλαβαίνω. Είχε δίκιο τελικά ο (Κωνσταντίνος) Καραμανλής που μου τηλεφώνησε όταν ανέλαβα και μου είπε: «Ξενοφώντα, τώρα θα καταλάβεις αυτό που σου έλεγα, ότι για χάρη της Ελλάδος έχω κάνει τη ζωή μου πέτρα».
Ο Μητσοτάκης και ο Αντρέας (Παπανδρέου) το απολαμβάνουν, είναι η εξουσία στο αίμα τους, εγώ όμως υποφέρω. Και αν κάνω λάθος τι θα πω σε όλους αυτούς που με σταματάνε στον δρόμο και μου λένε «Κύριε Καθηγητά, είστε η μόνη μας ελπίδα»; Όμως μετά σκέφτομαι ότι υπάρχει ελπίδα. Αν διορθώσεις το λάθος και είσαι ειλικρινής με τους πολίτες επειδή ο Πρωθυπουργός είναι τα πάντα στην Ελλάδα μπορείς να κυβερνήσεις τη χώρα κυριολεκτικά από το τηλέφωνο». Κοντοστάθηκε, πήρε εκείνο το σοβαρά πονηρό χαμόγελο που τον διέκρινε, σαν να έπεισε ο ίδιος τον εαυτό του ότι είπε κάτι πολύ σημαντικό και συνέχισε.
«Με μια απαράβατη προϋπόθεση. Όταν είσαι Πρωθυπουργός δεν ανήκεις στον εαυτό σου, ούτε στην οικογένεια σου ή στη γυναίκα σου, δεν ανήκεις στο κόμμα σου. Ανήκεις στο σύνολο των πολιτών. Δεν ανήκεις σε κανέναν και την ίδια στιγμή σε όλους. Αυτή είναι η μαγεία και μαζί η απέραντη μοναξιά». Σοφά λόγια ενός μοναδικά σοφού Έλληνα. Την επόμενη ημέρα με μαεστρικές κινήσεις, άπειρες επαφές (Μιτεράν, Κολ, Ντελόρ) ο Ξ. Ζολώτας συνήψε δάνειο μόλις 100 εκατομμυρίων δολλαρίων (με μεγάλο επιτόκιο βέβαια) και έσωσε τη χώρα από τη χρεοκοπία.
Κάποιοι άλλοι μετέπειτα διάδοχοι του το 2008 και το 2010 παρόλα τα δάνεια των 230 δις ευρώ δεν το κατόρθωσαν. Δεν κατήγγειλε, όπως σκέφτονταν με Διάγγελμα τα δύο τότε μεγάλα κόμματα ΠΑΣΟΚ και ΝΔ για υπονόμευση της κυβέρνησης αλλά δεν έπαψε ποτέ να προβλέπει ότι θα οδηγούσαν τη χώρα σε πτώχευση, όπως και το έκαναν (βλέπε άρθρο «Ξενοφών Ζολώτας: «Αυτοί οι δύο θα χρεοκοπήσουν τη χώρα» 19/12/2014, tvxs).
Εικοσιπέντε χρόνια μετά όπως ο ίδιος απαίτησε μεταφέρω μερικές από τις σκέψεις του γιατί νομίζω ότι έχουν κάποια αξία για τη σημερινή κρίσιμη κατάσταση της χώρας. Ο Ξενοφών Ζολώτας ήταν ο γηραιότερος έλληνας Πρωθυπουργός του νεοελληνικού κράτους, ο Αλέξης Τσίπρας ο νεότερος. Αν ζούσε υποθέτω βάσιμα ότι θα τον συμπαθούσε και ότι θα ζητούσε αμέσως, την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του να του μεταφέρει την εμπειρία του. Η δική μου υποκειμενική εκδοχή για το τι θα του έλεγε είναι η ακόλουθη: «Παιδί μου (έτσι αποκαλούσε όσους συμπαθούσε ανεξαρτήτως ηλικίας) μείνε στο τιμόνι, κράτα την Ελλάδα πάση θυσία στο ευρώ. Τους Γερμανούς τους ξέρω από πρώτο χέρι, «ξυνίζουν» τα μούτρα τους όταν απαιτείς δίκαια αιτήματα που δεν τους συμφέρουν, είναι υπερόπτες και σκληροί αλλά όταν καταλάβουν ότι θα εφαρμόσεις τη συμφωνία είναι σταθεροί.
Ως Πρωθυπουργός δεν ανήκεις στον εαυτό σου ή το κόμμα σου αλλά σε όλους τους έλληνες. Αν χρειαστεί για το καλό της χώρας θα γίνεις προσωρινά «παντός καιρού». Να εφαρμόσεις το αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος όποιο κι αν είναι και όταν βάλεις τη χώρα σε πορεία ανάπτυξης, μόνον τότε και για όσο χρειαστεί θα είσαι ελεύθερος να κάνεις ότι θέλεις. Και καλά θα κάνεις να φύγεις, τουλάχιστον για κάποια χρόνια γιατί μην ξεχνάς ότι θα αναγκαστείς συχνά να κάνεις τη ζωή σου πέτρα».
Ελπίζω ο σεβαστός Καθηγητής, αν υπάρχει κάποια τέτοια δυνατότητα, να συμφωνεί με αυτές τις συμβουλές, που εντελώς υποθετικά ισχυρίζομαι ότι θα έλεγε στον νυν πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, σε μια απίστευτα κρίσιμη στιγμή που τόσες φορές είχε αντιμετωπίσει και ο ίδιος στη ζωή του.
*Περικλής Βασιλόπουλος
Δημοσιογράφος- Διετέλεσε Διευθυντής του Γραφείου του Πρωθυπουργού της Οικουμενικής Κυβέρνησης Ζολώτα
Δημοσιεύτηκε στο tvxs στις 17/7/2015.
