Πώς φθάσαμε στη Χρυσή Αυγή: Ψευδαίσθηση
- Category: Διάφοροι συγγραφείς
- Created on Monday, 14 October 2013 13:25
Μεγάλος αριθμός ανθρώπων αισθάνονται στη σημερινή Ελλάδα ανασφάλεια, απελπισία, αδιέξοδο, φόβο, θυμό. Η απελπισία δεν περιορίζεται στις υλικές στερήσεις της καθημερινότητας. Υπονομεύει την ίδια την ταυτότητα. Όταν η ταυτότητα βάλλεται, ενεργοποιούνται, στο ατομικό όσο και στο συλλογικό επίπεδο, ψυχικοί μηχανισμοί αναπλήρωσης που προσφέρουν την αναγκαία παραμυθία. Μια τέτοια αναπλήρωση είναι η καταφυγή σε θεσμούς και η συμμετοχή σε ομάδες που προσφέρουν τη φαντασίωση της παντοδυναμίας και υποκαθιστούν την επώδυνη πραγματικότητα. Το άτομο ξεγελάει έτσι τους φόβους του και δεν αισθάνεται πια ανήμπορο.
Η σημερινή, αναντίστοιχη με κάθε προηγούμενη, απήχηση της ακροδεξιάς και η υιοθέτηση της αποτρόπαιης ναζιστικής ιδεολογίας ερμηνεύεται, σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο, με την προσχώρηση και ταύτιση με μια ομάδα που προσφέρει αυτή τη συμβολική αναπλήρωση. Η ομάδα επενδύεται με τη φαντασίωση ότι διαθέτει τη δύναμη, που το υποκείμενο δεν διαθέτει, να κατασκευάσει μια άλλη πραγματικότητα στην οποία θα ανακτήσει τον χαμένο έλεγχο και θα ανακουφίσει την τραυματισμένη ταυτότητα. Αντί η νταηλίδηκη συμπεριφορά και η βία να προκαλούν αποστροφή, αντίθετα φαντάζουν ως δύναμη λυτρωτική. Χάρη στην ψευδαισθητική παντοδυναμία που η ομάδα προσφέρει στα μέλη της, τα άτομα απογυμνώνονται από την υποκειμενικότητά τους και απορροφώνται από έναν μεγάλο, συλλογικό «ψευδή εαυτό».
Το μόρφωμα της Χρυσής Αυγής επιτελεί αυτόν το σκοπό για τα μέλη της. Και το φαινόμενο αυτό θα αντέξει όσο η κοινωνία θα βρίσκεται εγκλωβισμένη στη γενικευμένη κρίση που τη μαστίζει, όσο δεν αναδύονται ηγέτες άξιοι εμπιστοσύνης και όσο δεν ανατέλλουν νέες ιδέες που θα υπόσχονται ένα δημιουργικό μέλλον.
*Δημοσιεύτηκε στα Νέα στις 12-10-2013.