Με ώρες, πλέον, να μας χωρίζουν από την Κορυφή όπου – υποτίθεται – θα αποφασισθεί κατ' αρχήν η θέσπιση και χρηματοδοτική λειτουργία Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, με αντίστοιχα λίγη απόσταση από τον λειτουργικό – υποτίθεται, επίσης – ανασχηματισμό που θα φέρει πλησιέστερα αποτελεσματικότητα στην επενδυτική/μεταρρυθμιστική επανεκκίνηση της Ελληνικής οικονομίας, ένα κεντρικό κομμάτι του πάζλ μπήκε στην θέση του:
Σε τηλεδιάσκεψη – πώς αλλιώς; - μετείχαν τα περισσότερα από τα μέλη της Επιτροπής Πισσαρίδη, με τους κοινωνικούς εταίρους σε υπεσχημένη δεύτερη γραμμή, προκειμένου να συζητηθεί με βάση το αρχικό πόρισμα της Επιτροπής η κατεύθυνση και οι επιμέρους επιλογές που επιδιώκεται να απαρτίσουν το Εθνικό Σχέδιο. Με το οποίο – μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου – θα προσέλθει η Ελλάδα να συμμετάσχει στο Ταμείο Ανάκαμψης /Next Generation EU, δηλαδή στην υπόσχεση επανεκκίνησης των οικονομιών με χρηματοδοτική στήριξη ΕΕ μετά την πανδημία του κορωνοϊού.
Η επιδίωξη του Μεγάρου Μαξίμου – το ακούσαμε ήδη σε όλους τους τόνους, θα το παρακολουθήσουμε εν συνεχεία να εξελίσσεται ως πολιτικό εργαλείο – είναι να διαμορφωθεί γύρω από αυτήν την υπόθεση μια ευρύτερη («η μέγιστη δυνατή») συναίνεση. Που να ξεκινάει μεν από μιαν «ικανή τεχνοκρατία», αλλά και να ενσωματώνει «την διαφάνεια και την λογοδοσία» στην διαμόρφωση κεντρικών επιλογών. Στην τωρινή φάση, δίνεται στο αρχικό πόρισμα μια αίσθηση κατασταλαγμένης δουλειάς. Βέβαια δεν είναι ακριβώς αρχική η φάση: η ίδια η σύνθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη έρχεται να επικαιροποιήσει δουλειά που έχει γίνει ήδη στο Beyond Austerity/MIT Press, Πέρα από την λιτότητα/Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2017) , έργο συλλογικό, με συντονιστές Πισσαρίδη-Βέττα-Μεγήρ-Βαγιανό. [Συνιστούμε εγκάρδια σε όσους συσσωρεύουν – δικαίως! – καλά λόγια για τα επιμέρους μέλη και για την συνολική δομή τής Επιτροπής Πισσαρίδη να αποφύγουν την διδακτική αυτοπαγίδευση της λαμπρής και τότε, μέσα δεκαετίας του ΄80, Επιτροπής Σπράου. όπου η διατύπωση ότι απαρτιζόταν από «τα καλύτερα μυαλά της Ελλάδος» βοήθησε να υπονομευθεί η ίδια η αποδοχή του έργου της]. Προπαντός, όμως έρχονται στο προσκήνιο οι κοινωνικοί εταίροι ως επιδίωξη/πηγή συναίνεσης. Από κυβερνητικής πλευράς, αναφέρεται ως επιθυμητή και η προσέλευση – στην συζήτηση , επί της ουσίας, υποθέτει κανείς... - των πολιτικών δυνάμεων: έτσι, όντως, χτίζονται οι συναινέσεις.
Καθώς βρισκόμαστε στο ξεκίνημα, ένα πρώτο ερώτημα: ΠΟΙΟΙ κοινωνικοί εταίροι; Από την πλευρά του εργοδοτικού συνδικαλισμού, στο μέτρο που κεντρικό ρόλο διεκδικεί ο ΣΕΒ , πολλές από τις επιλογές του Σχεδίου Πισσαρίδη – στροφή στα διεθνώς ανταγωνιστικά αγαθά και υπηρεσίες, μείωση της φορολογίας, ελάφρυνση στις ασφαλιστικές εισφορές σε προοπτική νέου Ασφαλιστικού, ενεργειακό κόστος, αλλά και πιο διαρθρωτικά όπως ψηφιακή μετάβαση, παρεμβάσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα και την κατάρτιση, ακόμη και επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης – έχουν με κουραστική επαναληπτικότητα περιληφθεί σε διαδοχικές μελέτες. Πάντως σταθερά επανέρχονται σε διοργανώσεις του Συνδέσμου αλλά και κωδικοποιούνται διδακτικά στις παρουσιάσεις του ΙΟΒΕ: το έδαφος έχει καλυφθεί διεξοδικά, θα έτεινε να πει κανείς «εξαντλητικά».
Πάντως, επειδή ο λόγος περί κοινωνικών εταίρων στον πληθυντικό, πού θα βρει κανείς – σε τέτοια συζήτηση – την ΓΣΕΕ (ή και την ΑΔΕΔΥ, π.χ. για την ελάφρυνση του διοικητικού φόρτου , για την πάντα αναμενόμενη «καλή νομοθέτηση», για την ακόμη πιο αναμενόμενη (από εποχής Θόδωρου Παπαλεξόπουλου/Στέφανου Ματθία) γνήσια κωδικοποίηση ή για την ψηφιακή μετάβαση στο Δημόσιο εις βάθος όχι μόνο στην «καλή εκκίνηση» Πιερρακάκη); Είχαμε κάποια ενδιαφέροντα δείγματα δραστηριοποίησης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ – όπως π.χ. στο Πρόσφατο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων: Τρέχουσα Κατάσταση και Προοπτικές της Εργασίας, όμως προσέλευση των εργατικών συνδικάτων στην κεντρική συζήτηση για το «πού πάμε;» δεν έχουμε εδώ και χρόνια.
Αλλά και η πλευρά των μικρομεσαίων, καθώς και των επιτηδευματιών/ελεύθερων επαγγελματιών, πόσο έχει προσέλθει οργανωμένα στον δημόσιο διάλογο; Όταν π.χ. ακούμε τα καθιερωμένα για ενίσχυση της μισθωτής εργασίας, ως μέσου καταπολέμησης της παραοικονομίας, πόσο έτοιμος είναι ένας ολόκληρος κόσμος επαγγελματιών που βούλιαξε τα χρόνια των Μνημονίων στις εισφορές και επιβαρύνσεις να προσέλθει στην συζήτηση που τον αφορά; De te fabula narratur!
Ασφαλώς, δε, η αληθινή πρόκληση είναι να ανοίξει η συζήτηση γύρω από το Σχέδιο Πισσαρίδη στις πολιτικές δυνάμεις – πάντως στα πολιτικά κόμματα, αν είμασταν «Ευρώπη» θα λέγαμε και στην κοινωνία των πολιτών. «Να ανοίξει η συζήτηση» όχι με την παραδοσιακή λογική του σκυλοκαυγά, της προσπάθειας παγίδευσης σε αντιπαράθεση ή αντιστρόφως της επιθετικής διαφωνίας. Αλλά με εκείνο που άκομψα μεταφράζεται ως συμπεριληπτικότητα, με inclusiveness απόψεων και προσεγγίσεων.
Δεν είναι δουλειά της ίδιας της Επιτροπής Πισσαρίδη, αυτή. Όμως χωρίς συζήτηση, χωρίς moderator της συζήτησης και υποδοχή/αποδοχή της, σχεδιασμοί επί χάρτου!
*Δημοσιεύτηκε στην "Ναυτεμπορική" στις 18/7/2020.