Μια προκαταρκτική παρατήρηση για να έχουμε τα πόδια μας στη γη. Τώρα που θα παίζεται -μέχρι το τέλος του χρόνου- το δικό μας δράμα με την Ευρώπη, τους «εταίρους» μας, το ΔΝΤ το διεθνές σύστημα.
Οι άλλοι, οι μεγάλοι, οι διασώστες μας περνάνε την εποχή αυτή μεγάλες φουρτούνες. Μετρήστε: Η «Ευρώπη», που τόσο απλοϊκά ινδαλματοποιήσαμε και ως ισχυρή και ως δική μας, έχει μπροστά της διαπραγματευτικό αδιέξοδο με την υπόθεση του Προϋπολογισμού της (130 δισ. ευρώ, να θυμόμαστε, όλο κι όλο) και των δημοσιονομικών προοπτικών 2014-2020. Είναι τόσο μπλοκαρισμένη η κατάσταση, με νέο σκάλωμα από Μεγάλη Βρετανία που μελετάει δημοψήφισμα παραμονής ή εξόδου από την Ε.Ε., που η Κορυφή της 22-23 Νοεμβρίου απειλείται να ακυρωθεί (λιγότερο από μία εβδομάδα αργότερα, θα ήταν το σωστικό για μας Eurogroup όσο η 12η Νοεμβρίου αστοχήσει). Οι ΗΠΑ, αφού έκλεισαν και γιόρτασαν και γιορτάσαμε την επανεκλογή Ομπάμα, έχουν τώρα -άμεσα, στις επόμενες 40 ημέρες...- μπροστά τους το δικό τους, πλανητικά σημαντικό δημοσιονομικό αδιέξοδο. Εδώ να δείτε πώς/πόσο κρατούν την ανάσα τους οι αγορές!
Ελάτε όμως πίσω, στη λατρεμένη μας Ευρώπη: οι Ισπανοί (Ραχόι), βλέποντας ότι το σωστικό δίχτυ που προοριζόταν γι' αυτούς -διάσωση των τραπεζών χωρίς επιβάρυνση του χρέους, Μνημόνιο λάιτ- αρχίζει να ξεφτίζει με το χρόνο, λένε ότι πλέον εξετάζουν σοβαρά (!) να προσφύγουν στο Μηχανισμό. αλλά τώρα ευθέως τους αποθαρρύνουν... οι Γερμανοί. Ενώ, παράλληλα, τα μάτια στρέφονται πλέον επιθετικά δύσπιστα προς τη Γαλλία: δεν είναι μόνο τα spreads της που ξεπέρασαν τα 220 bps (της Ισπανίας είναι πάνω από 400, της Ιταλίας στα 500, α, ναι, της Ελλάδας ήταν στα 200-300 bps το τελευταίο δίμηνο του 2009, στα 400 bps το Φεβρουάριο του 2010...), ούτε η προαναγγελία «επανεξέτασης» του ΑΑΑ της από τη Standard & Poor's , είναι και μια συνολική αίσθηση καθίζησης της εμπιστοσύνης που δείχνει δύσκολο ξεκίνημα του 2013, σε απόσταση αναπνοής, για τη δεύτερη οικονομία της Ευρωζώνης.
Ο χρόνος που εμείς σπαταλήσαμε, τώρα λείπει από τους «εταίρους» μας
Μαντεύουμε την αντίδραση του αναγνώστη: «Μα, καλά, εδώ εμείς χανόμαστε, να δούμε αν θα πάρουμε τη σωστική δόση μας των 31,2 δισ. (που είναι ήδη στα 43) σήμερα στο Eurogroup ή αν απλώς θα φορτώσουν τον Στουρνάρα με καλά λόγια τύπου Μέρκελ, και εδώ μιλάς για γαλλικά spreads και για πονοκέφαλους του Ομπάμα;». Η απάντησή μας είναι μονολεκτική: «Ναι». Διότι άμα δεν καταλάβουμε -έστω και τώρα- ότι η Ελλάδα και η ελληνική υπόθεση δεν είναι (ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ, με τίποτε) το κέντρο του κόσμου, είμαστε καταδικασμένοι όχι απλώς να πελαγοδρομούμε, αλλά και να μην καταλαβαίνουμε τι μας συμβαίνει.
Τι εννοούμε; Οτι στην κοινή γνώμη μας -ποια είναι αυτή; μα εκείνο που δίνουν οι «δύο Γιώργηδες» ως στίγμα: ο Γιώργος Παπαδάκης και ο Γιώργος Αυτιάς, που ύστερα το ακολουθούν και οι πιο έγκυροι παραθυράτοι και πρωτοσέλιδοι/παραπολιτικοί αναλυτές- έχει ήδη κυριαρχήσει η αντίληψη: «Εμείς κάναμε όσα μας ζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν και «εκείνοι» χρονοτριβούν, μας πιέζουν, θα μας πνίξουν!».
Δυσάρεστο για τις υπεραπλουστεύσεις, που πήραν τη θέση της πολιτικής στην Ελλάδα του τώρα, αλλά ούτε αυτό είχε συμφωνηθεί, ούτε οτιδήποτε παρόμοιο. Και τουλάχιστον οι χειριστές του ελληνικού αδιεξόδου αυτό το γνώριζαν: άλλο αν για λόγους «πολιτικής ανάγκης» δεν το επικοινωνούσαν προς τον κόσμο.
Εύλογο είναι να έχουν την αίσθηση ότι κάτι κατόρθωσαν όσοι προσπάθησαν και κόπιασαν και... μαχήθηκαν (μερικοί ίσως να τις προτιμούν παρόμοιες μελοδραματικές διατυπώσεις: είναι πάντως ευτύχημα που ο κεντρικός συντελεστής των ημερών, ο Γιάννης Στουρνάρας, τις αποφεύγει) προκειμένου να περάσει από την ταλαίπωρη Βουλή των Ελλήνων το νέο μεσοπρόθεσμο με «μόλις» 6+1 απώλειες από το ΠΑΣΟΚ 1 από τη ΝΔ, συν τη συνολική αναταραχή του «παρών» στη ΔΗΜΑΡ και ήδη ο προϋπολογισμός 2013 με όλη την αθεράπευτη υπεραισιοδοξία του.
Όμως η σκληρή αλήθεια είναι ότι ο ανήφορος, ο αληθινός ανήφορος, τώρα μόλις αρχίζει. Και είναι ευτύχημα που τουλάχιστον από πλευράς Στουρνάρα αυτή η παραδοχή του «τώρα αρχίζουν τα δύσκολα» έγινε νωρίς -από τις ώρες κιόλας που καταμετρήθηκαν τα 153 κουκιά του νέου μεσοπρόθεσμου. Προσήλθε άλλωστε σε αυτό και ο Αντώνης Σαμαράς, στρέφοντας την προσοχή στο «από Δευτέρα και μετά».
Τι θα πει αυτό; Θα πει ότι ο χρόνος που σπατάλησαν οι τρεις της κυβέρνησης σε διαπραγμάτευση με τον εαυτό τους, με την εικαζόμενη εκλογική τους πελατεία, με τη συνείδησή τους (δεν το λέμε κατ' ανάγκην σαρκαστικά), με τον Τύπο και με τα παραπολιτικά και τα τηλεπαράθυρα, είναι ο χρόνος που λείπει τώρα από το Eurogroup, αφού πρώτα έλειψε από την τρόικα. (Της οποίας η διαβόητη έκθεση καθυστέρησε και τεχνοκρατικά απαράδεκτα κι ακόμη σε σχεδιαστήριο παραμένει κατ' ουσίαν.) Η εξαιρετικά άγαρμπη διαπραγματευτική πρακτική της τρόικας δεν ήταν τόσο, πάντως, δεν ήταν μόνο σε μια λογική πειθάρχησης της Ελλάδας, όπως αρεσκόμαστε να λέμε όσο αυτοθυματοποιούμεθα: ήταν και συνέπεια του ότι στην ελληνική πλευρά τα βήματα σούρνονταν, οι διαβόητες «κόκκινες γραμμές» λειτούργησαν παρελκυστικά.
Τώρα, τώρα που επιτέλους το πράγμα έφθασε στο πολυπόθητο επίπεδο της βαριάς πολιτικής διαπραγμάτευσης, που συνεχώς όλοι στην Ελλάδα την καλούμε: τα μίντια για να κακίσουν την κυβέρνηση, που καταδέχεται να μιλάει με τεχνοκράτες, ο Βαγγέλης Βενιζέλος για να δείξει ότι οι τωρινοί διαπραγματευτές δεν είναι του δικού του επιπέδου, η ΔΗΜΑΡ για να αποδείξει τα «δικά της» τα εργασιακά που οι πολιτικοί θα κατανοούσαν, ενώ οι τεχνοκράτες όχι, τώρα λοιπόν στο στάδιο της αληθινής πολιτικής διαπραγμάτευσης διαπιστώνουμε τι; Οτι και «εκείνοι», οι Ευρωπαίοι, οι ΔΝΤ, η ΕΚΤ οι Γερμανοί που τσακώνονται με το διεθνές σύστημα διαπραγματεύονται πρώτα και κύρια με τον εαυτό τους, ανάμεσά τους. Το ελληνικό ζήτημα, πόσο μάλλον η διαβόητη δόση των 31,2 δισ. «μας» είναι γι' αυτούς... η αφορμή, για λίγη ακόμη επίδειξη κυριαρχίας. (Και να δούμε τι θα πει -επ' αυτού!- ο Κώστας Σημίτης).
Θα πάρουμε όσα (και όπως) αποφασισθούν για λόγους συστημικούς και μόνο: δυσάρεστο!
Μαντεύουμε και πάλι την αδημονία του αναγνώστη: «Αφήστε τις αναλύσεις και τους χρησμούς! Θα την πάρουμε, ναι ή όχι, τη δόση που μας χρωστάνε; Ολη τη δόση και χωρίς δεσμευμένους λογαριασμούς και επιτροπείες;». Αμα πρέπει η απάντηση να είναι μονολεκτική, θα είναι: «Οχι». Σημαίνει αυτό ότι ο Γιάννης Στουρνάρας που καθησυχάζει, μας λέει ψέματα, ότι «πάει να γίνει Γιώργος Παπακωνσταντίνου, χωρίς το υφάκι»; (Στο διάδρομο της Βουλής το σχόλιο. Την άθλια βραδιά της εξέγερσης των υπαλλήλων -και της συμβολικής νίκης τους, δηλαδή ήττας των βουλευτών, των πολιτικών, των «έξω» διαδηλωτών, οι οποίοι καταβρέχονταν και ψεκάζονταν εναλλάξ για να διεκδικήσουν τη διατήρηση των προνομίων των «μέσα»). Σημαίνει αυτό ότι ο Αντώνης Σαμαράς, που πορεύεται προσκυνηματικά το δρόμο των Βρυξελλών (να συζητήσει περί... συνοχής!), δεν έχει περιθώρια ουσιαστικής επίδρασης στα πράγματα; Οτι «Κολέγιο και Harvard όπως και ο ΓΑΠ, τι περιμένεις;». (Ετούτο, από άλλο διάδρομο. Πιο λαϊκό).
Δεν εννοούμε αυτό. Η δόση θα δοθεί (=η στήριξη της Ελλάδας θα συνεχιστεί). Ομως θα δοθεί όση δοθεί, όποτε δοθεί και όπως δοθεί. Θα δοθεί όμως όχι προς «εταίρο» (=το πειραματόζωον Ελλάς), αλλά γιατί δεν νοείται να επέλθει συστημικός κραδασμός. Η συζήτηση περί επιτροπείας «κάπως» θα σβήσει -γιατί η καγκελαρία αντιλαμβάνεται ότι κινδυνεύει να χάσει το συνομιλητή, που κόπιασε να αποκτήσει, αλλά και γιατί... δεν χρειάζεται. Ο δεσμευμένος/escrow account έχει ήδη συμφωνηθεί, με φαρδιά-πλατιά υπογραφή Βαγγέλη Βενιζέλου/Λουκά Παπαδήμου (με στήριξη Αντώνη Σαμαρά) πριν έξι - εφτά μήνες: ας σημειωθεί ότι πρόκειται για ανοησία των Γερμανο-Ευρωπαίων, οι οποίοι εν προκειμένω διαθέτουν πολιτική κρίση Πάνου Καμμένου (ούτε καν ΣΥΡΙΖΑ), καθώς, ούτως ή άλλως, όλες πλέον οι δόσεις στήριξης είναι καθορισμένου σκοπού/dedicated. Η «διαδικασία» ή ο «μηχανισμός», εφεξής, θα δείξουν πόσο οι εταίροι μας θα επιμένουν να δείχνεται ότι λειτουργούν με προτεκτοράτο...
...Και εμείς, ω, εμείς, θα μπούμε στον αστερισμό του ανασχηματισμού! Θα αφήσει ο Βαγγέλης τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να υπουργοποιηθεί (κάπου χρήσιμα), ενώ ο Ανδρέας Λοβέρδος τη γλίτωσε οξύνοντας τα πράγματα; Τι θα διεκδικηθεί για τον Φίλιππο Σαχινίδη; (Ο Γιάννης Μανιάτης, τουλάχιστον έχει εύλογο χαρτοφυλάκιο: ενέργεια). Θα αποτολμήσουν οι ΔΗΜΑΡίτες να ζαλωθούν χαρτοφυλάκιο ουσίας; Ο ίδιος ο Σαμαράς θα διαπιστώσει τη ζαλιστική λειψανδρία του χώρου του; Τέτοια πράγματα.
*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 12-11-2012.