Thursday, 18 April 2024
Με τον Γιάννη Κωστόπουλο της Alpha Bank να ξεκινά, με ευρηματικό τρόπο, το γαϊτανάκι των τραπεζικών αυξήσεων κεφαλαίου - πρώτο βήμα στην επικίνδυνα καθυστερημένη υπόθεση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών - η Ελληνική πλευρά παίρνει την πρωτοβουλία στο λιγότερο συζητημένο (αλλα σαφώς πιο ουσιαστικό, έτσι που ήρθαν τα πράγματα) μέτωπο των σχέσεων της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους "διασώστες" της. Να δούμε πώς θα προχωρήσει με φόντο την συνεχιζόμενη αβεβαιότητα περί την Eurobank...
Είναι όμως γενικότερα ευτύχημα που επέστρεψε στον άμεσο ορίζοντα των εδώ – της Κυβέρνησης Σαμαρά/Στουρνάρα, που διαπιστώνει ότι... χρειάζεται να συνεχίσει να λειτουργεί – η άμεση πραγματικότητα και οι απαιτήσεις του δικού μας Προγράμματος Προσαρμογής. Η «επιστροφή της Τρόϊκας», με το μέτωπο των εσόδων να μην αντέχει άλλο σε αποκρύψεις και υπεκφυγές με το μέτωπο των ιερών αγελάδων/δημοσίων υπαλλήλων να επανέρχεται, με την λειτουργία του ΤΑΙΠΕΔ να θυμίζει ακόμη περισσότερο κακό ανέκδοτο και τις «επενδύσεις» να γίνονται αντικείμενο δημοσίων σχέσεων και Μηταρακισμών, συνολικά δηλαδή με το Πρόγραμμα Προσαρμογής να συνεχίζει να σέρνεται, ξαναπροσγειώνει τους πάντες. Ή ... θάπρεπε να τους ξαναπροσγειώνει.
Βλέπετε, οι μέρες και ώρες που όλοι κρεμάστηκαν στο βαρύ suspense της Κυπριακής «διάσωσης» από την Ευρώπη (με την μέθοδο «αντί για σωσίβιο, ρίχνω στον άλλο που ζητά βοήθεια θηλιά με δεμένη πέτρα να βουλιάξει γρηγορότερα»), τι να γίνει, προχώρησαν! Οι διαβεβαιώσεις ότι για την Ελλάδα δεν υφίσταται ζήτημα μετάδοσης της κρίσης/contagion – εδώ αμάρτησε και ο Γιάννης Στουρνάρας: κατανοητός ο σκοπός, να συμμαζέψει την τάση υστερίας των Ελλαδιτών, πάντως των Ελλαδικών μηντια, αλλά μάλλον το παρατράβηξε σε καθησυχασμούς – έδωσαν την θέση τους σε προσπάθεια υπολογισμού των επιπτώσεων από την κρίση. Δεν είναι ο τραπεζικός τομέας ο μόνος, ή και ο βασικός ιμάντας μεταβίβασης, αν και ήδη η άτακτη διαρρύθμιση της Κυπριακής τραπεζικής χρεοκοπίας (διότι περί αυτού πρόκειται, μην φενακιζόμαστε) έχει φέρει τα πρώτα αποτελέσματα: όταν οι Ελλαδικές Εφορίες δεν δέχονταν επιταγές συρόμενες επί Τραπέζης Κύπρου, τι θα κάνει η υπόλοιπη αγορά; Το πάγωμα εμπορικών και οικονομικών σχέσεων θα διαρκέσει όσο διαρκέσει. Και θα αγγίξει κάτι σαν 15% της Ελλαδικής οικονομίας. Οι υπολογισμοί για 1% του Ελλαδικού ΑΕΠ χαμένο, επιπρόσθετα, είναι μπακάλικοι: πάντως δεν θα πρόκειται για επιδερμική μόνον επίπτωση.
Θα σοβαρευτεί άραγε η Τρικομμαιτκή «μας»
μπροστά στην Τρόικα που επιστρέφει;
Το πολύ πιο ουσιαστικό, βέβαια, είναι η επανεισαγωγή στην εξίσωση «Ελλάδα» του στοιχείου της ανασφάλειας και της αίσθησης κίνδυνου. Εκείνου που είχε αρχίσει να ξεμακραίνει (υποτίθεται, μας είπαν) με τον ξορκισμό του Grexit, τώρα επανέρχεται.
Θα επαρκέσει αυτό για να σοβαρευτούν οι δικοί μας; Η σχετική δραματοποίηση που πήγε να δώσει την περασμένη βδομάδα ο Αντώνης Σαμαράς , επισκεπτόμενος τον Γιάννη Στουρνάρα στο άντρο του Υπουργείου Οικονομικών για σύσκεψη-κώδωνα κινδύνου ενόψει Τρόικας, δείχνει όντως κάποια διάθεση αφύπνισης. Όμως, όταν την ίδια στιγμή η μικρά πλην έντιμος ΔΗΜΑΡ το μόνο που ενδιαφέρεται είναι να διασώσει τις «κόκκινες γραμμές» της (σημειώστε το πώς καταψήφισε το Σχέδιο «Αθηνά»: άσχετο, αλλά ενδεικτικό), τι να προβλέψει κανείς για τις εφεξής κινήσεις Αντ. Μανιτάκη; Και όταν το ΠΑΣΟΚ (=ο Βαγγέλης Βενιζέλος, ποιο ΠΑΣΟΚ;) το μόνο που θεωρεί ως προτεραιότητα είναι να δείξει ότι οδηγεί την συζήτηση, ότι επικαθορίζει τον ανασχηματισμό-που-δεν-γίνεται, πάλι τι να σκεφθείς;
Αλλά μη μένουμε στα λιμά της Τρικομματικής: εκείνο που αποτελεί την πραγματική απειλή τις εβδομάδες που έρχονται είναι η αίσθηση στον κυρίως κορμό της – το ρεμπετ-ασκέρι των βουλευτών της Ν.Δ. – ότι «δεν τους παίρνει με τίποτε να ψηφίσουν νέα μέτρα». Συνδυαζόμενο, τώρα, αυτό με την αίσθηση «όταν [οι Ευρωπαίοι] κάνουν αυτά στους Κύπριους, τι (επανα)διαπραγμάτευση να κάνεις με την δική μας Τροϊκα;», το πράγμα οδηγείται σε κάτι πολύ επικίνδυνο. Ξέρετε τι; Σε μια προσπάθεια συγκάλυψης/συμπαιγνίας! Όπου δεν αποκλείεται καθόλου να προσέλθουν και οι Τροϊκανοί, φοβούμενοι ακριβώς ότι μετά την εξουθένωση του 0,25% της Ευρωζώνης (=της Κύπρου) δεν την παίρνει την «Ευρώπη» να πιέσει μέχρι πολιτικής κρίσης το 2% (= την Ελλάδα, που δεν έπαιξε με το «ΟΧΙ», αλλά κινείται μεταξύ «ΝΑΙ» και «ΜΑΛΙΣΤΑ»). Αν πάμε για συγκάλυψη των προβλημάτων, αντί για επανατοποθέτηση του Προγράμματος προσαρμογής/Μνημονίου που (πάλι; πάλι!) δεν βγαίνει, χτίζουμε μέσα στο σύστημα πιο επικίνδυνα αδιέξοδα. Και τούτο την στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος πήγαινε να προσγειωθεί στον πραγματικό κόσμο («η Γη δεν είναι επίπεδη, μάλλον προς στρογγυλή φέρνει») ανακαλύπτοντας το διεθνές σύστημα , ξαναβρήκε τον πειρασμό της άρνησης - μέχρι σημείου της μεσοπρόθεσμα θανατερής σύμπλευσης με τους Αν.Ελληνες του Πάνου Καμμένου. Αν η Ελλάδα χάσει τώρα την ευκαιρία να επανατοποθετήσει το Πρόγραμμά «της», ή πάντως να ξεκινήσει την επανατοποθέτησή του, θα έχει παραιτηθεί από μοναδική ευκαιρία.
Όταν προσπαθείς να κερδίσεις τις εντυπώσεις,
στο τέλος χάνεις τις υποθέσεις
Μα, πώς αποτολμούμε να διανοηθούμε ότι θα μπορούσε κανείς να ερεθίσει το θεριό, που μόλις κατασπάραξε την Κύπρο και τώρα ξερογλείφεται στον ήλιο; Λοιπόν: θεωρούμε ότι η «Ευρώπη» της βίαιης επιβολής, η «Γερμανική Ευρώπη» κλπ. όλη αυτή την κίνηση δεν την έκανε ούτε από αίσθηση κυριαρχίας, ούτε από κάποια αδιανόητη αδεξιότητα («ηλίθιο πείραμα» κλπ.). Αλλά; Αλλά από φόβο – φόβο δικό της. Γνωρίζοντας οι κεντρικές Ευρωπαϊκές δυνάμεις τι σκελετούς κουβαλούν τα δικά τους χρηματοπιστωτικά ιδρύματα – θυμηθείτε ότι το bail-out της Ισπανικής BANKIA κόστισε 22 δις ευρώ, έναντι των 10+7 του συνολικού Κυπριακού bail-in• θυμηθείτε τα προβλήματα της εμβληματικής Deutsche Bank, τα αδιέξοδα των Landesbanken (που επιμελώς έμειναν εκτός Ευρωπαϊκής τραπεζικής εποπτείας), θυμηθείτε την πανηγυρικά συμφωνημένη Τραπεζική Ένωση που πανηγυρικά πήγε πίσω... - σπεύδουν να δημιουργήσουν ταραχή και πανικό στα λιμά, να μην φανούν τα μεγάλα ψάρια.
Στην «Ευρώπη» (που οριστικά πλέον θα πρέπει να αναφέρεται με « »: εκείνο που γνωρίζαμε ως «Ευρώπη» και περιγράφαμε και αναλύαμε έχει οριστικώς ψοφήσει σαν τέτοιο – είναι κάτι τελείως διαφορετικό, είναι χώρος εξουσίας και επιβολής και επ' αυτού πλέον δεν χωρούν αμφιβολίες) υπάρχει και εντείνεται μια αντιπαράθεση. Ας την πούμε, αντιπαράθεση μεταξύ όσων θεώρησαν ότι η απόφαση του Eurogroup για το κούρεμα των καταθέσεων στην Κύπρο θα δημιουργούσε βαριά συστημική διακινδύνευση και εκείνων που πρεσβεύουν ότι η συνέχιση της πειθαρχίας προέχει. Ποια «Τραπεζική Ένωση», ήδη βαλμένη στο ψυγείο από την ίδια την Γερμανία κοκ και ποια διευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων και ποια Ευρωπαϊκή μετεξέλιξη κοκ; Εδώ, προκειμένου να παιχτεί η πειθάρχηση των Κυπρίων έγινε αποδεκτή μέσα σε λίγα 24ωρα η εγκατάσταση βαθύτερης ανασφάλειας στα sanctum santorum των καταθέσεων. Στην λογική Τρισέ-Γιουνκέρ, τώρα Ντράγκι-Μπαρνιέ, αντιπαρατέθηκε ευθέως η λογική Σώϋμπλε-Άσσμουσεν (με τον Ολλι Ρεν να ευθυγραμμίζεται εξαρχής, και με τον Πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάϊσσελμπλουμ να προσέρχεται με την πολύκροτη δήλωση ότι το Κυπριακό bail-in αποτελεί template και για άλλες χώρες, ότι δηλαδή οι καταθέτες λειτουργού εφεξής ως «επενδυτές»). Οι μετέπειτα διαψεύσεις και διακηρύξεις ότι η Κύπρος είναι μοναδική περίπτωση δεν πείθουν – πάντως δεν έπεισαν τα 2/3 των Γερμανών που θεωρούν μη αξιόπιστες τις διαβεβαιώσεις Σώϋμπλε/Μέρκελ ότι οι δικές τους – οι δικές τους! – καταθέσεις είναι ασφαλείς. Αλλά και μέσα στην ίδια την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η διαφοροποίηση μεταξύ όσων «ποντάρουν» ότι το συστημικό ρίσκο οφείλει με κάθε τρόπο να αποτραπεί – η λογική Ντράγκι ή Κεντρικοτραπεζική λογική – και εκείνων που κρίνουν ότι προέχει «η τήρηση των κανόνων» - η λογική Άσσμουσεν, ή λογική Bundesbank: το περίεργο είναι ότι ο Διοικητής της τελευταίας, ο Γιενς Βάϊντεμαν έμεινε πιο πίσω... -, η διαφοροποίηση αυτή πηγαίνει πολύ βαθιά.
Προσέξτε και το άλλο: και οι δυο πλευρές, την διάσταση απόψεών τους την κάνουν γνωστή με σειρά από ενημερώσεις, deep background βέβαια, τόσο σε επίπεδο Βρυξελλών όσο και σε επίπεδο Φρανκφούρτης. Για την ώρα, πάντως, η κυρίαρχη στην Ευρώπη άποψη επιδεικτικά αγνοεί εκείνο που έγραφε (δεκαετία του ΄50 θάταν) ο Άγγελος Τερζάκης: "Οταν προσπαθείς να κερδίσεις τις εντυπώσεις, στο τέλος χάνεις τις υποθέσεις". Ομως, αν στο βάθος-βάθος των γεγονότων και των επιλογών των τελευταίων εβδομάδων κρύβεται η ανησυχία των ίδιων των ισχυρών για τον εαυτό τους, τότε πρέπει να φοβόμαστε. Το σκιαγμένο ζώο, αυτό πρέπει να φοβάσαι.
*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στη 01-04-2013.
