Αν θέλουμε να καταλάβουμε τι μας συμβαίνει
- Category: Παπαγιαννίδης Αντώνης
- Created on Wednesday, 01 May 2013 12:16
Αυτή την φορά, ας ξεκινήσουμε από το κέντρο – τον πυρήνα – του Ελληνικού προβλήματος. Στην «διάσωση» της Ελληνικής οικονομίας που βρίσκεται σε εξέλιξη έχει γίνει μια μεγάλη, μια πελώρια πολιτική επένδυση. Επένδυση όσων έχουν αποφασίσει την διάσωση, το bail-out που με τους όρους τους οποίους έχουν βάλει (τους όρους θέτει εκείνος που πληρώνει: he who pays the piper, calls the tune) αρχίζει ήδη από το 2012 να θυμίζει bail-in. Δηλαδή αρχίζει ο «διασωζώμενος» να σηκώνει δυσανάλογο κόστος. Επένδυση και όσων την έχουν ζητήσει-και-αποδεχθεί: αρχικά ήταν ο ΓΑΠ τον οποίο τώρα όλοι βολικά καταγγέλλουν (ενώ εκείνο που έκανε ήταν πως αναγνώρισε και αποδέχθηκε την μοίρα του στο Καστελόριζο τον Μάιο 2010 , αφού την αρνήθηκε επί 6 μήνες), ύστερα ο Βαγγέλης Βενιζέλος (που επί μήνες επιδεξίως απείχε, ύστερα ανέλαβε μεν ευθύνη κάνοντας όμως το παγώνι – εκδίωξη της Τρόικας –, ύστερα αποδέχθηκε την μοίρα του και σήκωσε όλη την ευθύνη με το χαράτσι και το Μεσοπρόθεσμο και την πορεία προς το PSI), ύστερα ο Λουκάς Παπαδήμος (πάει, προσπεράστηκε/ λησμονήθηκε), τώρα είναι το δίδυμο Σαμαρά/Στουρνάρα που προχωράει την δική του πολιτική με όχημα την Τρικομματική και ενώ οι όροι του Ευρωπαϊκού παιχνιδιού αλλάζουν ζαλιστικά...
Η επένδυση αυτή είναι πολιτική, την στιγμή που το στοίχημα που τίθεται – και χάνεται, και τίθεται εκ νέου με νέους όρους: έτσι φθάσαμε στην εποχή του ανοιχτού bail-in κατά Ντάϊσσελμπλουμ, Όλλι Ρεν, κυρίως Σώϋμπλε – είναι σαφώς τεχνικό/οικονομικό, αλλά και πάλι με πολιτική στον πυρήνα του. Τι θα πει «πολιτική»; Θυμηθείτε πώς η Κυβέρνηση Παπανδρέου, αφού σήκωσε το 2010 όλο το σοκ της – αρχικής – προσαρμογής στο Μνημόνιο, αφού σφαγίασε (πρώτη δόση) εισοδήματα και φόρτωσε (πρώτη δόση) φόρους, σταμάτησε να κάνει ο,τιδήποτε επί μήνες και μήνες και μήνες επειδή... είχε δημοτικές εκλογές! Προκειμένου να καθορίσει αν και πώς θα βγει δήμαρχος στην Στυλίδα ο Απόστολος Γκλέτσος (θυμάστε;), ο ΓΑΠ θυσίασε όλα όσα ξεκινούσε: μην ξαφνιαζόμαστε λοιπόν που ενόψει των Γερμανικών βουλευτικών εκλογών του Σεπτεμβρίου – όπου κρίνεται η αυριανή Grosse Koalition Χριστιανοδημοκρατών/Σοσιαλδημοκρατών, το ζύγιασμα Μέρκελ-Σταϊνμπρουκ (μην ξεχνούμε ότι ο δεύτεερος ήταν ΥΠΟΙΚ της πρώτης το 2005-2009...), η έκλειψη ή μη Σώϋμπλε, η ίδια η επιβίωση των Ελεύθερων Δημοκρατών, η περίεργα εξελισσόμενη σκιά της «Εναλλακτικής για την Γερμανία» (= παλινόρθωση του μάρκου), όλη η υπόθεση της Ευρωζώνης έχει εγκατασταθεί σε περιδίνηση.
Από κοντά και το δικό μας Πρόγραμμα Προσαρμογής/Μνημόνιο-4: το ποιοι και πώς και σε ποιον κόσμο θα υπογράψουν τέλη του 2013 - αρχές του 2014 το Μνημόνιο -5, που ορθά επισημαίνει ο Γιάννης Στουρνάρας ότι θα είναι «νέας εποχής» (εμείς μεταφράζουμε: «μετά την Κύπρο», μετά το μπόλιασμα του bail-in στην εκδοχή αλληλεγγύης της «Ευρώπης»), θα κριθεί από εξελίξεις που αληθινά δεν έχουμε παρά εξαιρετικά περιορισμένο ρόλο στην διαμόρφωσή τους.
Το σκωτσέζικο ντους και πώς επιδρά
στις πολιτικές αντοχές των πρωταγωνιστών
Τι θέλουμε να πούμε μ' αυτές τις εισαγωγικές παρατηρήσεις; Είναι απλό: είχαμε τις τελευταίες ημέρες ένα μπαράζ αισιόδοξων διαβεβαιώσεων. Ας ξεκινήσουμε από τα αφεντικά, όσο κι αν ο όρος προσβάλλει: ο Βόλφγκανγκ Σώϋμπλε εξηγούσε λοιπόν (όχι σ' εμάς, στο δικό του κοινό απευθυνόταν, αλλά δικαιούνται και οι άλλοι να ακούνε...) πως «η καταπολέμηση της Ελληνικής τσαπατσουλιάς» αποδεικνύει ότι «η πολιτική διάσωσης του ευρώ αποδίδει». [ Η συζήτηση αυτή έχει ευρύτερο νόημα: την ίδια στιγμή, η Γερμανική στοχοπροσήλωση βρίσκεται σε ανοιχτή κόντρα (α) με τις Βρυξέλλες, με ανοίκειες εκφράσεις Σώϋμπλε «κάποιος πρέπει να ενημερώσει τον Μπαρρόζο» πως τα δεινά της Ευρώπης δεν οφείλονται στις πολιτικές λιτότητας - ο οποίος Μπαρρόζο, βέβαια, μάλλον κατατάσσεται μαζί με μας στην χορεία του υπηρετικού προσωπικού..., (β) με το ΔΝΤ, άλλοτε πηγή της ορθοδοξίας, ήδη να ανησυχεί για το «κάθισμα» των οικονομιών από την συνεχή υφεσιακή διαχείριση, (γ) με την ηγεσία των ΗΠΑ, όπου μπορεί ο κ. Τζέηκομπ Λιού να μην διαθέτει το κύρος του Τιμ Γκάϊθνερ, αλλά δύσκολα σπρώχνεται στην γωνία του υπηρετικού προσωπικού όταν ο κ. Σώϋμπλε του λέει «θα προτιμούσα να μην δίνονται συμβουλές δημόσια», (δ) με όλο και ευρύτερο φάσμα του διεθνούς οικονομικού κατεστημένου, ακαδημαϊκού, μηντιακού και... «των αγορών» να δυσανασχετεί με την Γερμανική Ευρώπη]...
Πάμε τώρα στους δικούς μας, που το παίζουν «μικρά αφεντικά» ενώ μόνον το πρώτο κυριολεκτείται στην περίπτωσή τους. Είχαμε, λοιπόν, τον Αντώνη Σαμαρά, αρκετά προσεκτικό αλλά... Πρωθυπουργό, τι να κάνει ο άνθρωπος!, να βλέπει ανάκαμψη πολύ κοντά στην επιφάνεια, ακόμη και αναστροφή στον χώρο της ανεργίας. Είχαμε τον Γιάννη Στουρνάρα, ακόμη πιο προσεκτικό αλλά... υπουργό Οικονομικών κι αυτόν, τι να κάνει!, να αναζητά το σημείο καμπής της οικονομίας μέσα στο επόμενο 12μηνο. Από κοντά κι ο Γιώργος Προβόπουλος, ζεματισμένος από το πόσο «εκτός» είχε βρεθεί στα θέματα ανακεφαλαιοποίησης τραπεζών/ συγχώνευσης Εθνικής-Eurobank (που ήταν, λογικά, θέματα «δικά του»), να προστρέχει με διαβεβαιώσεις αισιοδοξίας και ανάκαμψης μέσα στο 2014.
Την ευνοϊκή υπόκρουση της αγοράς, υποτίθεται, έδωσαν στην αισιόδοξη αυτή συγχορδία οι ενδείξεις κάλυψης των αναγκών συμμετοχής στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των υπό ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών. Όπου, μετά το «γλίστρημα» Eurobank που ήδη αναπαύεται στις αγκάλες του ΤΧΣ/HFSF, μετά και την μέσω συγχωνεύσεων (και CoCos?) εξασφάλιση της Πειραιώς, με διακριτικά σταθερή πορεία ΑΜΚ της Alpha, είχαμε τώρα και την αναθάρρηση γύρω από την ΑΜΚ της Εθνικής. Το ΔΣ της οποίας αναβάθμισε τον στόχο συμμετοχής ιδιωτών στο 12% έναντι του 10% της αύξησης – πράγμα που, αν δεν είναι ένα γύμνασμα δημιουργίας κλίματος αυτοπεποίθησης (αυτό δεν θα ήταν δείγμα σοβαρότητας, όχι;) αποτελεί ένα δείγμα θετικής διάθεσης της «αγοράς». Σωστά;
Σωστά – αλλά, μια στιγμή! Τι ήταν, τότε, η ιστορία αυτή που οφείλουμε στην δημοσιογραφική δουλειά της Handelsblatt, η οποία ξετρύπωσε αυστηρή έκθεση της Bundesbank – απευθυνόμενη προς ... την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα! – με την οποία διατυπώνονται ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίο η δεύτερη στηρίζει τελευταίως το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα, μέσα από τα παίξιμο μεταξύ κανονικής στήριξης περιβάλλοντος Ευρωζώνης και ELA; Την προσοχή κράτησε η αποστροφή της BuBa σύμφωνα με την οποία ουδέποτε έπαψε να υπάρχει κίνδυνος Grexit (άρα, η παροχή ρευστότητας προς τις Ελληνικές τράπεζες δημιουργεί/διατηρεί ενεστώτα κίνδυνο για την ΕΚΤ), αλλά εξίσου θάξιζε να σταθεί κανείς (α) στο θεσμικό/ουσιαστικό φαινόμενο, μια Κεντρική τράπεζα του Ευρωσυστήματος – «Ποια Τράπεζα;», θα πείτε... Σωστό! – να κάνει αυστηρές συστάσεις στην ΕΚΤ, δηλαδή ο Βάϊντεμαν να θέτει όρια στον Ντράγκι ή στον Άσμουσσεν και (β) στην ογκώδη λεπτομέρεια ότι η κίνηση αυτή γίνεται ακριβώς την εποχή που στην Ελλάδα προχωρεί η προσπάθεια των ΑΜΚ των ιθαγενών τραπεζών. Α, ναι, όλα δε αυτά στην φάση που έχει «ανέβει» η συζήτηση για το ενδεχόμενο να υπάρξει/να υπάρχει ανάγκη νέας, πρόσθετης ανακεφαλαιοποίησης των Ελληνικών τραπεζών όσο κοκκινίζουν τα χαρτοφυλάκιά τους με την βύθιση της πραγματικής οικονομίας της διασωθείσης Ελλάδας. Η οποία κατά τα άλλα ανακάμπτει...
Ασαφές το πώς θα επιδράσει αυτό το σκωτσέζικο ντους στις πολιτικές αντοχές των πρωταγωνιστών – που, ούτως ή άλλως, βολοδέρνουν μεταξύ της διαμαχης των δυο Αντώνηδων (Μανιτάκη-Ρουπακιώτη), της παρρησίας της κυρίας Σκοπούλη, του εκνευρισμού/οργής του Πρωθυπουργού (θυμάστε που παλιά οργιζόταν ο Κώστας Σημίτης; ύστερα ο Κώστας Καραμανλής;), τα παραδοσιακά.
Η (ακόμη πολιτικότερη) υπόθεση
των Γερμανικών επανορθώσεων
Σε μια άλλη Γερμανική εφημερίδα, την Die Welt (πρέπει να βελτιώσουμε τα Γερμανικά μας, όλοι!) οφείλουμε πάντως το ότι τοποθέτησε με μεγάλη σοβαρότητα στο τραπέζι ένα μεγάλο ζήτημα που , σ' εμάς, απειλείται με διακωμώδηση. Και, επειδή το βάθρο του είναι γνήσια τραγικό, η διακωμώδησή του θα ήταν άγος για την Ελλάδα. Πρόκειται για το ζήτημα των Γερμανικών επανορθώσεων. Που το «ξύπνησε» επιδέξια ο – υπουργός Εξωτερικών, θυμίζουμε – Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος αγκάλιασε την άλλων συμβολισμών πρωτοβουλία του Μανώλη Γλέζου («Ακόμη κι ένα μάρκο αν οφείλεται, οφείλει να πληρωθεί»).
Ο Αβραμόπουλος διέπραξε την ατάκα ότι «το θέμα άνοιξε αυτήν την φορά για να κλείσει, με την δικαιοσύνη να θριαμβεύει». Απόλυτα σωστό, απόλυτα λάθος! Απόλυτα σωστό αν το εννοούμε: αν δηλαδή ζητάμε/επιμείνουμε/δεχθούμε να κριθεί η Ελληνική αξίωση δικαιοδοτικά – και αποδεχθούμε την όποια τελική κρίση.
Απόλυτα λάθος, όμως: το ζήτημα είναι πλήρως πολιτικό, δηλαδή είναι ζήτημα διαπραγμάτευσης πάνω στην οποία θα κρεμαστεί η όποια δικαιοδοτική κρίση. Αν αυτό το παραγνωρίσουμε, πορευόμαστε προς ένδοξο τοίχο!
*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 29-04-2013.