Friday, 29 March 2024

Πολεμώντας τον προηγούμενο πόλεμο

Δύο μέτωπα συγκέντρωναν όλες αυτές τις μέρες την προσοχή - και θα συνεχίσουν να την συγκεντρώνουν: οι κραδασμοί στο τραπεζικό σύστημα (με προκάλυμμα τα ανακοινωμένα αποτελέσματα των stress tests Προβόπουλου , τις κινήσεις των ίδιων των τραπεζών και την διαφωνία της Τρόικας/του ΔΝΤ) και η επιταχυνόμενη ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού (με την εσωτερική κατάρρευση/implosion ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, την προσπάθεια να σταθεί στα πόδια του το μόρφωμα της "Ελιάς" μετά την προσάραξη των "58" και με τα πρώτα βήματα του "Ποταμιού"). Σαν φόντο και των δυο λειτουργεί, βέβαια, η συνεχιζόμενη/καλλιεργούμενη αβεβαιότητα σχετικά με τις κινήσεις της Τρόικας και τις εφεξής προθέσεις των "εταίρων" μας (=της Γερμανίας) έναντι όσων έχουν απομείνει στον δοκιμαστικό σωλήνα απο το πειραματόζωο "Ελλάδα".
Όμως θα μας επιτρέψει ο αναγνώστης να ξεκινήσουμε απο κάπου αλλού. Από την διαπίστωση ότι - γενικότερα - εμπεδώνεται η αίσθηση πως εκείνο που συμβαίνει είναι ότι πολεμούμε, ότι πολεμούν όλοι στην συγκυρία που διαμορφώνεται σήμερα τον ... προηγούμενο πόλεμο. Πολεμούν με αναλύσεις του προηγούμενου πολέμου, με όπλα του περασμένου πολέμου, με στόχους του προηγούμενου πολέμου. Σε επίρρωση αυτού του ισχυρισμού, αξίζει να δει κανείς ένα ιδιότυπο βιβλίο-σύνθεση της δημοσιογράφου Μαριάννας Τόλια: "Το ευρώ, ο Νότος και η Ελλάδα" .
Στο βιβλίο αυτό, τι έχει επιχειρηθεί; Μεταφέρονται - με εκλαϊκευτικό τρόπο - τα επιχειρήματα αναλυτών από απολύτως "ορθόδοξες" κατευθύνσεις, από την Banque de France, από την Asian Development Bank, από την Nordea Bank, από το ίδιο το Τμήμα Ευρωπαϊκής Πολιτικής του ΙMF: ό,τι το πιο κατεστημένο! Kαι δείχνεται πώς αμφισβητείται, εκ των έσω, το θεμελιώδες εκείνο στοιχείο στο οποίο στηρίχθηκε το Πρόγραμμα Προσαρμογής για την Ελλάδα, η άποψη δηλαδή ότι το κόστος παραγωγής/η χαμένη ανταγωνιστικότητα λόγω του μοναδιαίου κόστους εργασίας, ήταν και παραμένει - απλώς - λάθος. Μπορεί ο αναγνώστης να δει, βήμα-βήμα, πώς η ίδια η αρχιτεκτονική του ευρώ, της Ευρωζώνης οδηγούσε τις χώρες με παραγωγή που βρίσκεται σε χαμηλό τεχνολογικό επίπεδο (Ελλάδα και Πορτογαλία δεν είναι παράλληλες με Ιταλία ή Ισπανία) σε νομοτελειακή προσάραξη, μπροστά π.χ. στις κινεζικές εξαγωγές, καθώς είχαν μπει στο ευρώ με υπερτιμημένη ισοτιμία που βαθμιαία "ξήλωσε" το δικό τους παραγωγικό μοντέλο. Και έχοντας ζήσει μιαν νομισματική πολιτική πεισματικά υπερτιμημένου νομίσματος στα χέρια της "γερμανικής" ΕΚΤ.
Η ιδεολογική μα και πρακτική mantra της εσωτερικής υποτίμησης που εκφωνείται από την Τρόικα αλλά και (πιο αιχμηρά/πολιτικά) από την 'Ανγεκλα Μέρκελ και τα διαγράμματά της, αλλά και η τρομακτική εμπειρία που έζησε η Κύπρος στα χέρια των "εταίρων" ως δοκιμαστικό του bail-in, έρχονται να αποκτήσουν την σωστή τους διάσταση.
Πρόσθετη ιδιορρυθμία, όμως, αυτού του βιβλίου είναι ό τι η συγγραφέας επιστράτευσε διαφοροποιημένες προσωπικότητες της δημόσιας σκηνής - από τον Στέφανο Μάνο μέχρι τον Γιάννη Τόλιο, απο τον Αλέκο Παπαδόπουλο μέχρι τον Πέτρο Λινάρδο-Ρυλμόν και τον Γιώργο Παπανικολάου - που ακριβώς φέρνουν τις διαφορετικές (έως και αντιδιαμετρικές) αναγνώσεις ους στο τι συμβαίνει και τι αυτό σημαίνει...

Προσχηματικότητες και δημιουργία
ναρκοπέδιου με τις τράπεζες
Τι εννοούμε; Ότι η εμμονή της "αγωγής" που προτείνει/επιβάλει το Πρόγραμμα Προσαρμογής, στο δίπολο της εσωτερικής υποτίμησης και της δημοσιονομικής διόρθωσης μέχρι τα όρια της αντοχής του συμπαθούς πειραματόζωου και λίγο παραπέρα, με την Κυπριακή προοπτική να βρίσκεται μάλιστα σε ορατό ορίζοντα (ή, πάντως, να μην αποκλείεται συνειδητά...), σημαίνει αγκύρωση στο χθες. Σε χθεσινές αναλύσεις και χθεσινές συνταγές. Και τούτο όταν το σήμερα είναι όλο και σαφέστερα "αλλού".
Πάμε όμως στις τράπεζες, και μάλιστα σε κάτι που θα φανεί εκ πρώτης όψεως επιδερμικό: τις συνθήκες λίγο - πολύ τεχνητής έντασης μέσα από τους χειρισμούς δημοσιότητας (και των δυο πλευρών: και Προβόπουλου/Στουρνάρα-Κυβέρνησης, αλλά και Τρόικας/ΔΝΤ, με όπλο τις διαρροές και τα μουρμουρητά...) υπό τις οποίες δόθηκαν στην δημοσιότητα τα αποτελέσματα των "τεστ αντοχής" δεύτερης εποχής για τις Ελληνικές τράπεζες.
Μια στιγμή, να ξαναδούμε πώς εμφανίστηκαν τα πράγματα επισήμως/κατά BlackRock Προβόπουλο. Σχεδόν στα 3 δις προέκυψαν οι ανάγκες για την Eurobank: εκείόμως η ουσία είναι η αμηχανία της συζήτησης για την πρόσθετη ανακεφαλαιοποίηση με αύξηση κεφαλαίου και ταυτόχρονη παραχώρηση του ελέγχου από το ΤΧΣ σε ιδιώτες, καθώς όλοι διστάζουν να δώσουν την νομοθετική κάλυψη για πώληση που θα αφήσει λογιστική ζημία στο ΤΧΣ. Στην Εθνική τελικά οι ανάγκες λίγο πάνω από τα 2 δις - με το πρόβλημα να προέρχεται κατά κύριο λόγο απο την Finans: εδώ νέα αντιστροφή! Δίνονται διαβεβαιώσεις ότι οι ανάγκες μπορούν να καλυφθούν, όμως το ζήτημα είναι πως θα υλοποιηθούν οι ενέργειες που να ρυθμίσουν εσωτερικά τις κεφαλαιακές αυτές ανάγκες, ιδίως μετά το "γλίστρημα" ακριβώς της Finans.
Στην με πολύ μικρότερες ανάγκες - στα 420 εκατομμύρια - Πειραιώς, ήδη το πράγμα δείχνει να αντιμετωπίζεται με την παραδοσιακή ορμητικότητα Σάλλα: προωθείται γενικότερη ρύθμιση της κεφαλαιακής της δομής, με ΑΜΚ έως 1,75 δις (με μερική παραίτηση των παλαιών μετόχων) και με έκδοση ομολογιακού 500 εκατ. που μάλιστα ανακοινώθηκε την ίδια στιγμή που "έκλεισε" η δημοσιοποόιηση των ευρημάτων Προβόπουλου/BlackRock. Για την Alpha, τα μεγέθη όχι σημαντικά - λίγο πάνω από τα 250 εκατομμύρια - αλλά και ταυτόχρονα ανακοίνωση σημαντικήw ΑΜΚ, στο 1,2 δις ευρώ. (Το προϊόν της ΑΜΚ εν πολλοίς θα πάει για εξαγορά των - ακριβών - προνομιούχων μετοχών της εποχής Αλογοσκούφη: 920 εκατ. για Alpha, 750 για Πειραιώς).
Πέρα, δε, απο τις συστημικές τράπεζες, "έπεσε το ταβάνι" κατά 400 εκατομμύρια και στην Τράπεζα Αττικής, των μηχανικών.
Το κλίμα έντασης που δημιουργήθηκε γύρω από τα stress tests (δηλαδή: γύρω από τις κεφαλαιακές ανάγκες. δηλαδή: γύρω από εχέγγυα σταθερότητας και εμπιστοσύνης του τραπεζικού συστήματος), με την Τρόικα/το ΔΝΤ να "ήρξατο χειρών αδίκων" δια των διαρροών για αμφισβήτηση της μεθοδολογίας Προβόπουλου, αλλά και με τους δικούς μας να σηκώνουν πρόθυμα το κλίμα αντιπαράθεσης με όμορφες διαρροές προσχηματικής "αντίστασης κατά της Τρόικας", βρήκε κάποια εκτόνωση. Πώς; Περισσότερο επειδή οι ίδιοι οι τραπεζίτες ξεκίνησαν τις δικές τους κινήσεις προς την αγορά - πηγαίνοντας έτσι να παρακάμψουν την στήριξη ΤΧΣ. Αλλά και οι Τροϊκανοί δείχνουν να αντιλαμβάνονται ότι το να στηθεί στην Ελλάδα/πειραματόζωο της δημοσιονομικής διόρθωσης και της εσωτερικής υποτίμησης ένα πρόσθετο σκηνικό που να θυμίζει Κύπρο, θα λειτουργούσε ως αυτοναρκοθέτηση της πορείας.
Όμως... τι μένει; Μένει εκείνη η υπόμνηση ότι "εντάξει αυτά τα stress tests Προβόπουλου/BlackRock , όμως η τελική εικόνα θα δοθεί προς τα τέλη του έτους, με την μεγάλη δοκιμασία που θα τρέξει διΕυρωπαϊκά η ΕΚΤ". Και, εδώ, οι Ελληνικές τράπεζες να πορεύονται με τα επισήμως μη-εξυπηρετούμενα δάνεια στο 31,5% (9μηνο του 2013), να κοιτάζουν όμως προς ένα αριθμό που γράφει "4" μπροστά. Ζαλιστικά πράγματα. Και ξέρετε το πιο σοβαρό; Ότι με τα διαδοχικά γυμνάσια των τεστ αντοχής, της "αποκάλυψης" της ποιότητας του χαρτοφυλακίου, της διαρκούς συζήτησης με τους ουλαμούς ελεγκτών Βρυξελλών, οι Ελληνικές τράπεζες.... κοντεύουν να ξεχάσουν πια την δουλειά τους. Που είναι να εκτιμούν πιστωτικούς κινδύνους, να δίνουν δάνεια, θυμάστε; Αυτό λειτουργεί ως το αληθινό ναρκοπέδιο.

Τι βρίσκεται (όχι "κρύβεται")
πίσω απο τις Γερμανικές κινήσεις
Μια επιτροχάδην ματιά, τώρα, στις Γερμανικές κινήσεις που συσσωρεύτηκαν την περασμένη βδομάδα. Ήταν κυρίως η επίσκεψη του Γερμανού Προέδρου Joachim Gauck, με όλες τις συμβολικές κινήσεις αναγνώρισης της Γερμανικής ενοχής (από το Μουσείο της Ακρόπολης μέχρι τους Λυγκιάδες της Ηπείρου ή την Συναγωγή των Ιωαννίνων). Ήταν όμως, ακόμη περισσότερο, η αίσθηση ότι κάτω και πίσω απο την επίσημη/νομική άρνηση όποιας συζήτησης για το τρίπτυχο: Γερμανικές πολεμικές επανορθώσεις - αποζημιώσεις έναντι ιδιωτών - Κατοχικό αναγκαστικό δάνειο, έχει τεθεί σε λειτουργία μια βαθμιαία επανατοποθέτηση.
Δεν ξέρουμε πότε και πώς, με ποια συγκυρία και με ποιες εξισορροπήσεις (ηθικό στοιχείο αναγνώρισης της Γερμανικής ενοχής απέναντι το υλικό της απαίτησης επανόρθωσης αφενός. "άνοιγμα" της Γερμανίας απο το παρελθόν απέναντι στην ανάγκη στήριξης της Ελλάδας του σήμερα), όμως "κάτι βράζει". Και η πεισματική επαναφορά της συζήτησης απο τον Μανώλη Γλέζο είναι φανερό, έχει αποκτήσει λειτουργικά περιεχόμενο. Κάτι βρίσκεται - όχι "κρύβεται" - πίσω απο τις τελευταίες Γερμανικές κινήσεις. Και, παραλειπόμενο: την ίδια ακριβώς στιγμή που ο πρόεδρος Gauck μιλούσε στο Μουσείο της Ακρόπολης, στο Ινστιτούτο Γκαίτε παρουσιαζόταν μελέτη με στήριξη του Ιδρύματος Rosa Luxemburg (!) σχετικά με τα προβλήματα της μετανάστευσης στην Ελλάδα...

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 11-3-2014

Add comment


Security code
Refresh