Τα οικονομικά του μπακάλη
- Category: Μαγκλάρας Βασίλης
- Created on Thursday, 21 June 2012 12:12
Το επιχείρημα είναι παλιό, πιο παλιό και από τον μαρξισμό. Πάει πίσω έως και τον Adam Smith. Αποδίδεται κάπως έτσι: «δεν υπάρχουν αμιγώς οικονομικά προβλήματα, αλλά όλα τα προβλήματα της οικονομίας είναι οικονομικά και πολιτικά μαζί». Γι' αυτό και το γνωστικό αντικείμενο της οικονομικής επιστήμης, πρέπει να ονομάζεται Πολιτική Οικονομία. Το ΠΑΣΟΚ, παραγνωρίζοντας αυτήν τη βασική αρχή διέπραξε ένα τραγικό λάθος στην αρχή της κρίσης. Προσπάθησε να τη διαχειριστεί το 2009, ως αμιγώς οικονομική. Η διαχείρισή της όμως με όρους ΔΝΤ μας οδήγησε εκτός των αγορών και έκτοτε η πορεία της χώρας ήταν λίγο πολύ προδιαγεγραμμένη. Το νέο λάθος που προοιωνίζεται να διαπράξει ο ΣΥΡΙΖΑ, αν κερδίσει τις εκλογές, συνίσταται στη διαχείριση της κρίσης με αμιγώς πολιτικούς όρους. Το αποτέλεσμα και αυτήν τη φορά θα είναι προδιαγεγραμμένο. Οικονομική καταστροφή. Ας εξετάσουμε προσεκτικά κάποια σημεία της προτεινόμενης οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι εφικτή σήμερα η εφαρμογή μιας νέας κεϊνσιανής πολιτικής στην Ελλάδα; Μάλλον όχι, τουλάχιστον όχι χωρίς τη βούληση των εταίρων μας και όχι με το ευρώ. Διότι η λογική των κεϊνσιανών πολιτικών ερείδεται στην αντίληψη ότι δύναται να αυξηθεί το παραγωγικό αποτέλεσμα μιας οικονομίας με την αύξηση της ενεργούς ζήτησης. Το κράτος δηλαδή, δανείζεται χρήματα από την αγορά, αυξάνει τα διαθέσιμα εισοδήματα και την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, τα οποία καταφεύγουν στις επιχειρήσεις ζητώντας περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες. Αυτές για να ανταποκριθούν στη ζήτηση αξιοποιούν περισσότερους παραγωγικούς συντελεστές, όπως κεφάλαιο και εργασία, με αποτέλεσμα να έχουμε ανάπτυξη, μείωση της ανεργίας και ένα θετικό ανοδικό σπιράλ. Στο τέλος, με τα φορολογικά έσοδα του κράτους από την αυξημένη οικονομική δραστηριότητα, αποπληρώνονται τα δανεικά, η οικονομία ισορροπεί σε ένα υψηλότερο σημείο και το κράτος αποφεύγει την υπερχρέωση. Ωστόσο, τρία πράγματα μπορεί κάποιος να παρατηρήσει εξαρχής. Πρώτον, το ελληνικό κράτος είναι ήδη υπερχρεωμένο και μάλιστα τρέχει ακόμα με μεγάλα ελλείμματα. Δεύτερον και να ήθελε να δανειστεί περαιτέρω δεν μπορεί. Συνεπώς, το μοντέλο αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει παρά μόνο σε δικό μας νόμισμα. Τρίτον, το μοντέλο αυτό εφαρμόστηκε μέχρι και το 2008 και το μόνο που συνέβη ήταν να εκτινάξει τις εισαγωγές, το χρέος, το έλλειμμα και παράλληλα να τρέχουμε ως οικονομία με 3% ύφεση, με υψηλή ανεργία και το Δημόσιο ως τον κυρίαρχο και σχεδόν αποκλειστικό εργοδότη. Σε ένα παγκοσμιοποιημένο σύστημα η δική σου κατανάλωση δεν οδηγεί αυτονόητα σε αύξηση της εγχώριας παραγωγής, αλλά σε εισαγωγές από μια ήδη υπάρχουσα δυναμική οικονομία. Ετσι, οι δικές μας κεϊνσιανές πολιτικές ωφέλησαν τους Γερμανούς εργαζόμενους πολύ περισσότερο απ' ό,τι τους Ελληνες και τις ελληνικές επιχειρήσεις. Συνεπώς, εάν δεν ρίξουμε το βάρος μας στην παραγωγική αναδιάρθρωση της οικονομίας, θα συνεχίσουμε να είμαστε μια οικονομία χαμηλής παραγωγής και εισαγόμενων προϊόντων.
Η Ελλάδα χρειάζεται λοιπόν οικονομικές πολιτικές που δεν έχουν καμία σχέση με την αριστερή επανάσταση της κατανάλωσης του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε βεβαίως με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της εξαθλίωσης. Εν κατακλείδι, το πρόβλημα της Ελλάδας σήμερα είναι και πολιτικό και οικονομικό. Το παραγωγικό μας μοντέλο είναι πράγματι προβληματικό και η χώρα δεν έχει σαφή ρόλο στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας. Συνεπώς, απαιτείται πολιτική και οικονομική διαχείριση της κρίσης παράλληλα.
*Δείτε εδώ το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 16-06-2012.