e-library

Εβδομαδιαία Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη Ιδεών

Το εβδομαδιαίο ενημερωτικό δελτίο e-library αναρτάται στη σελίδα της Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ στο facebook. Μπορείτε εδώ να κάνετε like ώστε να βλέπετε τις τρέχουσες δημοσιεύσεις και να ενημερώσετε τους φίλους σας. 

Αντώνης Παπαγιαννίδης: Η εμπορική συμφωνία ΕΕ – ΗΠΑ και η φωτογραφία  Τραμπ - Φον ντερ Λάιεν

Η σαφέστατη δέσμευση της Ευρώπης, όπως αντιπροσωπεύθηκε (γιατί έτσι λειτουργούν, θεσμικά, τα πράγματα) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην υπάρξει οτιδήποτε θα θύμιζε αντίμετρα από Ευρωπαϊκής πλευράς, μάλιστα με νωπή την εξαίρεση των Αμερικανικών πολυεθνικών από το ρυθμιστικό φορολογικό περιβάλλον του κατώτατου φορολογικού συντελεστή για το παγκόσμιο εισόδημα, έδειξε ότι οι πληροφορίες περί προετοιμασίας λίστας δυνητικών αντιμέτρων ύψους 72+21 δις ευρώ ήταν χάρτινη τίγρη. Η σύγκριση με τους όρους της Γιαπωνέζικης παράδοσης στην διαπραγματευτική τακτική Τραμπ (απειλές εξωφρενικών επιβαρύνσεων, προθεσμίες, αναβολές, κλείσιμο διαπραγμάτευσης υπό πίεση) με εκείνην της τωρινής Ευρωπαϊκής, ακόμη περισσότερο όμως με τους όρους της Βρετανικής (που προέβλεψε 10% δασμούς βάσης) δείχνει μάλλον σχετική αδυναμία της Ευρώπης... Ούτως ή άλλως, η προσδοκία/πρόταση της ΕΕ για ένα σχήμα εμπορικού/δασμολογικού πλαισίου «μηδέν-έναντι-μηδέν» ανήκει στο βασίλειο των χαμένων ονείρων. Μαζί με την φωτογραφία μιας λάμπουσας Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν δίπλα σ’ έναν ακόμη πιο γελαστό Ντόναλντ Τραμπ, μπορεί κανείς να φαντασθεί μια αυριανή διάσταση (πρόθυμης;) προσέλευσης της Ευρώπης, πέραν των εξοπλισμών σε φόντο ΝΑΤΟ και στόχου 5%, στην αυριανή/μεθαυριανή λογική της εξυπηρέτησης του σχεδίου Τραμπ για «δευτερογενείς κυρώσεις» κατά της Μόσχας Αν δηλαδή οι δικοί του σχεδιασμοί για λήξη του Ουκρανικού δεν πείσουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτή η διάσταση δεν «έπαιξε» ακόμη μεταξύ του Ευρωπαϊκού commentariat/των Ευρωαναλυτών, αλλά πιθανότατα κρύβεται στην επόμενη στροφή. Δείτε εδώ το άρθρο (ekdoseiskerkyra.gr, 28/7).

*Διπλοτρίδιπλες εκλογές: όνειρο Κυριάκου που απειλεί να γίνει εφιάλτης

Μια πορεία που η έκλειψη της προοπτικής της αυτοδυναμίας – μιας προοπτικής που έχει καταλάβει την συλλογική ψυχή της διακυβέρνησης Μητσοτάκη, του «41τακατό», χαρίζοντας στον Ελληνικό λαό τους υπέροχους εκείνους διαλόγους ΟΠΕΚΕΠΕ και την συνταγματολογική διδαχή Αδώνιδος Γεωργιάδη – την έχει οδηγήσει στο αυτονόητο των διπλών, αν μη και τριπλών εκλογών. Ώστε, συνεχίζει αυτή η σκέψη, και να πιεσθούν οι ψηφοφόροι να ξανασκεφθούν την ανάγκη ομαλότητας (ασφαλώς… τι ομαλότερο από έναν ΟΠΕΚΕΠΕ σωστά συγκαλυμμένο, μετά την ανάλογη επιτυχία διαχείρισης των Τεμπών και των υποκλοπών/ «επισυνδέσεων»;), αλλά και να πειθαναγκασθούν τα κόμματα να προσέλθουν πειθαρχημένα σε λύσεις «σωστής» συγκυβέρνησης εν συνεχεία εφόσον χρειαστεί. Δείτε επίσης εδώ το άρθρο του Αντώνη Παπαγιαννίδη (slpress.gr, 29/7). 

Κώστας Καλλίτσης: Μια μεγάλη πολιτική  - Αποτυχία στη διαχείριση προβλημάτων και επαγγελματική διαχείριση της κοινής γνώμης

Τον ελληνικό λαό απασχολούν τα πραγματικά, μεγάλα πολιτικά θέματα. Η κυβέρνηση δείχνει να ασχολείται με την επικοινωνία. Πρόσφατο παράδειγμα, το θέμα της λειψυδρίας: Το πρόβλημα της λειψυδρίας –έλεγε ο πρωθυπουργός πριν από ένα χρόνο, στις 29 Ιουλίου 2024– «αποκτά δομικά χαρακτηριστικά λόγω της κλιματικής κρίσης, θα χρειαστούν διαρθρωτικού χαρακτήρα παρεμβάσεις. Σύντομα η κυβέρνηση θα κάνει εξαγγελίες γύρω από τα κρίσιμα αυτά ζητήματα». Από τότε δεν έγινε τίποτα. Ούτε τώρα γίνεται. Το θέμα ξεθάφτηκε και επανελήφθησαν γνωστές κι αόριστες εξαγγελίες σε μια ακόμη προσπάθεια επικάλυψης του σκανδάλου ΟΠΕΚΕΠΕ. Η αποτυχία στη διαχείριση των προβλημάτων αντισταθμίζεται από μια επαγγελματική διαχείριση της κοινής γνώμης – άλλως: προπαγάνδα. Αλλά κι αυτό φτάνει στα όριά του… Αφενός, πολλοί (και ισχυροί) αρχίζουν να ανησυχούν που τα προβλήματα παραπέμπονται συστηματικά στις καλένδες και δέσμες αντιφατικών πολιτικών υποκαθιστούν μια, κάποια, συνεκτική πολιτική σε κεντρικά πεδία αναφοράς. Που η χώρα φαίνεται να κυβερνάται με μοναδική πυξίδα τις δημοσκοπήσεις. Και που η διαφθορά έχει γίνει πανάκριβη και οργιάζει... Αν η πιο μεγάλη ζημιά που ‘χει γίνει τα πολλά τελευταία χρόνια είναι η διάβρωση της κοινωνικής αυτοεκτίμησης, τότε αυτό που προέχει είναι η κοινωνία να εμπιστευθεί τις δικές της δυνάμεις. Αυτό θα ήταν η μεγάλη πολιτική των καιρών. Ολα τα άλλα έπονται. Δείτε εδώ το άρθρο ("Καθημερινή", 27/7).

Το κόστος των δασμών για την Ελλάδα. Οι επιπτώσεις της συμφωνίας ΗΠΑ - Ε.Ε. και η προσδοκία εξαίρεσης ορισμένων προϊόντων (Σύνταξη: Δήμητρα Μανιφάβα, Ειρήνη Χρυσολωρά,  Αλεξάνδρα Βουδούρη, "Καθημερινή", 29/7)

Τέλος στην αβεβαιότητα, αλλά με πιθανές απώλειες για τις ελληνικές εξαγωγές, σηματοδοτεί η συμφωνία που έκλεισαν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Ντόναλντ Τραμπ την Κυριακή το βράδυ για την επιβολή δασμών 15% στις εξαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων στις ΗΠΑ. Το πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ που εκτιμάται ότι θα επιφέρουν οι δασμοί, σε συνδυασμό και με την υποχώρηση της ισοτιμίας του δολαρίου έναντι του ευρώ, θα είναι η άμεση επίπτωση της συμφωνίας, αν και προβλέπεται σχετικά μικρή, σύμφωνα με τους εξαγωγείς. Υπάρχουν όμως και έμμεσες επιπτώσεις, καθώς θα επηρεαστεί αρνητικά η οικονομική ανάπτυξη των βασικών εταίρων της Ελλάδας στην Ε.Ε. Οι εξαγωγείς προσβλέπουν σε εξαιρέσεις κάποιων προϊόντων, όπως είχε γίνει στο παρελθόν π.χ. με το ελαιόλαδο… Την ίδια ώρα, οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις αναμένουν με αγωνία τις λεπτομέρειες της εμπορικής συμφωνίας και κυρίως τον κατάλογο με τα προϊόντα που θα εξαιρεθούν από την επιβολή δασμών κατά την εισαγωγή τους στις ΗΠΑ.Επιχειρήσεις αλλά και η κυβέρνηση δεν κρύβουν την ανησυχία τους και για τις έμμεσες επιπτώσεις από την επιβολή των δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα, σε μια περίοδο γεωπολιτικών εντάσεων, οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας εντός της Ε.Ε. και στην περιφέρεια αυτής, συνθήκες που μπορεί μαζί και με τους δασμούς να οδηγήσουν σε ύφεση. Δείτε εδώ το άρθρο (γράφημα).

Κώστας Στρατηλάτης: Η δημοκρατική θεμελίωση του δικαστικού ελέγχου συνταγματικότητας των νόμων στη διεθνή συνταγματική θεωρία

Για ποιους λόγους μία φιλελεύθερη δημοκρατία επιλέγει να αναθέσει τον έλεγχο συνταγματικότητας των νόμων στα δικαστήρια; Ποια θεσμική διαρρύθμιση του ελέγχου εναρμονίζεται καλύτερα με τις δημοκρατικές προκείμενες του πολιτεύματος; Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να παρουσιάσει και να συζητήσει με ορισμένες, ιδίως πρόσφατες, απαντήσεις της διεθνούς συνταγματικής θεωρίας σε αυτά τα ερωτήματα. Πρώτο κοινό στοιχείο τους είναι ότι θέτουν στο επίκεντρο την ιδέα της δημοκρατίας. Διαφοροποιούνται έτσι από άλλες πρόσφατες θεωρίες που θεμελιώνουν τον δικαστικό έλεγχο συνταγματικότητας θέτοντας στην αφετηρία τη διάκριση των εξουσιών και την ιδέα της θεσμικής συνεργασίας (σημειωτέον, πάντως, ότι και αυτές οι θεωρίες στηρίζονται σε ορισμένη κάθε φορά σύλληψη της δημοκρατίας, όπως αντίστροφα, οι θεωρίες που βασίζονται στην ιδέα της δημοκρατίας ευνοούν συγκεκριμένες αντιλήψεις περί της διάκρισης των εξουσιών). Τα επιχειρήματα που θα παρουσιαστούν διαφέρουν, επίσης, από προσεγγίσεις που επικεντρώνονται στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και από θεωρίες του  χώρου των πολιτικών επιστημών, όπως λ.χ. αυτές που βλέπουν τον δικαστικό έλεγχο ως μέσο «πολιτικής διασφάλισης» (political insurance) των ελίτ έναντι του κινδύνου αποκλεισμού τους από την εξουσία. Δείτε εδώ το άρθρο (nomarchia.gr, 25/7). 

Γιάννης Μπαλαμπανίδης: Η ενδιαφέρουσα συνέντευξη του στοχαστή Ντάγκλας Ράσκοφ από τον Κωσταντίνο Τσαλακό

Ο Κωσταντίνος Τσαλακός πήρε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη από τον στοχαστή Ντάγκλας Ράσκοφ, συγγραφέα του βιβλίου με τον εύγλωττο τίτλο: «Survival of the Richest: Escape Fantasies of the Tech Billionaires». Ο Ράσκοφ εκθέτει τη βαθύτερη αντίληψη των tech-bros, των νέων ολιγαρχών ενός τεχνο-καπιταλισμού που τρώει τις σάρκες του πλανήτη με την (όχι εντελώς πρωτόγνωρη) ακόρεστη πείνα του αποικιοκράτη -- μόνο που τώρα αποικία είμαστε όλοι εμείς. Από την αδιαφορία για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής μέχρι την ευθυγράμμιση με το αντιδραστικό πρόγραμμα του τραμπισμού, από την απενοχοποιημένη συγκέντρωση πλούτου έως την ιδιωτικοποιημένη κατάκτηση του διαστήματος για πάρτη τους, οι τεχνο-ολιγάρχες μοιάζει να είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις δημοκρατίες μας και για τον πλανήτη ολόκληρο. Και σύμπτωμα μιας εποχής που έχει δώσει άφθονο χώρο στον κυνισμό και ίσως έχει μια τελευταία ευκαιρία να το ξανασκεφτεί. Δείτε εδώ τη δημοσίευση και εδώ την σχετική συνέντευξη Ντάγκλας Ράσκοφ: «Οι tech-bros μας βλέπουν σαν σκουλήκια, πιστεύουν πως είναι ανώτερα όντα» ("Βήμα", 23/7). 

ΕΝΑ (Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών) - Kύκλος Οικονομικής & Κοινωνικής Ανάλυσης (Focus ENA): Πρωτιά της Ελλάδας στο κόστος στέγασης

Η Eurostat δημοσίευσε πρόσφατα τα στοιχεία για το κόστος στέγασης σαν ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2024. Όπως εξηγείται στο μεθοδολογικό σημείωμα της Eurostat, το κόστος στέγασης δεν περιλαμβάνει μόνο το ενοίκιο ή τη δόση στεγαστικού δανείου αλλά και το σύνολο των λογαριασμών που συνδέονται με την κατοικία όπως ηλεκτρισμό, ύδρευση, πετρέλαιο, φυσικό αέριο καθώς και φόρους και τέλη που συνδέονται με την κατοικία, ενώ έχουν αφαιρεθεί τα στεγαστικά επιδόματα. Το διαθέσιμο εισόδημα είναι το ισοδύναμο εισόδημα των νοικοκυριών μετά την πληρωμή των φόρων εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών. Και τα δύο μεγέθη υπολογίζονται σε μονάδες αγοραστικής δύναμης. Η γενική κατάσταση στην Ελλάδα είναι λίγο πολύ γνωστή. Η Ελλάδα έχει με διαφορά το υψηλότερο κόστος στέγασης μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με απλά λόγια, το μέσο νοικοκυριό στην Ελλάδα ξοδεύει το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματος για τη στέγη. Ακολουθεί η Δανία με σχεδόν δέκα μονάδες λιγότερες, στο 26,3% ενώ ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 19,2%. Πρόκειται για άλλη μια θλιβερή πρωτιά της χώρας μας… Η εικόνα είναι μάλλον δραματική καθώς βλέπουμε ότι τα φτωχά νοικοκυριά ξοδεύουν σχεδόν τα 2/3 του διαθέσιμου εισοδήματός τους για την κάλυψη των αναγκών στέγασης. Η Ελλάδα παραμένει φυσικά στην πρώτη θέση με δεύτερη τη Δανία. Ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι στο 36,9%, δηλαδή ελάχιστα υψηλότερο από τον μέσο όρο των νοικοκυριών στην Ελλάδα. Με άλλα λόγια, το ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος που δαπανά για τη στέγαση ένα μέσο ελληνικό νοικοκυριό είναι περίπου ίσο με το ποσοστό που ξοδεύει ένα φτωχό ευρωπαϊκό νοικοκυριό. Δείτε εδώ την πλήρη ερευνητική ανάλυση (γράφημα). 

Eteron (Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή): Call for Papers | eterogramma - Περιοδικό Κριτικής Βιβλίου

Το Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή εγκαινιάζει το eterogramma, ένα νέο, ψηφιακό, ανοιχτής πρόσβασης περιοδικό που εστιάζει στην κριτική βιβλίου και τον θεωρητικό διάλογο. Το περιοδικό θα κυκλοφορεί τρεις φορές τον χρόνο (Μάρτιος, Ιούλιος, Νοέμβριος). Το eterogramma φιλοδοξεί να δημιουργήσει έναν ενεργό κόμβο ανταλλαγής ιδεών γύρω από το βιβλίο, φιλοξενώντας κείμενα που ενισχύουν τη σχέση του δημόσιου διαλόγου με τη θεωρία. Το περιοδικό εστιάζει κυρίως σε τίτλους που εντάσσονται στους εξής θεματικούς άξονες: Κοινωνική και πολιτική θεωρία, Πολιτική επιστήμη, Σύγχρονη φιλοσοφία, Ιστορία, Δοκίμιο, Λογοτεχνικά έργα με κοινωνικοπολιτικό πρόσημο κ.ά. Δείτε εδώ περισσότερα.