e-library

Εβδομαδιαία Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη Ιδεών

Το εβδομαδιαίο ενημερωτικό δελτίο e-library αναρτάται στη σελίδα της Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ στο facebook. Μπορείτε εδώ να κάνετε like ώστε να βλέπετε τις τρέχουσες δημοσιεύσεις και να ενημερώσετε τους φίλους σας. 

Εκδηλώσεις/ Ανακοινώσεις

Δείτε εδώ το πρόγραμμα για την Ημερίδα με θέμα: «Επικοινωνώντας την Ευρώπη: Δημοσιογραφία και Ευρωπαϊκή Ένωση» που διοργανώνει το ΕΛΙΑΜΕΠ (Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής) σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς φορείς. Ο Περικλής Βασιλόπουλος, δημοσιογράφος, συντονιστής της Ένωσης Πολιτών για την Παρέμβαση, συμμετέχει στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα: «Συνδέοντας τους πολίτες με την Ευρωπαϊκή Ένωση: Συζήτηση με Δημοσιογράφους» με συνομιλήτριες/τες τις/τους: Ελένη Βαρβιτσιώτη (Ανταποκρίτρια Ελλάδος και Κύπρου, Financial Times), Βασίλης Νάνης (Συντάκτης Ψηφιακών Ειδήσεων, Το Βήμα) με παρέμβαση της Εβελίνας Γεωργίου (Στέλεχος Δράσεων Επικοινωνίας Europe Direct ΕΛΙΑΜΕΠ). Η εκδήλωση θα γίνει την Τρίτη 8 Απριλίου 2025, 9:00-19:00, στο κτίριο της ΕΣΗΕΑ. 

Το Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΚΕΑΕ) διοργανώνει δημόσια συζήτηση με θέμα: «Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός ως Διαδικασία Πλατφορμοποίησης: Εννοιολογικές και Κοινωνικοτεχνικές Διαστάσεις των Ψηφιακών Πλατφορμών» στο πλαίσιο της σειράς σεμιναρίων – εργαστηρίων και έρευνας με τον τίτλο «Πέμπτες στο ΚΕΑΕ». Η εκδήλωση θα γίνει την Πέμπτη 10 Απριλίου 2025, στις 18:30-20:30, στον χώρο του ΚΕΑΕ. Δείτε εδώ το πρόγραμμα. 

Περικλής Βασιλόπουλος: Η Δημοσιογραφία στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ταραγμένους καιρούς: Η Ιδιαίτερη Συμβολή της ΕΡΤ

Η δημόσια ραδιοτηλεόραση έχει μια ειδική αποστολή σε αυτό το ζήτημα. Δεν είναι απλώς ένα μέσο μετάδοσης πληροφοριών, αλλά θα πρέπει να αποτελεί η ίδια ένα δημοκρατικό θεσμό. Στην Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ), αυτή η αποστολή, τουλάχιστον στο παρελθόν δεν έμεινε θεωρητική. Υλοποιήθηκε μέσα από πρωτοποριακές πρωτοβουλίες που έφεραν την ευρωπαϊκή πολιτική πιο κοντά στην καθημερινή εμπειρία των πολιτών. Δύο από αυτές ξεχωρίζουν: Το Europe Direct της ΕΡΤ (2006–2010) και τα Συμβούλια Κοινωνικής Ευθύνης (ΣΚΕ) (2015–2018) – και τα δύο σχεδιασμένα και υλοποιημένα από το Τμήμα Κοινωνικής Ευθύνης της ΕΡΤ. Ας ξεκινήσουμε με το Europe Direct της ΕΡΤ, τον πρώτο πολυμεσικό κόμβο ενημέρωσης για την ΕΕ που δημιουργήθηκε ποτέ στο πλαίσιο δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα. Η καινοτομία του στηρίχτηκε σε τέσσερις άξονες… Η δεύτερη σημαντική πρωτοβουλία – τα Συμβούλια Κοινωνικής Ευθύνης (ΣΚΕ) – πήγε αυτό το όραμα ένα βήμα παραπέρα. Βασισμένα στο μοντέλο των συνελεύσεων πολιτών, τα ΣΚΕ αποτέλεσαν σώμα δημοκρατικής διαβούλευσης και εποπτείας για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση. Πενήντα πέντε πολίτες που επιλέχθηκαν τυχαία με κλήρωση και πενήντα πέντε εκπρόσωποι θεσμών/ΜΚΟ συναντιόντουσαν για να συζητήσουν και να συνδιαμορφώσουν τις προτεραιότητες περιεχομένου της ΕΡΤ. Ανάμεσα στις βασικές τους προτάσεις: η ενίσχυση της ερευνητικής δημοσιογραφίας και η διεύρυνση της κάλυψης ευρωπαϊκών θεμάτων. Τα ΣΚΕ, μαζί με την τηλεοπτική εκπομπή «Πολίτες», ήταν κάτι περισσότερο από μία συμβουλευτική επιτροπή. Ήταν ένα πείραμα συμμετοχικής δημοκρατίας, το οποίο αναγνωρίστηκε από την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) ως καλό παράδειγμα συμμετοχικής διακυβέρνησης στα δημόσια ΜΜΕ.  Δείτε εδώ το πλήρες κείμενο. 

Manos Matsaganis - Anton Hemerijck: Defence or Welfare? Europe Can Afford Both, and Must

Those who believe that now is not the time to discuss social investment should reconsider. After all, the aftermath of the Second Battle of El Alamein (October-November 1942), when the outcome of World War II was still uncertain, hardly seemed like an opportune moment to discuss building a welfare state. Yet, that is precisely what British troops in North Africa and elsewhere did, at numerous improvised conferences just a few kilometres from the front lines. The Beveridge Report, fresh from the Ministry of Information press, was meticulously presented by officers and eagerly read by soldiers. Sceptics at the War Office and elsewhere had to acknowledge that fostering the realistic expectation of a fairer post-war social order actually strengthened the war effort, rather than detracting from it. Sceptics should take note. Δείτε εδώ το άρθρο ((socialeurope.eu, 7/4). 

Αντώνης Παπαγιαννίδης: Οι χρήσεις της απειλής και η λατρεία της επιβολής

Στοιχηματίζουμε ότι «θα γράψει» στα χρόνια, αν μη στις δεκαετίες που έρχονται όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις – στην γεωπολιτική επανισορρόπηση που βρίσκεται εν εξελίξει, αλλά και στην γεωοικονομική/στην ανάπλαση-υπό-πίεση του καημένου του μεταπολεμικού οικονομικού συστήματος με τα πολλά μπαλώματα – όλη αυτή η σκηνοθεσία της εξαγγελίας, της προσέγγισης και εν τέλει της ανακοίνωσης Τραμπ για τους δασμούς. Ως Liberation Day/Ημέρα της Απελευθέρωσης, κατά την συνειδητά σουρεαλιστική αυτή τιτλοφόρηση, που προδήλως επεδίωξε να μπολιάσει την Αμερικανική κοινή γνώμη με αισθήματα αντιπάθειας, απόστασης, αν μη άμυνας απέναντι στον έξω κόσμο, των παραδοσιακών συμμάχων συμπεριλαμβανομένων: πρώτοι-πρώτοι, εδώ, οι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά από δίπλα π.χ. και η Ιαπωνία ή η Νότια Κορέα. Έτσι όπως ήρθε όλη αυτή η διαδρομή και η τελική σκηνοθεσία της ανακοίνωσης Τραμπ, συμπληρώνοντας για παράδειγμα την σκηνοθεσία της πολιτικής εκτέλεσης του Βολοντίμηρ Ζελένσκι σε άμεση τηλεοπτική μετάδοση, από το δίδυμο Τραμπ – Βανς, ή πάλι την αντίστοιχη της αποδόμησης του Ευρωπαϊκού προτύπου από τον Τζέη Ντι Βανς στην Συνδιάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, αναδεικνύει δυο βασικά στοιχεία του διεθνούς συστήματος. Με τα οποία θα χρειαστεί να ζήσουμε, ως φαίνεται, πλέον. Το ένα είναι οι χρήσεις της απειλής. Το άλλο, λογική συνέπεια του πρώτου, είναι η λατρεία της επιβολής. Δείτε εδώ το άρθρο (ekdoseiskerkyra.gr, 4/4).

Συνέντευξη του Luciano Floridi με αφορμή το βιβλίο «Αυτοκατανόηση. Οι τέσσερις Επαναστάσεις». Η Ευρώπη και η Κοινωνία των Πολιτών (Αλέξανδρος Σχισμένος, Γιάννης Περπερίδης)

Η σημασιολογία είναι ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύουμε την πραγματικότητα και βρίσκουμε νόημα για τον εαυτό μας μέσα σε αυτήν. Και αυτό είναι «δημιουργία κόσμου» ή εννοιολόγηση της πραγματικότητας. Αυτό εννοώ με τον όρο σημασιολογία, με την ισχυρή έννοια. Και αυτό είναι, τυπικά και όσο γνωρίζουμε, αποκλειστικά ανθρώπινο. Χάρη στη σημασιολογία, δεν είμαστε διαρκώς εδώ και τώρα. Μπορούμε να βρισκόμαστε σε έναν διαφορετικό χώρο, σε έναν διαφορετικό χρόνο. Και ξαφνικά, όχι. Αυτή είναι η ισχυρή έννοια της σημασιολογίας, που είναι μοναδικά ανθρώπινη, όσο γνωρίζουμε. Ίσως να υπάρχουν, ποιος ξέρει, άλλα είδη στο σύμπαν. Το σύμπαν είναι τεράστιο, αλλά δεν τα έχουμε συναντήσει. Και οτιδήποτε σαν εμάς ή ανώτερο από εμάς, όπως οι άγγελοι και οι θεοί, μπορεί να διαθέτει αυτού του είδους τη σημασιολογία. Έτσι, αν διακρίνουμε μεταξύ σημασιολογίας ως ικανότητας μεταφοράς σημάτων και σημασιολογίας ως τρόπου κατανόησης και παροχής μιας αφηγηματικής ερμηνείας του κόσμου, η δεύτερη είναι τυπικά και αποκλειστικά ανθρώπινη... Το γεγονός ότι ακούμε τόσα πολλά για την ΤΝ και την «ικανότητά της να κατανοεί» είναι κατά βάση δικό μας ρητορικό δημιούργημα. Είναι σαν να κοιτάμε τα σύννεφα και να βλέπουμε πρόσωπα ή να κοιτάμε τα δέντρα και να σκεφτόμαστε ότι, αφού κινούνται, μεγαλώνουν και θροΐζουν στο δάσος, πρέπει να έχουν επιθυμίες, συναισθήματα και σχέδια. Υπάρχουν περισσότερες δυνάμεις σε αυτό το σύμπαν. Δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει. Και δεν ισχύει ούτε για την ΤΝ. Είναι μια νέα μορφή ανιμισμού που δεν πρέπει να υιοθετήσουμε. Δείτε εδώ την πλήρη συνέντευξη (inscience.gr, 22/3).

Αναρτήσεις/ Δημοσιεύσεις

Αντώνης Λιάκος: Περί Τραμπ. Είναι όσο παράλογος φαίνεται;

Μιλούσαμε με τις ώρες περί Τραμπ, με μια φίλη μου καθηγήτρια σε αμερικάνικο πανεπιστήμιο χτες. Μετά την αναγγελία της επιβολής δασμών από τον Τραμπ, μου έλεγε ότι κινδυνεύει να μειωθεί η σύνταξή της, σίγουρα θα μειωθεί, γιατί τα αποθεματικά του ταμείου της είναι σε μετοχές που χάνουν την  αξία τους από 5 έως και 45%. Της είπα ότι αυτό συνέβη και στην Ελλάδα με τις συντάξεις στην διάρκεια της κρίσης-και παραμένουν πολύ χαμηλές έως τώρα. «Μα η Αμερική δεν είναι Ελλάδα!» μου είπε... Το ζήτημα βέβαια είναι ποιο είναι το αντίπαλο δέος σε όλα αυτά. Γιατί οι δημοκρατικοί και όλο το πλαίσιο και τα δίκτυα που υποστήριζαν μια κλιντονιανή, ή ομπαμική φιλελεύθερη Αμερική, την Αμερική της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης απέτυχαν; Εν μέρει και πολλά από τα δικά μας δίκτυα και εργαλεία από αυτό το καθεστώς της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης-στην ευρωπαϊκή του εκδοχή, αντλούσαν όσα λέγαμε τα τελευταία τριάντα χρόνια. Πάντως είναι ενδιαφέρον ότι οι Κινέζοι βλέπουν όσα συμβαίνουν στην Αμερική σαν τη δική τους Πολιτιστική Επανάσταση! Δείτε εδώ την ανάρτηση (fb, 6/4). 

Βίβιαν Ευθυμιοπούλου: Η ανεξάρτητη αρχή με το (σοβιετικό) αρκτικόλεξο ΕΟΔΑΣΑΑΜ που η κυβέρνηση πανηγύριζε που ίδρυσε για πρώτη φορά στα 200+ ιστορίας της χώρας για να διερευνήσει τα Τέμπη είναι τώρα με τους κακούς που παραπλάνησαν;! Αλήθεια τώρα; Ακόμα κι αν το φορτίο που κουβαλούσαν τα τραίνα  ήταν νομιμότατο το σκανδαλώδες είναι ότι στη μία σιδηροδρομική γραμμή που έχει χώρα δύο τραίνα συγκρούστηκαν Τα τραίνα συγκρούστηκαν επειδή η σύμβαση 717 για την τηλεδιοίκηση δεν είχε ολοκληρωθεί και ο ΟΣΕ ήταν ένα μπάχαλο επειδή δεν είχαν γίνει οι μεταρρυθμίσεις που μας είχαν υποσχεθεί.  Την πολιτική ευθύνη γι’αυτό την έχει ο Κώστας Καραμανλής που ήταν τότε υπουργός. Ο Μητσοτάκης που μιλούσε για πράγματα που αποδείχτηκε ότι δεν ήξερε, γελοιοποιείται πανελληνίως επειδή κάλυψε τον φαιδρό Καραμανλή για εσωκομματικούς λόγους. Δείτε εδώ την ανάρτηση (fb, 6/4).

*Πολύ ωραία η συνέντευξη που έδωσε στην Τασούλα Επτακοίλη στην φιλοκυβερνητική Καθημερινή ο καθηγητής του Χάρβαρντ Σπύρος Αρταβάνης-Τσάκωνας. Ήταν ο πρόεδρος του ΕΣΕΤΕΚ (σοβιετικό αρκτικόλεξο που σημαίνει κάτι σαν Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας). Παραιτήθηκε γιατί δεν γινόταν τίποτα στην Έρευνα και την Καινοτομία. «– Αν ήσασταν 40 ή 50 ετών σήμερα θα ακολουθούσατε την προτροπή του «brainregain»; Θα επιστρέφατε στην Ελλάδα; – Με τίποτα! Και για να είμαι ειλικρινής –το λέω με πόνο – ούτε θα συμβούλευα έναν μεταπτυχιακό φοιτητή ή μεταδιδακτορικό ερευνητή να το κάνουν. Θα θαφτούν επιστημονικά. Και επιπλέον, πώς θα ζήσουν τις οικογένειές τους; – Πριν από λίγα χρόνια είχατε πει στην «Κ» ότι οι «τενεκέδες» κυριαρχούν στην Ελλάδα, όχι οι άριστοι. Έχετε μετανιώσει γι’ αυτή τη δήλωση που τόσο πολύ συζητήθηκε; – Ναι, μετανιώνω. Θα έπρεπε να έχω αναφερθεί σε τενεκέδες ξεγάνωτους. Δεν μετάνιωσα όμως που δεν πήρα ούτε ένα ευρώ δημοσίου χρήματος. Ακόμη και τους καφέδες μου στο γρα­φείο μόνος μου τους πλήρωνα». Δείτε επίσης εδώ την ανάρτηση της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου (fb, 7/4). 

Αντύπας Καρύπογλου: Προφανώς αισθάνομαι ικανοποίηση που όλες οι θέσεις που έχω διατυπώσει εδώ και πολύ καιρό για την αποσβεστική προθεσμία του άρθρου 86 παρ. 3 του Συντάγματος και για την ποινική προδικασία των αδικημάτων των μελών της κυβέρνησης και των υφυπουργών, αλλά και η οξεία κριτική που άσκησα την προηγούμενη Κυριακή στις εξωφρενικές θέσεις που διατύπωσε ο κ. Αλιβιζάτος βρίσκουν την απόλυτη, μέχρι κεραίας, δικαίωσή τους στο σημερινό άρθρο του Ευάγγελου Βενιζέλου. Το οποίο επιπλέον, πέραν της επιστημονικής του πληρότητας, είναι και γευστικό ως τον τρόπο με τον οποίο μαγειρεύει και σερβίρει τις θέσεις του κ. Αλιβιζάτου. Με τα κρεμμυδάκια. Δείτε εδώ την ανάρτηση (fb, 6/4) και εδώ το σχετικό άρθρο του Ευάγγελου Βενιζέλου με τίτλο «Οι ποινικές διατάξεις του Συντάγματος και το κράτος δικαίου» (Καθημερινή, 7/4). 

Κώστας Κωστής: Μια μάλλον απαισιόδοξη ματιά στο σήμερα (κείμενο ομιλίας στο πλαίσιο του 8ου Συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών, 18/3/2025)

Η θεματική μας είναι «Η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων προκλήσεων: Αναζητώντας πλαίσιο αναφοράς»... Οι βασικές συνιστώσες του είναι (α) ο εξαιρετικά χαμηλός βαθμός κοινωνικού κεφαλαίου, εμπιστοσύνης με άλλα λόγια, που χαρακτηρίζει την κοινωνία μας, (β) η πολύ ισχυρή παρουσία των ομάδων πίεσης στα δίκτυα εξουσίας που εμποδίζουν κάθε ουσιαστική μεταρρυθμιστική πρόταση, (γ) οι ιδιαιτέρως έντονες κοινωνικές ανισότητες και ο χαμηλός βαθμός κοινωνικής προστασίας, (δ) η αδύναμη οικονομία, στοιχείο που εκδηλώνεται στη χαμηλή παραγωγικότητά της και τέλος, (ε) η ύπαρξη ενός γεωπολιτικού πλαισίου που σταδιακά μετατρέπεται σε απειλητικό για την Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν έχει μεγάλα περιθώρια για να προσαρμοστεί σε ένα περιβάλλον το οποίο γίνεται όλο και πιο επικίνδυνο... Χρειαζόμαστε επίσης μια οικονομία που να κατανέμει δίκαια τα οφέλη που προσπορίζεται από την ανάπτυξη και μια κοινωνία που να είναι δεκτική στις σημερινές ανάγκες και πιο αλληλέγγυα μεταξύ των μελών της. Δυστυχώς είμαστε πολύ μακριά από όλα αυτά. Δείτε εδώ το πλήρες κείμενο της ομιλίας (kreport.gr, 23/3). 

Vouliwatch/ Εβδομαδιαία ανασκόπηση Κοινοβουλευτικού Ελέγχου (31/3-4/4)

Τα κυριότερα θέματα που έθιξαν τα κόμματα μέσα από τη διαδικασία του κοινοβουλευτικού ελέγχου αφορούσαν ζητήματα τα οποία τίθενται διαρκώς, ωστόσο δεν λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισής τους από την Πολιτεία, όπως είναι η ασφάλεια των τρένων και των αεροδρομίων, η ενίσχυση της δημόσιας υγείας και παιδείας. Επίσης, αυτή την εβδομάδα τέθηκαν και ερωτήσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση που αφορούσαν τα εμπόδια των φοιτητών για την πρακτική τους άσκηση και τη δημιουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων, όπως προβλέπονται με τον πρόσφατο νόμο. Για άλλη μία εβδομάδα υπήρχαν ερωτήσεις που αφορούσαν την αδιαφάνεια, αλλά και την εγκατάλειψη του αγροτικού τομέα. Αυτή την εβδομάδα τα Μέσα Κοινοβουλευτικού Ελέγχου που άσκησαν τα κόμματα στο σύνολό τους ήταν 326, με πρώτο να έρχεται το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής με 94, ακολουθούμενο από τη Νέα Δημοκρατία με 49, τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-Π.Σ. με 44, τους Ανεξάρτητους με 40, το ΚΚΕ με 27 και την Ελληνική Λύση με 26. Στη συνέχεια συναντάμε τη Νέα Αριστερά με 20, το Δημοκρατικό Πατριωτικό Κίνημα 'Νίκη' με 17, τους Σπαρτιάτες με 6 και την Πλεύση Ελευθερίας με 3 Μέσα Κοινοβουλευτικού Ελέγχου. Συνολικά όλα τα κόμματα έθεσαν 187 Ερωτήσεις, 101 Αναφορές, 29 Επίκαιρες Ερωτήσεις, 8 Ερωτήσεις σε συνδυασμό με Α.Κ.Ε. και 1 Α.Κ.Ε. Δείτε εδώ περισσότερα.