e-library

Εβδομαδιαία Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη Ιδεών

Το εβδομαδιαίο ενημερωτικό δελτίο e-library αναρτάται στη σελίδα της Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ στο facebook. Μπορείτε εδώ να κάνετε like ώστε να βλέπετε τις τρέχουσες δημοσιεύσεις και να ενημερώσετε τους φίλους σας. 

Βασιλική Γεωργιάδου: Οι κυβερνήσεις συνεργασίας ως πρότυπο και προοπτική

Στην Ελλάδα, οι μονοκομματικές κυβερνήσεις αποτελούν διαχρονικά τον κανόνα, αν και πλέον όχι τόσο λόγω πολιτισμικών παραμέτρων όσο κυρίως εξαιτίας θεσμικών περιορισμών... Με την πάροδο του χρόνου, οι ιδεολογικο-πολιτικές αντιπαραθέσεις κατευνάστηκαν, τα κόμματα πολυσυλλεκτικοποιήθηκαν και η σύγκλιση προς το πολιτικό κέντρο έγινε η κυρίαρχη τάση στα κομματικά συστήματα του δυτικού κόσμου. Παρότι σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, το Λουξεμβούργο και το Βέλγιο εντοπίζονται αρκετά παραδείγματα κυβερνήσεων «Μεγάλου Συνασπισμού», αυτό το μοντέλο κυβερνητικής συνεργασίας δεν συνιστά τον κανόνα στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες... Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει σχετικό εύρημα της GPO (Δεκέμβριος 2024) σύμφωνα με το οποίο η πλειοψηφία των πολιτών (55,9%) θεωρεί ότι οποτεδήποτε κι αν διεξαχθούν εκλογές το πιθανότερο αποτέλεσμα θα είναι μια κυβέρνηση συνεργασίας – αντίληψη που βρίσκει μεγάλη υποστήριξη και στη βάση των ψηφοφόρων της ΝΔ. Σε αυτό το πλαίσιο, η ευρωπαϊκή εμπειρία μέσα από το μοντέλο των κυβερνήσεων συνεργασίας φαίνεται να προβάλλει ως ένα πρότυπο που υποστηρίζεται από τις στάσεις των πολιτών. Παρότι η διαδικασία δεν έχει αποκρυσταλλωθεί, η αποδυνάμωση του δικομματισμού, χωρίς την παράλληλη ανάδυση ενός σταθερά κυρίαρχου κόμματος, δεν λειτούργησε εξισορροπητικά, αλλά μάλλον ανέδειξε την ανάγκη μετάβασης σε μορφές συναινετικής διακυβέρνησης, που θα είναι περισσότερο συμβατές με τις συνθήκες και την πολιτική πολυμορφία της εποχής. Δείτε εδώ το άρθρο ("Βήμα", 30/4).

Περικλής Βασιλόπουλος: Ο Ηλίας Μόσιαλος δεν παίζεται όταν μιλά για τον τομέα του που είναι οι παγκόσμιες τάσεις της Δημόσιας Υγείας. Το πολύ να υπάρχουν δέκα ειδικοί παγκοσμίως που μπορούν να εξηγήσουν όπως αυτός την έκρηξη των Δεδομένων Υγείας (Health Big Data) και την σημασία τους στην προληπτική αντιμετώπιση/θεραπεία των ασθενειών... Η επεξεργασία/ Ψηφιοποίηση και η χρήση ΤΝ στα δεδομένα Υγείας ανοίγουν δρόμους αλλά χρειάζεται και προσοχή με κριτήρια Βιοηθικής για να μην πληγούν οι ευάλωτοι ασθενείς που θεωρητικά αφορά το σύνολο των θνητών, δηλ. όλους. Η Άννα Διαμαντοπούλου δεν παίζεται με την συνεχή ενεργητική δραστηριότητα της σε όλους τούς τομείς .Πριν 25 χρόνια ήταν καλεσμένη μου στην πρώτη μετάδοση της τηλεοπτικής εκπομπής ΠΟΛΙΤΗΣ 2000 στην Ερτ1 μαζί με την Ντόρα Μπακογιάννη και την Μαρία Δαμανάκη με θέμα: «Θα υπάρξει Γυναίκα Πρωθυπουργός τα δέκα επόμενα χρόνια;». Δεν λέω, ομολογώ ότι είχα καλή δόση φαντασίας, στον ρεαλισμό είχα πάντα ελλείμματα. Δεν μετανιώνω πάντως, από (pseudo-προφέρεται σιούντο στά αγγλικά, προέρχεται βέβαια από το γνωστό ψευδο-) ρεαλιστές είχε άφθονους η χώρα και κάπως έτσι Χρεωκόπησε… Δείτε εδώ την σχετική ανάρτηση με εικόνες (fb, 30/4). 

*Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σειρά συζητήσεων για την επικείμενη Συνταγματική Αναθεώρηση έχει ξεκινήσει η ΔιαΝεοσις, ερευνητικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Η 3η συζήτηση ασχολήθηκε με τις Ανεξάρτητες Αρχές και το Σύνταγμα και η πλέον πρόσφατη με τον ρόλο του ΠτΔ, την Κυβέρνηση και την Δημόσια Διοίκηση. Στο στρογγυλό τραπέζι συμμετείχαν η Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τ.ΠτΔ, ο Π. Πικραμμένος, πρ. Πρωθυπουργός, ο Ιωάννης Σαρμάς, επίσης πρ. Πρ/γός, ο Γ. Σταυρόπουλος, Α/δρος ΣτΕ, πρ. Υπουργός. Πιο πριν ο Γ. Καραβοκύρης, αν. Καθηγητής Συντ. Δικαίου ΑΠΘ εξήγησε την διαφορά τού Ρυθμιστικού ρόλου του ΠτΔ  (όπως ισχύει σήμερα) από τον Εγγυητικό ρόλο που προβλέπει διαφορετικές απαιτήσεις ενώ ο Α. Παπατόλιας Δρ. Νομικής/ πρ. ΑΣΕΠ εξήγησε την διαφορά του πραγματικού Στρατηγικού Κράτους από το σημερινό Επιτελικό Κράτος πού δεν είναι καθόλου επιτελικό όπως απέδειξαν και τα Τέμπη. Και με τούς δύο είχαμε στο πρόσφατο παρελθόν ενδιαφέρουσες ραδιοφωνικές συζητήσεις. Οργανωτική ψυχή της όλης διοργάνωσης η αεικίνητη Φαίη Μακαντάση. Δείτε επίσης εδώ την ανάρτηση (fb, 2/5). 

Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση» (συνέντευξη/ σύνταξη: Γιάννης Πανταζόπουλος)

«Το γεγονός ότι όποια διεθνή λίστα με στατιστικές και αν ανοίξεις, θα δεις ότι η Ελλάδα βρίσκεται πάντα στην τελευταία θέση. Κι αυτό είναι κάτι που με ανησυχεί, δεν με ενοχλεί μόνο. Δεν μπορεί μια χώρα που είναι δημοκρατική και καπιταλιστική, όπως η Ελλάδα, να είναι ουραγός, πίσω από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Αναρωτιέμαι: πώς είναι δυνατό μια χώρα που βίωσε τις συνέπειες μιας οικονομικής κρίσης να μην έχει καλλιεργήσει ακόμη σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτικών και πολιτών; Μιλάω συνεχώς με ανθρώπους και όλοι μου λένε ότι είναι στην κουλτούρα του Έλληνα να μην εμπιστεύεται τους θεσμούς και το κράτος. Και αυτό το βλέπουμε και τελευταία, που παρατηρείται πάλι μια διέγερση του αντισυστημισμού. Η ανάπτυξη δεν είναι μόνο θέμα αριθμών, είναι θέμα εμπιστοσύνης. Και εμπιστοσύνη χτίζεις με την απλοποίηση των κανόνων, τη διαφάνεια και μείωση της γραφειοκρατίας, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών και των επιχειρήσεων προς το κράτος»... Τι τον ανησυχεί; «Φοβάμαι ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αναπτυχθεί με έναν τρόπο που δεν θα εξυπηρετεί ανθρωποκεντρικούς σκοπούς. Άλλωστε, αρκετοί αναλυτές περιγράφουν ότι μπορεί τα επόμενα χρόνια να δούμε τεχνολογίες που δεν θα κατανοεί το ανθρώπινο μυαλό. Και όπως αντιλαμβάνεστε, εδώ ελλοχεύουν καταστάσεις πολύ επικίνδυνες για την ανθρωπότητα, αφού είναι πιθανό να καταστούν ανεξέλεγκτες. Για να ανταποκριθούμε σε όλες αυτές τις κατακλυσμιαίες αλλαγές που επιφέρει η σύγχρονη τεχνολογική και οικονομική πραγματικότητα θα απαιτηθούν στοχευμένες μεταρρυθμίσεις και αλλαγή μοντέλου που θα εστιάζει κυρίως στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, ειδικά στα soft skills, τα οποία θα έχουν όλο και μεγαλύτερη ζήτηση». Δείτε εδώ την συνέντευξη (lifo.gr, 25/4).

Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"» (συνέντευξη/ σύνταξη: Γιάννης Πανταζόπουλος)

Στο σημερινό πλαίσιο, το δύσκολο και το πρωτόγνωρο, δυσκολευόμαστε να ορίσουμε την κοινωνική αλληλεγγύη, και μαζί της και το νόημα της αριστεράς. Από τη δεκαετία του ’80 το αίτημα της κοινωνικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης εξανεμίστηκε από το αίτημα της ασύδοτης ελευθερίας. Ο φιλελευθερισμός έχει εξελιχθεί σε δόγμα και έχουμε φτάσει σε ένα σημείο να επικρατεί αμηχανία για το τι μπορεί να σημαίνει αριστερά. Αυτό έχει οδηγήσει στην αδυναμία των σοσιαλδημοκρατικών ή αριστερών κομμάτων να αναδιανείμουν τους πόρους υπέρ των αδυνάτων. Ταυτόχρονα, όλα καλούνται να υπηρετήσουν την ιδέα μιας μετρήσιμης ανάπτυξης. Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το «καλό»... Στα μάτια των νέων σήμερα βλέπω θυμό και φόβο, αλλά όχι αμφιβολία. Έναν εξατομικευμένο τρόμο, οι νέοι άνθρωποι παρατηρούν τη ζωή τους σαν να μην έχει νόημα. Μια πλήρη αδυναμία να φανταστούν ένα μέλλον. Σκέφτονται ότι οι ζωές τους θα κυλήσουν σε μια πορεία διαρκών ανατροπών και στο πλαίσιο αυτό οργίζονται και βιαιοπραγούν. Θυμώνουν επειδή δεν μπορούν να αναγνώσουν τον κόσμο που τους περιβάλλει και δεν αμφιβάλλουν. Τους προσφέρουν μια έτοιμη τροφή στηριζόμενη στη θατσερική λογική ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Και γι’ αυτό βιαιοπραγούν έναντι των πάντων. Η βία αυτή των νέων, που είναι και μια μορφή συλλογικής εκφόρτισης της διάχυτης αγωνίας για τη ζωή και την ύπαρξη, σήμερα έχει εξελιχθεί σε κανόνα. Πρόκειται για τη βία μιας κοινωνίας που στερεί από τους νέους κίνητρα ζωής, συλλογικότητας, χαράς και συνύπαρξης. Δείτε εδώ την συνέντευξη (lifo.gr, 3/5).

Μυρτώ Κιούρτη: Η σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική και το ζήτημα της παράδοσης

Οι αρχιτέκτονες στράφηκαν προς την ονομαζόμενη παραδοσιακή αρχιτεκτονική, δηλαδή την κτιριακή παραγωγή των προνεωτερικών αγροτικών κοινωνιών, κυρίως μετά την ευρεία εφαρμογή των αρχών του Μοντέρνου Κινήματος μεταπολεμικά σε μεγάλης κλίμακας συγκροτήματα μαζικής κατοικίας. Οι αρχιτέκτονες ενδιαφέρθηκαν για την «ανώνυμη» αρχιτεκτονική, για το πώς παράγεται δηλαδή ο χώρος δίχως αρχιτέκτονες, επειδή πολλά συγκροτήματα κατοικιών του Μοντερνισμού λειτούργησαν –όπως φάνηκε σε βάθος χρόνου– με ιδιαίτερα προβληματικό τρόπο. Η στροφή στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική ήταν, δηλαδή, αποτέλεσμα αμφισβήτησης του πεδίου... Μια επίσης χαρακτηριστική έκφανση αυτής της εξιδανίκευσης συνοψίζεται στην θεωρητικοποίηση, εκ μέρους των αρχιτεκτόνων, της λέξης «τύπος». Με τον εξωραϊσμό του τύπου και της τυπολογίας που είναι συστατικό στοιχείο της προνεωτερικής αρχιτεκτονικής αποδυναμώσαμε –δίχως να το συνειδητοποιούμε– μια από τις θεμελιώδεις κατακτήσεις της νεωτερικότητας: το δικαίωμα των ανθρώπων στον αυτοπροσδιορισμό. Η νεωτερικότητα υπόσχεται πως κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να ζήσει όπως εκείνος θέλει, αποκλίνοντας από κοινωνικές συμβάσεις, κανόνες και ήθη του παρελθόντος. Δείτε εδώ περισσότερα (mag.frear.gr).

Στάθης Καλύβας: Λογισμικό ουσιαστικού ελληνισμού

Η χώρα συρρικνώνεται ταχύτατα. Είναι κάτι για το οποίο πολλές μελέτες προειδοποιούσαν εδώ και καιρό... Οι τεράστιες οικονομικές συνέπειες θα φανούν κι αυτές πολύ γρήγορα. Το δημογραφικό κενό θα καλυφθεί με τον ίδιο τρόπο που γινόταν πάντοτε, δηλαδή με τις μετακινήσεις πληθυσμών. Ένας τρόπος είναι να γίνει αυτό διά μέσου της μαζικής και ανεξέλεγκτης μετακίνησης, δηλαδή των λεγόμενων μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, που όμως γίνεται με τρόπο που δημιουργεί πολλά προβλήματα... Τι σημαίνει αυτό; Δύο πράγματα κυρίως: Πρώτον, τη διατύπωση, στη βάση ευρείας συναίνεσης, μιας επιθετικής πολιτικής προσέλκυσης πληθυσμιακών ομάδων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που θα συμβάλουν με τον δυναμισμό τους στην οικονομική ανάπτυξη και στην αναζωογόνηση της χώρας. Αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα κατανοητό είναι πως εμείς τις έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη από ό,τι αυτές εμάς και άρα πρέπει να κάνουμε το παν για να τις προσελκύσουμε και να τις υποδεχθούμε θερμά. Δεύτερον, τη δημιουργία δομών υποδοχής, κυρίως σχολείων και προγραμμάτων για τα παιδιά τους. Και το σημαντικότερο: Ένα ελκυστικό αφήγημα που θα συνδέσει τους ανθρώπους αυτούς με τον τόπο μας και θα τους μεταγγίσει τη μοναδική του ιστορία – ή, για να το πούμε αλλιώς, το λογισμικό ενός ουσιαστικού ελληνισμού. Δείτε εδώ το άρθρο (Καθημερινή, 4/5). 

Αναρτήσεις επικαιρότητας

*Δικτατορία και τραγωδία της Κύπρου

Αχιλλέας Χεκίμογλου: Χούντα, παλάτι και ΕΡΕ

Πρόσφατα (επί Μπάιντεν) αποχαρακτηρίστηκε από το State Department μια νέα σειρά φακέλων για την Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία που έχουν σημαντικό ελληνικό ενδιαφέρον, καθώς επιβεβαιώνουν τις ενδείξεις ότι η κυβέρνηση της ΕΡΕ είχε μάθει τα του πραξικοπήματος, όμως δεν έσπευσε να το αναχαιτίσει, αλλά και ότι ο βασιλιάς μπορούσε να στείλει τους χουντικούς πίσω στους στρατώνες, όμως επέλεξε να μην το κάνει (η κυβέρνηση Τραμπ προχωρά σε μεγάλες περικοπές στα κρατικά αρχεία των ΗΠΑ γεγονός που έχει ανοίξει στις ΗΠΑ έναν δυσοίωνο διάλογο για το μέλλον τους). Ένας εξ αυτών των φακέλων, είχε σημαντικές ειδήσεις για τη χώρα μας. Δείτε εδώ την ανάρτηση (fb, 3/5) και εδώ το σχετικό αναφερόμενο άρθρο "Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος και το πραξικόπημα" ("Καθημερινή", 27/4). 

Σπύρος Κουτρούλης: Για το βιβλίο «Το χρονικό της κυπριακής τραγωδίας» του Σωτήρη Ριζά

Το βιβλίο του Ριζά περιγράφει με έγκυρο τρόπο τα γεγονότα που προηγήθηκαν του χουντικού πραξικοπήματος κατά του αρχιεπίσκοπου Μακαρίου, την τουρκική εισβολή, την κατάρρευση της χούντας και την αδυναμία της Ελλάδας να βοηθήσει στρατιωτικά την Κύπρο. Η έκδοση είναι απαραίτητη γιατί τις τελευταίες δεκαετίες έγιναν προσπάθειες να μηδενιστούν οι ευθύνες του χουντικού καθεστώτος  με αποτέλεσμα να κυκλοφορήσουν μια σειρά από μύθους, κάποιοι από τους οποίους υιοθετήθηκαν ευρύτερα. Στα πλαίσια αυτά ο «αντικαραμανλισμός» αν δεν είναι η φανερή νοσταλγία της χούντας, εξισώνει την χούντα με την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ο συγγραφέας κάνει μια σύντομη αναδρομή στα γεγονότα που προηγήθηκαν και σχετίζονταν με το Κυπριακό... Το βιβλίο του Ριζά είναι μια έγκυρη ιστορική μελέτη που περιγράφει με αξιοπιστία και ερμηνεύει με σοβαρότητα την ακολουθία των γεγονότων που οδήγησαν στην κυπριακή τραγωδία  και στην υπονόμευση του δεύτερου ελληνικού κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δείτε εδώ την ανάρτηση (fb, 4/5).

*Διάφορες αναρτήσεις 

Ειρήνη Γεωργή: Περί μισογυνισμού

Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε σοβαρά τον μισογυνισμό, θα πρέπει να πάρουμε σοβαρά τα προβλήματα και τον πόνο (ναι, τον πόνο) όχι μόνο των γυναικών αλλά και των αγοριών που γίνονται άντρες. Δεν είναι το ένα αντί του άλλου. Είναι και τα δύο μαζί, παράλληλα. Αυτή η συλλογική θεραπεία δεν είναι απλή υπόθεση, αλλά είναι η μόνη ελπίδα που έχουμε για αλλαγή... Ο συλλογικός πόνος των κοριτσιών, των γυναικών και των θηλυκοτήτων χρειάζεται να γίνει κάλεσμα προς τα αγόρια και τους άντρες, για τη δική τους συμπόνια. Γιατί ως τώρα, νιώθουν μόνο στοχοποίηση και βγαίνουν στην άμυνα (συχνά, βγαίνουν και στην επίθεση). Δείτε εδώ την ανάρτηση (fb, 28/4). 

Ilirida Musaraj: "Πώς σου φαίνονται τα Τίρανα;"

Πριν από λίγες μέρες ήμουν στα Τίρανα, μόλις δύο βδομάδες πριν τις βουλευτικές εκλογές. Παραδόξως όμως δεν ασχολήθηκα καθόλου με αυτές. Υπήρχα στα Τίρανα αποκλειστικά σχεδόν ως τουρίστρια... Οι συζητήσεις με τους ανθρώπους εκεί διέλυαν την φαντασίωση. Άτομα που δούλευαν στον ακαδημαϊκό κλάδο με 1200-900 ευρώ σε μια χώρα που έχει πάει το ενοίκιο 400-500. Νεαρά άτομα που δουλεύουν σε εξειδικευμένες δουλειές γραφείου με ταβάνι τα 800 και σκέφτονται να μεταναστεύσουν. Νέοι και νέες να δουλεύουν εντατικά πρωτομαγιάτικα στην εστίαση. Η αίσθησή μου ότι η Αλβανία μετατρέπεται ραγδαία, παρότι σε άλλη κλίμακα, σε Ελλάδα επιβεβαιώνονταν συνεχώς... Πώς μου φαίνονται τα Τίρανα; Οικεία γιατί προσομοιάζουν άλλες ευρωπαϊκές πόλεις και ξένα γιατί είναι πολύ μακρινά από τα Τίρανα των παιδικών μου χρόνων. Δείτε εδώ την ανάρτηση (fb, 5/5).

Κώστας Αναγνωστόπουλος: Δασμοί Τραμπ στις κινηματογραφικές ταινίες

Ο Ντ. Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει δασμούς 100% σε όλες τις ταινίες που παράγονται εκτός των ΗΠΑ. Πρόκειται για πολύ επικίνδυνη κλιμάκωση στον εμπορικό πόλεμο, διότι: (α) Οι δασμοί δεν εφαρμόζονται στις υπηρεσίες, συνεπώς ανοίγει ο ασκός του Αιόλου• και (β) οι ΗΠΑ είναι τεράστιος καθαρός εξαγωγέας υπηρεσιών και, αν υπάρξουν αντίποινα, θα είναι οι πρώτες που θα ζημιωθούν... Το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών είναι ισορροπημένο: η διαφορά μεταξύ των εξαγωγών της ΕΕ προς τις ΗΠΑ και των εξαγωγών των ΗΠΑ προς την ΕΕ ανήλθε σε 48€ δισεκ. το 2023, ήτοι ίσο μόλις με το 3% του συνολικού εμπορίου μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ. Ο Λευκός Οίκος ισχυρίζεται ότι «δεν υπάρχουν τελικές αποφάσεις για τους δασμούς ξένων ταινιών» (The Guardian). Σε προϊούσα άνοια μάλλον οφείλεται η δήλωση. Δείτε εδώ την ανάρτηση (fb, 5/5).