Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Απαισιόδοξα προγνωστικά για τον πλανήτη

veremisΤο ετήσιο συνέδριο που οργανώνει ο Μίνως Ζομπανάκης με τίτλο «Athens Seminar», πραγματοποιήθηκε φέτος στην Ελούντα Κρήτης, στον υπέροχο κόλπο που έχει στο κέντρο του τη μαρτυρική Σπιναλόγκα.

Οι τακτικοί σύνεδροι περιλάμβαναν τον καθηγητή του Kennedy School of Government, Graham Allison, τον Robert Blackwill, πρέσβη των ΗΠΑ στην Ινδία και το Ιράκ, τον Bob Lawrence, οικονομολόγο του Harvard, τον Henry Siegman, γνωστό για την αυστηρή κριτική που ασκεί από τις στήλες του New York Review of Books, κατά της πολιτικής του Ισραήλ στη δυτική όχθη του Ιορδάνη και τον ημέτερο Λουκά Παπαδήμο. Από τις νέες παρουσίες διακρίθηκαν ο γνωστός δημοσιογράφος David Ignatius, o πρόεδρος της Σχολής των Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, Jisi Wang, o Ινδός πρέσβης και πρόεδρος του κέντρου μελέτης των αναπτυσσόμενων χωρών, Shyam Saran και ο διευθυντής του μεγάλου γερμανικού ερευνητικού κέντρου, Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP) Volker Perthes.

Πρωταγωνιστής του συνεδρίου αποδείχθηκε ο Λουκάς Παπαδήμος, ο οποίος συνόψισε την ελληνική δημοσιονομική κρίση και τις φάσεις από τις οποίες διέρχεται. 1) Τη σημαντική προσαρμογή που συνοδεύτηκε από μεταρρυθμίσεις κατά το δεύτερο ήμισυ του 2010. 2) Την περίοδο των δέκα πρώτων μηνών του 2011 που χαρακτηρίζεται από μέτρια αποτελέσματα σε μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και σοβαρές καθυστερήσεις στην πραγματοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών. 3) Το εξάμηνο από τον Νοέμβριο 2011 ώς τις εκλογές του Μαΐου, όταν αποφασίστηκε το δεύτερο πακέτο στήριξης, υιοθετήθηκε νέο οικονομικό πρόγραμμα και η αναδόμηση του δημόσιου χρέους στην κατοχή ιδιωτών. Πραγματοποιήθηκε τέλος η γνωστή συμφωνία PSI. Ευχάριστη διαπίστωση στην ομιλία Παπαδήμου υπήρξε η θετική αντιμετώπιση της προόδου που επιτεύχθηκε στη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και κυρίως στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς μας. Δυστυχώς, η οικονομική προσαρμογή συνοδεύεται από την ύφεση που υπονομεύει την οποιαδήποτε θυσία στην οποία υποβάλλονται οι φορολογούμενοι και οι συνταξιούχοι. Οι συνέπειες αυτές είναι αποτέλεσμα του πρώτου Μνημονίου, ενώ το δεύτερο κατά Παπαδήμο, αν τηρηθεί προσεκτικά, θα οδηγήσει σταδιακά στην έξοδο από την κρίση. Η εναλλακτική λύση θεωρείται αδιανόητη από τη μεγίστη πλειοψηφία των Ελλήνων: πρόκειται για την έξοδο από την Ευρωζώνη και ενδεχομένως και από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Αν η ανάλυση Παπαδήμου συντηρεί κάποιες ελπίδες θετικής εξέλιξης, τα προγνωστικά Blackwill για πόλεμο με το Ιράν δεν αφήνουν πολύ χώρο για αισιοδοξία. Κατά τον Αμερικανό αναλυτή η πιθανότητα αμερικανο-ισραηλινής αεροπορικής επιδρομής στο Ιράν κυμαίνεται από 40-60% ανάλογα με το αν θα προεδρεύσει ο Ομπάμα ή ο Ρόμνεϊ. Εφόσον μάλιστα η επιδρομή δεν θα περιοριστεί στη στόχευση και καταστροφή πυρηνικών εργαστηρίων, αλλά θα αποβλέπει και στην αλλαγή πολιτεύματος, είναι πιθανό η Τεχεράνη να γίνει πεδίο εκτεταμένων βομβαρδισμών.

Το νέο στοιχείο της δημοκρατίας που απολαμβάνει ευρεία αποδοχή, επισημάνθηκε στο συνέδριο ότι χαρακτηρίζεται από τον λαϊκισμό που καθοδηγεί πλέον, όχι μόνον τις μάζες των υπανάπτυκτων χωρών, αλλά και υπερδυνάμεις όπως οι ΗΠΑ. Το «πάρτι του τσαγιού» ελάχιστα θυμίζει τους Ρεπουμπλικάνους πρόκριτους του παρελθόντος. Η ομόνοια μέσα στο κόμμα αυτό έχει διασαλευτεί ανεπανόρθωτα, ώστε στην ουσία να βρισκόμαστε ενώπιον δύο κομμάτων αντί ενός.

Ο Κινέζος καθηγητής Jisi Wang παρουσίασε με μεγάλη ευθύτητα τα μελλούμενα της Κίνας, χώρας που όπως σημείωσε είναι δεύτερη σε συνολικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, αλλά ενενηκοστή έβδομη σε κατά κεφαλήν εισόδημα. Η θέση αυτή την τοποθετεί στην κατηγορία των αναπτυσσόμενων χωρών μάλλον, παρά πλάι στις δυτικές χώρες. Αν προστεθεί η έλλειψη καθαρού νερού, οι περιβαλλοντολογικές ρυπάνσεις και οι πολιτικές και κοινωνικές στρεβλώσεις, η κατάσταση της Κίνας δεν είναι τόσο ζηλευτή όσο φαίνεται από τη μεγάλη της οικονομική ανάπτυξη, η οποία άλλωστε παρουσιάζει σημεία κόπωσης.

Ο δυτικός κόσμος πάντως πληρώνει το τίμημα του αξιοζήλευτου επιπέδου ζωής των κατοίκων του. Τα χρέη των ΗΠΑ αν δεν περιοριστούν κατά την επόμενη τετραετία, η θέση της υπερδύναμης θα παραμείνει σημαντική, κυρίως στον στρατιωτικό τομέα. Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον σαφώς προ του διλήμματος μιας θεσμικής εμβάθυνσης της Ευρωζώνης ή τη διάλυσή της. Η απόφαση είναι και πάλι στη διακριτική ευχέρεια των Γερμανών.

* Ο κ. Θάνος Βερέμης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αντιπρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ.

* Δείτε εδώ το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 15-07-2012.

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση