Ο τίτλος αυτού του σημειώματος θα 'πρεπε να είναι «Legacy and ownership», καθώς απ' έξω -από την Εσπερία, πάνω στην οποία έχουμε κρεμαστεί με τα μνημόνια και τα PSI και τις δανειακές συμβάσεις μας- έρχεται όλον αυτό τον καιρό η επιβολή σκέψης. (Και είναι η επιβολή σκέψης κάτι ακόμη πιο δυσάρεστο από την επιβολή δράσης όσο και αν προς τη δεύτερη δυσανασχετεί το πολιτικό μας σύστημα και η κοινή γνώμη. Ισως επειδή... από τη σκέψη έχει παραιτηθεί ούτως ή άλλως).
Ομως αν μείνουμε ελληνόφωνοι: παρακαταθήκη και ιδιοκτησία θα 'πρεπε να είναι οι δύο κεντρικές έννοιες/οι δύο βασικές λέξεις, στην ανηφορική όσο ποτέ πορεία προς τις κάλπες της 6ης Μαΐου. προς τις πρώτες δηλαδή εκλογές του 2012 (δυστυχώς, πλέον, ο εξορκισμός των ενδεχόμενων διαδοχικών εκλογών είναι αυτό και μόνο -εξορκισμός- όχι δε επειδή ο Αντώνης Σαμαράς προσπαθεί να αποδιώξει από πάνω του την υπόνοια νέας συγκυβέρνησης ή επειδή ο Βαγγέλης Βενιζέλος πασχίζει να αποδιώξει το φάσμα της ακυβερνησίας).
* Τι είναι η «ιδιοκτησία» στην οποία αναφερόμαστε; Είναι η παραδοχή, είναι η αναδοχή της ευθύνης ως προς το τίνος είναι το πρόγραμμα με το οποίο επιχειρείται η ανάταξη της ελληνικής οικονομίας (ψέματα: επιχειρείται να μην προσαράξει εντελώς η οικονομία). Δεν είναι μόνο πολιτικά δειλό, είναι και τραγικά αναποτελεσματικό και αδιέξοδο, να συνεχιστεί η πρακτική του να ξορκίζουν οι πολιτικοί μας -ναι, αυτοί που ξεκίνησαν πλέον επισήμως πια να διεκδικούν τη λαϊκή ψήφο- όλα όσα και διαπραγματεύθηκαν και συμφώνησαν και υπέγραψαν και κίνησαν να εφαρμόζουν. Μα, όλα! Με επαναδιαπραγμάτευση, με επαναπροσδιορισμό, με επανασυζήτηση, με ό,τι τελοσπάντων κι αν ονομασθεί η προσπάθεια της κυβέρνησης που θα προκύψει στις 7 Μαΐου (πάλιν ψέματα: η διαδικασία διακυβέρνησης που θα δρομολογηθεί μετά την 7η Μαΐου... και να δούμε πότε και πώς θα πορευθεί και πού θα καταλήξει), θα χρειαστεί να διαμορφωθεί το νέο μεσοπρόθεσμο 2012-2014. Ε, αυτό δεν νοείται να το «έχουμε αποδεχθεί υπό πίεση», να είναι «επιβολή του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων», δηλαδή να ανήκει «σε εκείνους» -αλλά να το εφαρμόζουμε «επειδή δεν γίνεται αλλιώς», με ζαβολιές τύπου Ρέππα ή με πολιτικούς λεονταρισμούς τύπου (αρχικού) Βενιζέλου. Οποιος σηκωθεί και πάρει στα χέρια του την εξουσία, τώρα, χρειάζεται -απόλυτα!- να έχει συμφωνήσει ότι αυτός/αυτοί έχει την «ιδιοκτησία» (όχι απλώς συμφωνεί ή «αποδέχεται») όσων εφαρμόζει. Οσοι θεωρούν ότι κουβαλούν σταυρούς μαρτυρίου, όσοι θυσιάζονται για μας και για το κοινό καλό απλώς σχολιάζοντας, έχουν μια λαμπρή ευκαιρία: να μείνουν σπίτι τους! ή, έστω, να δημοσιογραφούν. Ομως, η προσέλευση στην πολιτική ας θεωρείται, διάβολε! ότι σημαίνει συμφωνία με όσα -βαρύτατα- καλείται να εφαρμόσει. Ή να ανατρέψει...
* Τι είναι όμως η «παρακαταθήκη;» Το έδειξε ήδη ο Λουκάς Παπαδήμος, ολοκληρώνοντας ουσιαστικά την αποστολή του με τη Μεγαλοβδομαδιάτικη επίσκεψη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (ο οποίος ήδη μαζεύει δυνάμεις, και καλά του κουράγια, για τις τριήμερες εντολές από 7 Μαΐου, με το καλό!) και την προκήρυξη εκλογών για τις 6 Μαΐου. Ενα «ουφ!», γιατί τουλάχιστον απεφεύχθη η συνέχιση μιας αίσθησης χειρισμού και παρασκηνίου, η οποία τραυματίζει την ίδια τη λογική της πολιτικής εκτόνωσης που φέρουν οι εκλογές.
Οι υποθήκες και οι απόψεις Παπαδήμου
ας είναι σαφέστερες και δημόσιες
Το έδειξε ήδη στο μινι-διάγγελμά του ο Λουκάς Παπαδήμος με την προκήρυξη των εκλογών. (Μακάρι να καταθέσει και με διεξοδικότερο τρόπο κάποια στιγμή τη συνολική του παρακαταθήκη. Τις απόψεις του για το αύριο. Τις υποθήκες και τα συμπεράσματά του από τους μήνες αυτούς πυκνής διακυβέρνησης. Δημόσια. Διακριτά. Κατανοητά). Υπάρχει ακόμη πολύς ανήφορος, ακόμη και τώρα, μέρα-τη-μέρα. Τεχνικός ανήφορος αλλά και απόλυτα πολιτικός. Που δεν μπορούμε πια να τον αναφέρουμε με γενικότητες, αλλά χρειάζεται να τον δούμε διεξοδικά, συγκεκριμένα.
Ενώ τα γκάλοπ της τελευταίας ευθείας προς τις εκλογές (δηλαδή τα δημοσιευόμενα γκάλοπ, που με την ανόητη ΚΑΙ επικίνδυνη απαγόρευση δημοσίευσης του αλήστου μνήμης Θοδωρή Ρουσόπουλου παύουν μέσα στην εβδομάδα της Δικαινησίμου και δίνουν τη θέση τους στις φήμες) αρχίζουν και θυμίζουν πλέον πίνακες φαντασμάτων. ενώ η δίδυμη προσπάθεια του Αντώνη Σαμαρά να υπερασπιστεί τη χαμένη προσδοκία της αυτοδυναμίας και του Βαγγέλη Βενιζέλου να τρομάξει τον κόσμο με το φάσμα της ακυβερνησίας άμα ψηφίσει «λάθος», ο Λουκάς Παπαδήμος είπε τι; (Και δεν -ΔΕΝ- το είπε παίζοντας το μιντιακό παιχνίδι της προώθησης τσαχπίνικων «τεχνοκρατικών λύσεων» που θα άφηναν τα ηνία στους συνήθειες χειριστές παρασκηνίου. Αλλά το είπε με τον περίεργο εκείνο, μισο-διστακτικό/μισο-απορημένο τρόπο του, με βάση την εμπειρία των 4μηνων διακυβέρνησης και πλου ανάμεσα στους καρχαρίες). Είπε ότι (α) ο δρόμος έχει ακόμη πολύν ανήφορο. Είπε ότι (β) αυτή εδώ η κυβέρνηση, κυβέρνηση όχι πλέον «ειδικού σκοπού», αλλά ευθέως υπηρεσιακή, πρέπει να συνεχίσει να δουλεύει, λαμβάνει βαρύτατες αποφάσεις. Είπε ακόμη ότι (γ) θα αφήσει πίσω της για τη μετεκλογική κυβέρνηση μια σειρά εναλλακτικές, ώστε να μπορέσει να στηθεί μέσα σε λίγες εβδομάδες το νέο μεσοπρόθεσμο. (Και να συνεχιστεί η εκταμίευση των κονδυλίων που θα κρατήσουν π.χ. το τραπεζικό σύστημα στην επιφάνεια).
Ε, λοιπόν, αυτή η τελευταία διάσταση είναι το αληθινό δώρο Παπαδήμου προς το πολιτικό σύστημα που του έδωσε τα ηνία, αλλά και προς τον κόσμο που (πάντως μέχρι να αρχίσουν τα σκουντήματα των τελευταίων εβδομάδων με τους Μπαμπινιωτισμούς ή τους δισταγμούς περί την προκήρυξη εκλογών) τον στήριξε με σημαντική εμπιστοσύνη. Ομως η πραγματική παρακαταθήκη Παπαδήμου θα ήταν τι; Να ξεπερνούσε -ο ίδιος, με δική του ευθύνη- την προετοιμασία των εναλλακτικών. Πολύτιμες αυτές, ήδη, αλλά πολύτιμο να ξεδίπλωνε τη δική του εκτίμηση, τη δική του ανάλυση τη δική του προβολή στο μέλλον. Το ξαναλέμε: Δημόσια. Διακριτά. Κατανοητά.
Πώς έσπασαν τα φράγματα,
παντού, στο κομματικό σύστημα
Εν τω μεταξύ, η πορεία προς τις κάλπες της 6ης Μαΐου γίνεται με πεισματικά πολυδιασπασμένο το πολιτικό σύστημα. Ολες οι προσπάθειες -των ηγετών των μεγάλων κομμάτων, των μιντιακών κέντρων εξουσίας, των ευρωπαϊκών και διεθνών θεσμών- να «φρονηματισθεί» το ελληνικό εκλογικό σώμα δίνει για την ώρα το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Δημοσκοπικά τουλάχιστον ο κόσμος συνεχίζει να δηλώνει ότι θα ψηφίσει για να εκδηλώσει θυμό, να τιμωρήσει, να εκδικηθεί. Και... γαία πυρί μιχθήτω!
«Παντού έχουν σπάσει τα φράγματα»: μόνον όποιος έχει δει να ξεχειλίζει ο Εβρος μπορεί να δει την αναλογία με ό,τι συμβαίνει σήμερα και πάει να σαρώσει τα κόμματα. Ομως, μένουν τρεις βδομάδες και κάτι μέχρι να επιβεβαιωθεί ή να διαψευσθεί κάτι τέτοιο στις κάλπες. Χρονικό διάστημα με πολλές και σημαντικές παγίδες, μην αυταπατώμεθα.
Φάνηκε κιόλας το είδος των παγίδων, πώς; Με το ζήτημα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, που ξεκίνησε να τρέχει με αυτή την ντε φάκτο υπηρεσιακή κυβέρνηση στα πράγματα: οι ενθουσιασμοί του Χρηματιστηρίου για τη (διαφαινόμενη, ακόμη) μέθοδο ανακεφαλαιοποίησης με διατήρηση της διοίκησης στους παλαιούς μετόχους και με ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση για τις ζημιές του PSI σε βάθος δεκαετιών, ήδη προαναγγέλλουν τις αντιδράσεις του αύριο. Μα εντελώς αύριο! Ενώ η αίσθηση ότι η νάρκη των «ορφανών» ομολόγων ξένου δικαίου που δεν προσέρχονταν να κουρευτούν αφοπλίστηκε με πρωτοβουλία (και κόστος) εν πολλοίς της εθνικής, υπόσχεται νέες αντιδικίες οσονούπω. Και τα κομματικά φράγματα που έχουν σπάσει, υπόσχονται/απειλούν μεγιστοποίηση των ζημιών.
* Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική, δείτε εδώ το πρωτότυπο.