Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Εκλογές; Ποιες εκλογές; (επανάληψη)

Ήδη στις τελευταίες εκλογές -ας τις πούμε «τις πρώτες του 2012», εκείνες της 6ης Μαΐου- ζητήσαμε την ανοχή του αναγνώστη προκειμένου να τιτλοφορήσουμε το σημείωμα της Δευτέρας 7/5, αφού όλα τη Δευτέρα των εκλογών κρίνονται και όχι την Κυριακή της κάλπης, με το ασεβές για τν στιγμή όπου έχει ασκηθεί και κατασταλάξει πλέον το εκλογικό δικαίωμα του κυρίαρχου λαού κ.λπ.: «Εκλογές; Ποιες εκλογές;». Τότε εννοούσαμε δύο πράγματα. Πρώτον, ότι εκείνο που θα 'χε μπροστά της η όποια κυβέρνηση κατάφερνε να σχηματιστεί μετεκλογικά ήταν τόσο βαρύ, ο ανήφορος τόσο απότομος, που το γεγονός και μόνο της λαϊκής ετυμηγορίας πολύ απείχε από το να έχει κρίνει κάτι -ουσιαστικά, εννοείται. Δεύτερον, ότι δεν την πολυβλέπαμε να αποκρυσταλλώνεται την κυβέρνηση που θα επιχειρούσε να... διακυβερνήσει τότε.

Η συνέχεια, γνωστή. Φθάσαμε στις κάλπες της 17ης Ιουνίου. Επειτα από μια προεκλογική εκστρατεία ασύγκριτα βαρύτερη, σε μια (ευρωπαϊκή και άλλη) συγκυρία ομοίως βαρύτερη, με κοινωνικό κλίμα - άσε καλύτερα! Και ο κυρίαρχος λαός (ξανα)μίλησε.

Όμως θα ζητήσουμε πάλι την επιείκεια του αναγνώστη για να τιτλοφορήσουμε για μια ακόμη φορά: «Εκλογές; Ποιες εκλογές;». Αυτήν τη φορά τι εννοούμε; Εννοούμε ότι, άμα την προηγούμενη φορά υπήρξε ένα λάθος διακύβευμα πίσω από το οποίο όλοι στοιχήθηκαν, το Μνημόνιο/Αντιμνημόνιο, τώρα η αναμέτρηση έχει διεξαχθεί με ένα επίσης λάθος ερώτημα στο νου των ανθρώπων: «Ναι ή όχι στο ευρώ, στη συμμετοχή/παραμονή στην Ευρωζώνη;». Η αλήθεια είναι, ατυχώς, ότι εκείνο που κρινόταν είναι τελείως διαφορετικό. Οφείλουμε την παρατήρηση στον Αλ. Παπαδόπουλο, τακτικό πελάτη της στήλης: Εκείνο που κρίνεται πλέον είναι αν η Ελλάδα θα επιχειρήσει να επιστρέψει στην Ευρωζώνη, γενικότερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Την ίδια ακριβώς παρατήρηση διαβάσαμε, την τελευταία Κυριακή πριν από την εκλογική και στο «Βήμα της Κυριακής» με την υπογραφή του Σταύρου Ψυχάρη -όμως θα μας επιτραπεί να μείνουμε στην αρχική, για τη δική μας εμπειρία, ηπειρώτικη πηγή. Πρόκειται για παρατήρηση με δύσκολο φορτίο και σε παραδοχές και σε συνέπειες. (Τι θα πει αυτό; Θα πει ότι «η Ελλάδα έχει πάψει να έχει συμπεριφορά ευρωζώνης» ότι «δεν υποδηλώνεται εθνική απόφαση για έξοδο από την κρίση, επικυριαρχεί ο ιστορικός λαϊκισμός και η εθνική πλάνη». Θα πει ακόμη ότι «δεν υπάρχουν υπερασπιστές του Προγράμματος προσαρμογής -αυτού που ονομάζουν κάποιοι «Μνημόνιο»- έστω και με εύλογες επιφυλάξεις για κάποια τυχόν θεολογικού χαρακτήρα μέτρα, όπως τα επέβαλε η τεχνοκρατική οίηση της τρόικας»).

Εμείς θα το πούμε αλλιώς, πιο λαϊκότροπα. Οι ανάγκες της προεκλογικής εκστρατείας, η απαίτηση της κοινής γνώμης/του κυρίαρχου λαού να ακούσει αυτό που θέλει, αυτό που έχει συνηθίσει, έφεραν όλα τα κόμματα, όλες τις ηγεσίες, όλον τον πολιτικό λόγο στην Ελλάδα -πλην ίσως Στέφανου Μάνου, κι εκείνου με αμφιβολίες -«απέναντι» στο δυσάρεστο. Ολη η πολιτική τάξη στράφηκε στην καταγγελία των δεινών των μνημονίων και των μεσοπρόθεσμων. Καλά, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ριζωμένη τη λογική της καταγγελίας. Καλά, η Ν.Δ. πρώτη ανέλυσε τα στοιχεία του υφεσιακού αδιεξόδου. Ομως και το ΠΑΣΟΚ του Β.Β. μπήκε πίσω από την προσέγγιση της απαγκίστρωσης από το μνημόνιο. Η δε ΔΗΜ.ΑΡ. έκανε την ίδια κίνηση, από άλλη κατεύθυνση.

Η ασυμβατότητα απόψεων και χρόνου μεταξύ «Ελλάδας» και «Ευρώπης»...

Τι επετεύχθη, έτσι; Μια φαινόμενη ασυμβατότητα των απόψεων της ευρείας, της ευρύτατης πλειοψηφίας του εκλογικού σώματος της 17ης Ιουνίου προς ό,τι -προσέξτε!- η «Ευρώπη», οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί, αφήστε το ΔΝΤ στο βάθος, θεωρούν καμβά προσαρμογής της Ελλάδας. Και δεν ήταν οι διάφορες απειλές ή προειδοποιήσεις ή και οι φιλικές επισημάνσεις, με πιο χαρακτηριστική εκείνην του Φρανσουά Ολάντ στο Mega Channel και την Ολγα Τρέμη: αυτές, μάλλον στην αντίθετη κατεύθυνση απ' εκείνην που επεδίωκαν τράβηξαν τα πράγματα.

Ηταν προπαντός η Red Alert επιφυλακή για το Eurogroup Κυριακή βράδυ, με τον Ολι Ρεν να αποφεύγει να μετακινηθεί (για Μεξικό, για το G-20) ώστε να είναι «εκεί» όταν θα έβγαιναν τα ελληνικά exit polls και όταν θα ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν οι αγορές της Ασίας. η διαβεβαίωση Μέρκελ-Σόιμπλε ότι (καθ' όδον για Μεξικό) «διέθεταν τα τεχνικά μέσα ώστε να είναι σε συνεχή επαφή», ύστερα η αναβολή και της δικής τους αναχώρησης. Αυτό το κλίμα ήταν φανερό ότι δεν αποτελούσε ούτε ψυχολογική πίεση, ούτε επαναστατική γυμναστική των ευρωπαϊκών ηγεσιών: ήταν μια βαθύτερη συστημική ανησυχία -όθεν και η κοινή τοποθέτηση των κορυφαίων της Ευρωζώνης/της Ε.Ε. μετά την έκβαση της ελληνικής κάλπης της Κυριακής.

Εδώ, δεν πρέπει να παραβλεφθεί απ' όποιον θέλει να καταλάβει πως είναι στημένα τα πιόνια του παιχνιδιού -να καταλάβει, όχι να επαληθεύσει προκαταλήψεις- χρειάζεται να θυμηθεί ότι η «αμέσως προεκλογική» ισπανική διάσωση, με όλα τα 100 δισ. υπόσχεση των Ευρωπαίων και το ανάλογο ταρατατζούμ, εξασφάλισε ανακούφιση των αγορών για σκάρτα δύο 24ωρα!

Ύστερα, και το ισπανικό 10ετές ομόλογο έσπασε το 7% απόδοση, και το ιταλικό πήρε τον ανήφορο πάνω από το 6,5% (οι δε σχολιαστές θυμήθηκαν ότι η Ρώμη έχει να αναχρηματοδοτήσει άμεσα κάπου 1/4 του βουνού του 1,8 τρισ. χρέους της...), και δύο ολλανδικές τράπεζες είναι στο τσακ να σκάσουν. Α, ναι, και τα επιτόκια για τα bunds της κυρίαρχης Γερμανίας κίνησαν να προβληματίζουν: αληθινά λοιπόν υπήρχε η αίσθηση για «πρόβλημα Ευρωζώνης».

Υπάρχει συνεπώς μια ασυμβατότητα ανάμεσα στο τι θεωρεί «η Ελλάδα» (συνολικά) ότι διακυβεύεται και τι «η Ευρώπη» (πάλι συνολικά). Προσέξτε όμως: η ασυμβατότητα αυτή έρχεται να συμπληρωθεί και με μια χρονική ασυμβατότητα. Η δική μας αίσθηση χρόνου πάει με τις βδομάδες ή με τους μήνες. η δικιά τους κινδυνεύει να τρέχει με τις ώρες, άντε με τις ημέρες. Πώς τώρα διοργανώνεται αναδιαπραγμάτευση -όπως κι αν τη βαφτίσουν τα μέρη!- του ούτως ή άλλως εκτροχιασμένου προγράμματος για την Ελλάδα/Μνημονίου/Μεσοπρόθεσμου, με τη διπλή αυτή ασυμβατότητα, αυτό είναι ένα δυσάρεστο πρόβλημα. Οχι τεχνικό. Γνήσια πολιτικό.

...και ο όλο και πιο ανηφορικός ανήφορος της κυβερνησιμότητας

Ε, λοιπόν, σε αυτό το ήδη εξαιρετικά κακοτράχαλο εξωτερικό έδαφος έρχεται να προστεθεί η εσωτερική διάσταση. Που, αυτή, είναι η ουσία... Ηδη η Ελλάδα του τέλους Απριλίου/των αρχών Μαΐου είχε αποκτήσει χαρακτηριστικά μη κυβερνήσιμης χώρας. Τι θα πει αυτό; Θα πει ότι η κοινωνική συνοχή έπεφτε ήδη ραγδαία. ότι η αποδοχή του καθοδηγητικού ρόλου της πολιτικής κατέρρεε καθημερινά. ότι οι πραγματικές συνθήκες της οικονομίας επιδεινώνονταν -πέρα από τις ψύχραιμες περιγραφές, «ο παγετώνας της ελληνικής οικονομίας» γινόταν πραγματικότητα. Προσέξτε, όμως: τώρα - ΤΩΡΑ, μετά την δεύτερη προεκλογική καμπάνια πριν από τη χθεσινή κάλπη που εγκατέστησε ΟΛΑ τα κόμματα σε ριζικά «αντιΜνημονιακή» λογική, δηλαδή σε άρνηση όχι απλώς των συμφωνημένων αλλά και των βάσεων αυτών των συμφωνιών, με μια πρόσθετη δόση εθνικής υπερηφάνειας/τζαναμπετιάς -αυτή η υποχώρηση της κυβερνησιμότητας έχει οδηγήσει πολύ μακριά.

Ηδη, η χρηματοπιστωτική λειτουργία στη χώρα έχει θρυμματισθεί: τα 300 εκατομμύρια έως 1 δισ. ευρώ την ημέρα που διέρρεαν από το τραπεζικό σύστημα είναι ένα, με τα 70 δισ. που λείπουν εδώ και 18 μήνες να έχουν γίνει κάπου 80 . η ραγδαία μείωση των δι-επιχειρηματικών πιστώσεων, που τράβηξαν έξω από το κύκλωμα άλλα 20 έως 30 δισ. ένα δεύτερο. μετά το «πάγωμα» της εγγύησης πιστώσεων προς Ελλάδα από την HERMES και την απροθυμία COFACE, άλλα 15-20 δισ. από το εξωτερικό σκέλος απειλούνται. Μην πείτε «αυτά είναι νούμερα»: αυτά είναι το αίμα της οικονομίας!

Αλλά και η απόλυτα ανθρώπινη διάσταση είναι ζαλιστική: στο 23%, λέμε, φθάνει πλέον η ανεργία (άνω του 50% στις νέες ηλικίες, στα 60% στις νεαρές γυναίκες: φρίκη!). Αυτή είναι, δυστυχώς, η μισή αλήθεια και πάλι: η ανεργία αφορά -για την ώρα- μόνον τους παρίες του ιδιωτικού τομέα. οι άνθρωποι του δημοσίου τομέα είναι «εκτός κύκλου απελπισίας», όσο κι αν ήδη γεύονται την αγωνία. συνεπώς, η ανεργία είναι πολύ πολύ μεγαλύτερη μεταξύ των παριών...

Συμπέρασμα: με αυτή την κατάσταση έχει να γίνει, πρώτιστα, η «αναδιαπραγμάτευση». Μια διαπραγμάτευση με εμάς, τους Ελληνες - όχι δε για τα φορολογικά μέτρα του καλοκαιριού ή για τα εργασιακά και τα κοινωνικοασφαλιστικά. Πολύ πριν, πολύ πιο θεμελιακά απ' ό,τι με τους «Ευρωπαίους εταίρους» ή συνολικά το διεθνές σύστημα. Γι αυτό, τολμούμε και πάλι σήμερα να διερωτηθούμε: «Εκλογές; Ποιες εκλογές;».

*Δείτε εδώ το άρθρο που δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 18-06-2012.

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση