Τρίτη, 16 Απρίλιος 2024
Η κυβέρνηση Σαμαρά - Στουρνάρα (επισήμως: η κυβέρνηση εθνικής ευθύνης με στήριξη ΝΔ/ΠΑΣΟΚ/ΔΗΜ.ΑΡ., αλλά ας μείνουμε για λίγο στην ουσία) έχει κάθε δίκιο να αισθάνεται περίεργα που πάλι η Ελλάδα και η ελληνική οικονομία βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από ξέρα. Ο Αντώνης Σαμαράς μίλησε στην «Καθημερινή» για τελευταίο κάβο που προσπαθούμε να περάσουμε. Ομως αναφερόμενος ο ίδιος στο ενδεχόμενο μερικής ή τμηματικής καταβολής της διαβόητης δόσης των 31,2 δισ. ευρώ, έδειξε πως ήδη διαβλέπει μια ξέρα δίπλα στον κάβο. Δυστυχώς, οι ξέρες είναι περισσότερες...
Όχι, δεν εννοούμε το ότι μια αίσθηση αυξανόμενης ανασφάλειας διαδίδεται -πάλι- τη στιγμή ακριβώς που η όχι -μόνον- επικοινωνιακή επίσκεψη Μέρκελ της περασμένης Τρίτης είχε δημιουργήσει τη θρυλούμενη θετική δυναμική, ας πούμε στις Βρυξέλλες ή και τη Φραγκφούρτη (όπου αναζητούνται εργωδώς τρόποι για κάλυψη του financing gap του ελληνικού χρέους). Ή τη στιγμή που την (παλιά, σχεδόν λησμονημένη) καταγγελία Σαμαρά ότι η μονόπαντη σταθεροποίηση στην Ευρωζώνη (με κύριο πειραματόζωο την Ελλάδα) χωρίς ένα κάποιο στοιχείο ανάπτυξης/επανεκκίνησης οδηγεί στον γκρεμό την υιοθετεί πλέον ευθέως το ΔΝΤ κουνώντας το δάχτυλο στους Ευρωπαίους, την κάνει σημαία της δικής της ex post κριτικής η κυρία Λαγκάρντ.
Δεν εννοούμε καν το ότι μέρα τη μέρα έχουμε την απόδειξη του ότι ο οικονομικός ιστός, οι επιχειρήσεις δηλαδή που η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης έμαθε να καταφρονεί αν μη να κυνηγάει, απλώς... φεύγουν. Αν η ΦΑΓΕ πορεύθηκε ήδη για έδρα στο Λουξεμβούργο, αν η Cola-Cola 3Ε πάει στη Ζυρίχη (και διαπραγμάτευση μετοχής αντί για το Χ.Α. στο Λονδίνο), αν η Μυτιληναίος ακούγεται αντίστοιχα, αν η Αργυρομεταλλευμάτων ή και ο ΤΙΤΑΝ μάχονται με τον εαυτό τους, το ζήτημα δεν είναι πια ούτε το επιθετικό φορολογικό σύστημα ούτε το αφιλόξενο ρυθμιστικό περιβάλλον: είναι η αίσθηση πως οτιδήποτε κουβαλάει «ρίσκο Ελλάδας» είναι χρηματοπιστωτικά αποκλεισμένο, shut out. (Αφήστε τες τις καημένες τις ελληνικές τράπεζες, που η ανακεφαλαιοποίησή τους έχει γίνει κλοτσοσκούφι. Μια των τροϊκανών, μια του πανικού του «πολιτικού κόστους», ήδη της χρονοτριβής της διαβόητης δόσης των 31,5 δισ.). Μεγάλες μονάδες τραβάνε γραμμές πιστώσεων ή προσπαθούν και βγαίνουν στις αγορές για πιο μακροπρόθεσμο δανεισμό μέσω των τουρκικών η βαλκανικών θυγατρικών τους.
Δεν στεκόμαστε καν στο ότι διεθνή πρακτορεία -το Reuters εν προκειμένω- έρχονται τη στιγμή αυτή, ακριβώς, και ενώ πριν από δύο μήνες επετίθεντο στην ηγεσία μιας από τις 4 «συστημικές» ελληνικές τράπεζες (ναι, στην Πειραιώς, που λειτουργεί ως σωσίβιο των δημόσιων τραπεζικών αδιεξόδων: μετά την ΕΤΒΑ, η ΑΤΕbank, μετά η Γενική από χειρών SocGen), τώρα ανοίγει μέτωπο αποικοδόμησης του διοικητού της ίδιας της Τράπεζας της Ελλάδος. Δηλαδή πριονίζεται η αξιοπιστία μέλους του ευρωσυστήματος στο έσχατο σημείο καμπής που ζούμε και γίνεται αυτό τη στιγμή ακριβώς που η υπογραφή Προβόπουλου, μαζί με Στουρνάρα και των Τριών, είναι να ελευθερώσει την επόμενη δόση βοήθειας...
Ο καινούργιος κίνδυνος ονομάζεται «τμηματική καταβολή σε φόντο καθυστέρησης»
Όχι, εκείνο που δικαίως -το επαναλαμβάνουμε- δημιουργεί απορία αν μη πικρία στους υπεύθυνους της διαχείρισης του ελληνικού μας ναυαγίου, είναι ότι ενώ βαθμιαία όλοι πλέον αναγνωρίζουν πόσο τραγικά στενόμυαλη ήταν η απλουστευτική/τιμωρητική αντιμετώπιση της Ελλάδας (σχεδόν όσο στενόμυαλη και στρουθοκαμηλική ήταν ο δικός μας πονηρουληδισμός έως τώρα: με τις prior actions, όταν πρόσφατα κάποιος νομικός εγκέφαλος πήγε να θυμίσει ότι... όλα ΟΛΑ τα κλειστά επαγγέλματα έχουν ανοίξει από τη στιγμή που παρήλθε τρίμηνο ή εξάμηνο από την αρχική «ευρηματική» νομοθετική ρύθμιση Παπακωνσταντίνου, μόνο που δεν εκπαραθυρώθηκε!) τόσο δεν γίνεται κάτι για να ξεκολλήσουμε απ' αυτήν. Ωραία, το είπε ο κ. Τόμσεν ότι με την πολιτική του cut-cut-cut το κάτσαμε το γαϊδουράκι: και μετά; Ωραία, είπε η κυρία Λαγκάρντ ότι χρειάζεται χρόνος, ότι επείγει επανεκκίνηση της οικονομίας: και μετά; Γίνεται δηλαδή δεκτό -από ΔΝΤ μεριά- ότι το άπλωμα στο χρόνο, η διαβόητη επιμήκυνση Βαγγέλη Βενιζέλου θα βοηθούσε να σωθεί κάτι από την πραγματική οικονομία. την ίδια στιγμή, όμως, «κλειδώνει» front-loaded η πρόσθετη δημοσιονομική προσαρμογή κάπου 9 δισ. ευρώ. Τι νόημα έχει η επέκταση στο 2015-16 πλην της επιμηκυνόμενης παραμονής της χαρωπής τρόικας ανάμεσά μας; Μήπως φοβούνται ότι μόλις (ΜΟΛΙΣ) αποκτήσουμε πρωτογενές πλεόνασμα, θα βαρέσουμε κανόνι στο «επίσημο» χρέος, οπότε... καλό είναι να 'χουμε δεθεί;
Άλλο παράδειγμα: όλοι σπρώχνουν το ελληνικό ζήτημα/πρόβλημα/αδιέξοδο προς λύση - πακέτο: όλοι τονίζουν ότι άμα μείνει για πολύ ακόμη στον αέρα η Ελλάδα κινδυνεύει με εκτροχιασμό, με αληθινό εκτροχιασμό: την ίδια όμως στιγμή, κάτι η Ισπανία αποθαρρύνεται να προσέλθει στους «σωστικούς» μηχανισμούς, κάτι η ενιαία τραπεζική εποπτεία παραπέμπεται ad calendas Graecas (άρα και η ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών χωρίς απογείωση του δημοσίου χρέους), κάτι η διαβόητη Κορυφή της 18ης/19ης Οκτωβρίου χάνει τη διάσταση Eurogroup, και μένει μόνον Κορυφή Ε.Ε., άρα ούτε καν για πρώτη συζήτηση πάμε...
Έτσι, λοιπόν, ενώ ήδη η εσωτερική αποσάθρωση της κυβέρνησης αυτής συνεχίζεται, το πιο επικίνδυνο που έχει μπροστά της -η ξέρα που δεν πολυφαίνεται με άλλα λόγια- είναι εξωτερικό.
Τι εννοούμε με «εσωτερική αποσάθρωση;» Προτού καλά καλά στηθεί το νέο σκηνικό συνάντησης των τριών αρχηγών, ζήσαμε τις σκηνές απείρου κάλλους του Γιάννη Βρούτση (υπουργού αιχμής, ως Εργασίας), τη μια με το μπρος-πίσω της τροπολογίας περί εισφορών υπέρ ΟΕΚ-ΟΕΕ (οι οποίοι έχουν, ως Οργανισμοί, αισίως καταργηθεί...), την άλλη με την εκπληκτική εκείνη ιδέα της αυτο-δήλωσης των αλλαγών οικογενειακής κατάστασης στους συμβολαιογράφους (προκειμένου να... καταπολεμηθούν οι συντάξεις-«μαϊμού», άντε να λάβουν κι ένα ζαχαρωτό οι πικραμένοι συμβολαιογράφοι, συν να έχουμε αύριο έδαφος για νέες υπηρεσίες ελέγχου). κυρίως ζήσαμε την ασύλληπτη ελαφρότητα του Κωστή Μουσουρούλη γύρω από την υποτιθέμενη εκείνη πρόταση της τρόικας για άδειασμα των μικρών νησιών από τους (επιβαρύνοντες τον Προϋπολογισμό με επιδοτήσεις) κατοίκους τους. Με αυτά, δε, ως φόντο θα συνέλθει τώρα η «δική μας τρόικα». Να δει τι θα έχει απομείνει από τις διαβόητες κόκκινες γραμμές της ή τα ισοδύναμά της ενώπιον της «τρόικας εξωτερικού». Θα συνέλθει, δε, με τον Βαγγέλη Βενιζέλο βαρύτατα τραυματισμένο από την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ, ο χειρισμός της οποίας ξεπερνά κάθε χαρακτηρισμό πλην του «φρίκη».
Τι όμως εννοούμε με «επικίνδυνο εξωτερικά»; Μα, ακριβώς οι Ευρωπαίοι «εταίροι» μας μάς αντιγυρίζουν τη χρονοτριβή μας τις κόκκινες γραμμές μας και, ακριβώς επειδή τώρα «δεν νοείται να πάμε σε Grexit» από Economist μέχρι FAZ, φλερτάρουν με μια ακόμη τμηματική καταβολή δόσης της βοήθειας -και βλέπουμε! Αυτό πήγε να αποκρούσει ο Αντώνης Σαμαράς προκαταβολικά. Μάλιστα κινδυνεύει ο χειρισμός να γίνει και λίγο σαρκαστικά: να μάθουμε δηλαδή ότι η δόση των 31,2 δισ. είναι μεγαλύτερη, ας πούμε 43 δισ. (κάτι οφειλόμενα από καθυστέρηση, κάτι η επόμενη tranche...), αλλά θα λάβουμε εντός Νοεμβρίου μόνο τα «αναγκαία». Εως ότου η Βουλή των Ελλήνων ψηφίσει. Δηλαδή λίγο ακόμη οξυγόνο. Και πολλή κουβέντα, πολλές προθέσεις αναπτυξιακές -για αργότερα.
Τι κινδυνεύει να κοστίσει η καθυστέρηση των οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες
Έτσι, σε μια εποχή όπου -απίστευτο και όμως αληθινό!- η ελληνική οικονομία έχει πλέον πέσει κάτω από τα 200 δισ. ευρώ ως μέγεθος (η Τουρκία είναι πάνω από 550 δισ.: καταγράψτε το), άμα το καίριας σημασίας κονδύλι των δόσεων της βοήθειας για την εξόφληση οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα καθυστερήσει κι άλλο, όταν πλέον αυτό συμβεί, τελικά καθίσταται όλο και πιο αμφίβολο, αν θα πέσουν πάλι τα χρήματα αυτά στην πραγματική οικονομία. (Γιατί αυτό είναι το σημαντικό, το κρίσιμο. Αυτό είναι στο οποίο πρώτιστα ποντάρει η πιεσμένη κυβέρνηση Σαμαρά/Στουρνάρα για μια σπίθα επανεκκίνησης της οικονομίας). Το πιθανότερο είναι εργολάβοι και προμηθευτές, φαρμακοποιοί και γιατροί, εταιρείες και μικροϊδιωτες να φροντίσουν ίσως-ίσως να εξυπηρετήσουν τίποτε ασφυκτικά χρέη τους προς το Δημόσιο ή ασφαλιστικά Ταμεία (πράγμα πολύτιμο, αλλά όχι για την πραγματική οικονομία). να διορθώσουν κάπως το «μαύρο ταμείο» που τους έχει υποχρεώσει να διατηρούν η κακοπιστία του Δημοσίου. άντε να βγουν μια φορά να το γιορτάσουν. και ύστερα... ύστερα φοβόμαστε πως η τάση θα είναι να σπεύσουν να κρατήσουν τα χρήματά τους «εκτός»!
Καλύτερα να βρίσκεσαι σε λίστες εξαγωγής συναλλάγματος (νόμιμης εξαγωγής, κι ας σκούζουν τα κανάλια), καλύτερα να επιστρέφεις στα χρόνια της Κατοχής και της χρυσοφιλίας ή του αποθησαυρισμού «κάτω από το στρώμα», παρά να διακινδυνεύεις σε εξάρτηση από το ελληνικό Δημόσιο.
*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 15-10-2012.
