Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Η καταπολέμηση της βετοκρατίας

leger2Θεόπεμπτες υπήρξαν – υπό περισσότερες της μιας έννοιας – οι φετινές διακοπές του Πάσχα, και μάλιστα με λαμπρό καιρό ανά την Ελλάδα. Κυριότερη προσφορά τους, ότι ανέκοψαν την «δημόσια συζήτηση» όπως αυτή διεξάγεται – υπό όρους άνοιξης του 2013 – στην Ελλάδα. Όπου προχωρεί μεν η συνειδητοποίηση, σε βάθος, ότι η εποχή των συνθημάτων και των εύκολων υποσχέσεων έχει ανεπίστροφα παρέλθει: υποδειγματικό εν προκειμένω «Το μέλλον της «Ισχυρής Ελλάδας»» του Παύλου Παπαδόπουλου, ανεπίληπτης Σημιτικότητας, στο ΒΗΜΑ της 4/5 Μαΐου. Όμως δεν υπάρχει κάτι αληθινά σοβαρό ως εναλλακτική πρόταση: οι παραπομπές σε «Νέα εθνική στρατηγική» είναι σπαρακτικά αυτοαναφορικές. οι αναφορές σε «Σχέδιο εξόδου από το μνημόνιο», έτσι που καλύπτουν από ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ μέχρι... Κινεζική απόβαση προς υποβοήθηση Στουρνάρα, από ΑνΕλληνες μέχρι μια ευρεία πλειοψηφία των μήντια, δείχνουν το βάθος της αμηχανίας.

Γιατί λοιπόν να θεωρούμε το καλοκαιρινό αυτό Πάσχα θεόπεμπτο; Πρώτον, γιατί ήρθε και διέκοψε την επιδείνωση του πολιτικού κλίματος, κλίματος προϊούσας φθοράς (character assassination κατά Γιώργο Παπανδρέου, που δείχνει να οδηγεί σε διάσπαση ή σε – πρόσθετη – εσωτερική κατάρρευση του πάλαι ποτέ διαλάμψαντος Κινήματος), κλίματος ανερχόμενης βίας (αυτάρεσκη απόπειρα χειροδικίας και επίδειξης όπλου νταβραντισμένου Χρυσαυγίτη βουλευτή κατά Γιώργου Καμίνη, μέχρι την στιγμή που τον έκαναν αρνάκι οι ασφαλίτες του Δημάρχου). Ύστερα, γιατί προσέφερε στο πολιτικό σύστημα – που όλοι το κατακρίνουμε, όλοι το βρίζουμε, αλλά κανείς αληθινά δεν προσπαθεί να το προσπεράσει – μια πρώτη γεύση «των μπάνιων του λαού», δηλαδή της ευκαιρίας εκτόνωσης που χαρίζει κάθε χρονιά ο Έλληνας στον πολιτικό του: ο Αντρέας Παπανδρέου το εξέφρασε μοναδικά (και) αυτό....

Ακόμη και οι ευχές – άλλες γνήσια αμήχανες και κοινότοπες, άλλες απλώς απεγνωσμένες – λειτούργησαν. Μια που κυκλοφόρησε, viral, μέσω sms: «Όχι, η Ανάσταση δεν αποτελεί σημάδι ότι έρχεται η ανάπτυξη. Γιατί θα μας το πουν κι αυτό...» Πάντως η χαλάρωση των φετεινών διακοπών του Πάσχα, έτσι όπως συνέπεσαν με την αποκλιμάκωση του αδιεξόδου της πρόσφατης επίσκεψης/επιθεώρησης της Τρόϊκας και με την είσοδο στο μεγάλο Ελληνικό καλοκαίρι ίσως – ίσως! – πρόσφεραν στην Τρικομματική που έκανε προσπάθειες να αυτοδιαλυθεί μια αίσθηση πρόσθετης ευκαιρίας, χρόνου για ανασύνταξη. Τέλος, άμα οι Τροϊκανοί «μας» είχαν πάει στους παραδοσιακούς προορισμούς εσωτερικού/πασχαλινού τουρισμού, θα το διαπίστωσαν: η δαπάνη πέφτει, η κίνηση ομοίως, οι τιμές των σαρακοστιανών και του πασχαλινού τραπεζιού πήγαν αισθητά πίσω (όσο κι αν συνεχίζεται η μηντιακή μας μουρμούρα για το κόστος ζωής που μένει ψηλά). Η εσωτερική υποτίμηση μπορεί να καθυστέρησε για 18-24 μήνες, αλλά είναι πλέον εδώ. η «αναπόφευκτη» πτώση της οικονομικής δραστηριότητας είναι πλέον απόλυτη πραγματικότητα. Μπορεί το διαβόητο δημοσιονομικό πλεόνασμα να είναι τρυκ με καθρεφτάκια, όμως η κατάρρευση της ζήτησης «εγγυάται» ότι η διόρθωση του ισοζυγίου αποτελεί μονιμότερο φαινόμενο...

Ξαναδιαβάζοντας την διδακτική

πώληση του ΟΠΑΠ

Βέβαια, διαβάστε τα όλα αυτά αντίστροφα και – τι βλέπετε; Ότι η προσαρμογή «των Μνημονίων» πετυχαίνει, συν ότι η κοινωνική ανοχή συνεχίζεται προς ένα πολιτικό σύστημα που αρκείται να διαιωνίζει τον εαυτό του, επειδή η πραγματική οικονομία έχει καθίσει απόλυτα – νάχουμε ένα -6% φέτος, καλά θάμαστε – και επειδή το κοκκίνισμα των ισολογισμών των επιχειρήσεων και το αδιέξοδο των νοικοκυριών χρηματοδοτούνται από τα σιωπηρά ή επίσημα αποθέματά τους. Ακόμη; Ακόμη!

Κάτι που να θυμίζει επανεκκίνηση, κάτι που να ανοίγει προοπτικές ότι η οικονομία – ή κάποιοι κλάδοι της πλην τουρισμού, κάποια γωνιά της – παίρνει μπροστά, δεν το βλέπουμε. Ακόμη. Καταγράφηκε άνοδος στις εξαγωγές – αλλά από πολύ χαμηλή βάση, και ο ρυθμός ανάπτυξης ανακόπηκε. Ήταν σπαρακτικό το πώς η ιδωτικοποίηση/πώληση του 33% του ΟΠΑΠ χαιρετίστηκε με πληθωρική ρητορική ανάπτυξης και «άνευ προηγουμένου εθνικής επιτυχίας». Την στιγμή που ήταν η μόνη – η εντελώς μοναδική! – κίνηση που, από την φύση του τζόγου, αποτελεί zero-sum game. Μόνοι μας παίζουμε δις με τον εαυτό μας. Βγαίνουν βέβαια φόροι. Συν, κάποια κέρδη περιέρχονται στην εταιρεία. Πρόσθετη δραστηριότητα, όμως μηδέν! Αν, έστω, το gaming είχε επιδιωχθεί ή επιτραπεί να γίνει ό,τι στην Μάλτα ή στο Λονδίνο – δηλαδή ένα κέντρο για περιφερειακές ή ευρύτερες δραστηριότητες – η συζήτηση θα είχε ένα νόημα: οι νέοι ιδιοκτήτες του ΟΠΑΠ (άλλο στοιχείο που δεν επισημάνθηκε: το 33% ήταν «επώνυμοι Ελληνες» – doing business in Greece – το 66% διάφοροι ΑνατολικοΕυρωπαίοι, τελικά για την «βελτίωση του τιμήματος» κατά 30 εκατομμύρια σε ... μια 10ετία κατέληξαν σε 80% :20%) θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κάτι σαν πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα. Έτσι όμως που το πάμε, ούτε αυτό αληθεύει.

Τι μένει πίσω; πρώτον, ότι «κάτι κινήθηκε» στο κατακαημένο το ΤΑΙΠΕΔ. Δεύτερον, ότι η Τρόϊκα (και ο διεθνής τύπος) δέχθηκε ότι... κάτι κινήθηκε. Τρίτον, ότι – και αυτό είναι τραγικά σημαντικό «υπό ελληνικές συνθήκες» - κόπηκε ο ομφάλιος λώρος Κράτους (δηλαδή Κόμματος) με εμάς, τα μήντια. Άρα, υποτίθεται, αμβλύνθηκε ο μηχανισμός δημιουργίας πολιτικού/μηντιακού χρήματος και επιρροής: πολύτιμο! Τέταρτον, ότι ο Δημόσιο ξεφορτώθηκε (sic) ένα περιουσιακό στοιχείο που βασιζόταν στην λογική του μονοπωλίου, την στιγμή ακριβώς που αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου άδειαζαν πολύ από το περιεχόμενό του. (Με την υπόσχεση/απειλή του για ανατροπή του φορολογικού καθεστώτος του gaming, παραμονή της πώλησης του ΟΠΑΠ, ο Αλέξης Τσίπρας ουσιαστικά βοήθησε να καταδειχθεί κάτι ακόμη: ότι υπάρχουν επενδυτές – έστω και ΑνατολικοΕυρωπαίοι, σκληρυμένοι από δεκαετίες των εκεί καθεστώτων ... - που «τολμούν» να φορτώσουν ρίσκο Ελλάδας. Υπό την έννοια ότι, όπως ο Βαγγέλης Βενιζέλος και η Τρόικα μπορούν να θεσπίσουν έναν φορολογικό συντελεστή 30% για τα κέρδη του gaming, αύριο ο όποιος ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και η ΜεταΤρόϊκα μπορούν να τον κάνουν 40% ή 60% - και να επικαλεσθούν μάλιστα ηθικό επιχείρημα).

Η επανεκκίνηση χρειάζεται ανθρώπους

που πιστεύουν όσα κάνουν

Μόλις αναφερθήκαμε στο τι θα μπορούσε να σημάνει για τον ΟΠΑΠ η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (την οποία, τώρα, καλείται να ακολουθήσει το δικό μας Συμβούλιο Επικρατείας) για το μονοπώλιό του. Μια άλλη Ευρωπαϊκή απόφαση – της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της ΕΕ – θα μπορούσε αύριο να λειτουργήσει ως τροχοπέδη σ' έναν άλλο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ, εκείνον που αφορά την ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ. Στο μέτρο δηλαδή που παραμείνει μέχρι τέλους ως βασικός διεκδικητής η Gazprom (που διαθέτει ενεργειακά συμφέροντα ανά την Ευρώπη, τα οποία θα της ζητηθεί να περιορίσει προκειμένου να αποκτήσει τα δικά μας ασημικά). Αδηλον, αν οι επαφές Αβραμόπουλου στο Αζερμπαϊτζάν – ή, αύριο, και Πρωθυπουργικές κινήσεις – θα ξυπνήσουν το ενδιαφέρον της κρατικής SOCAR για την ίδια διαγωνιστική διαδικασία. (Αυτή η Αζέρικη υπόθεση έχει πρόσθετο ενδιαφέρον, καθώς αζερικο αέριο είναι εκείνο που θα επιλέξει για την διόδευσή του προς την Ευρώπη τον «δικό μας» ΤΑΡ/Trans Adriatic Pipeline ή τον μέχρι στιγμής επικρατέστερο Nabucco). Η ιδιωτικοποίηση ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ, ή μάλλον ευρύτερα η οικονομία του φυσικού αερίου, σε αντίθεση με τον ΟΠΑΠ είναι ουσιαστική επιλογή που μπορεί να φέρει αναπτυξιακή υπόσχεση. Το ίδιο ισχύει, π.χ. και με την οικονομία της ύδρευσης-αποχέτευσης, με ΕΥΑΘ/ΕΥΔΑΠ που κινείται ακόμη βραδύτερα, καθώς εδώ «απαιτούνται» επενδύσεις μέσα στα επόμενα χρόνια. Και, ακόμη περισσότερο, αυτό το στοιχείο της πρόσθετης οικονομικής δραστηριότητας θα προέκυπτε με την προώθηση της πώλησης/παραχώρησης δημόσιας γης για τουριστική ανάπτυξη: το Ελληνικό και ο Αστέρας Βουλιαγμένης, αυτά έδιναν την πραγματική επανεκκίνηση. Ομοίως όσα αεροδρόμια θα οδηγούνταν σε επενδύσεις, όπως το νέο του Ηρακλείου.

Όμως, στα μέτωπα αυτά έχουμε να λειτουργεί – ακόμη και τώρα – το θεμελιώδες Ελληνικό φαινόμενο της βετοκρατίας. Τι είναι αυτό; Είναι η αρχή σύμφωνα με την οποία όποιος προβάλει την πιο έντονη άρνηση, αυτός και κερδίζει! Περιμένετε για λίγο να εξελιχθούν αυτές οι κρίσιμες ιδιωτικοποιήσεις και παραχωρήσεις και θα δείτε όχι απλώς το κύμα πολιτικής αντίδρασης να ογκώνεται (αρκεί να θυμηθείτε την στάση ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ στις πρόσθετες διαπραγματεύσεις με την Τρόϊκα: οι «κόκκινες γραμμές» λειτουργούν ως ελπίδα διαφοροποίησης, άρα διάσωσης ψηφαλακίων...), αλλά και την άρνηση του δικαστικού συστήματος – πάντως του Συμβουλίου Επικρατείας – να ανεβαίνει. Η εντελώς πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας για την νομοθεσία Μπιρμπίλη/Παπακωνσταντίνου για την «τακτοποίηση» των αυθαιρέτων δίνει μιαν εικόνα αυτού που θα ακολουθήσει...

...Σημαίνουν αυτά, ότι η επανεκκίνηση της οικονομίας είναι κάτι που ανήκει στις Πασχαλινές ευχές, ή πάλι στην φλυαρία των πολιτικών; Ας κλείσουμε λίγο αισιόδοξα: όχι, η επανεκκίνηση μπορεί να έχει γνήσια προοπτική, όμως χρειάζεται όσοι την οργανώνουν (όχι όσοι απλώς ετοιμάζουν την επικοινωνία της) να την πιστεύουν αληθινά. Και να επενδύουν πολιτικό κεφάλαιο στις αποφάσεις που προϋποθέτει η επανεκκκίνηση και προπαντός στην καταπολέμηση της βετοκρατίας.

*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 06-05-2013.

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση