Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Τι θα πει «συνειδητοποίηση»

europe-2020Μια απειλητική έννοια κινείται πάνω από την Ελλάδα των μέσων του 2013 – με τις εμμονές της, με την σπαρακτική της προσήλωση στο παρελθόν/ «τότε που ζούσαμε», με τις αυτιστικές αλλά και τόσο βολεμένες ελίτ της – και λέγεται η έννοια αυτή συνειδητοποίηση. Η πορεία της συνειδητοποίησης είναι, πάντως δείχνει να είναι, η απεξάρτηση από κάθε πολιτική ή άλλη αντίστοιχη (π.χ. μηντιακή) επιλογή, πίεση ή προσπάθεια. Είναι εν πολλοίς ανεξάρτητη και από τις πιέσεις κάθε είδους που ασκούνται πάνω στην Ελλάδα και τους ανθρώπους της «από έξω», από το διεθνές σύστημα, από την «Ευρώπη» που μάθαμε να την λατρεύουμε, ύστερα να την φοβόμαστε, τώρα να την μισούμε (πάντως: να την αντιπαθούμε), από την Τρόικα και την επιβολή της. Βέβαια και στους «έξω» προχωράει - με αντίστοιχα μη οργανωμένο τρόπο, σημειωτέον – η συνειδητοποίηση για την Ελλάδα, για την οικονομία της, για την πορεία της.

Ένα βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, της συνειδητοποίησης των «έξω», είναι και η εδώ και καιρό προεξαγγελμένη αλλά ήδη διατυπωμένη έμπρακτα mea culpa του ΔΝΤ. Εδώ, όμως, προσοχή στο τι λέμε και τι εννοούμε! Αφού επί μήνες έτρεξε η συζήτηση γύρω από τον διαβόητο δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή, την αποκαλυπτική κίνηση του Olivier Blanchard, ύστερα την αντιπαράθεση του δίδυμου Carmen Reinhart – Kenneth Rogoff με τους Κεϋνσιανούς του Paul Krugmann, τώρα είχαμε την συνολική κριτική τοποθέτηση του ΔΝΤ έναντι του Προγράμματος για την Ελλάδα όπως εξελίχθηκε.

Η έννοια (και η λειτουργία) του

post-mortem χρειάζεται προσοχή

Το ΔΝΤ, λοιπόν, το ανεκάλυψε (και το απεκάλυψε): Το Πρόγραμμα για την Ελλάδα – το αρχικό, εκείνο του 2010-11 – είχε εγγενή λάθη. Έκανε κάποιες λάθος παραδοχές το ΔΝΤ, υπήρχαν και κάποιοι μη-απολύτως-σωστοί ή μάλλον τραγικοί υπολογισμοί ως προς την επίπτωση της δημοσιονομικής διόρθωσης (την συνταγή του tax-tax-tax/cut-cut-cut) στην ύφεση της οικονομίας: όμως, σπεύδει να επισημάνει το Ταμείο, ακόμη μεγαλύτερη η ευθύνη των Ευρωπαίων, που και άργησαν και δεν δέχθηκαν να κάνουν αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους, που γενικώς μερίμνησαν για τις μεγάλες οικονομίες εις βάρος της μοίρας της Ελλάδας. Α, ναι, έφταιξε και η ίδια η Ελλάδα που δεν προώθησε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις – τα γνωστά!

Έσπευσε βέβαια η «Ευρώπη», εν προκειμένω οι Βρυξέλλες και διαδήλωσαν ότι διαφωνούν με την ανάλυση του ΔΝΤ. Βέβαια , το (πολύ πιο σημαντικό! ) Βερολίνο προτίμησε να παραδεχθεί ότι «διδάχθηκε από τα σφάλματα» του πρώτου Μνημονίου. Ο δε Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ θεώρησε ότι, και λάθη να έγιναν, «τώρα το πρόγραμμα προχωράει σωστά». Άλλωστε – δεν το λένε αλλά δεν χρειάζεται καν να το πουν – οι Ευρωπαίοι σήκωσαν το περισσότερο κόστος (30 δις το ΔΝΤ, 80 δις οι Ευρωπαίοι στο πρώτο χρηματοδοτικό πακέτο), άρα....

Όταν παλεύουν τα βουβάλια, καλό να προσέχουν τα βατράχια. Δηλαδή εμείς. Ο Αντώνης Σαμαράς – πρωθυπουργός σήμερα, οξύς επικριτής τότε – μας θυμίζει ότι το ζήτημα για τους πολιτικούς είναι να δίνουν λύσεις, όχι να περιγράφουν προβλήματα. Πάντως ο ίδιος εδώ και ένα χρόνο «ασκεί κριτική σ' εκείνα που τώρα καταγράφει το ΔΝΤ». Ο Βαγγέλης Βενιζέλος εξηγεί ότι εκείνο που υπέγραψε/δέχθηκε ο ΓΑΠ δεν ήταν σωστό, εκείνο όμως που υπέγραψε ο ίδιος ( η Κυβέρνηση Παπαδήμου το έκανε, αλλά ο ίδιος φωνάζει περισσότερο, άρα...) ήταν το σωστό. Αλλά και η ΔΗΜΑΡ καταγγέλλει το λάθος του ΔΝΤ – ασφαλώς πολύ περισσότερο το καταγγέλλουν τα κόμματα της Αντιπολίτευσης! Α, ναι, και ο Γιάννης Στουρνάρας το είχε πει ήδη (ως ΙΟΒΕ, τότε) στην Τρόικα ότι είχε λάθος στις επιλογές της. Συνολικά, με άλλα λόγια, η Ελλάδα ορθώνεται απέναντι στο ΔΝΤ και Ευρώπη.

Όλα αυτά τι είναι; Ένα μεγάλο post-mortem. Δηλαδή μια ανάλυση εκ των υστέρων. Επί του πτώματος – καλά, εντάξει, επί του αποτελέσματος του πειράματος, αφού το πειραματόζωον «Ελλάς» ακόμη κινείται!

Στην κοινή γνώμη, όπως διαβουκολείται στην Ελλάδα, είμαστε βέβαιοι ότι το «λάθος του ΔΝΤ», άντε και το «λάθος των Ευρωπαίων» οφείλει τώρα να επανορθωθεί. Δηλαδή; Δηλαδή να χαλαρώσουν τα μέτρα. Δηλαδή να πάμε πίσω εκεί που ήμασταν «τότε». (Ίσως μάλιστα και να μας αποζημιώσουν γι αυτά που πάθαμε)....

... Και ύστερα, ξυπνήσαμε από το ωραίο αυτό όνειρο! Αυτό είναι το πρόβλημα με κάθε post-mortem: κινδυνεύει να δημιουργήσει ψευδαισθήσεις, ενώ η πραγματική ζωή πορεύεται αλλιώς.

Εδώ, εδώ ακριβώς, μόνος σύμμαχος όσων στόχο έχουμε την έξοδο από την κρίση – όχι την αυτοδικαίωση! – είναι η συνειδητοποίηση με την οποία ξεκινήσαμε αυτό το σημείωμα. «Συνειδητοποίηση» είναι η αναγκαστική αφύπνιση από τις βολικές συγκαλύψεις, από τα δόγματα και τις εδραιωμένες πεποιθήσεις – που δεν οδηγούν πουθενά. Αυτό έκανε το ίδιο το ΔΝΤ, βλέποντας/αναγνωρίζοντας/αποκαλύπτοντας το αδιέξοδο του προγράμματος για την Ελλάδα. Αυτό αρνείται – για την ώρα – η «Ευρώπη», πάντοτε χώρος πνευματικής οπισθοφυλακής.

Η δύσκολη δική μας συνειδητοποίηση:

η περιπέτεια του Θ. Σκορδά

Όμως το πραγματικά κρίσιμο είναι πόσο θα προχωρήσει η συνειδητοποίηση εδώ. Σε εμάς. Θάλεγε κανείς ότι στον κόσμο – στους κανονικούς ανθρώπους, σ' αυτούς που υφίσταται την κρίση – η συνειδητοποίηση προχωράει. Ταχύτερα απ' όσο αναμενόταν. Γι αυτό και δεν έχουμε, αληθινά κι όχι μηντιακά, φαινόμενα έκρηξης. Όμως στους κεντρικούς υπευθύνους η συνειδητοποίηση πάει πολύ πιο αργά. Σέρνεται. Κάθε τόσο κάνει μάλιστα πισωγυρίσματα. Χαρακτηριστικό το επεισόδιο – την περασμένη εβδομάδα – με την συζήτηση που πήγε να ανοίξει ο Θανάσης Σκορδάς, ο αυτοσυγκρατημένος υφυπουργός Ανάπτυξης για θέματα Εμπορίου. Γιατί η ταραχή; Γιατί μάλιστα ζήτησαν την κεφαλήν του επί πινακι οι δικοί του; Μια απλή, λογική, αυτονόητη πρωτοβουλία του – να επιδιώξει να ανοίξει η συζήτηση για το θέμα της αναστολής των πλειστηριασμών των ενυπόθηκων ακινήτων που οι οφειλές γι αυτά βρίσκονται παγωμένες στις Τράπεζες – αποκάλυψε όλη την παθολογία αυτής της Κυβέρνησης. Μήπως προδιαγράφει και την έξοδό της...

Αστραπιαία ξεσπάθωσε, μόλις πήγε να ανοίξει το θέμα, το ΠΑΣΟΚ, απαιτώντας άμεση (Ιούνιος του 2013 είναι...) νομοθετική παράταση της αναστολής πλειστηριασμών και για το 2014. Έσπευσε να πλειοδοτήσει η ΔΗΜΑΡ – μέχρι και το 2015 η αναστολή! Βαρύς θόρυβος από το στράτευμα της ΝΔ, on record οργισμένος ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Κυρίως: κύμα οργής και αναστάτωσης στα media, ιδίως στα πρωινάδικα και τα «παράθυρα». Ακόμη πιο εντυπωσιακό όμως: αστραπιαία αντίδραση του Μαξίμου, που έβαλε τον Σκορδά να υπαναχωρήσει. Δημόσια. Άμεσα. Με ευπρεπή δήλωση, να ανακαλέσει την ευπρεπή πρωτοβουλία που είχε - δηλαδή να ανοίξει την συζήτηση για ένα ακόμη αδιέξοδο το οποίο χτίζεται....

Αυτόματα ανεβαίνει στον νου του αναγνώστη η αντίρρηση: «Μα, δεν είναι νοητό να μην προστατεύεται η πρώτη κατοικία!» «Δηλαδή, να αρπάζουν οι τράπεζες τα σπίτια μας;» «Οι άνθρωποι δανείστηκαν να αγοράσουν ένα σπίτι όταν είχαν εισοδήματα, που τα έσφαξε η Τρόικα, τώρα να τους σπρώξουμε στο αδιέξοδο;» Όμως εκείνο που είπε ο Θ. Σκορδάς ήταν ότι χρειαζόταν να ανοίξει η συζήτηση, ώστε να μην χτιστεί στην αγορά ακινήτων – όπου ήδη χτίζεται! – το απόλυτο αδιέξοδο, ώστε να μεθοδευτεί προσεκτικά μια κλιμάκωση της άρσης της προστασίας του νόμου και να μην «μπουκώσει» η αγορά όταν – ΟΤΑΝ – αρχίσει το ξεφόρτωμα των ακινήτων απ' όσους περιέλθουν σε τελική – ΤΕΛΙΚΗ – αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων τους. Διότι αν δεν γίνει τίποτε, τότε –ΤΟΤΕ – θα έχει καταρρεύσει αληθινά η κτηματαγορά και θα σβήσουν από τον χάρτη για καμιά δεκαετία οι περιουσίες των ανθρώπων. Προσοχή: ΚΑΙ εκείνων που τώρα προστατεύονται, ΚΑΙ των υπολοίπων. Α, ναι, ΚΑΙ τα χαρτοφυλάκια των Τραπεζών θα απαξιωθούν, οπότε θα τρέχουμε πλέον για την επόμενη (ή μάλλον για την τρίτη) ανακεφαλαιοποίηση.

Παράλληλα, ήρθε και η ηρωική άρνηση του ΠΑΣΟΚ – πάλιν του ΠΑΣΟΚ! – κι ύστερα της ΔΗΜΑΡ να περάσει με διαδικασίες κατεπείγοντος η συγγενική ρύθμιση προστασίας των δανειοληπτών. Που επίσης την ξέσκισαν ως υπερβολικά τσιγγούνικη τα κανάλια και οι μαχητικοί βουλευτές στο περιστύλιο της Βουλής. Αφού πέρασε με το κατεπείγον επί 3 χρόνια η ξεθεμελίωση όλου του οικονομικού μας συστήματος, όλης της ζωής των ανθρώπων, τώρα είχαμε κοινοβουλευτική εξέγερση για την διεξοδική συζήτηση μιας συγκριτικά οριακής ρύθμισης. Και – άλλη αφροσύνη αυτή – δημόσιος τσακωμός για το αν οι πρωτοβουλίες του υπουργείου Εμπορίου «αποτελούν μηνημονιακή υποχρέωση ή όχι». Καμιά συζήτηση για την ουσία, μόνο διαγκωνισμός για το ποιος θα πάρει την πλέον φιλολαϊκή θέση. Κι ύστερα, ας καταρρεύσει το σύμπαν!

Αν άφηναν να εξελιχθεί η συνειδητοποίηση του κόσμου οι μαχητικοί πολιτικοί και τα δυναμικά media, θα πατούσαμε σε ασφαλέστερο έδαφος.

*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 10-06-2013.

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση