Ζητείται ψυχραιμία (συνέχεια δεύτερη)
- Κατηγορία: Παπαγιαννίδης Αντώνης
- Δημιουργηθηκε στις 02 Οκτωβρίου 2014
Επιχειρήσαμε την περασμένη βδομάδα να οδηγήσουμε την συζήτηση προς την κατεύθυνση του ότι, υπό τις σημερινές συνθήκες αλλά και εκείνες που ανοίγονται στο αμέσως επόμενο διάστημα μπροστά μας, εκείνο που προπαντός χρειάζεται είναι ψυχραιμία. Χρειάζεται, δε, απ' όλους - Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση, τεχνοδομή και "πολιτική".
Ηδη με το ταξίδι Σαμαρά στο Βερολίνο συντελεσμένο και την συνάντηση με την Καγκελάριο Μέρκελ καταγεγραμμένη γίνεται - ελπίζεται, τουλάχιστον - κατανοητό ότι η πρακτική της δημιουργίας προσδοκιών και επικοινωνιακών σχημάτων, μόνον καλό δεν κάνει. Ό,τι κι αν ειπωθεί και διαρρεύσει, η προσπάθεια "να φέρουμε τον χρόνο στα μέτρα μας", δηλαδή να ακολουθήσει η Ευρώπη και η στάση της απέναντι στην Ελλάδα το Ελληνικό πολιτικό ημερολόγιο, εκλογικό ή μη, περισσότερο τραυματίζει παρά βοηθάει.
Αν ένα θα πρέπει να εντυπωσίασε τον Αντώνη Σαμαρά απο την συνομιλήτριά του, αυτό θα ήταν η έμφαση που έδωσε στην Ελληνική φοροδιαφυγή. Θα ήταν όμως λάθος να μείνει μόνον στην "μεγάλη" φοροδιαφυγή/φοροαποφυγή, που αυτόν τον καιρό συζητείται στον ΟΟΣΑ (πολυεθνικές, λαθρεμπόριο καυσίμων, χρηματοπιστωτικές συναλλαγές). Η Ανγκελα Μέρκελ - δηλαδή οι Γερμανοί εμπειρογνώμονες - γνωρίζουν (ναι!) ότι φέτος το καλοκαίρι, στους Ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς - πάλι - δεν δίνονταν αποδείξεις λιανικής για αγορές και υπηρεσίες παρά μόνον σποραδικά. Γνωρίζουν επίσης (ναι!) ότι όλο και περισσότερα πρατήρια καυσίμων παραλείπουν - πάλι - να δίνουν απόδειξη, ακόμη και από αυτοματοποιημενη αντλία... Γι αυτό, αν υπήρχε μεγαλύτερη ψυχραιμία στο "στήσιμο" υψηλής πολιτικής, και μεγαλύτερη έμφαση στα θεωρούμενα μικρότερα, μάλλον καλύτερα θα ήταν.
Η απόκρουση του "νέου Μνημονίου" και το αμφίβολο κυνήγι των δις
Όμως η ψυχραιμία απαιτείται και σε περισσότερο πολύπλοκα τεχνικά επίπεδα. Έτσι, για παράδειγμα, η προσπάθεια να αποκρουσθεί απο την Κυβέρνηση - προεκλογικά, ιδίως - κάθε ιδέα "νέου Μνημονίου" συνοδεύθηκε απο την λεβέντικη διατύπωση "δεν υπάρχει ανάγκη νέας χρηματοδότησης" (για το 2015-16), καθώς "έχουμε αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές" κλπ. Τόσο, μάλιστα, που έχει περάσει στο προσκήνιο και η ιδέα να μην χρησιμοποιηθεί η μέχρι Μάρτιο του 2016 χρηματοδότηση απο ΔΝΤ με κάποια 16 δις (τα οποία βέβαια πηγαίνουν για εξόφληση προηγούμενου δανεισμού). Αυτά μπορεί να μαγεύουν πολιτικά, πλην όμως τεχνικά δεν βγαίνουν τόσο εύκολα πέρα: κι εμείς αν δεν είχαμε προσέξει το πώς σκόνταψε η Ελλάδα την δεύτερη φορά που βγήκε στις αγορές - επειδή... μια Πορτογαλική τράπεζα πήγε να κρασάρει - , το έχουν καταγράψει οι άλλοι! Το να μην προσαράξουμε εμείς δεν αφορά μονον εμάς: έχει και συστημική διάσταση το θέμα. Άλλωστε, τα είδαμε να απογειώνονται πάλι τα spreads μας" μετά Σαμαρά/Μέρκελ".
Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησε ένα "κυνήγι των δισ": έχουμε - λέει - τα περισσευάμενα του ΤΧΣ (που κατά καιρούς μετρούνται σε 8 έως 11,5 δις), τα οποία όμως τυχαίνει να ανήκουν. Σε ποιον; Στο πολύπλοκο οικοδόμημα που είναι ο EFSF/ESM, με πολλά αφεντικά και με... Γερμανική κυριαρχία - όχι δε μόνον λόγω Κλάους Ρέγκλινγκ. Αλλα και στον αρχικό σκοπό δημιουργίας του ΤΧΣ, δηλαδή την στήριξη των τραπεζών μετά την διάλυσή τους απο το PSI: τώρα που έχουμε AQR και stress tests ανοιχτά, η "αξιοποίηση των υπολοίπων του ΤΧΣ" είναι ολισθηρή υπόθεση...
Ενδιάμεσο συμπέρασμα: όχι μόνο η επίκληση του "δεν υπάρχει ανάγκη νέας χρηματοδότησης" θέλει πολιτική ψυχραιμία, αλλά και οι τεχνικές λύσεις που προτείνονται απαιτούν αντίστοιχη.
Όμως η άλλη πηγή δις για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών - άλλη υπόθεση τα δημοσιονομικά μεγέθη, στα οποία η απάντηση δίνεται πολιτικά: με την προσκύνηση των δημοσιονομικών πλεονασμάτων... - είναι ακόμη πιο ολισθηρή. Πρόκειται για την υποτιθέμενη "άσπρη τρύπα" των διαθέσιμων που υπάρχουν σε Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, των οποίων τα αποθεματικά δεν κατορθώθηκε να αφανισθούν πλήρως με το PSI και το PSI+, αφού δηλαδή πρώρα είχαν λεηλατηθεί μέσω Χρηματιστηρίου, μέσω δομημένων ομολόγων κοκ. Κάτι ανάμεσα σε 6 και 9 δις - λέει - μπορούν να αντληθούν απ' εκεί. Εδώ, δεν τίθεται αντίστοιχο θέμα διαπραγμάτευσης. Είμαστε πιο κοντά στο "δική μας είναι η γιαγιά, ό,τι θέλουμε την κάνουμε!" Πλην όμως αυτού του είδους ο αναγκαστικός δανεισμός που μηχανεύονται στην Κυβέρνηση - διότι περί αυτού πρόκειται! - δεν είναι κάτι το τόσο διαφορετικό απ' εκείνον π.χ. που είχε κάποια στιγμή εμπνευσθεί ο Μανόλης Γλέζος, προκειμένου να κάνει επενδύσεις με βάση τις καταθέσεις. (Οι καταθέσεις ανήκουν στους καταθέτες. Τα αποθεματικά των Ταμείων ανήκουν στους ασφαλισμένους). Άλλου είδους ψυχραιμία - μαζί και λίγη ειλικρίνεια! - απαιτείται εδώ, αν είναι να μην ξεφύγει τελείως το εσωτερικό μέτωπο...
Ασφαλώς, δε, οι μελετημένες εκρήξεις τύπου Αδώνιδος Γεωργιάδη σχετικά με την φυγή των καταθέσεων, μετά και το bank run κατά Σαμαρά, μόνο καλό δεν κάνουν. Γεύση πανικού.
Μην βιάζεστε να ξηλώσετε τον ΕΝΦΙΑ επειδή βγήκε στραβός!
Κι έτσι, φθάνουμε σ' ένα θέμα όπου η πολιτική/νευρική αντίδραση - αντίδραση αποστασιοποίησης από το πολιτικό κόστος - πάει να καταστρέψει κάτι που μόλις στήθηκε στα πόδια του. Αναφερόμαστε στον κακόζηλο ΕΝΦΙΑ. Δηλαδή τον γενικό φόρο στα ακίνητα - ήδη απο τον καημένο τον ΦΑΠ-άγγιγμα επί Αλογοσκούφη, που έγινε ΦΜΑΠ ("να πληρώνουν μόνο οι πλούσιοι") επί ΓΑΠ/Παπακωνσταντίνου, που ξέφυγε ως μεγα-ΦΑΠ/ ως ΕΤΗΔΔΕ ή "χαράτσι Βενιζέλου" μέχρι να καταλήξει στον ψιλο-εφιαλτικό ΕΝΦΙΑ.
Πάμε απο την αρχή: όταν ο Βαγγέλης Βενιζέλος έριξε έξω το καράβι με την "πολιτική διαπραγμάτευση" με την Τρόικα, η τελευταία δεν -ΔΕΝ- επέβαλε τον ΕΤΗΔΔΕ ούτε ως ποινή, ούτε καν για να μαζέψει γρήγορα πόρους. Πρότεινε δυο -ΔΥΟ - εναλλακτικές, είτε έναν προσωρινό (ναι, ναι, προσωρινό!) φόρο στα ακίνητα, εύκολα εισπραττόμενο/δύσκολα φοροδιαφεύγοντα, είτε ένα αντίστοιχο τέλος επί των καταθέσεων (όσων δεν είχαν φύγει ακόμη το 2011 απο το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα). Προκρίθηκε η πρώτη λύση - γιατί; Γιατί κρίθηκε ότι, άμα αγγίζονταν οι καταθέσεις, θα έπεφτε το ταβάνι! Αλλά και επειδή η Τρόικα θεωρούσε εξαρχής ότι "στο γιαπί" είχε διαχρονικά ενσωματωθεί μεγάλο μέρος της εκτεταμένης - κυρίως δε της μεσαίας, αλλά πολύ εκτεταμένης - φοροδιαφυγής/φοροαποφυγής.
Υπάρχει μια πρώτη διάσταση αυτής της αντίληψης, που στηρίζεται σε ωμά στατιστικά: ιδιαίτερα οι τάξεις των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιτηδευματιών (οι οποιοι παλιότερα, φοροδιέφευγαν, τώρα... απλώς δεν έχουν δουλειές), αλλά και όσοι σχετίζονται με επαρχία (που, δεν είναι ισως του συρμού να λέγεται, αλλά δεν είχαν ποτέ σχέση με τον Εφορο) είχαν ανέκαθεν την τάση να τοποθετούνται σε ακίνητα. Επιπλέον, ο ίδιος ο θεσμός της αντιπαροχής - ο οποίος κυριολεκτικά "εχτισε την Ελλάδα" - ναι μεν είναι μια εκπληκτική μηχανή αυτοχρηματοδότησης, είναι όμως ταυτόχρονα και μια μηχανή παραγωγής υπεραξιών που ο Εφορος τις άγγιζε μόνον στην δεύτερη μεταβίβαση (Προσοχή! Αυτο δεν είναι φοροδιαφυγή. Είναι νομιμότατο. Όμως δημιούργησε επί 4 δεκαετίες - 1960 μέχρι 2000 - πελώριες αφορολόγητες υπεραξίες). Ύστερα, "έπαιξε" για μια δεκαετία η φούσκα των ακινήτων με το φθηνό, ιστορικά μοναδικό, χρήμα λόγω Ευρωζώνης - ώσπου έπεσε το ταβάνι, εδώ.
Αυτή ήταν η βάση που έκανε την Τρόικα - ακόμη και πριν την άστοχη/καταστροφική στάση Βενιζέλου που μας χάρισε το ομώνυμο χαράτσι - να τάσσεται "υπέρ" του φόρου ακινήτων. Εδώ, έρχεται στην μέση η ασύγγνωστης ελαφρότητας άποψη Σ. Βούλτεψη ότι τα χρήματα που έβαλαν οι Έλληνες σε ακίνητα πήγαν χαμένα. Εκείνο όμως που αποτύπωσε ήταν - με καφενειακό/τηλεπαραθυρικό τρόπο - η θέση ότι πρόκειται για μιαν επένδυση που μπορεί μεν να έχει πολλαπλασιαστή στο ξεκίνημα, "στο γιαπί" (quand le batiment va, tout va), αλλά στην συνέχεια δεν είναι παραγωγική. Η πίεση είναι πλέον να στραφούν οι επενδύσεις των Ελλήνων προς περισσότερο παραγωγικές και, κυρίως, προς εξωστρεφείς κατευθύνσεις. Βέβαια, οι απαξιωτικές διατυπώσεις δεν βοηθούν στην κατανόηση της ουσίας, και η ουσία είναι ότι βρισκόμαστε σε μια φάση "φορολογικής αποθάρρυνσης" του ακινήτου
Η δική μας κατάληξη: ο ΕΝΦΙΑ, που προέκυψε έτσι βαρύτατος επειδή το ΠΑΣΟΚ (ποιος άλλος!) για να δείξει την σοσιαλιστική του ρίζα σώρευσε έναν ΦΜΑΠ πάνω απο ένα γενικευμένο ΦΑΠ, στην συνέχεια δε επειδή οι σημερινοί μαθητευόμενοι μάγοι της οικονομίας πήραν ως βάση επιβολής του φόρου ό,τι μεγαλύτερο μπορούσαν (η διόρθωση στις επαρχίες άφησε στον αστικό ιστό το τερατούργημα "αντικειμενικών αξιών" που είναι κατά 30% και 50% και 70% πάνω απο τις καταβυθισμένες εμπορικές...) , δεν πρέπει να καταργηθεί.
Πρέπει να διορθωθεί - σοβαρά.
Πρέπει να συμμορφωθεί - ειλικρινά.
Πρέπει κυρίως να εξηγηθεί - ως φόρος φορολογικής/κοινωνικής δικαιοσύνης. Και, έτσι πλέον, να παραμείνει.
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Από τη Ναυτεμπορική