Τρίτη, 23 Απρίλιος 2024
Πολλοί παραπέμπουν στου Μπρέχτ το "Ποτέ μην λες ποτέ", το είχε άλλωστε χρησιμοποιήσει και ο Κάρολος Παπούλιας σε συνέντευξή του (για τις σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας), στην Frankfurter Allgemeine, προκειμένου να δείξει ότι δεν θάπρεπε να παγώνουμε τις εξελίξεις.Μάλλον λιγότεροι έχουν πάει να αναζητήσουν την ακριβή προέλευση: είναι από το "Έπαινος στην διαλεκτική" . Ακούει ο Μπρέχτ τους καταπιεσμένους να λένε: "Εκείνο που θέλουμε, ποτέ δεν θα γίνει". Και τους αντιπαρατηρεί: "Όποιος είναι ακόμη ζωντανός, ποτέ δεν πρέπει να πει "Ποτέ"!/Η βεβαιότητα ουδέποτε είναι βέβαιη/Δεν θα μείνει για πάντα όπως είναι".
Στην πιο επαναστατική φάση του, τότε ο Μπρέχτ συνεχίζει εγκαλώντας την παθητικότητα των πολλών για το ότι δεν επιδιώκουν την ανατροπή, καλώντας σε εξέγερση - μάλιστα το φόντο της καταπίεσης είναι γι αυτόν, ήδη τότε, οι αγορές... - για να καταλήξει στην νότα αισιοδοξίας: "Άμα κανείς αναγνωρίσει την κατάσταση που βρίσκεται, ποιος θα τον σταματήσει;/ Οι ηττημένοι του σήμερα θα είναι του αύριο οι νικητές/Και το αύριο θα γίνει: σήμερα κιόλας!".
Ενδεχομένως ο αναγνώστης να διερωτάται τι μύγα μας τσίμπησε και πήγαμε πίσω στον Μπρεχτ μιας ηρωικής εποχής, η οποία μάλιστα τελικά αποδείχθηκε ονειροφαντασία. Ο λόγος είναι ότι από τα δικά μας αναπάντεχα ρεύματα - παράδειγμα: η δίδυμη συνάντηση Αντώνη Σαμαρά και Αλέξη Τσίπρα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας , ή πάλιν η κίνηση ένα-δυο στο Υπουργείο Αμύνης - και μέχρι τις παλιρροϊκές κινήσεις στο διεθνές περιβάλλον - μια μέρα την περασμένη εβδομάδα οριστικοποιείται η απόσυρση διεθνούς ρευστότητας από την Fed με την υλοποίηση του tapering που κλείνει την εποχή "ποσοτικής χαλάρωσης"/αντισυμβατικής νομισματικής πολιτικής, δυο εικοσιτετράωρα αργότερα περνάει σε επιθετικότερη πολιτική Q.E. η BoJ : οι αγορές ψάχνονται... - κάθε απόπειρα να βασίσει κανείς πολιτική σε όποιες σταθερές είναι καταδικασμένη σε αστοχία.
Πάμε στην παράξενη ("ξεκούδουνη" κατά το ηπειρωτικό ιδίωμα, του εκ Μολυβδοσκέπαστου Ιωαννίνων Κάρολου Παπούλια, ο οποίος στην έξοδό του μπορεί να κληθεί να χειριστεί έντονες καταστάσεις) επίσκεψη Τσίπρα πρώτα, Σαμαρά ύστερα, στο Προεδρικό Μέγαρο. Επίσκεψη που έκανε σενάρια να φουντώσουν, κυρίως όμως επίσκεψη που πάει να εξελιχθεί σε φόντο παροξυσμού της αντιπαράθεσης: Ο αστικότατος των πολιτικών Κυριάκος Μητσοτάκης κρίνει επάναγκες να δηλώσει (στο Bloomberg, δε!) ότι πάλιν το δίλημμα μπροστά στον Έλληνα ψηφοφόρο θα είναι "Ευρώ ή δραχμή", παίρνοντας την σκυτάλη, π.χ., από τον Άδωνι Γεωργιάδη με το δικό του φάσμα του bank run. O πάντα σε αναζήτηση συνέπειας στις θέσεις ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Τόλιος επαναφέρει την λογική "καμιά θυσία για το ευρώ", λίγο μετά την παρουσία Παναγιώτη Λαφαζάνη στο "τημ" Τσίπρα στην επίσημη συνάντηση με Γιάννη Στουρνάρα (και με εξαιρετικά προσεκτική διατύπωση... συμφωνίας περί τα σημεία διαφωνίας, π.χ. ως προς την διάθεση των 11,4 δις ευρώ "υπολοίπου" του ΤΧΣ).
Όταν οι συνηθισμένες επικοινωνιακές πρακτικές δεν επαρκούν πλέον
Σ' ένα τέτοιο σκηνικό, θάλεγε κανείς, ποτέ δεν μπορεί να διαμορφωθούν συνθήκες κοινής ή έστω συγκροτούμενης με βάση κάποια κοινά στοιχεία) πορείας σε μια χώρα με θρυμματισμένο πολιτικό σκηνικό, όπως η Ελλάδα του τέλους 2014.
Εδώ, πιάνουμε την άκρια του νήματος ενός "Ποτέ μην λες ποτέ" ακριβώς από το σημείο που το αφήνει ο Έπαινος του Μπρεχτ. Δηλαδή; Δηλαδή από την αναγνώριση της κατάστασης όπου βρισκόμαστε. Απο τις διαδοχικές συναντήσεις στην Ηρώδου του Αττικού δεν μπορεί να λείψει το υπό διαμόρφωση αδιέξοδο στο μέτωπο της οικονομίας. Οι προσδοκίες των Κυβερνητικών για απροβλημάτιστη διαδικασία με την Τρόικα, όπου δήθεν οι "κόκκινες γραμμές" των δικών μας θα κατακτήσουν τις απόψεις των απέναντι, φθίνουν οσημέραι. Απέναντι, η αντίθεση των Συριζαίων σε οποιαδήποτε συμφωνία όχι μόνο για διαρρύθμιση του χρέους, αλλά και για την "προληπτική γραμμή στήριξης", την εναπομένουσα προίκα του ΤΑΙΠΕΔ, την πορεία των μετά και τα stress tests καθημαγμένων Τραπεζών. Νωρίς για να πει κανείς ότι η αναγνώριση της ποιότητας των αδιεξόδων θα μπορούσε να φέρει και αναζήτηση ενός κοινού πυρήνα λύσεων, πάντως προσεγγίσεων προς τα έξω ("Ποτέ μην λες ποτέ") .
Το γεγονός και μόνο ότι στα λεγόμενα εθνικά θέματα - δηλαδή στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, όταν αυτά ξεφύγουν από τις γενικόλογες, ευγενικές αναφορές - "επέβαλαν" να υπάρξει στο Υπουργείο Αμύνης όχι απλώς κάποιος σαν τον Ν. Δένδια που να διαθέτει ανοιχτή γραμμή με την Δύση/με τις ΗΠΑ , αλλά και να προσφέρει πολιτικούς ώμους για διάχυση της ευθύνης (στο τρίγωνο Μαξίμου - ΥΠΕΞ - ΥΠΕΘΑ, μετά την αυτοαπομάκρυνση Δημ. Αβραμόπουλου και την άρνηση προσέλευσης Ντόρας Μπακογιάννη), δείχνει πάντως ότι τα σύννεφα που μαζεύονται δεν μπορούν να ξορκιστούν μόνον με τις συνήθεις επικοινωνιακές πρακτικές "διαχείρισης".
Οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας παρακολουθούν εν τω μεταξύ με εντεινόμενη ανησυχία τον τρόπο με τον οποίο η Κυβέρνηση Σαμαρά/Βενιζέλου φλερτάρει με ένα ενδεχόμενο να διαμορφώσει συνθήκες διαφωνίας αν μη σύγκρουσης με την Τρόικα, ώστε να τραβήξει πάνω της όλα όσα ο ΣΥΡΙΖΑ πήγαινε να μονοπωλήσει. Αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η τάση των Συριζαίων να προσγειωθούν σε κάτι σαν ρεαλισμό, πάντως να ενσωματώσουν την λογική της διαπραγμάτευσης αντί για εκείνη των μονομερών ενεργειών, αρχίζει πάλι να χαλαρώνει. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη πολιτική φαντασία για να διϊδει κανείς ότι πρόκειται για προεκλογικούς χειρισμούς. Όμως και πάλι, κατανοητά και των Βρυξελλών τα ερωτήματα προς όποιον ήθελε να ακούσει στην Αθήνα σχετικά με το τι μπορεί να δρομολογεί η δίδυμη συνάντηση Πρωθυπουργού και αρχηγού Αξιωματικής Αντιπολίτευσης στο Προεδρικό, αλλά και η πηγαία απορία π.χ. του Γερμανού Πρέσβεως Δρος Πέτερ Σόοφ στο ΕλληνοΓερμανικό (με παρόντες τον Κώστα Σημίτη, την Ντόρα Μπακογιάννη, τον Νίκο Γκαργκάνα...) πώς είναι δυνατόν να συνομιλεί επί ώρα με τον υπουργό Ανάπτυξης Νίκο Δένδια για σειρά θεμάτων, και ύστερα από λίγην ώρα να ανακαλύπτει ότι το χαρτοφυλάκιο κατέχει ο Κ. Σκρέκας!
Όταν οι συνθήκες "έξω" βρίσκονται σε συνεχή ροή
Τα σημάδια εσωτερικής αστάθειας που εκπορεύονται από την Ελλάδα δεν αποτελούν κάτι το καινούργιο για τους συνομιλητές της. Όμως, το γενικότερο περιβάλλον αστάθειας στο οποίο αυτά διαδραματίζονται είναι ακόμη πιο ρευστό απ' ό,τι συνήθως. Δείτε:
• Μέσα στην βδομάδα αυτή, όπου συνεχίζεται το πλέγμα κινήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο με επίκεντρο την Κύπρο, θα έχουμε την τριπλή συνάντηση Κορυφής Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου. Η οποία, θέτοντας επί τάπητος το θέμα ΑΟΖ στην περιοχή, ουσιαστικά ξεμπροστιάζει τις τουρκικές θέσεις, που θέλουν τα δικά της κυριαρχικά δικαιώματα (αγνοώντας/σπρώχνονταςς εκείνα όχι μόνον του Καστελόριζου αλλά και ευρύτερα του Ελλαδικού νησιωτικού χώρου) να φθάνουν ως σφήνα μέχρι την Αιγυπτιακή ΑΟΖ σε μέτωπο εκατοντάδων μιλίων.
Παρευθύς, οι τουρκικές κινήσεις του σεισμογραφικού Μπαρμπαρός και Τουρκικών πολεμικών στην Κυπριακή ΑΟΖ, προσλαμβάνουν διαφορετικές διαστάσεις: ομοίως η παρουσία Ελληνικής φρεγάτας και υποβρυχίου στην ευρύτερη περιοχή, έστω και με ομπρέλα τις δράσεις της UNIFIL...
• Μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα, στην λιγότερο μαχητική - θάλεγε κανείς - αρένα της Ευρωζώνης είχαμε το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ανακοίνωσης του "αυστηρού" Επιτρόπου της απελθούσης ήδη Επιτροπής Μπαρρόζο για τα Οικονομικά (και "συντονιστή" πλέον στην Επιτροπή Γιουνκέρ επί των χαρτοφυλακίων των Οικονομικών, δηλαδή πάνω και από τον υποτιθέμενα αρμόδιο Πιερ Μοσκοβισί), του Φινλανδού Γίρκκι Κατάϊνεν, σχετικά με την συμβατότητα των Προσχεδίων Προϋπολογισμού Γαλλίας και Ιταλίας με τις Ευρωπαϊκές γραμμές πλεύσης. "Δεν μπορώ να εντοπίσω άμεσα περιπτώσεις ιδιαίτερα σοβαρής μη-συμμόρφωσης που θα υποχρέωναν την Επιτροπή να εξετάσει αρνητική γνώμη σ' αυτό το στάδιο της διαδικασίας", ήταν η εκπληκτική του διατύπωση. Είχαν προηγηθεί διαρροές και εκτιμήσεις για κεραυνούς κατά Γαλλίας και Ιταλίας, οι οποίες είχαν υποβάλει απείθαρχα ως προς την δημοσιονομική πειθαρχία Προσχέδια Προϋπολογισμών στην διαδικασία ενώπιον του προληπτικού ελέγχου της Επιτροπής.
Τι έκαναν; Επέφεραν οριακές προσαρμογές στα προσχέδια που είχαν υποβάλει - ώστε να τηρούνται τα προσχήματα - αλλά επί της ουσίας έμειναν στις θέσεις τους, ότι δηλαδή η τήρηση του ιερού και απαραβίαστου 3% για τα ελλείμματα θάπρεπε να αναβληθεί για κάποια χρόνια μέχρι να επιτευχθεί. Το πιο ωραίο, όμως, με τους Προϋπολογισμούς Ρέντσι και Βάλλς είναι ότι... έγιναν Ελληνικοί. Τόσον οι Γάλλοι όσο και οι Ιταλοί βασίστηκαν, προκειμένου να πείσουν τις Βρυξέλλες για το ότι οι προϋπολογισμοί τους θα ήταν εντός ορίων, σε πρόσθετες προσδοκίες για έσοδα από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής! Ελληνική πατέντα προηγούμενων εποχών. Μήπως, λοιπόν, άρχιζε και σ' εμάς μια διεκδίκηση του αύριο χωρίς ακραία εσωτερική σύγκρουση;
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
To άρθρο του Αντώνη Παπαγιαννίδη δημοσιεύτηκε στην ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ στις 3.11.2014
