Παρασκευή, 29 Μάρτιος 2024

H αισιοδοξία του Προϋπολογισμού - και το παραζαλισμένο κοτόπουλο

Είναι πάντα ο Προϋπολογισμός στην ελληνική πραγματικότητα κάτι σαν... την προσευχή των αγγέλων προς τα άστρα. Κάτι το εξιδανικευμένο, κάτι που ανήκει στον χώρο των προσδοκιών, με στοιχεία υπερβατικότητας.
Μια φορά, στην διάρκεια της περιπέτειας της Ελλάδας με τα Μνημόνια, υπήρξε κάπως πειστική εκτέλεσή του - ήταν ο Προϋπολογισμός του 2013, τότε που "παρήχθη" και το πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο ξεπέρασε το προϋπολογισμένο/συμφωνημένο (βέβαια "παίξαμε" λίγο με τις ροές από ΕΕ και τις επιστροφές κερδών των Κεντρικών Τραπεζών). Ήταν, παλιότερα, και δυο Προϋπολογισμοί στα μέσα της δεκαετίας του ΄90, επί Αλέκου Παπαδόπουλου. Κατά τα άλλα, οι Προϋπολογισμοί μας είναι περισσότερο "κουβέντα να γίνεται".
Καθώς όμως βρισκόμαστε σε αληθινά επικίνδυνη στροφή αυτής της περιπέτειας της Ελλάδας (όχι δε της οποιαδήποτε Ελληνικής Κυβέρνησης!...) στις παρυφές της Ευρωζώνης, καθώς και το πολιτικό σκηνικό που προέκυψε από τις κάλπες της 20ης Σεπτεμβρίου έχει στοιχεία κινούμενης άμμου, ο Προϋπολογισμός 2016 υπόσχεται/απειλεί μια συναρπαστική πορεία. Ήδη, η Κυβέρνηση που τον κατέθεσε τον αμφισβητεί προς την κατεύθυνση του πιο αισιόδοξου: μας κάνει λόγο το κείμενο, όπως κατατέθηκε, για έλλειμμα -2,3% του ΑΕΠ το 2015 που τώρα κλείνει, για -1,3% το 2016. Απο βήματος της Βουλής ο Αλέξης Τσίπρας μας εξηγούσε ότι το 2016 θα έχουμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης (υπαινίσσεται μάλιστα: από το α΄ 6μηνο), ενώ από κύκλους του ΥΠΟΙΚ/Ευκλείδη Τσακαλώτου αφηνόταν να βγει προς τα έξω ότι και ο στόχος για το 2015 συνολικά μπορεί και να έχει "1" μπροστά.
Μαγική εικόνα; ΄Οχι αναγκαστικά. Εκείνο που έχει δημιουργήσει ένα παράδοξο θάρρος, μιαν υπορρέουσα θετική εκτίμηση είναι ότι το 2015 που μπήκε με κατάλοιπα ισχνής ανόδου από το 2014 (α΄ 3μηνο στο +0,1%), συνέχισε μέσα και στην βαρουφάκικη αναταραχή, στην φρίκη των capital controls κοκ. με +0,9% το β΄ 3μηνο. Και δεν δείχνει - πρόδρομα σημάδια - να τουμπάρει τώρα, όσο θα αναμενόταν. Η καταναλωτική δαπάνη έσωσε την κατάσταση μ' ένα +1,1% (βέβαια ήταν και οι τουριστικές εισπράξεις...), με τον γνωστό συλλογισμό "παρά να μας τα φάνε με κανένα bail-in, καλύτερα να τα επενδύσουμε μόνοι μας σε διαρκή καταναλωτικά αγαθά" - κάπως έτσι βγήκε και το καλοκαίρι με διακοπές "αφού μπορούμε και φέτος". Έτσι, λοιπόν, προέκυψε η σχετική αισιοδοξία Τσκαλώτου, που βέβαια θα ΄πρεπε να χαλιναγωγηθεί καθώς π.χ. το ΔΝΤ "βλέπει" -5,4% για το δ' 3μηνο φέτος. όμως η αισιοδοξία Τσίπρα για τον ορίζοντα 2016, έτσι όπως ξεκινάει από την αντίληψη ως όλο και κάτι θα αποδώσουν τα "αντιρροπητικά μέτρα", ότι όλο και θα προχωρήσει η υλοποίηση του ΕΣΠΑ/ΣΕΣ (εδώ, βάλτε βαρύ ερωτηματικό: το σύντομο πέρασμα Χριστοδουλάκη σαν να ξύπνησε κάτι, αλλά η φλογίτσα τρεμοπαίζει πάλι), ότι όλο και θα πληρώσει το Δημόσιο τα χρωστούμενα από τα arrears της εποχής Βαρουφάκη, η αισιοδοξία αυτή θα βρει μπροστά της... ακριβώς την σχετικά καλή αρχή του 2015! Μαθηματικά, ακόμη δηλαδή κι αν δεν στολάρει η οικονομία τώρα που γίνεται η βίαια αφαίρεση ζήτησης με τους πολλαπλούς φόρους, τις μειώσεις συντάξεων κοκ., το 2016 θα είναι επιρρεπές σε μεγαλύτερη αντί για μικρότερη υποχώρηση.
Άλλωστε, επειδή ήδη είδαμε την συνεισφορά της καταναλωτικής δαπάνης στο να μην φύγει σαν βαρίδι φέτος η οικονομία, σημειώστε ότι η ιδιωτική κατανάλωση για τον Προϋπολογισμό από ένα -1,6% του ΑΕΠ φέτος προβλέπεται σε ένα -2,4% για το 2016 (ενώ και οι εξαγωγές παραμένουν με αρνητικό πρόσημο).
Αυτά, πάντως θα τα λέμε και θα τα αλέθουμε επί καιρό: άλλωστε το Προσχέδιο Προϋπολογισμού θα΄χει τώρα να βγάλει πέρα την συνάντησή του με Τρόϊκα/Κουαρτέτο, να πλεύσει στα ύδατα των Βρυξελλών... Εκείνο που μάλλον ξώφαλτσα προσπερνιέται, είναι η εικόνα συνεχιζόμενου ζόφου στο μέτωπο της απασχόλησης. Όπου μια μικρή υποχώρηση από το 27% ανεργία που είχαμε πιάσει σαν ταβάνι, δίνει για το 2015 ένα 25,4% (παρόλη την καλή τουριστική σαιζόν), με ακόμη πιο ψηλά, στο 25,8% το 2016. Το γεγονός ότι τέτοια επίπεδα κατάρρευσης της οικονομικής λειτουργίας, αλλά και του κοινωνικού ιστού, προσπερνιέται με αρκετή χαλαρότητα στην δημόσια συζήτησή μας θα έπρεπε να προβληματίσει.
Κατά τα άλλα, στην συζήτηση στην Βουλή τα "ισοδύναμα" τρέχουν τριγύρω σαν παραζαλισμένο κοτόπουλο: μια για το 23% ΦΠΑ στην Παιδεία, μια για την φορολόγηση των αγροτών, μια για την "μικρή ΔΕΗ" και τον ΑΔΜΗΕ, μια για την ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές/στο Ασφαλιστικό.

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 8/9/2015

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση