Tuesday, 10 December 2024

Και τώρα, τι θα κάνουμε χωρίς το Grexit;

imagesΚατά κανόνα, οι επίσημες δηλώσεις έπειτα από τα σημαντικά γεγονότα έχουν περιορισμένο μόνο νόημα. Σημαντικό γεγονός υπήρξε η έγκριση -από το Eurogroup της 13ης Δεκεμβρίου, το τρίτο ή τέταρτο που ασχολήθηκε με το θέμα- της εκταμίευσης της δόσης των 34,4 δισ. ευρώ (που ξεκίνησε 31,2 δισ., σωρευτικά έφτασε κάτι με τις καθυστερήσεις και κάτι με τις ανάγκες της επαναγοράς ομολόγων τα 49,1 δισ.- ή μάλλον τα 52,5 με τη συμμετοχή του ΔΝΤ μείον τα 11 τόσα για το buy-back). Αν μη τι άλλο, γιατί αν και αυτήν τη φορά είχε αστοχήσει η προσπάθεια, θα τον είχαμε τον εκτροχιασμό που όλοι γνώριζαν ότι δεν ήταν νοητός κι όμως όλοι τον διευκόλυναν ξορκίζοντάς τον!

Ας μας επιτρέψει ο αναγνώστης να θυμίσουμε μερικές από τις δηλώσεις της ημέρας εκείνης -ορισμένες προ και ορισμένες μετά την απόφαση, που όλοι την θεωρούσαν τυπική και όλοι τη φοβούνταν. «Η σημερινή απόφαση [...] θα διώξει τα σύννεφα που υπάρχουν πάνω από την Ελλάδα». «Οι Κασσάνδρες αυτήν τη φορά διαψεύσθηκαν» με την προσθήκη, μάλιστα ότι «θα 'πρεπε να ζητήσουν συγγνώμη». «Η Ελλάδα τη δικαιούται τη στήριξη των εταίρων της». «Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα - αληθινά».

Τίποτε το ιδιαίτερα ενδιαφέρον, θα πείτε. Και τίποτε το καινούργιο. Σωστό...

... Ομως το πολλαπλά ενδιαφέρον είναι ποιος είπε τι. (Και ποιος δεν είπε τι). Λοιπόν: η δήλωση περί διάψευσης όσων λειτούργησαν ως Κασσάνδρες (και μάλιστα η διεκδίκηση συγγνώμης...) δεν ανήκει σε Ελληνα όσο κι αν θυμίζει εποχές ΓΑΠ/Γ. Παπακωνσταντίνου ή πάλι Βαγγέλη Βενιζέλου. Ανήκει (όπως άλλωστε και η προαναγγελία για την εκδίωξη των σύννεφων) στον Ολι Ρεν, τον άνθρωπο ακριβώς που είχε προαναγγείλει όλα όσα μας έμελλαν την εποχή του πρώτου μνημονίου και της απόφασης για εσωτερική υποτίμηση με το «Καλό κουράγιο, Ελληνες!».

Αντίθετα, στον Γιάννη Στουρνάρα ανήκει το «Αρχίζουν τα δύσκολα», που βέβαια το έχει ξαναπεί αλλά τώρα αποκτά ιδιαίτερο βάρος. Οσο για το -καθοριστικό- «Η Ελλάδα δικαιούται τη στήριξη», αυτό ανήκει στην καγκελάριο Μέρκελ, η οποία έτσι την είχε προαναγγείλει την έκβαση του Eurogroup, πολιτικά...

Γιατί όμως σταχυολογούμε δηλώσεις; (Η τελευταία που αξίζει καταγραφής είναι του Σαμαρά η διατύπωση «το Grexit πέθανε»). Επειδή δείχνουν μιαν αυτοπειθαρχία της ελληνικής πλευράς στο να μη θριαμβολογήσει. Και επειδή δείχνουν ότι «οι Ευρωπαίοι» -στη φάση αυτή, έπειτα από πολλές επαμφοτερίζουσες στάσεις- την έκαναν τη συνέχιση της ελληνικής διάσωσης, έτσι όπως πορεύεται, δικό τους στοίχημα. Δική τους υπόθεση.

Γιατί ελπίζεται από την κυβέρνηση ότι δεν θα το κάτσουμε το γαϊδουράκι

Και τώρα; Τώρα ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς το εξήγησε το στοίχημα που έχει τεθεί: ότι, δηλαδή τα κεφάλαια που θα εισρεύσουν αληθινά στην ελληνική οικονομία το 2013 (με τι ρυθμό; εκεί είναι που πονάει) θα αντισταθμίσουν τη front-loaded διόρθωση που θα προχωρεί (εδώ ξέρουμε το ύψος -9,5 δισ.- και έχουμε συμφωνήσει το ρυθμό) ώστε να μην το κάτσουμε, τελικά, το γαϊδουράκι. Πρόκειται για το ίδιο που -πιο αστικά/ευγενικά- περιγράφεται με τη θεωρία του αποσυμπιεσμένου ελατηρίου: η έστω και περιορισμένη χαλάρωση μπορεί τώρα να εκπλήξει με απαρχή ανάκαμψης (αυτό υπενόησε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος), αρκεί όμως να μην έχει σπάσει το ελατήριο ή, στη βουκολικότερη εκδοχή, να μην έχει τσακίσει η ραχοκοκαλιά του γαϊδάρου. (Ποιος είναι το καρτερικό, ανθεκτικό, κακοπαθημένο πλην επίμονο γαϊδουράκι; Εσύ κι εγώ, εμείς συνολικά, φίλε αναγνώστη! Κι ας παριστάνουμε τα νευρικά μουλάρια, που δήθεν τσινάνε και κλωτσάνε...).

Να συνεχίσουμε με κάποιες αισιόδοξες ενδείξεις, που τις δικαιούται να τις συλλέγει η σημερινή κυβέρνηση τώρα ακριβώς που επιχειρεί να βγει από τη «φάση Παπαδήμου» της και να μπει σε φάση διακυβέρνησης. Ηδη έχει καταγραφεί η διατήρηση του τρέχοντος δημοσιονομικού ελλείμματος σε καλύτερα επίπεδα από το προγραμματισμένο. Προστίθεται σε αυτό η εκτίμηση ότι -τέλος 2012- πορευόμαστε προς αρνητικό ρυθμό πληθωρισμού/«ήπιο αποπληθωρισμό». Τα δύο αυτά, μαζί, δείχνουν ότι κάτι πάει να λειτουργήσει πλέον, από τη συνταγή που εφαρμόζεται εδώ και δυόμισι χρόνια...

Βέβαια, προσοχή! Η μεν συγκράτηση του δημοσιονομικού ελλείμματος δεν μπορεί να κοιταχτεί χώρια από τις άνω των 9 δισ. ευρώ οφειλές του αγέρωχου ελληνικού Δημοσίου προς ιδιώτες: όταν δεν πληρώνεις, αυτονόητα δεν καταγράφεις και δαπάνες! Η δε περιέλευση σε αποπληθωρισμό, πέραν όσων στρεβλωτικών μπορεί να σημάνει στη συνέχεια, είναι και αντανάκλαση του πόσο έχει λιώσει πλέον η ζήτηση στο πειραματόζωο «Η Ελλάς». (Το ίδιο ισχύει και για την επίσης πολύ σημαντική διόρθωση του άλλου ελλείμματος, εκείνου του εμπορικού ισοζυγίου). Εδώ είναι, δηλαδή, που κινδυνεύει να αποδειχθεί το σπασμένο ελατήριο ή η τσακισμένη ραχοκοκαλιά στο γαϊδουράκι...

Συνειδητοποιώντας άριστα πόσο επείγει να υπάρξει μια πιο ουσιαστική, δηλαδή όχι απλώς μη αρνητική, προσέγγιση στα πράγματα, αλλά και αντιλαμβανόμενη ότι ένας ακόμη γύρος «αναπτυξιολογίας» ουδένα θα έπειθε, η κυβέρνηση Σαμαρά/Στουρνάρα θα επιχειρήσει τις ημέρες αυτές να ξαναφέρει στην επιφάνεια την προσέγγιση που είχαμε δει προ εβδομάδων, τότε που η αποκάλυψη και προβολή απτών deals και πρωτοβουλιών από πολυεθνικές στην Ελλάδα (COSCO, - HP/ΤΡΑΙΝΟΣΕ, UNILEVER, ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ) προσπάθησε να καταδείξει ότι «κάτι κινείται».

Εκτοτε, η μεν ανακοίνωση για πρόοδο στους αυτοκινητοδρόμους δεν είναι κάτι παραπάνω από συμπαθής (συμφώνησε λέει το Δημόσιο με τους αναδόχους, δήλωσε πρόθεση ξεμπλοκαρίσματος πόρων η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων -όμως με τις τράπεζες η συζήτηση ούτε που άνοιξε!), η δε πρώτη ιδιωτικοποίηση που πάει να καταλήξει (των ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΛΑΧΕΙΩΝ) απλώς αποτελεί προίκα για τον τραγικά αμφιλεγόμενο ΟΠΑΠ. Οπότε... θα χρειαστεί πρόσθετη ευρηματικότητα προκειμένου να πείσει η κυβέρνηση ότι βρίσκεται -μετά το θάνατο του Grexit κατά Σαμαρά- πιο κοντά σε κάτι σαν restart. Να δούμε: πολλή προαναγγελία κυκλοφορεί.

Κάθε δείγμα σταθερότητας εξαιρετικά καλοδεχούμενο

Μέχρι τότε, κάθε δείγμα σταθερότητας που προκύπτει από την κυβέρνηση, εξαιρετικά καλοδεχούμενο! Μετά το ταλαίπωρο θέμα του φορολογικού, που απλώς... πήγε για παρακάτω, επείγει να φανεί ότι η κυβέρνηση προσανατολίζεται να κυβερνήσει. Εδώ υπάρχουν δύο ενδείξεις. Μέσα λοιπόν στη βουή και το στροβιλισμό των δισεκατομμυρίων είχαμε: (α) την προώθηση από το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης νομοθετικής ρύθμισης/ΠΝΠ που ουσιαστικά σταματάει τη μισθοδοσία εκείνων των κατηγοριών υπαλλήλων από τους οποίους έχει νομοθετηθεί ότι θα προέλθει η πρώτη φάση της διαθεσιμότητας/εφεδρείας, εφόσον έτσι αλλιώς κι αλλιώτικα δεν έχουν απογραφεί και (β) τη διακηρυγμένη πρόθεση του πρωθυπουργικού γραφείου για άμεση προώθηση, πάλι με ΠΝΠ, της προσγείωσης των αμοιβών των υπαλλήλων της Βουλής στο επίπεδο (λεπτομέρεια!) των καλύτερα αμειβόμενων δημοσίων υπαλλήλων, εκείνων του ΥΠΟΙΚ.

Οχι, δεν είμαστε απλοϊκοί, στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας ζούμε! Οπότε σε κάθε στροφή οι προβλέψεις και οι ανακοινώσεις μπορούν να ανατραπούν, να αποσυρθούν, να χαθούν, να ξεφτιλιστούν. Ομως και οι δύο αυτές κινήσεις δείχνουν πως άνθρωποι της διαλλακτικότητας και των περγαμηνών κοινωνικής ευαισθησίας του Αντώνη Μανιτάκη φθάνουν στα όριά τους με τα παιχνιδάκια των δημάρχων και των Μπαλασόπουλων (που όταν μεγαλώσουν ονειρεύονται να γίνουν Φωτόπουλοι). Ενώ και οι ισορροπισμοί στο Μαξίμου, ώστε να μην κλονιστεί η τρόικα εσωτερικού, τον βλέπουν πια τον κίνδυνο από το αυτο-άδειασμα υπό τον ωμό εκβιασμό «των δικών μας των παιδιών», των υπαλλήλων της Βουλής (που όταν μεγαλώσουν θα 'θελαν να γίνουν Μπαλασόπουλοι).

Με τέτοιου είδους συμβολικές κινήσεις, αν -ΑΝ!- στεριώσουν επαναλαμβάνουμε, μπορεί να γίνει αισθητή η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει. Αληθινά. Διότι, βλέπετε, με την επιτυχία «των 34,4 δισεκατομμυρίων που έρχονται, έφτασαν, να τα!», με την ολοκλήρωση της διεκδίκησης της μεγα-δόσης η κυβέρνηση Σαμαρά/Στουρνάρα μπορεί να αισθάνεται ανακούφιση, όμως χάνεται η αίσθηση ενός στόχου, ενός συγκεκριμένου και μετρήσιμου στόχου που οδηγούσε τα βήματά της. Να πούμε και το άλλο: και ο ίδιος ο «θάνατος του Grexit» κινδυνεύει να λειτουργήσει αποστρατευτικά. Είναι άσχημο να το πει κανείς, αλλά μόνον η αίσθηση της απειλής κινούσε έως τώρα τα πράγματα όλα αυτά τα χρόνια: μόλις έφευγε από το ραντάρ μας -ως κοινής γνώμης, ως μίντια, ως χώρας- ο άμεσος κίνδυνος, τότε έφευγε και των αρχόντων μας η βούληση. Τώρα είναι καταδικασμένοι να προχωρήσουν, να μας βάλουν να προχωρήσουμε. Αλλιώς... όλο το κόστος και όλη η προσπάθεια, χαμένα.

*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 17-12-2012.

Add comment


Security code
Refresh