Το ερώτημα πλανάται εδώ και πολύ καιρό: «Ποιοι είναι αυτοί που υποστηρίζουν τη Χρυσή Αυγή;» και οι απαντήσεις είναι πολλές, αλλά είναι μάλλον όλες λανθασμένες. Είναι ένα κομμάτι της παλαιάς ΕΠΕΝ, είναι οι νέοι «άθλιοι» της χώρας της ανεργίας, που ζουν πλέον χωρίς καμία προοπτική, είναι ποινικοί και άλλες τέτοιες παρόμοιες απαντήσεις. Η αλήθεια είναι ότι στη Χρυσή Αυγή θα μπορούσαν να μετέχουν όλες οι παραπάνω κατηγορίες, αλλά σίγουρα το νέο αυτό κόμμα δεν χαρακτηρίζεται από αυτούς. Καταρχάς, αν μη τι άλλο, η Ελλάδα δεν είχε ποτέ και δεν θα μπορούσε, για πολλούς ιδιαίτερους πολιτισμικούς και ιστορικούς λόγους, να έχει ένα εκτεταμένο ακροδεξιό και ναζιστικό κίνημα. Ακόμα και η ΕΠΕΝ ήταν μια συστημική οργάνωση, αυταρχικών ανθρώπων που σίγουρα δεν θα έβγαιναν στους δρόμους σαν μικροί μισθοφορικοί στρατοί. Άλλωστε, οι περισσότεροι από τους οπαδούς της Χρυσής Αυγής είναι κατά κύριο λόγο νέοι άνθρωποι χωρίς τις παραστάσεις και τις συνέπειες της συστημικής φθοράς. Τι είναι λοιπόν; Είναι η νέα τάξη των κυνικών. Είναι η κυνική έκφανση της πολιτικής, σε μια χώρα που έχουν καταρρεύσει οι θεσμοί και ουσιαστικά και η δημοκρατία.
Η Χρυσή Αυγή λοιπόν δεν είναι ένα φαινόμενο σημερινό. Είναι το πολιτικό τέλος μιας μακροχρόνιας φθοράς που υφίσταται η κοινωνία μας, τουλάχιστον τις δυο τελευταίες δεκαετίες. Είναι η κατάρρευση της πίστης των ανθρώπων σε οτιδήποτε έχει αξία και σημασία για μια κοινωνία ιδωμένη ως ολότητα. Είναι το αποτέλεσμα της εκτεταμένης πολιτικής διαφθοράς που ποτέ δεν συλλαμβάνεται, της κατάρρευσης της δικαιοσύνης της «μεζούρας» και των αναδρομικών, της διεφθαρμένης επιχειρηματικότητας, της φαύλης δημοσιογραφίας που χειραγωγεί, που ξεσκεπάζει ή κουκουλώνει ανάλογα με τον «πελάτη», του πανεπιστημιακού συστήματος, της οικογενειοκρατίας και της «κολλητοκρατίας», της κομματικά στηριζόμενης ανέλιξης στους χώρους της δουλειάς, του πολυεκατομμυριούχου ιεράρχη, του πολιτικού που παίρνει εντολές από ξένα κέντρα, του γιατρού πλασιέ επώνυμων φαρμακευτικών προϊόντων, του δάσκαλου μεσίτη ιδιαιτέρων.
Οι άνθρωποι της Χρυσής Αυγής είναι οι φίλοι μας, οι συγγενείς μας, οι γνωστοί μας που έχουν χάσει κάθε πίστη σε οποιαδήποτε υψηλή κοινωνική αξία. Οι άνθρωποι που δεν πιστεύουν σε τίποτα και πλέον δεν ελπίζουν και σε τίποτα. Είναι η νέα τάξη των κυνικών μιας κοινωνίας που καταρρέει υπό το βάρος της έλλειψης δικαιοσύνης, δημόσιου χώρου και πραγματικής δημοκρατίας. Μιας κοινωνίας που ψηφίζει και γνωρίζει εκ των προτέρων ότι θα είναι εξαπατημένη την Κυριακή το βράδυ.
Η χώρα μας έχοντας ανοίξει διάπλατα την πόρτα στη διαφθορά και την κατάρρευση των θεσμών ως έσχατων αξιών της κοινωνίας και της δημοκρατίας, πολύ δύσκολα θα κλείσει τη χαραμάδα του ναζισμού και του αυταρχισμού.
*Ο Βασίλης Μαγκλάρας διδάσκει Πολιτικές Επιστήμες στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
**Δημοσιεύτηκε στην Ημερησία στις 21-09-2013.