Επειδή μερικοί από τα μέλη της Κίνησης των 58 αναρωτήθηκαν πώς εγώ, ως μέλος της πρώην κίνησης, δέχτηκα να συμμετέχω στην πρόσφατη δημιουργία από την κυβέρνηση μιας επιτροπής σχετικής με το Σύνταγμα (επιτροπή που αποτελείται από μη νομικούς/συνταγματολόγους) σκέφθηκα πως σας οφείλω μια εξήγηση.
Α) Δεν προσχώρησα στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως πολλοί υποστηρίζουν, αλλά ούτε είμαι φανατικά αντι-ΣΥΡΙΖΑ. Παραμένω εδώ και δεκαετίες σοσιαλδημοκράτης και πιστεύω, αν η Ε.Ε. συνεχίσει την ενοποίηση της (πολιτική και κοινωνική) σε μεταεθνικό/ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει ελπίδες αναζωογόνησης (βλ. άρθρο μου στο Βήμα, 9/10/16).
Β) Πιστεύω πως ο ΣΥΡΙΖΑ, παρ' όλα τα λάθη που έχει κάνει, είναι η μόνη πολιτική δύναμη που μπορεί σε αυτή τη συγκυρία να φέρει εις πέρας το δύσκολο έργο που άρχισε από την στιγμή που ο πρωθυπουργός αποφάσισε να ακολουθήσει τον ευρωπαϊκό δρόμο. Από αυτή την σκοπιά, η εμμονή του αρχηγού της αντιπολίτευσης για εκλογές εδώ και τώρα δεν συμφέρει ούτε τη χώρα, άλλα ούτε και τον ίδιο. Μέχρι να πετύχει η σημερινή κυβέρνηση την είσοδο μας στις αγορές, πιστεύω πως πρέπει να στηριχθεί από όλους που δεν επιθυμούν το grexit.
Γ) Πιστεύω επίσης πως η δαιμονοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως η εσφαλμένη ιδέα πως το κόμμα έχει σαν στόχο την κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος, είναι λάθος. Για παράδειγμα, η ιδέα πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει σαν στόχο να καταστεί μόνιμα το κυρίαρχο κόμμα δημιουργώντας ένα αυταρχικό καθεστώς τύπου Πούτιν ή Ερντογάν (βλ. άρθρο του καθ. Γιώργου Ιωακειμίδη, Βήμα, 9/10/16) είναι λανθασμένη. Πρόκειται για μια ακραία «κασσανδρική» φαντασίωση. Ο Τσίπρας ούτε το θέλει, ούτε μπορεί να μείνει στην ευρωζωνη αν το επιχειρήσει. Δ) Όπως έχω υποστηρίξει σε ένα πρόσφατο άρθρο μου (Τα Νέα, 28/5/16), κατά την γνώμη μου ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε θα καταρρεύσει, ούτε θα συρρικνωθεί σε πολύ χαμηλά ποσοστά όπως πολλοί το ελπίζουν. Απεναντίας θα καταστεί μια από τις δυο κυρίαρχες δυνάμεις σε ένα μελλοντικό διπολικό σύστημα (Νέα Δημοκρατία-ΣΥΡΙΖΑ) - σύστημα που θα μοιάζει με το προηγούμενο δίπολο (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ).
Ε) Τέλος, δύο λόγια για την Επιτροπή Συνταγματικής Αναθεώρησης. Ο,τι και αν έχει στο μυαλό του ο πρωθυπουργός δημιουργώντας αυτή την επιτροπή, πρόκειται για μια κίνηση εκδημοκρατισμού του πολιτεύματος. Πρόκειται για μια επιτροπή που σχεδιάζεται να δώσει τα συμπεράσματά της σε μια δεύτερη επιτροπή αποτελούμενη από νομικούς/συνταγματολόγους. Αυτή η επιτροπή θα κωδικοποιήσει τα συμπεράσματα της πρώτης και θα τα καταθέσει για συζήτηση στη βουλή. Η ιδέα πως μόνο οι βουλευτές έχουν το δικαίωμα να χειριστούν το θέμα της αναθεώρησης σε μια χώρα όπου η κομματικοκρατία βασιλεύει είναι λάθος. Η ιδέα πως οι εκτός Βουλής, δηλ. οι απλοί πολίτες, δεν έχουν το δικαίωμα μέσω των δήμων και άλλων συλλογικών φορέων να εκφράσουν την γνώμη τους είναι βαθιά αντιδημοκρατική. Όταν στην προηγούμενη αναθεώρηση του συντάγματος όπου συμμετείχαν πολλοί που εξακολουθούν να είναι βουλευτές σήμερα υποστήριξαν την μη κατάργηση της υπουργικής ασυλίας, ήταν αυτό δημοκρατικό; Και κυρίως όταν η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών απαιτούσε την άμεση κατάργησή της. Σαν πρόεδρος μιας ΜΚΟ (Ένωση Πολιτών για την Παρέμβαση) που εδώ και δύο δεκαετίες ασχολείται με θέματα που σχετίζονται με την ελληνική κομματικοκρατία, δηλ. με την ανισορροπία δύναμης μεταξύ κράτους και κοινωνίας, θεωρώ καθήκον μου να δεχτώ την πρόταση για συμμετοχή στην επιτροπή.
Συμπέρασμα: Όλες οι δημοκρατικές αντιπολιτευτικές δυνάμεις πρέπει να ακολουθήσουν μια πιο ισορροπημένη κριτική προς στην κυβέρνηση για να μην δημιουργηθεί η επικίνδυνη εντύπωση πως ο ΣΥΡΙΖΑ πρόκειται για ένα κόμμα εκτός του λεγόμενου «δημοκρατικού τόξου». Γιατί κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγούσε σε ένα διχασμό που θα υπέσκαπτε το με θυσίες αποκτημένο μεταπολιτευτικό δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας.
Είναι κρίμα που οι 58 αποφάσισαν να αυτοδιαλυθούν. Σήμερα θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση του σημερινού χάσματος μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Θα μπορούσαν να συμβάλλουν στον παραπέρα εκδημοκρατισμό του πολιτεύματος.
Νίκος Μουζέλης
Ομ. Καθηγητής Κοινωνιολογίας LSE
Πρόεδρος Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ