Thursday, 13 February 2025

art-2

 

Τα άρθρα Μελών και Φίλων της Παρέμβασης, όπως δημοσιεύτηκαν στον ελληνικό και διεθνή τύπο.

Για να δείτε τα άρθρα ανά συγγραφέα, πατήστε εδώ .

 

 

 

 

 

Ε, δεν μας άφησαν!....

Διηρωτάτο προ ημερών η "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ" στην στήλη της Γνώμης/του Πάνου Κακούρη: "Θα μας αφήσουν;". Αναφερόταν στο ότι "η απεξάρτηση απο το Μνημόνιο δεν είναι θέμα αποκλειστικά ελληνικό, αλλά και των εταίρων, που αν δεν συμφωνήσουν η Ελλάδα δεν φεύγει". Και συνέχιζε, παρευθύς, το σχόλιο: "Και έχουν τρόπο να το επιβάλουν".

Read more...

ΚΟΙΝΗ ΘΕΣΗ 49 ΜΚΟ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΙΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΩΝ

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ύπαρξη μη κυβερνητικών οργανώσεων είναι δείκτης των μεγάλων προβλημάτων ενός κόσμου που πολύ απέχει από το ιδεατό: φτώχεια, περιβαλλοντική υποβάθμιση, τραγική υγειονομική περίθαλψη, κοινωνική ανισότητα, καταπάτηση δικαιωμάτων.

Read more...

Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Νίκου Μουζέλη με τίτλο «ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ» από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ

Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Νίκου Μουζέλη ομ Καθηγητή Κοινωνιολογίας του London School of Economics LSE και Προέδρου της Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ. 

MOUZ
Ο Νίκος Μουζέλης έχει εκδόσει 15 βιβλία στα Αγγλικά, Ελληνικά και πολλές άλλες γλώσσες. Το βιβλίο του Sociological Theory What Went Wrong? Diagnosis and Remedies, Routledge, London 1995 χρησιμοποιείται ως εγχειρίδιο σε Πανεπιστήμια των Σκανδιναβικών χωρών και της Πορτογαλίας.

Ακολουθεί το δελτίο τύπου που συνοδεύει την έκδοση:

 

Νεωτερικότητα και θρησκευτικότητα
Εκκοσμίκευση-Φονταμενταλισμός-Ηθική

σελίδες: 216 • isbn: 978-960-435-445-0 • τιμή: 15 ευρώ

Το βιβλίο συνδέει διάφορες τάσεις στον θρησκευτικό και πνευματικό χώρο με τις κοινωνικές δομές της νεωτερικής κοινωνίας. Πώς συνδέονται αυτές οι τάσεις με τον τρόπο κοινωνικής οργάνωσης που επικράτησε στη Δύση, με τη βιομηχανική επανάσταση στη Μεγάλη Βρετανία και την πολιτική επανάσταση του 1789 στη Γαλλία; Πώς εξηγείται η ραγδαία εκκοσμίκευση που παρατηρείται κατά την πρώιμη μεταπολεμική περίοδο και η μετέπειτα αναζωογόνηση της θρησκευτικότητας κατά τη δεκαετία του '60; Τι είναι ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός και ποια η σχέση του με τη νεωτερικότητα; Πώς σχετίζονται οι θεωρίες της ηθικής με την έννοια της νεωτερικότητας; Πώς εξηγείται η διάδοση του ηθικού σχετικισμού, ο οποίος πρεσβεύει ότι δεν υπάρχουν «αιώνιοι», καθολικοί, ηθικοί κανόνες που ισχύουν ανεξαρτήτως τόπου και χρόνου; Τι απαντά ο Μάκινταϊρ, ο οποίος προσπαθεί να υπερβεί τον ηθικό σχετικισμό, συνδέοντας τις ηθικές αξίες με την παράδοση στον χώρο της κοινότητας; Πώς, σύμφωνα με τους Μπούμπερ, Λεβινάς και Κρισναμούρτι, το ηθικό δεν θεμελιώνεται αλλά αναδύεται αυθόρμητα, στο πλαίσιο μιας ειδικής σχέσης του εαυτού και του Άλλου; Ποια η σχέση του διαλογισμού με τη λακανική θεωρία για το συμβολικό και τη γλώσσα; Και, τέλος, πώς έξι προσανατολισμοί προς το θείο (θεϊσμός, ανθρωποκεντρισμός, συγκρητισμός, απαθεϊσμός [αδιαφορία], σκεπτικισμός και αθεϊσμός) μεταβάλλονται κατά τη νεωτερικότητα;

***

Ο Νίκος Μουζέλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939. Είναι Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνιολογίας του London School of Economics. Η εργογραφία του περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα παρακάτω έργα: Organisation and Bureaucracy: An Analysis of Modern Theories, Routledge and Kegan Paul, London 1967 (στα ελληνικά εκδ. Σάκκουλα, 2009), Modern Greece: Facets of Underdevelopment, Macmillan, London 1978 (στα ελληνικά εκδ. Εξάντας, 1978), Politics in the Semi-Periphery: Early Parliamentarism and Late Industrialisation in the Balkans and Latin America, Macmillan, London 1986 (στα ελληνικά εκδ. Θεμέλιο, 1987), Post-Marxist Alternatives: The Construction of Social Orders, Macmillan, London 1990 (στα ελληνικά εκδ. Θεμέλιο, 1992), Back to Sociological Theory: The Construction of Social Orders, Macmillan, London 1992 (στα ελληνικά εκδ. Θεμέλιο, 1997), Sociological Theory: What Went Wrong? Diagnosis and Remedies, Routledge, London 1995 (στα ελληνικά εκδ. Θεμέλιο, 2000), Modern and Postmodern Social Theorising: Bridging the Divide, Cambridge University Press, Cambridge 2008 (στα ελληνικά εκδ. Θεμέλιο, 2010). Πέρα από τις ελληνικές εκδόσεις, τα περισσότερα από τα παραπάνω έργα έχουν μεταφραστεί και σε άλλες γλώσσες.

Η σημασία κι η αξία του σπόρου


Βασική τεχνολογία της γεωργίας – σπόροι της Ελληνικής Τράπεζας Γενετικού Υλικού                                                                        Η Ελληνική Τράπεζα Γενετικού Υλικού είναι το μεγαλύτερο πρόγραμα διατήρησης φυτών της χώρας μας. Ιδρύθηκε το 1981 με στόχο να διατηρήσει και να παρέχει πρόσβαση σεΕλληνικά παραδοσιακά φυτά της γεωργίας και άγρια συγγενή είδη. Ο λόγος που ιδρύθηκε τότε με συγχρηματοδότηση του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών (FAO) είναι διπλός:                                            

- από τη μια πλευρά διότι μεταπολεμικά στην Ελλάδα αποδεκατίστηκε η ποικιλία των φυτών της γεωργίας, όπως άλλωστε και σε πολλές περιοχές ανά τον κόσμο, γιατί άλλαξε η γεωργία. Τεχνολογικά προηγμένα φυτά με βελτιωμένη αποδοτικότητα υιοθετήθηκαν και κυριάρχησαν πάνω στις παλιές παραδοσιακές ποικιλίες τις οποίες οι παραγωγοί εγκατέλειψαν σταδιακά, με αποτέλεσμα να χαθούν από το χωράφι. Έτσι η Τράπεζα ιδρύθηκε για να διασώσει την ποικιλία των παραδοσιακών φυτών που εκτοπίστηκαν και χάθηκαν από την καλλιέργεια.

-από την άλλη πλευρά η Ελληνική Τράπεζα Γενετικού Υλικού (ΕΤΓΥ) ιδρύθηκε και λόγω της αναγνώρισης της διεθνούς κοινότητας ότι η Ελλάδα διαθέτει σπάνιο και υψηλό πλούτο σε γεωργικά φυτά και άγρια συγγενή τους είδη. Αυτό καθιστά την Ελλάδα σημαντικό κρίκο στην παγκόσμια προσπάθεια για γεωργική βελτίωση, δηλαδή η χώρα μας με βάση το γενετικό πλούτο που διαθέτει μπορεί να οφελήσει όχι μόνο την εθνική αλλά και την παγκόσμια γεωργική παραγωγή.
Οι Τράπεζες Γενετικού Υλικού επηρρεάζουν τη γεωργία μες από την ενίσχυση της έρευνας για νέες τροφές. Αναμεσα στις 1500 τράπεζες Γενετικού Υλικού που υπάρχουν ανά τον κόσμο υπάρχουν δίκτυα συνεργασίας κι ανταλλαγής γενετικού υλικού. Έτσι ερευνητικοί οργανισμοί, Πανεπιστήμια και μεμονωμένοι φορείς γεωργικής ανάπτυξης μπορούν να αποκτήσουν την πρώτη ύλη που χρειάζεται για να συνεχίζουν να βελτιώνουν τη βασική τεχνολογία της γεωργίας – το σπόρο.
Διασταυρώνοντας διαφορετικά φυτά με κλασικές μεθόδους βελτίωσης ειδικοί βελτιωτές παράγουν νέα φυτά με καλύτερες ιδιότητες, όπως αυξημένη αποδοτικότητα, καλύτερη ανθεκτικότητα σε ασθένειες, κλιματικά προσαρμοσμένα χαρακτηριστικά. Υπολογίζεται ότι για την αλματώδη αύξηση της παραγωγής τροφής που πραγματοποιήθηκε μεταπολεμικά σε παγκόσμιο επίπεδο οι βελτιωμένοι σπόροι ήταν υπεύθυνοι για την αύξηση αυτή σε βαθμό από 20-40%. Ο σπόρος είναι δηλαδή κύριο μέσο στην προσπάθεια για να βελτιώσουμε τον τρόπο που καλλιεργούμε την τροφή μας.
Στην Ελληνική Τράπεζα Γενετικού Υλικού που έχει έδρα στη Θεσσαλονίκη φυλάσσονται περίπου 14.000 σειρές συλλογών φυτών σε ψυγεία. Για να συλλέξουν τα δείγματα επιστήμονες της Τράπεζας 'όργωσαν' για τρεις δεκαετίες τη χώρα, πηγαίνοντας και σε ορεινά μέρη και δυσπρόσιτες περιοχές για να μαζέψουν σπόρους από τοπικές ποικιλίες που οι παραγωγοί συχνότατα εγκατέλειπαν. Αφού φτάσει ο σπόρος στην Τράπεζα υποβάλλεται σε επεξεργασία προκειμένου να αποθηκευτεί σε ψυγεία. Ο σπόρος καθαρίζεται αρχικά και μετά μπαίνει σε διαδικασία μείωσης της υγρασίας καθώς η ξηρασία επιμηκύνει το χρόνο ζωής στο ψυγείο. Τέλος σε αεροστεγή συσκευασία μπαίνει σε ψυκτικούς θαλάμους όπου σε θερμοκρασία έως και -20 °C βαθμών Κελσίου μπορεί να διατηρηθεί έως και 20 χρόνια. Όταν τελειώσει η εικοσαετία ξαναβγαίνουν από το ψυγείο τα δείγματα, φυτεύονται στον αγρό κι από τα φυτά λαμβάνεται νέος σπόρος που θα αποθηκευτεί ξανά στην ανανεωμένη συλλογή. Το ελκυστικό στοιχείο στις Τράπεζες Γενετικού Υλικού είναι ότι μπορούν να αποθηκεύσουν μεγάλο αριθμό φυτών με απλά τεχνολογικά μέσα και χαμηλά κόστη αφού οι ψυκτικοί θάλαμοι της Τράπεζας σπόρων μοιάζουν με τους οικιακούς καταψύκτες.
Σε μια τέτοια παρουσίαση για τη σημασία της βιοποικιλότητας συνήθως ενοχοποιείται η εντατική γεωργία. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι από την εντατικοποίηση της καλλιέργειας και τη μονοκαλλιέργεια έχουμε οφεληθεί όλοι οι Έλληνες. Κατά πρώτο επειδή επέτρεψε μεταπολεμικά την αλματώδη αύξηση στην παραγωγή τροφής γεγονός που αύξησε την πρόσβαση όλων μας σε τροφή. Ένδεικτικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του σιταριού που θεωρείται από τις μεγάλες επιτυχίες της Ελληνικής γεωργικής έρευνας. Από τα εργαστήρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Σιτηρών βγήκαν βελτιωμένες ποικιλίες που αύξησαν την αποδοτικότητα των σιτηρών έως και 300% γεγονός που επέτρεψε στη χώρα μας να καλύψει τις ανάγκες της σε σιτάρι, να αποκτήσει δηλαδή σιτάρκεια, γύρω στο 1960.
Αξίζει να μεταφέρω εδώ μια φράση που χρησιμοποίησε ο Νίκος Σταυρόπουλος που διατέλεσε επί δεκαετίες Διευθυντής της Ελληνικής Τράπεζας Γενετικού Υλικού για να συνοψίσει την εξαφάνιση των παραδοσιακών φυτών της γεωργίας. Δεν χρειαζόταν να χάσουμε τα παραδοσιακά είδη της Ελληνικής γεωργίας, επειδή αποκτήσαμε πιο προηγμένες τεχνολογικά ποικιλίες. 'Είναι σαν να ξεχάσαμε τα ποδήλατα επειδή βγήκαν τα αυτοκίνητα' λέει χαρακτηριστικά ο Σταυρόπουλος.


Το σιτάρι βασικό πλεονέκτημα της συλλογής της Ελληνικής Τράπεζας Γενετικού Υλικού
Σε τί είδη μπορεί να 'παίξει' η Ελλάδα στο χώρο της γενετικής βελτίωσης; Στον παγκόσμιο χάρτη κατανομής των γεωργικών ειδών, η Ελλάδα μαζί με την Μέση Ανατολή ως το σημερινό Ιράκ περίπου είναι τόπος καταγωγής των σιτηρών. Το σιτάρι είναι και το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας στην έρευνα για τη γεωργική βελτίωση και μπορεί η χώρα μας να συμβάλει θετικά στην προσπάθεια για ανάδειξη βελτιωμένων ποικιλιών στο είδος. Αυτό γιατί η Ελληνική Τράπεζα Γενετικού Υλικού διαθέτει μεγάλη δεξαμενή γενετικού υλικού στο σιτάρι και σε άγρια συγγενή είδη. Μάλιστα η συλλογή σε άγρια συγγενή είδη σιταριού της Ελληνικής Τράπεζας συγκαταλλέγεται στις 20 πλουσιότερες παγκοσμίως.
Παράδειγμα που αναδεικνύει τη σημασία του σιταριού είναι το πρόγραμμα του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της σκωρίασης, που υποστηρίζει τη συλλογή και συγκέντρωση γενετικού υλικού στο σιτάρι. Η σκωρίαση είναι ασθένεια του σιταριού που αποτελεί σημαντική απειλή για τη γεωργική παραγωγή αφού αν πλήξει την καλλιέργεια μπορεί να προκαλέσει ζημιές από 5-70% στη σοδειά. Yπολογίζεται ότι ζημιές της τάξης του 10% στις χώρες που συγκαταλέγονται στις άμεσα ευπρόσβλητες από έναν ιδιαίτερα επιθετικό ιό της σκωρίασης γνωστό ως Ug99 ως θα μπορούσαν να ανέλθουν στα 7 δις δολλάρια. Από την αντίστροφη πλευρά, αυτό που αποτελεί κίνδυνο είναι και μια ευκαιρία. Αυτός που θα καταφέρει να αναπτύξει αντίδοτο στην απειλή της σκωρίασης θα παρέχει υπηρεσίες που μπορεί να αποτιμηθούν σε αξία ίση με τη ζημιά που θα προκαλούσε ο ιός δηλαδή 7 δις δολλάρια. Γι' αυτό ο Οργανισμός Γεωργίας και Τροφίμων του ΟΗΕ (FAO) υποστηρίζει δράσεις για συλλογή και καταγραφής της γενετικής ποικιλίας του σιταριού με βάση την οποία οι επιστήμονες για να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν αντίδοτα στη σκωρίαση. Άρα κι η Ελλάδα που διαθέτει μια από τις πλουσιότερες συλλογές σε άγριο σιτάρι παγκοσμίως θα μπορούσε να συμβάλει στην προσπάθεια της διεθνούς κοινότητας για την αντιμετώπιση αυτής της σοβαρής απειλής.
Εξάλλου ανάμεσα στους πληθυσμούς που έχουν στη βάση της διατροφής τους το σιτάρι βρίσκονται και 2.5 δις των φτωχότερων πληθυσμών σε αναπτυσσόμενες χώρες. Δηλαδή η βελτίωση της καλλιέργειας του σιταριού μπορεί να βοηθήσει και στην αντιμετώπιση θεμάτων επισιτιστικής ασφάλειας και φτώχειας για ευάλωτους πληθυσμούς σε αναπτυσσόμενες χώρες.


Τι περιέχουν οι συλλογές της ΕΤΓΥ;
Στα ψυγεία της ΕΤΓΥ συγκεντρώθηκαν από το 1981 περίπου 14.500 συλλογές φυτών που διατηρούνται προς όφελος της έρευνας για γεωργική βελτίωση. Εκτός από τα αμπέλια που διατηρούνται ως φυτά στον αγρό τα υπόλοιπα περιεχόμενα των συλλογών της ΕΤΓΥ είναι σε μορφή σπόρου, και κατανέμονται εξίσου ανάμεσα σε άγρια συγγενικά είδη και καλλιεργούμενες ποικιλίες φυτών. Εξάλλου η Τράπεζα διατηρεί κι είδη σπάνια, υπό απειλή κι υπό εξαφάνιση. Μερικά από τα φυτά αυτά διαθέτουν μακρά ιστορία με ξεκάθαρη και τεκμηριωμένη θρεπτική αξία αφού χρησιμοποιήθηκαν για αιώνες από τον άνθρωπο. Κλασικά κείμενα όπως του Θέφραστου που διαδέχτηκε τον Αριστοτέλη στην παρατήρηση των φυτών περιέχουν πληροφορίες για την ποικιλία των φυτών που φύονταν στην Ελλάδα εδώ κι εκατοντάδες χρόνια. Καταλαβαίνουμε έτσι ότι στην αρχαία Ελλάδα είχε ήδη αναγνωριστεί ο πλούτος των φυτών ως κάτι που είναι ξεχωριστό κι αξίζει να το γνωρίσουμε, να το μελετήσουμε.


Οικονομική αξία των σπόρων της Ελληνικής Τράπεζας Γενετικού Υλικού
Στο δεύτερο σκέλος της παρουσίασης θα μεταφέρω τα αποτελέσματα της μελέτης που πραγματοποιήσαμε για να εκτιμήσουμε την οικονομική αξία της Ελληνικής Τράπεζας Γενετικού Υλικού. Η μελέτη που υλοποίησαμε με ομάδα συνεργατών από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και την Ελληνική Τράπεζα Γενετικού Υλικού πραγματοποιήθηκε με υποστήριξη του Ιδρύματος Λάτση. Η σημασία του σπόρου στα πλαίσια της μελέτης έγκειται σε δύο κυρίως λειτουργίες των σπόρων:
1. ως πηγή αφάλειας απέναντι σε απρόβλεπτες αντίξοες εξελίξεις που πλήττουν τη γεωργική παραγωγή και μειώνουν τη σοδειά
2. ως πηγή αύξησης της παραγωγικότητας της γεωργίας
Πιθανές αιτίες απρόβλεπτης κατάρρευσης της γεωργικής παραγωγής είναι για παράδειγμα η εκδήλωση ασθενειών, η εκδήλωση αντίξοων καιρικών φαινομένων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή όπως δραστική μείωση των βροχοπτώσεων, μεταβολή των μέγιστων κι ελάχιστων θερμοκρασιών και μετατόπιση των καλλιεργητικών περιόδων, αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων όπως χαλάζι ή παγετός.
Στη μελέτη αναλύσαμε έξι είδη της συλλογής της ΕΤΓΥ: τα σιτηρά, όσπρια, λάχανα, αμπέλια, καπνά και τεύτλα. Εξετάσαμε σενάρια ρίσκου για την Ελληνική αγροτική παραγωγή για τα έξι είδη της μελέτης μέσα σε βάθος χρόνου 100 ετών λαμβάνοντας υπ' όψιν σενάρια πιθανών δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Ελληνική γεωργία όπως έχουν διατυπωθεί στην πρόσφατη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδας για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα.
Για κάθε είδος θέσαμε το βασικό ερώτημα – τι απώλειες θα σημειώνονταν στην Ελληνική γεωργική παραγωγή αν εκδηλωνόταν ένα σημαντικό φαινόμενο που επηρρέαζε δυσμενώς την παραγωγή και δεν υπήρχε η Ελληνική Τράπεζα Γενετικού Υλικού;
Εστιάζοντας στη συλλογή σιταριού για παράδειγμα ας δούμε την απεικόνιση της οικονομικής αξίας της συλλογής της Τράπεζας όπως προκύπτει από τη μελέτη. Η οικονομική αξία της ΕΤΓΥ που απεικονίζει το διάγραμμα συνδέεται με τη δυνατότητα της ΕΤΓΥ να συμβάλει στην ανάπτυξη βελτιωμένων ποικιλιών για να ξεπεραστεί ένα ακραίο δυσμενές συμβάν που πλήττει την Ελληνική παραγωγή σιταριού. Το διάγραμμα δείχνει ότι η συλλογή σιταριού της ΕΤΓΥ αποκτά μέγιστη αξία όταν το δυσμενές συμβάν πλήττει τη γεωργική παραγωγή σχετικά νωρίς – σε βάθος 45 ετίας με μεγάλη πιθανότητα εκδήλωσης του συμβάντος της τάξης 40%. Τότε τα οφέλη που προκύπτουν από τη συλλογή σιταριού της ΕΤΓΥ αποτιμώνται σε 235 εκ ευρώ. Στον αντίποδα βρίσκεται το αισιόδοξο σενάριο όπου το δυσμενές συμβάν εκδηλώνεται αργότερα – περίπου σε 80 χρόνια και με μικρή πιθανότητα εκδήλωσης της τάξης του 10% οπότε η αξία της συλλογής σιταριού της ΕΤΓΥ μειώνεται σε 13.57 εκ ευρώ.

ETGY

Η ύπαρξη δεξαμενής γενετικού υλικού είναι σημαντική για την προσαρμοστικότητα της γεωργίας στην κλιματική αλλαγή. Αυτό γιατί αξιοποιώντας και διασταυρώνοντας φυτά της συλλογής της Τράπεζας Γενειτκού Υλικού οι βελτιωτές μπορούν να αναπτύξουν νέες ποικιλίες με κλιματικά προσαρμοσμένα χαρακτηριστικά. Μελέτη της ΤτΕ παραθέτει σενάρια πιθανών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Ελληνική γεωργική παραγωγή τα οποία λάβαμε υπ' όψιν για να διαμορφώσουμε τα μοντέλα της παρούσας μελέτης. Έτσι η μελέτη της ΤτΕ προβλέπει πιθανές μεταβολές στην Ελληνική γεωργική παραγωγή κι ανάμεσα σε άλλα: i) μείωση των αποδόσεων στο καλαμπόκι στη Θεσσαλία έως και 55% ii) μείωση για το βαμβάκι στη Μακεδονία και Θεσσαλία έως και 29% iii) αρνητικές επιπτώσεις στις δενδρώδεις καλλιέργειες ιδιαίτερα στη Νότια Ελλάδα και την Κρήτη.
Η συνολική οικονομική αξία της ΕΤΓΥ προκύπτει από το σύνολο της οικονομικής αξίας για κάθε ένα από τα έξι γεωργικά είδη που αναλύσαμε. Έτσι από τη μελέτη προκύπτει ότι σε βάθος χρόνου εκατονταετίας, η ΕΤΓΥ μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες ασφάλειας που κυμαίνονται ανάμεσα σε 55-995 εκ ευρώ σε όρους καθαρής τρέχουσας αξίας. Η διακύμανση στα επίπεδα της αξίας που αντιπροσωπεύει η ΕΤΓΥ εξηγείται από τη διαφορά στην ένταση των φαινομένων που μπορεί να πλήξουν τη γεωργία όπως πχ το πόσο γρήγορα και έντονα θα εκδηλωθεί η κλιματική αλλαγή.
Στη μελέτη που επικεντρωθήκαμε στις αξίες των σπόρων ως πηγή υπηρεσιών διατροφής. Η μελέτη αποτελεί έτσι μια συντηρητική πρώτη προσπάθεια αποτίμησης της οικονομικής αξίας της ΕΤΓΥ. Γιατί υπάρχουν κι άλλες υπηρεσίες που προσφέρουν τα φυτά κι οι σπόροι που διαφυλάττει η Τράπεζα που δεν λάβαμε υπ' όψιν στη μελέτη, αλλά παραμένουν σημαντικές:
- ρυθμιστικές υπηρεσίες της βιοποικιλότητας όπως η προστασία από τη διάβρωση του εδάφους, η συγκράτηση κι ο καθαρισμός του νερού
-πολιτιστικές υπηρεσίες της βιοποικιλότητας όπως η διατήρηση της παράδοσης πχ το οικοσύστημα του Ολύμπου ή της Ολυμπίας, η εληά του Πλάτωνα, παραδοσιακή 'Μεσογειακή' διατροφή
Σημαντικό ερώτημα που αντιμετώπισε η μελέτη αφορά στη χρηματοδότηση της ΕΤΓΥ η οποία δεν μπορεί από τη φύση της να αυτοχρηματοδοτείται διότι το αγαθό που φυλά, οι σπόροι έχουν ως σκοπό την αξιοποίηση στη γενετική έρευνα κι είναι ένα δημόσιο αγαθό. Η μελέτη πάντως βρήκε ότι το κόστος λειτουργίας της ΕΤΓΥ είναι πολύ μικρότερο από τα πιθανά οφέλη που προκύπτουν από τη λειτουργία της Τράπεζας. Συγκεκριμμένα τα κόστη είναι της τάξης του 3% σε σχέση με τα πιθανά ελάχιστα οφέλη που εκτιμάται ότι προσφέρει η Τράπεζα κι άρα είναι οικονομικά βάσιμο να χρηματοδοτείται η λειτουργία κι ανάπτυξη της Τράπεζας Γενετικού Υλικού.

Σπόροι και πνευματική ιδιοκτησία
Ο παγκόσμιος χάρτης της βιοποικιλότητας έρχεται σε αντίθεση με τον χάρτη της παγκόσμιας οικονομίας. Η πλούσια ζώνη της γης εκεί που συγκεντρώνονται άφθονοι γενετικοί πόροι βρίσκεται κυρίως στο Νότο. Ο Βορράς έτσι είναι φτωχός ενώ ο Νότος είναι πλούσιος. Αυτή η γεωγραφική κατανομή της βιοποικιλότητας επηρρεάζει και το ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτωνκαι το καθιστά συγκρουσιακό από τη φύση του. Αυτό γιατί η γενετική ποικιλία που είναι η πρώτη ύλη για την έρευνα στη γενετική βρίσκεται στο Νότο. Τα πνευματικά δικαιώματα για εφευρέσεις στον τομέα της φαμακευτικής ή της γεωργίας όμως κατοχυρώνονται κατά κύριο λόγο στο Βορρά όπου συγκεντρώνονται κι οι μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες κι εταιρείες σπόρων.
Στους σπόρους υπάρχουν τρία σημαντικά νομικά πλαίσια με ρυθμίσεις για τα πνευματικά δικαιώματα που συχνά επικαλύπτουν η μια την άλλη. Μερικές φορές τα διαφορετικά πλαίσια υποστηρίζουν κι ενισχύουν το ένα το άλλο, συχνότερα όμως βρίσκονται σε σύγκρουση.
Για τους ανθρώπους που εργάζονται με φυτικό γενετικό υλικό, όπως τους υπεύθυνους της Ελληνικής Τράπεζας Γενετικού Υλικού, η συνηθισμένη σύμβαση που ενεργοποιείται όταν στέλνουν σπόρους ή γενετικό υλικό σε μια άλλη χώρα είναι η Σύμβαση των Φυτικών Γενετικών Πόρων για τη Διατροφή και τη Γεωργία του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων του ΟΗΕ. Παρότι δεν είναι το πιο ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο, η σύμβαση παρέχει ένα λειτουργικό σχήμα ανταλλαγής γενετικού υλικού ανάμεσα στα κράτη μέλη της Σύμβασης. Με βάση τις λεγόμενες 'Material Transfer Agreements' τα κράτη ενεργοποιούν μια διαδικασία που εγγυάται ως κάποιο βαθμό το δικαίωμα του πάροχου σε οφέλη που μπορεί να προκύψουν. Αυτό γίνεται πρακτικά δυνατό γιατί στη συμφωνία που συνοδεύει την αποστολή του γενετικού υλικού σε μια άλλη χώρα, ο αιτών αναγράφει τους σκοπούς της και τις χρήσεις που προβέπει για το υλικό που εισάγει.
Εκτός από τη Σύμβαση των Φυτικών Γενετικών Πόρων, το διεθνές πλαίσιο για πνευματικά δικαιώματα στους σπόρους αποτελείται από δύο άλλα σύμφωνα ανάμεσα στα οποία υπάρχει χώρος για εκδήλωση σύγκρουσης κι αντιπαράθεσης. Η συνθήκη της Βιοποικιλότητας από τη μια πλευρά έχει θεσπίσει το δικαίωμα της εθνικής κυριαρχίας για τη διαχείριση του γενετικού πλούτου που αναγνωρίζει στα κράτη μια διακριτική ευχέρεια στην πρόσβαση που επιτρέπουν πάνω στο γενετικό υλικό. Μια βασική διαφορά ανάμεσα στη συνθήκη για τη Βιοποικιλότητα με τη συμφωνία περί πνευματικής ιδιοκτησίας που αποτελεί τμήμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου γνωστή κι ως TRIPS - Trade related intellectual property rights, είναι ότι η δεύτερη εστιάζει κυρίως στην προστασία δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας όπως ορίζονται από το συμβατικό δίκαιο. Σε αντίθεση με την TRIPS που ωστόσο αποτελεί το πιο ισχυρό διεθνές νομοθετικό πλαίσιο η συνθήκη για τη Βιοποικιλότητα αφήνει μεγαλύτερο περιθώριο κατοχύρωσης πνευματικών δικαιωμάτων για 'εφευρέσεις' που αναφέρονται σε άτυπα πλαίσια, όπως γνώση που κατέκτησαν και διατήρησαν μέλη παραδοσιακών κοινοτήτων.

Παρουσίαση στο 1ο Ευρωπαικό Φεστιβάλ για τους Σπόρους, Love Sporoi – Let' s Grow Together, 8 Οκτωβρίου 2014, Οργάνωση Γη, Impact Hub, Αθήνα

sofiaspirou[at]gmail.com

Ένα Συνέδριο και δυο συζητήσεις Ο Amartya Sen και ο Kaushik Basu τοποθετούνται για την Ελλάδα , την Ευρώπη και τις προκλήσεις του σήμερα

Τις μέρες ακριβώς που η επιστροφή από τις θερινές διακοπές, η πορεία προς την ΔΕΘ (της δικέφαλης Κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, σε μιαν απεγνωσμένη προσπάθεια να προσγειώσει τις προσδοκίες για φοροελαφρύνσεις, παροχές κοκ. αλλά και της ανερχόμενης Αντιπολίτευσης Τσίπρα, που πασχίζει να δώσει μιαν εικόνα κυβερνησιμότητας με τις προσεγγίσεις της), οι διεργασίες με την Τρόικα στο Παρίσι και η απογοήτευση απο την αναβολή της ουσιαστικής συζήτησης γύρω από το χρέος στην Ουάσιγκτων, ξανάνοιγαν την παραδοσιακή πολιτική σαιζόν, στην Αθήνα, πραγματοποιούνταν μια αληθινά διαφορετική συνάντηση. Συνάντηση φιλοσόφων, οικονομολόγων, θεωρητικών των θεσμών και κοινωνιολόγων. Πρόκειται για την παγκόσμια συνάντηση της Human Development and Capabilities Association/HDCA, δηλαδή μιας διεπιστημονικής ένωσης που ασχολείται με τους συντελεστές της ανάπτυξης των δυνατοτήτων των ανθρώπων - όχι όμως έτσι, γενικά, αλλά του ΚΑΘΕ ανθρώπου.
Επιστήμονες που συνειδητά θέτουν την παγκόσμια δραστηριότητά τους υπό την διανοητική αιγίδα του Αριστοτέλη ήρθαν στην Αθήνα να αναζητήσουν τι έχει απομείνει από την προσπάθεια να αναπτύσσονται οι δυνατότητες των ανθρώπων - δηλαδή να διεκδικείται ένας βαθμός υλοποίησης της ανθρώπινης ελευθερίας, πρακτικά - υπό τις συνθήκες της τωρινής, μεγάλης οικονομικής κρίσης. Ή, βλέποντάς το αλλιώτικα, πώς είναι δυνατόν να αναδιατυπωθεί - όχι όμως διακηρυκτικά, αλλά με νόημα και με περιεχόμενο ουσιαστικό - το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης στα χρόνια της κρίσης.
Μεγάλα ονόματα όπως o Amartya Sen - " Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών των φτωχών" - ή ο Kaushik Basu, επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας. όπως ο Daron Acemoglu - που έγραψε μαζί με τον J. Robertson του Χάρβαρντ το "Why Nations Fail" για να καταδείξει την αποφασιστική σημασία των οικονομικών και πολιτικών θεσμών στην διαδικασία της ανάπτυξης - ή η φιλόσοφος Martha Nussbaum του Σικάγου και η Dame Barbara Stocking της ανθρωπιστικής OXFAM, βρέθηκαν μαζί με εκατοντάδες επιστημόνων αλλά και φοιτητών στην Αθήνα, συνομιλώντας γύρω από αυτήν την θεματική.
Στο περιθώριο της συνάντησης αυτής, είχαμε μια συζήτηση - που εξελίχθηκε σε απροσδόκητη εκ βαθέων κατάθεση - με τον Amartya Sen, που μπορεί να έχει γίνει γνωστότερος από το Νόμπελ (με διδασκαλία στο Καίμπριτζ, την Οξφόρδη, το LSE, το Χάρβαρντ, το ΜΙΤ...) για το έργο του στα Οικονομικά της Ανάπτυξης, πλήν όμως έχει και μια βαθύτερη φιλοσοφική φλέβα που τον φέρνει πλησιέστερα προς έναν σύγχρονο ουμανισμό. Έχει, δε , και μια σύνδεση με την Ελλάδα που δεν είναι ευρύτερα γνωστές οι ρίζες της. Μας μίλησε για όλα αυτά, ανάμεσα σε δυο συναντήσεις του Συνεδρίου, και μιας ξενάγησης στην ιστορία της "Μεγάλης Βρετανίας" και της Πλατείας Συντάγματος...

Αμάρτυα Σεν: Οταν ο Αλέξανδρος συζήτησε με τους Ινδούς φιλοσόφους

ΕΡ: Τι θέση έχει στην αντίληψή σας για τον κόσμο η Ελλάδα, με την διαδρομή της και με τα προβλήματά της;
Μπορεί να μην ξέρετε ή και να μην φαντάζεστε την διαδρομή, όμως η Ελλάδα έχει εξαρχής μιαν εντελώς ιδιαίτερη θέση για μένα. Υπάρχει πρώτα-πρώτα ο ρόλος της Ιστορίας: η Ελλάδα έχει διαδραματίσει πολύ μεγάλο ρόλο στον ανθρώπινο πολιτισμό - και σημειώστε ότι μιλώ για "πολιτισμό" και όχι για "πολιτισμούς", και τούτο επειδή πεποίθησή μου ότι υπάρχει ένας ενιαίος πολιτισμός. Μπορεί να προσλαμβάνει διαφορετικές εκφάνσεις, όμως είναι ένας, ενιαίος...

ΕΡ: Αυτή η ιδέα, όπως την υποστηρίζετε, έχει γίνει κατ' εσάς αποδεκτή; ή είναι περισσότερο μια δική σας προσέγγιση;
Την προσέγγιση αυτή, όπως την λέτε, την εφαρμόζω σ' όλα μου τα γραφόμενα. Μάλιστα πριν χρόνια έπεισα και την Κυβέρνηση της Ιαπωνίας - μου είχαν ζητήσει, τότε, να αναλάβω την Προεδρία ενός σχήματος που ονομάσθηκε Διεθνής Επιτροπή Πολιτισμού - εξηγώντας τους ότι τότε μόνο θα δεχόμουν να αναλάβω, αν χρησιμοποιούσαμε τον ενικό, αν δηλαδή μιλούσαμε για "Πολιτισμό" και όχι για πολιτισμούς. Και όντως, το δέχθηκαν!
Όμως η Ελλάδα έχει ιδιαίτερη σημασία για έναν Ινδό και λόγο της επίσκεψης του Αλεξάνδρου...

ΕΡ:Πάτε πολύ πίσω στον χρόνο!
Όντως - και μάλιστα θα μπορούσατε να μου πείτε ότι ο Αλέξανδρος δεν βρέθηκε στην κυρίως Ινδία, αλλά στάθηκε μόνον στα σύνορα, στην περιοχή του Πουντζαμπ. Όμως μην ξεχνούμε ότι παρέμεινε εκεί επί ένα χρόνο περίπου.

ΕΡ: Οπότε κάτι έμεινε, κάτι καταστάλαξε προς την βάση;
Δείτε, έμεινε στον τόπο, συζήτησε με τους ανθρώπους... Πολεμούσε βέβαια κάθε τόσο! Αλλά μην ξεχνούμε ότι ο Αλέξανδρος δεν έπαψε να είναι διανοούμενος, μαθητής του Αριστοτέλη άλλωστε. Είχε συζητήσει με Ινδούς φιλοσόφους, και μάλιστα αισθάνθηκε αρκετό ενδιαφέρον ώστε να φέρει τις διδασκαλίες του πίσω μαζί του. Να σας επισημάνω ότι πολλοί Έλληνες φιλόσοφοι ισχυρίζονταν εν συνεχεία ότι είχαν πάει στην Ινδία, ενώ πολλοί τους δεν είχαν μεν πάει - όμως είχαν μυηθεί στις ιδέες των Ινδών. Αλλά και στην άλλη πλευρά, όταν ο Αλέξανδρος ανεχώρησε για να επιστρέψει, έμειναν πίσω πολλα-πολλά που επηρέασαν την Ινδική λογοτεχνία, την Ινδική ζωγραφική, την γλυπτική, ακόμη και την δραματουργία. Αυτά, λοιπόν, είναι τα θέματα που έρχονται από το παρελθόν.

Όταν ο Αμάρτυα Σεν συναντά την σύγχρονη Ελλάδα - και τον Ανδρέα Παπανδρέου

ΕΡ: Και τα σημερινά μας παθήματα; Η σύγχρονη Ελλάδα;
Τα φιλοσοφικά μου, πάντως, γραφόμενα οφείλουν πολλά στις Ιδέες του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα και σ' όλην αυτή την παράδοση. Για να περάσω όμως σε πιο καθημερινούς δεσμούς, σημειώνω ότι τότε που βρισκόμουν στο Καίμπριτζ, με γνώρισε ένας συνάδελφος στον Ανδρέα Παπανδρέου...

ΕΡ: Πότε αυτά;
Ήταν το 1963, τότε που ο Ανδρέας μόλις είχε επιστρέψει απο τις ΗΠΑ στην Ευρώπη - ενώ εγώ αναχωρούσα για το Μπέρκλεϋ. Μου είπαν λοιπόν "Αυτός έρχεται απο το Μπέρκλεϋ, δεν πας να τον ρωτήσεις τις εντυπώσεις του;" Αυτό και έκανα. Ο Παπανδρέου λοιπόν με κάλεσε και πέρασα κάπου δυο βδομάδες , τότε, στην Ελλάδα. Ήταν περίπου η εποχή όπου ιδρύθηκε το ΚΕΠΕ, θυμούμαι μάλιστα ότι είχα τότε συνεισφέρει και κάποιες μελέτες...

ΕΡ: Τι μνήμες έχετε απο την Ελλάδα της εποχής εκείνης;
Θυμάμαι να διασχίζω την Πλατεία Συντάγματος, απο την Μεγάλη Βρετανία όπου έμενα στα τότε γραφεία του ΚΕΠΕ, στην άλλη πλευρά της πλατείας. Πάντα την θεωρούσα αυτήν την χωροταξική σύμπτωση χαρακτηριστική: η Πλατεία Συντάγματος, η Βουλή, η Δημοκρατία. Σημειώνω ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν κυριολεκτικά δοσμένος σ' αυτήν την υπόθεση.
Γνώρισα πάντως καλύτερα τον Ανδρέα και την Μαργαρίτα στην Ελλάδα. Μου είπαν: "Μιας κι είσαι εδώ, δεν πας να γνωρίσεις λίγο τον τόπο;". Πήγα λοιπόν και είδα τους Δελφούς, πήγα στα κοντινά νησιά, πήγα όμως και στην Κρήτη. Το είχα αληθινά απολαύσει. Τότε ήταν που αποφάσισα ότι η Ελλάδα μου αρέσει: βλέπετε, υπάρχουν τόποι που θα διάλεγα για να μείνω, για να ζήσω - άλλοι που δεν θάθελα. Η Ελλάδα και η Ιταλία είναι δυο απο τις χώρες που θα διάλεγα, αν και στην Αγγλία έζησα... Αληθινά θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να ζει εδώ!

ΕΡ: Ακόμη και όταν τα πράγματα στραβώνουν, όπως τώρα συμβαίνει στην Ελλάδα;
Ξέρετε, έχοντας την εμπειρία της Ινδίας διαθέτω μιαν εξοικείωση με το τι σημαίνουν τα καθημερινά προβλήματα...

Η Ελλάδα είναι Ευρώπη και δεν είναι

ΕΡ: Αλήθεια τα Ευρωπαϊκά προβλήματα της Ελλάδας, πόσο εντάσσονται στον ορίζοντα ενός πολίτη του κόσμου;
Για μένα, η Ελλάδα εμφανίζει τρεις διαφορετικές Ευρωπαϊκές πτυχές. Πρώτα-πρώτα, είναι Ευρώπη αλλά και δεν είναι. Θυμάμαι την εποχή που βρέθηκα πρώτα στην Ελλάδα - όλοι τότε έλεγαν: "Οι Ευρωπαίοι κάνουν αυτό, οι Ευρωπαίοι λένε το άλλο..."

ΕΡ: Δηλαδή "εμείς και αυτοί";
Κάπως έτσι. "Αυτοί!". Είναι εντυπωσιακή αυτή η διάσταση. Ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζεται ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός είναι ενδιαφέρων: βλέπετε, τα πάντα στην Ευρώπη έχουν ΕλληνοΡωμαϊκές ρίζες, αλλά και η Ρωμαϊκή εμπειρία Ελληνικές ρίζες έχει με την σειρά της. Εξ άλλου, άμα λέμε ότι "η Ελλάδα ανήκει στην Δύση", θάπρεπε να φανταστούμε τους Ελληνες να διαλέγονται με Γότθους και Βησιγότθους αντί με Ινδούς ή Αιγύπτιους! Ειλικρινά, φαντάζεστε τον Αλέξανδρο να περνάει μια χρονιά συζητώντας με Γότθους; Δεν το πιστεύω...
Υπάρχει όμως και η άλλη διάσταση εδώ: ανέκαθεν με σαγήνευε η έννοια των διπλών ταυτοτήτων - και, υπ' αυτήν την έννοια, η Ελλάδα αποτελεί σαγηνευτική περίπτωση.
Πάμε όμως και στο άλλο: η Ελλάδα προσήλθε στην οικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Πόλεμο...

ΕΡ: Μια θετική εξέλιξη, αυτή;
Δείτε, θεωρώ ότι οι Ευρωπαίοι έκαναν σοφά που έχτισαν την μεταπολεμική Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να αποκλείσουν κάθε ενδεχόμενο πολέμου! Εξάλλου, όταν έχασα την πρώτη μου γυναίκα, γνώρισα και τελικά παντρεύτηκα την Εύα Κορλόνι ο πατέρας της οποίας - ο Εουτζένιο Κορλόνι - είχε πολεμήσει στην Ιταλική Αντίσταση, μάλιστα τον σκότωσαν δυο μέρες πριν την απελευθέρωση της Ιταλίας, στα γραφεία του "Avanti" που εξέδιδε. Ενώ η πεθερά μου, μετά τον θάνατο του Εουτζένιο, είχε παντρευτεί τον Αλτιέρο Σπινέλλι, ο οποίος - μαζί με τον Κορλόνι και τον Ερνέστο Ρόσσι - είχε υπογράψει το "Μανιφέστο για μια Ελεύθερη και Ενωμένη Ευρώπη".
Ινδός, λοιπόν, εγώ βρέθηκα πολύ κοντά μ' εκείνους που ξεκίνησαν το Ευρωπαϊκό Μανιφέστο. Περνούσαμε τα καλοκαίρια μας στην Ιταλία, μιλούσα πολύ με τον Αλτιέρο - ξέρετε, ήταν αρχικά με το ΚΚΙ, αλλά ύστερα έφυγε και εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Κίνηση: μια σαφής άποψη για την Ευρώπη!
Οταν λοιπόν είδα την Ελλάδα να εντάσσεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αισθάνθηκα ότι η χώρα έκανε μια σωστή επιλογή...

"Σφάλμα για την Ελλάδα η ένταξή της στην Ευρωζώνη"

ΕΡ: Βέβαια, τώρα ανακαλύπτουμε ότι το κόστος της "Ευρώπης" είναι υπέρογκο για την Ελλάδα.
Όχι, υπερβολικό δεν είναι για σας το κόστος που ενταχθήκατε στην ΕΕ. Το κόστος της Ευρωζώνης σάς είναι υπέρογκο. Διότι κάνατε το επόμενο βήμα, το οποίο η Ελλάδα δεν έπρεπε να είχε κάνει: την ένταξή σας στην Νομισματική Ένωση υπήρξε πελώριο σφάλμα.

ΕΡ: Την είχαμε αυτήν την γνώμη απο την αρχή;
Απολύτως! Το είχα πει στον Γιώργο Παπανδρέου, όταν αποφασίσατε την ένταξή σας: "Κάνετε μεγάλο σφάλμα". Πελώριο σφάλμα, ειλικρινά.

ΕΡ: Γιατί, όμως; Για λόγους διάρθρωσης της οικονομίας; Για λόγους πολιτικής;
Οχι, για μένα τα προβλήματα ήταν πρόδηλα εγγεγραμμένα στην ίδια την αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης. Είχε για σας νόημα να προσέλθετε σε μια οικονομική Ένωση, όχι όμως και σε μια νομισματική Ένωση που δεν διέθετε τα υπόλοιπα αναγκαία στοιχεία της ενοποιητικής διαδικασίας: δημοσιονομικά, πολιτικά. Αυτή είναι η σωστή διαδικασία. Πρώτα οργανώνεται η πολιτική Ένωση, ύστερα ακολουθεί η δημοσιονομική ενοποίηση και καταλήγεις στην δημιουργία κοινού νομίσματος.

"Το ευρώ μαχαίρωσε πισώπλατα την ενότητα της Ευρώπης"

Οι αρχικοί σχεδιαστές της Ευρώπης, ουδέποτε την θέλησαν να γίνει μια Ευρώπη τραπεζιτών! Το ευρώ εντέλει μαχαίρωσε πισώπλατα την ενότητα της Ευρώπης.
Υστερα, θεωρώ ότι υπήρξε λάθος ότι δεν υπήρξε αντίσταση προς τους Γερμανούς...

ΕΡ: Δηλαδή ποιος θάπρεπε να έχει αντισταθεί, και κατά τι;
Το ευρώ δεν ήταν κατάλληλο για τις χώρες της περιφέρειας, του Ευρωπαϊκού Νότου. Πιστεύω λοιπόν ότι θάπρεπε να είχατε προσπαθήσει να πείσετε κάποιες άλλες χώρες - την Πορτογαλία, την Ισπανία, ενδεχομένως και την Ιταλία - ώστε να μην γίνει δεκτή η ηγετική λειτουργία των τραπεζιτών. Η Ευρώπη υποτίθεται ότι αποτελεί δημοκρατικό δημιούργημα. Και η Ελλάδα είναι κατεξοχήν χώρα δημοκρατική. Όμως, σήμερα, οι αποφάσεις λαμβάνονται από ένα μάτσο πλουτοκράτες - κυρίως τραπεζίτες.
Οι σχεδιαστές του ευρώ έκαναν ένα πελώριο λάθος, άλλωστε δεν ήταν και τόσο καλοί οικονομολόγοι - και στην συνέχεια απέφυγαν την κοινή γνώμη. Αν είχε υπάρξει δημόσια συζήτηση, τότε οι συνέπειες θα είχαν διαφανεί περισσότερο και νωρίτερα, απο την αρχή. Έτσι, λοιπόν, καταλήξατε σε τεχνικά κακές αποφάσεις, οι οποίες επιπλέον ελήφθησαν με αντιδημοκρατικό τρόπο.

ΕΡ: Αυτά όμως ανήκουν στο παρελθόν: τώρα, σήμερα τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα;
Δείτε, η προσχώρησή σας ήταν λάθος, όμως τώρα δεν μπορείτε να φύγετε -θα πρέπει να μαχηθείτε προκειμένου να υπάρξουν αλλαγές.

ΕΡ: "Αλλαγές", αλλά τι σημαίνει αυτό;
Ενδεχομένως μεγαλύτερη ευελιξία. Και υπάρχουν πολλοί τρόποι να το επιδιώξει κανείς. Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι η Γερμανία είναι πολύ ισχυρή στα πλαίσιο της Ευρώπης...

ΕΡ: Πολύ ισχυρή σημαίνει για σας υπερβολικά ισχυρή;
Θα σταθώ στο "πολύ ισχυρή"! Υπερβολικά ισχυρές είναι οι τράπεζες - και τούτο όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και στην Αμερική. Οι ηγέτες του χρηματοπιστωτικού χώρου έχουν πάρει τα ηνία επί της πολιτικής, επί των λαών εντέλει. Δείτε πώς αντικαταστάθηκαν Κυβερνήσεις στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Πορτογαλία - παντού.
Χρειάζεται λοιπόν να υπάρξουν πιέσεις για αλλαγή του ευρώ. Δεν μπορείτε όμως να επιστρέψετε στην δραχμή. Δεν είναι λύση η αποικοδόμηση της Ευρωζώνης.

Καουσίκ Μπασού: Το ευρώ είναι το δεύτερο μεγαλύτερο δημιούργημα της σύγχρονης εποχής

Λίγο μετά την συζήτηση με τον Amartya Sen, είχαμε την ευκαιρία μιας συνάντησης με τον Κaushik Basu, Αντιπρόεδρο και επικεφαλής Οικονομολόγο της Παγκόσμιας Τράπεζας, που διδάσκει στο Cornell, με τον οποίο η συζήτηση πήγε σε αντίστοιχα ευρείς κύκλους προβληματισμού:

ΕΡ: Πόσο υπαρκτό είναι το πρόβλημα της Ευρωπαϊκής κρίσης χρέους σ' ένα διεθνές κοινό - τόσο ακαδημαϊκά αφού διδάσκετε στο Cornell , όσο και πολιτικά όπως βλέπετε τα πράγματα απο την Παγκόσμια Τράπεζα;
Υπαρκτότατο! Στην Παγκόσμια Τράπεζα - ας ξεκινήσουμε απ' εδώ - μπορεί μεν το ενδιαφέρον μας να επικεντρώνεται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όμως ό,τι συμβαίνει στην Ευρωζώνη έχει άμεσες επιπτώσεις στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Ξέρετε, όταν υπηρετούσα ως Οικονομικός Σύμβουλος της Κυβέρνησης στην Ινδία, κάθε πρωί που ξυπνούσα αντί να κοιτάξω τον τιμάριθμο και τον δείκτη του Χρηματιστηρίου, πρώτα-πρώτα κοίταζα τις εξελίξεις στην Ευρωζώνη. Γιατί, σε μια-δυο ώρες, θα εισέπραττα τον αντίκτυπο στις δικές μας αγορές...

ΕΡ: Δηλαδή, η απόλυτη παγκοσμιοποίηση.
Ζούμε, όντως, σ' έναν πολύ διαφορετικό κόσμο απ' ό,τι παλιά. Δείτε τις επιλογές των Κεντρικών Τραπεζών - της Fed, της ΕΚΤ, της Τράπεζας της Ιαπωνίας: μέσα σε λίγες μέρες απο την όποια απόφασή τους σε επηρεάζουν άμεσα. Οπότε, ναι, η Ευρώπη και τα προβλήματά της απασχολούν όλον τον κόσμο.

ΕΡ: Και ο ακαδημαϊκός κόσμος;
Ακαδημαϊκά, πρόκειται για αληθινά συναρπαστικό θέμα. Το ευρώ είναι το δεύτερο μεγαλύτερο δημιούργημα που έφτιαξε ο άνθρωπος. Μπορεί η άρση των ρυθμίσεων/deregulation στο τραπεζικό σύστημα, ή παλι οι πιστωτικές κάρτες να υπήρξαν σημαντικές καινοτομίες. Όμως ένα είναι βέβαιο: το μεγαλύτερο σύστημα που έφτιαξε ο άνθρωπος ήταν ο Κομμουνισμός - και αυτό απέτυχε.

ΕΡ: Τελικά, δεν περπάτησε
Ε, και η Ευρωζώνη είναι ένα ανθρώπινο δημιούργημα, είναι ένα συνειδητά κατασκευασμένο σύστημα. Όμως, όταν στήνεις κάτι τόσο μεγάλο, γνωρίζεις ότι οπωσδήποτε κάτι, κάπου θα στραβώσει.

"Ενα ενιαίο νόμισμα για ολόκληρο τον κόσμο"

ΕΡ: Εντάξει, αλλά αυτό το "κάτι" που στράβωσε δεν είναι αρκετά μεγάλο; Δεν δημιουργεί φόβο;
Πάντα, σε ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα δεν μπορεί να μην εμφανισθούν αδυναμίες. Μια τέτοια αδυναμία είναι το να χτίζεις απόλυτη νομισματική ένωση με πολύ μεγάλη δημοσιονομική ελευθερία για τις εμπλεκόμενες κυβερνήσεις. Όμως, αυτό, πρέπει να το θεωρήσετε πρόκληση για την συνέχεια! Προσωπικά πιστεύω ότι - τελικά - η παγκόσμια οικονομία θα προχωρήσει με ένα ενιαίο νόμισμα.

ΕΡ: Δεν ακούγεται σαν υπερφιλόδοξο ένα τέτοιο στοίχημα;
Ασφαλώς δεν θα προκύψει μέσα στα επόμενα 20 ή και 30 χρόνια. Όμως, πριν 120 χρόνια, ένας οικονομολόγος σαν τον Stanley Jevons είχε υποστηρίξει ότι κάτι τέτοιο θα προέκυπτε τελικά.
Θεωρώ ότι σήμερα η παγκοσμιοποίηση έχει προχωρήσει τόσο, ώστε ούτως ή άλλως προς αυτήν την κατεύθυνση πηγαίνουμε. Είναι, κατ' εμέ η Ευρώπη ένα επιταχυνόμενο πείραμα - και ειλικρινά χαίρομαι που το κάνει το πείραμα αυτό η Ευρώπη και όχι οι αναπτυσσόμενες χώρες. Πάντως στην κατεύθυνση που πηγαίνει η Ευρώπη πιστεύω ότι θα πάμε τελικά όλοι μας...

Οι αναπτυσσόμενες χώρες και το Ελληνικό πειραματόζωο

ΕΡ: Αντιληπτό το να θεωρείτε ότι είναι προτιμότερο να πειραματισθούν προς μια τέτοια κατεύθυνση πλουσιότερες χώρες! Συμβαίνει όμως μέχρι σήμερα η Ελλάδα να έχει λειτουργήσει ως το βασικό πειραματόζωο: ρωτώ λοιπόν, υπάρχει η Ελλαδα στο στόχαστρο της Τράπεζας, των βασικών συντελεστών της; Ή είναι τόσο απόμακρη ώστε είναι απλώς ένα πειραματόζωο;
Υπάρχει όντως ο κίνδυνος που αναφέρετε. Πάντως, για μένα η περίπτωση της Ελλάδας ή της Πορτογαλίας, των χωρών δηλαδή που σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος, προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό. Η τύχη τους έχει μεγάλη σημασία επειδή καταδεικνύει κάτι άλλο που χρειάζεται να προσεχθεί στις χώρες νομισματικής ένωσης όταν έχουν τόσο διαφορετικές κουλτούρες διακυβέρνησης, κανόνες, θεσμούς. Διδαχθήκαμε ότι μια πολιτική που μπορεί να λειτουργεί σε μια δομή διακυβέρνησης, μπορεί να αποτυγχάνει σε άλλη.

ΕΡ: Βέβαια, όταν είσαι εσύ το πειραματόζωο...
Όντως, ήταν σκληρή διαδικασία εκμάθησης για την Ελλάδα. Και πάλι όμως, όλο με όλο η Ελλάδα δεν παύει να είναι μια πλούσια χώρα. Όντως, μετά από 6 χρόνια ύφεσης έχετε υποστεί μεγάλη ζημιά. Όμως αυτό άνοιξε τα μάτια. Και ήδη έχετε κάτι θετικό - ο τουρισμός σας πάει καλά, ο τομέας των ακινήτων μπορεί να ξεκινήσει...

ΕΡ: Σύμφωνοι, όμως μπορεί μια οικονομία να αναπτυχθεί βασιζόμενη μόνον στον τουρισμό, την ναυτιλία και το real estate;
Οχι για πολύ! Πάντως γενικά για τις πλουσιότερες χώρες ένας τομέας που δεν πρέπει να αγνοείται είναι της έρευνας και της καινοτομίας. Το έχουμε δει στις ΗΠΑ, όπου εκείνο που οδήγησε κυρίως την ανάπτυξη ήταν η καινοτομία: το software, η βιοτεχνολογία. Αλλά και σε αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως της Ν. Κορέας, με πελώριες επενδύσεις στην καινοτομία, είδαμε ανάλογα φαινόμενα. Στην Ελλάδα, λοιπόν, όπου έχετε μια παράδοση ανοίγματος, η επένδυση στην ανώτατη εκπαίδευση και την καινοτομία είναι ο δρόμος μπροστά. Οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορεί ακόμη να στηρίζονται στην μεταποίηση, οι πλουσιότερες όμως όχι.

Μπορεί η Παγκόσμια Τράπεζα να χρησιμεύσει στην Ελλάδα;

ΕΡ: Ενα τελευταίο θέμα: προ καιρού, μιλώντας για την εμπειρία που έζησε η Ελλαδα εζησε στα χέρια του ΔΝΤ (το οποίο δεν υπήρξε παντοτε σοφό: παράδειγμα η αστοχία του πολλαπλασιαστή) αλλά και των Ευρωπαίων εταίρων της (που δεν στάθηκαν και τόσο καλύτεροι...) κάποιος έλεγε μήπως θάταν καλυτερα να είχαμε στραφεί στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Αυτό τώρα...

ΕΡ:Υπο την έννοια ότι η Τράπεζα γνωρίζει να χειρίζεται καλύτερα τα διαρθρωτικά προβλήματα, απο τα οποία στην Ελλάδα έχουμε αρκετά! Έχει κάποιο νόημα αυτή η ιδέα;
Δεν ξέρω ακριβώς πώς ειπώθηκε. Όμως υπό μια έννοια η Παγκόσμια Τράπεζα έχει κάτι να προσφέρει σε όλες τις χώρες. Μην νομίσετε ότι τα διαρθρωτικά προβλήματα ειναι Ελληνική ιδιαιτερότητα: άλλου είδους ανοιχτά μέτωπα υπάρχουν και στις ΗΠΑ ή την Γερμανία. Δείτε την ανεργία: ούτε στις πλούσιες χώρες της δίνεται η προσοχή που θάπρεπε. Δείτε την μακροχρόνια ανεργία και την απώλεια δεξιοτήτων που αυτή συνεπάγεται. Καμία νομισματική ή δημοσιονομική πολιτική δεν δίνει εδώ την απάντηση... Χρειάζεται να παρέμβεις σε σαφώς πιο μικρο-επίπεδο.

ΕΡ: Αλήθεια, έχοντας υπηρετήσει στην Τράπεζα και όχι στο ΔΝΤ είχατε ποτέ την αίσθηση ότι είσαστε με τους "καλούς" και όχι με τους "κακούς";
Η διχοτομία αυτή είναι σήμερα σαφώς μικρότερη απ' ό,τι πιο παλιά. Ήμουν στην Τράπεζα και το 1998-99, την εποχή της κρίσης της Ν.Α. Ασίας και τότε η διχοτομία ήταν εντονότερη: ο άνθρωπος ο οποίος έκανε τότε την δουλειά που κάνω σήμερα - ο Joseph Stiglitz - είχε πει πολλά σκληρά λόγια για το ΔΝΤ. Οταν πρόσφατα μιλούσα για την κληρονομιά του Stiglitz στην Παγκόσμια Τράπεζα, είπα ότι η κύρια συνεισφορά του ήταν ότι άλλαξε το ΔΝΤ! Πάντως, σήμερα η Τράπεζα και το Ταμείο είναι πολύ πιο κοντά.

Μερκιαβελλισμός

Σε ένα βιβλίο του που μεταφράστηκε στα ελληνικά (Από τον Μακιαβέλλι στη Μερκιαβέλλι, Πατάκης), ο διάσημος γερμανός κοινωνιολόγος Ulrich Beck χαρακτήρισε τη διακυβέρνηση της κυρίας Μέρκελ ως «μερκιαβελλική» - δηλ. σαν ένα συνδυασμό του οικονομικά νεοφιλελεύθερου και του πολιτικά μακιαβελικού. Νομίζω πως ο χαρακτηρισμός είναι παραπλανητικός. Η γερμανίδα καγκελάριος έχει μεν κοινά χαρακτηριστικά με την κυρία Θάτσερ, όχι όμως και με τον Μακιαβέλλι. Κατά τον ιταλό διανοητή, ο ηγεμόνας πρέπει να βλέπει όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα. Πρέπει να συνδυάζει τη λογική του τακτικισμού με αυτήν της μακρόχρονης στρατηγικής. Η γερμανίδα καγκελάριος βλέπει τα κοντινά αλλά όχι τα μακρινά, βλέπει τα δέντρα και όχι το δάσος. Και αυτό είτε λόγω ιδεολογικής τύφλωσης (λιτότητα πριν από ανάπτυξη), είτε λόγω ατολμίας (η «βήμα προς βήμα» προσέγγιση), είτε λόγω ψηφοθηρίας (οι ψηφοφόροι δεν θέλουν να βοηθήσουν τους νοτιοευρωπαίους «τεμπέληδες»).
Έτσι, από τη μια μεριά η κυρία Μέρκελ θέλει μια ενωμένη, ισχυρή Ευρώπη, μια Ευρώπη ικανή να παίξει κεντρικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική αρένα. Αντιλαμβάνεται πως μια Γερμανία εκτός της ΟΝΕ και της ΕΕ, στο πλαίσιο της σημερινής παγκοσμιοποίησης, θα γίνει ένας τρίτης κατηγορίας παίκτης σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση του κόσμου που έρχεται. Από την άλλη μεριά όμως, εφαρμόζει μια κοντόφθαλμη πολιτική που την απομακρύνει από το όραμα μιας ισχυρής Ευρώπης, μέσα στην οποία θα παίζει σημαντικό αλλά όχι ηγεμονικό ρόλο. Με άλλα λόγια, υπάρχει μια βασική αντίφαση μεταξύ της τωρινής πολιτικής που η Μέρκελ ακολουθεί και των στόχων που η ίδια θέλει να πετύχει στο μέλλον. Αν δεν αλλάξει η γερμανική πολιτική, θα οδηγήσει όχι στην ενδυνάμωση αλλά στην αποδυνάμωση/πιθανή διάλυση της ΕΕ. Η παραπάνω αντίφαση φαίνεται ξεκάθαρα αν εξετάσουμε τα τρία βασικά «επιτεύγματα» της μερκελικής διακυβέρνησης.

Η καταστροφή μιας ολόκληρης γενιάς

Η υπερβολικά υψηλή ανεργία στον ευρωπαϊκό Νότο - σε ένα κόσμο όπου η εργασία καθορίζει το βαθμό αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης των νέων, τους έχει οδηγήσει στην περιθωριοποίηση, την απελπισία και, συχνά, στην παραβατικότητα. Κάπως αργά η γερμανική κυβέρνηση αντιλήφθηκε τις καταστροφικές επιπτώσεις της βάρβαρης και συγχρόνως ανεγκέφαλης πολιτικής της άγριας λιτότητας σε εποχή βαθιάς ύφεσης. Αντί όμως να αλλάξει πολιτική, αντί να αντιληφθεί πως σε περίοδο ύφεσης χρειάζεται πρώτα ανάπτυξη και μετά δημοσιονομική πειθαρχία, εξακολουθεί πεισματικά την αδιέξοδη πολιτική της. Το μόνο που αποφάσισε με κροκοδείλια δάκρυα να κάνει σε ό,τι αφορά την ανεργία στον Νότο είναι να δώσει μερικά ψιχία βοήθειας, μια σταγόνα νερό σε μια απέραντη έρημο.

Η άνοδος του ευρωφοβισμού

Η άνοδος ακροδεξιών, αντιευρωπαϊκών κομμάτων δημιουργεί συνθήκες που υπονομεύουν την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Φυσικά αυτή η άνοδος του εθνολαϊκισμού (φασιστική και μη) δεν οφείλεται μόνο στη γερμανική οικονομική πολιτική. Την παρατηρούμε πάντα σε περιόδους μεγάλης οικονομικής κρίσης όπως αυτή του 1929 - όπου σχεδόν σε όλη τη μεσοπολεμική Ευρώπη βλέπουμε την άνοδο αυταρχικών κινημάτων και καθεστώτων. Από την άλλη μεριά όμως, ο κοντόφθαλμος τρόπος με τον οποίο η γερμανική κυβέρνηση χειρίστηκε την κρίση ενδυνάμωσε τις φασιστικές ιδεολογίες και πρακτικές. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που, όπως δείχνουν πρόσφατες μετρήσεις του ευρωβαρόμετρου, οι φιλοευρωπαϊκοί προσανατολισμοί των πολιτών μειώνονται ραγδαία. Αυτή η πολύ ανησυχητική εξέλιξη μπορεί να μην φαίνεται στο επίπεδο του ευρωκοινοβουλίου. Αλλά αυτό έχει να κάνει με το δημοκρατικό έλλειμμα των ευρωπαϊκών πολιτικών θεσμών.

Η αύξηση των πιθανοτήτων διάλυσης της ευρωζώνης

Όπως έχουν τονίσει πολλοί αναλυτές, υπάρχει μια έντονη ανισορροπία μεταξύ των πιο αναπτυγμένων χωρών του Βορρά και των λιγότερο ανταγωνιστικών οικονομιών του Νότου. Αυτή η ανισορροπία, με δεδομένο το κοινό νόμισμα, οδηγεί αναπόφευκτα σε μια «άνιση ανταλλαγή» που δεν διορθώνεται με βοήθεια τύπου κοινοτικών κονδυλίων. Αφού τεράστιοι πόροι μεταφέρονται συστηματικά από τις ελλειμματικές νοτιοευρωπαϊκές κυρίως οικονομίες στις πλεονασματικές χώρες του Βορρά. Αυτή η αιμορραγία πόρων δεν μπορεί να συνεχιστεί επ' άπειρον. Ο Νότος δεν μπορεί να καταστεί ανταγωνιστικός από τη μια μέρα στην άλλη. Η «θεραπεία σοκ» που υιοθετεί η κυρία Μέρκελ θα λειτουργήσει όπως λειτούργησε στην Ρωσία - δηλαδή καταστροφικά. Αν η γερμανική συνταγή συνεχιστεί θα έχει σαν αποτέλεσμα τη διάλυση της ευρωπαϊκής ένωσης - κάτι το οποίο, όπως ήδη υποστήριξα, η γερμανίδα καγκελάριος δεν επιθυμεί. Η τελευταία όμως επιμένει να θέλει την πίτα ολάκερη και τον σκύλο χορτάτο. Επιμένει στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, αλλά χωρίς την αλλαγή στο σύμφωνο της δημοσιονομικής σταθερότητας.
Συμπέρασμα: η μακροπρόθεσμη γερμανική πολιτική είναι βαθιά αντιφατική. Προσπαθεί να τετραγωνίσει τον κύκλο. Προσπαθεί να πετύχει τον στόχο της ενοποίησης με τα λάθος μέσα, μέσα που δεν οδηγούν σε μια ισχυρή αλλά σε μια υπό διάλυση Ευρώπη. Άρα η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση της γερμανίδας καγκελαρίου δεν είναι «μερκιαβελλική», αλλά «στρουθοκαμηλική».

Ο Νίκος Μουζέλης είναι ομότιμος Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο LSE

Η προγραμματική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την ΕΡΤ

1. Εισαγωγή

Το κλείσιμο της ΕΡΤ επιβλήθηκε με την από 10/6/2013 ΠΝΠ («Τροποποίηση των διατάξεων του άρθρου 14Β του Ν. 3429/2005»), σύμφωνα με την οποία εκδόθηκε την επομένη η υπ' αριθ. ΟΙΚ. 02/11.6.2013 κοινή υπουργική απόφαση του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό, κ. Κεδίκογλου, και του Υπουργού Οικονομικών, κ. Στουρνάρα. Τα νομικά και πολιτικά ζητήματα που εγείρονται από την μη κύρωση της πράξης νομοθετικού περιεχομένου από την Ελληνική Βουλή είναι τεράστια και αφορούν την ίδια τη λειτουργία του Πολιτεύματος. Στο κείμενο αυτό θα επιχειρηθεί η παρουσιάση της υφιστάμενης πραγματικής κατάστασης που ορίζει και το πεδίο μέσα στο οποίο θα υλοποιηθεί η εναλλακτική πολιτική για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ.
Μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ στις 11/06/2013 η Ελλάδα έμεινε χωρίς δημόσια ραδιοτηλεόραση, εξέλιξη που έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις επιταγές του Ελληνικού Συντάγματος. Αντιμέτωπη η κυβέρνηση με την διεθνή κατακραυγή οδηγήθηκε την 10η Ιουλίου στην ίδρυση της ΕΔΤ, μετέπειτα ΔΤ, η οποία εξέπεμψε από τις συχνότητες της ΕΡΤ κατά την παραπάνω ημερομηνία. Η Δημόσια Τηλεόραση ήταν ένα ad hoc μόρφωμα την ευθύνη του οποίου είχε ο Ειδικός Διαχειριστής Ενεργητικού και Παθητικού της πρώην ΕΡΤ ΑΕ που λειτούργησε ως υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών.
Κατά την τρέχουσα περίοδο βρισκόμαστε σε μια μεταβατική φάση αφού ήδη έχει ψηφιστεί ο νόμος για την ίδρυση της Νέας Ελληνικής Ραδιοφωνίας Ίντερνετ Τηλεόρασης (ν.4173/2013) σύμφωνα με τον οποίο ιδρύεται ο φορέας που θα αντικαταστήσει την ΕΡΤ. Αν και έχει εκκινήσει σειρά διαδικασιών για την έναρξη λειτουργίας της ΝΕΡΙΤ ακόμη βρισκόμαστε στο στάδιο μετάβασης. Ενω τυπικά το λογοτυπο της ΔΤ έχει αντικατασταθεί και η ευθύνη λειτουργίας έχει μεταβιβαστεί στο Εποπτικό Συμβούλιο και στο ΔΣ της ΝΕΡΙΤ δεν έχει ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία για την πρόσληψη προσωπικού και οι νυν εργαζόμενοι εργάζονται με δίμηνες συμβάσεις όντες τυπικά υπάλληλοι του Υπουργείου Οικονομικών. Η κατάσταση αυτή όπως είναι λογικό δημιουργεί σειρά δυσκολιών για την εκπόνηση ενός σχεδίου δράσης καθώς η κατάσταση πραγμάτων αλλάζει καθημερινά.
Με δεδομένες τις παραπάνω δυσκολίες επιχειρείται εδώ η άρθρωση ενός συνεκτικού κατά το δυνατόν σχεδίου δράσης. Βασικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η κατάργηση του νόμου 4173/2013 και όλων των διαγωνισμών και άλλων πράξεων που ερείδονται σε αυτόν με το μικρότερο δυνατό οικονομικό κόστος και φυσικά η επαναλειτουργία ενός ραδιοτηλεοπτικού φορέα με την επωνυμία ΕΡΤ. Η επαναλειτουργία αυτή δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση επιστροφή στα προ της 11/6 δεδομένα αλλά αντίθετα θα γίνει στη βάση της πλούσιας αυτοδιαχειριστικής εμπειρίας που αποκτήθηκε κατά την εξάμηνη κατάληψη του Ραδιομεγάρου και των άλλων εγκαταστάσεων της ΕΡΤ σε ολόκληρη την Ελλάδα. Αυτό που η περίοδος της αυτοδιαχείρισης απέδειξε πέραν πάσης αμφιβολίας είναι ότι η δημόσια ραδιοτηλεόραση αν απεγκλωβιστεί από τον στενό εναγκαλισμό από την κυβερνητική εξουσία και βασιστεί στις δεξιότητες και την έμπνευση των ίδιων των εργαζόμενών της έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει όχι απλώς ανταγωνιστικό προς την Ιδιωτική ραδιοφωνία και τηλεόραση φορέα αλλά πραγματική πρωτοπορία στους τομείς της ενημέρωσης, της πολιτιστικής παραγωγής, της ψυχαγωγίας και να κατοχυρώσει την πρώτη θέση στις προτιμήσεις του ραδιοτηλεοπτικού κοινού τηρώντας τα υψηλότερα στάνταρ ποιότητας. Αυτός ακριβώς είναι και ο πολιτικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ και μιας κυβέρνησης της Αριστεράς.

2. Η προγραμματική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ

Βασικές αρχές λειτουργίας της ΕΡΤ
Αποκατάσταση της ΕΡΤ και του brand name ΕΡΤ, με ταυτόχρονη μεταρρύθμιση ώστε να γίνει πραγματικά δημόσια τηλεόραση. Επιστροφή όσων εκ των εργαζομένων μπορούν ή επιθυμούν, οι οποίοι απολύθηκαν την 11η Ιουνίου 2013, στο νέο καθεστώς λειτουργίας της ΕΡΤ με αξιολόγηση των προσόντων και των επιδόσεών τους πριν και μετά την 11η Ιουνίου 2013.
Ως αρχές της δημόσιας τηλεόρασης προσδιορίζονται:
Καθολική πρόσβαση (σε κάθε γωνιά της χώρα και από όλους, καθώς και από τους απόδημους έλληνες).
Αποτύπωση στο πρόγραμμα όλων των πολιτικών τάσεων και ιδεολογικών προτιμήσεων. Η αμεροληψία χαρακτηρίζει το περιεχόμενο και ιδιαίτερα την κάλυψη της πολιτικής και των επιμέρους απόψεων.
Ιδιαίτερη προσοχή στα μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες.
Αυτονομία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης έναντι της κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος, αλλά και έναντι των οργανωμένων ιδιωτικών οικονομικών συμφερόντων
Άμεση χρηματοδότηση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης από τους πολίτες μέσω ανταποδοτικού τέλους
Η δημόσια ραδιοτηλεόραση αν και φροντίζει να εξασφαλίζει υψηλά ποσοστά τηλεθέασης δεν ανταγωνίζεται τα ιδιωτικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα με όρους τηλεθέασης αλλά με όρους ποιότητας του προγράμματος και επιδιώκοντας ευεργετικά μορφωτικά και πολιτιστικά αποτελέσματα στη ζωή των πολιτών
Η δημόσια ραδιοτηλεόραση προσπαθεί συνεχώς να δημιουργεί νέα, πρωτοποριακά προγράμματα και περιεχόμενο.
Οργάνωση και διοίκηση της ΕΡΤ στηριγμένη στην κοινωνία, στις οργανώσεις και φορείς με συνάφεια προς το αντικείμενο της ΕΡΤ. Στις ελληνικές συνθήκες, η δημόσια τηλεόραση πρέπει να προστατευτεί από τον κυβερνητισμό και τις κρατικές παρεμβάσεις, δια των οποίων εκτός των κομματικών – πολιτικών συμφερόντων εξυπηρετούνται και τα ιδιωτικά συμφέροντα, όπως έδειξε τόσο η εμπειρία της ΕΡΤ προ 11ης Ιουνίου 2013 όσο και πρόσφατα της ΔΤ και φυσικά της ΝΕΡΙΤ.
Ενσωμάτωση στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της ΕΡΤ, των χαρακτηριστικών που αναδείχθηκαν κατά την περίοδο της αυτοδιαχείρισης και ιδιαίτερα α) της οριζόντιας ιεραρχίας, της ομαδικότητας και ατομικής ευθύνης, β) της πολυφωνίας και πολυθεματικότητας, καθώς και γ) της αμφίδρομης δικτύωσης με τα νέα μέσα.
Μετεξέλιξη του υπάρχοντος φορέα στην ΕΡΤ, χωρίς ούτε λεπτό με νέο «μαύρο».
Στη νέα ΕΡΤ μεταφέρονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία και δικαιώματα της ΕΡΤ πριν την 11η Ιουνίου 2103 καθώς και όσα επιπροσθέτως αποκτήθηκαν και παραχωρήθηκαν στην κυβερνητική υπηρεσία με την επωνυμία ΔΤ ή οποιοδήποτε άλλο ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό που δημιουργήθηκε με την κατάργηση της ΕΡΤ και χρηματοδοτείται άμεσα ή έμμεσα από το κράτος ή το ειδικό τέλος.
Στη νέα ΕΡΤ καταργείται η παρακράτηση του 25% υπέρ της πράσινης ενέργειας και όλα τα έσοδα διατίθενται για τους σκοπούς λειτουργίας της ΕΡΤ
Άνοιγμα της ΕΡΤ στον πολιτισμό κει εκτός του προγράμματος του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στη βάση της δημόσιας υπηρεσίας με ειδικότερη φροντίδα στους νέους δημιουργούς από όλους τους τομείς του πολιτισμού.

Το θεσμικό πλαίσιο
Στόχος του νέου θεσμικού πλαισίου είναι ένα μοντέλο διοίκησης της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης που να την προστατεύει από την αυθαιρεσία, τις κυβερνητικές παρεμβάσεις αλλά και την γραφειοκρατία την ίδια στιγμή που θα αξιοποιεί την εμπειρία της εξάμηνης αυτοδιαχείρισης αλλά και να αυξάνει την διαδραστικότητα με την ελληνική κοινωνία και τους φορείς της. Σε ότι αφορά πάντως την αξιοποίηση της εμπειρίας της αυτοδιαχείρισης αυτό μπορεί να γίνει κυρίως μέσω της υιοθέτησης ενός ριζοσπαστικού εσωτερικού κανονισμού και οργανογράμματος για την λειτουργία της ΕΡΤ.

Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Η νέα ΕΡΤ έχει τη μορφή ανώνυμης εταιρείας το μετοχικό κεφάλαιο της οποίας ανήκει κατα αποκλειστικότητα στο ελληνικό δημόσιο με τη μορφή ενός ονομαστικού και αναπαλλοτρίωτου τίτλου.

Διοίκηση της ΕΡΤ
Η ΕΡΤ διοικείται από ένα εποπτικό συμβούλιο που διορίζεται με καθοριστική συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Το εποπτικό συμβούλιο είναι αρμόδιο για τον διορισμό του Διοικητικού Συμβουλίου το οποίο και εποπτεύει καθώς και για τον μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό της ΕΡΤ.
[στο συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξε διαφωνία εντός της ομάδας καθώς υπάρχει η άποψη ότι το εποπτικό συμβούλιο προσθέτει γραφειοκρατικά βάρη στην λειτουργία της ΕΡΤ. επομένως προτείνεται η λύση του διορισμού ΔΣ μεσω διαγωνιστικής διαδικασίας που διεξάγεται με ευθύνη του αρμόδιου Υπουργού]

Αρμοδιότητες εποπτικού συμβουλίου
Επιλέγει το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ με ανοιχτή προκήρυξη και σαφή και προσδιορισμένα αξιοκρατικά κριτήρια που προσιδιάζουν στο χαρακτήρα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Έχει δικαιώμα να ανακαλεί το διοικητικό συμβούλιο με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του.
Είναι υπεύθυνο για τον μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό της ΕΡΤ [αριθμός σταθμών, νεα μεσα, τεχνολογική ανάπτυξη και επενδύσεις]
Χαράσσει τις γενικές αρχές της οργάνωσης και λειτουργίας της ΕΡΤ, με βάση και τις εισηγήσεις που καταθέτουν το Διοικητικό Συμβούλιο και οι ομάδες των φορέων της ΕΡΤ.
Καθορίζει τις αρχές, την έκταση και τη μορφή των σχέσεων της ΕΡΤ με το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον, εντός και εκτός Ελλάδας.
Το Εποπτικό Συμβούλιο της ΕΡΤ ειναι εννεαμελές με εξαετή θητεία και διορίζεται από εκπροσώπους της κοινωνίας πολιτών με συνάφεια προς το αντικείμενο της ΕΡΤ.
Κατα την επαννίδρυση της ΕΡΤ διορίζεται με απόφαση του Αρμόδιου Υπουργού προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο με δωδεκάμηνη θητεία που μεριμνά για την έναρξη λειτουργίας των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και για την εύρυθμη λειτουργία της ΕΡΤ. Ο διορισμός του Εποπτικού Συμβουλίου οφείλει να ολοκληρωθεί εντός των 12 μηνών της θητείας του προσωρινού διοικητικού Συμβουλίου

3.Το περιεχόμενο του προγράμματος και οι σταθμοί της ΕΡΤ

Ως προς τα προγράμματα της ΕΡΤ πριν αυτή κλείσει, ο χρόνος και η σωρευμένη γνώση είχαν συντελέσει ώστε να υπάρχει μια καλή ισορροπία στο είδος των προγραμμάτων που παράγονταν. Στην τηλεόραση, υπήρχαν (και πρέπει να ανασυγκροτηθούν ως είχαν) ένα κεντρικό ενημερωτικό πρόγραμμα (ΝΕΤ), ένα ψυχαγωγικό και πολιτισμού (ΕΤ1), ένα που έδινε έμφαση στην περιφέρεια και ιδιαιτέρως στη Βόρεια Ελλάδα (ΕΤ3) και τέλος ένα υψηλής ευκρίνειας ( ΕΡΤ HD), το οποίο δεν είχε κόστος αφού το πρόγραμμά του συγκροτείτο από προγράμματα που μεταδίδονταν παράλληλα σε τυπική ευκρίνεια από τη ΝΕΤ ή την ΕΤ1. Τα προγράμματα αυτά μεταδίδονταν εντός Ελλάδας συνεπικουρούμενα από δύο τηλεοπτικά στούντιο που συνεισέφεραν ειδήσεις από το νότο, ένα στην Πάτρα και ένα στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Εκτός Ελλάδας, η ΕΡΤ είχε ένα διεθνές τηλεοπτικό πρόγραμμα, το ERTWorld που μεταδιδόταν σε όλο τον κόσμο με θέαση κυρίως στην ομογένεια των ΗΠΑ, του Καναδά, της Αυστραλίας και της Νότιας Αφρικής.
Η νέα ΕΡΤ, ως προς τις τηλεοπτικές υπηρεσίες δεν χρειάζεται να εφεύρει τον τροχό. Θα πρέπει να ανασυγκροτήσει σταδιακά τους ίδιους τίτλους προγραμμάτων με μοναδική προσθήκη ενός ακόμα ξενόγλωσσου (αγγλόφωνου – ισπανόφωνου) διεθνούς προγράμματος που θα μεταδίδεται στο εξωτερικό και θα προβάλλει τον πολιτισμό, τον τουρισμό, την επιχειρηματικότητα, τα εξαγώγιμα προϊόντα, την παραγωγική ανασυγκρότηση και ειδήσεις από την Ελλάδα για τους ξένους, αλλά και την ομογένεια. Αξίζει να επισημανθεί ότι τα για το ERTWorld, η ΕΡΤ εισέπραττε χρήματα από τη μετάδοσή του αντί να πληρώνει, λόγω των συνδρομών που εισέπραττε από τις συνδρομητικές πλατφόρμες που εκμεταλλεύονταν το περιεχόμενό του.
Ως προς τα ραδιοφωνικά προγράμματα ισχύει το ίδιο. Η ΕΡΤ παρήγαγε 7επτά κεντρικά ραδιοφωνικά προγράμματα. Το Πρώτο (ενημερωτικό), το Δεύτερο (με έμφαση στο ελληνικό τραγούδι), το Τρίτο (με έμφαση στην κλασσική μουσική), την ΕΡΑ ΣΠΟΡ, το Κόσμος (με έμφαση στην ξένη παραδοσιακή μουσική), το Φιλία (για την ενσωμάτωση των μεταναστών) και την Φωνή της Ελλάδας, το πρόγραμμα που μεταδιδόταν από τα βραχέα και το διαδίκτυο για την ομογένεια και τους ναυτικούς μας. Όλα τα προγράμματα αυτά με μικρό σχετικά κόστος πρέπει να επανέλθουν γιατί –κάθε ένα- έχει την ιστορική προσφορά του σε αντίστοιχες κοινωνικές ομάδες. Ομοίως πρέπει να διατηρηθεί ο μεγαλύτερος αριθμός των 19 περιφερειακών σταθμών, όσων τουλάχιστον δεν διαλύθηκαν βιαίως μετά το λουκέτο, γιατί είναι σημαντική η προσφορά τους στην έμφαση που πρέπει να δοθεί στην περιφερειακή ανάπτυξη κατά την παραγωγική και οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας. Εν τούτοις, σταδιακά θα πρέπει να μειωθεί για λόγους κόστους ο αριθμός τους με στόχο να υπάρχει ένας σταθμός ανά περιφέρεια, λαμβάνοντας όμως υπόψη και τις ιδιαίτερες συνθήκες σε παραμεθόριες περιοχές. Τέλος πρέπει να διατηρηθούν οι δύο ραδιοσταθμοί της Θεσσαλονίκης (ένας ενημερωτικός και ένας μουσικός).
Σημαντική πρέπει να είναι η ενίσχυση του διαδικτύου με συνεχείς ειδήσεις και ζωντανή διαδικτυακή μετάδοση όλων των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων.
Ως προς τη μετάδοση μέσω μεσαίων κυμάτων, θα πρέπει να διατηρηθεί ο κεντρικός πομπός στον Άγιο Στέφανο καθώς και ένα μικρό δίκτυο περιφερειακά της χώρας, ώστε ακόμα και σε έκτακτες συνθήκες να υπάρχει η σίγουρη ακρόαση από μεγάλες αποστάσεις από τον πομπό που προσφέρουν τα μεσαία κύματα. Οι πομποί αυτοί που θα παραμείνουν θα εξοπλιστούν με σύγχρονους ενισχυτές ώστε να μειωθεί το λειτουργικό τους κόστος σε κατανάλωση ενέργειας.
Επανασυγκροτούνται τα μουσικά σύνολα της ΕΡΤ με συμφωνική ορχήστρα, ορχήστρα σύγχρονης μουσικής και χορωδία.
Τέλος, θα ενισχυθεί το πρόγραμμα υψηλής ευκρίνειας της ΕΡΤ με στόχο να υπάρχει καθημερινό οκτάωρο πρόγραμμα ενώ θα υπάρξει συμφωνία για την αναμετάδοση από την ψηφιακή πλατφόρμα της νέας ΕΡΤ της ελληνόφωνης έκδοσης του ευρωπαϊκού ενημερωτικού προγράμματος Euronews.
1η ψηφιακή πλατφόρμα:
ΝΕΤ, ΕΤ3, ΕΡΤ HD
2η ψηφιακή πλατφόρμα
ΕΤ1, ΒΟΥΛΗ, ΡΙΚ Sat, Euronews, BBC World, TV5, Deutsche Welle
Στη δεύτερη ψηφιακή πλατφόρμα θα μεταδίδονται και 6 ραδιόφωνα της ΕΡΤ:
Πρώτο, Δεύτερο, Τρίτο, ΕΡΑΣΠΟΡ, Κόσμος, Ενημερωτικό Θεσσαλονίκης

Η μετάβαση στη νέα ΕΡΤ
Στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η άμεση κατάργηση της ΝΕΡΙΤ και η επανίδρυση της ΕΡΤ. Ο ΣΥΡΙΖΑ τιμά τον αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ που αντιστάθηκαν στο «μαύρο» και μετέδωσαν τα προγράμματα της ΕΡΤ επί πολλούς μήνες εθελοντικά και με αυταπάρνηση. Εν τούτοις, δεν επιφυλάσσει καμία εκδικητική διάθεση όσων εξαιτίας του εκβιασμού της κυβέρνησης και για λόγους οικονομικής ανάγκης υπέγραψαν στο μόρφωμα της ΔΤ.
Ο ενέργειες του ΣΥΡΙΖΑ όταν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας ως προς το θέμα του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα θα είναι οι ακόλουθες:
- Όλοι οι εργαζόμενοι στην ΕΡΤ Α.Ε. που υπηρετούσαν την 11/06/2013 με οποιοδήποτε είδος σύμβασης ορισμένου ή αορίστου χρόνου, εξαιρουμένου του Προσωπικού Ειδικών Θέσεων, των Ειδικών Συμβούλων, των Γενικών Διευθυντών που δεν ήταν υπάλληλοι της ΕΡΤ και των εργαζομένων που έχουν ζητήσει εν τω μεταξύ να συνταξιοδοτηθούν. Οι εργαζόμενοι που επιστρέφουν επαναπροσλαμβάνονται με το ίδιο είδος σύμβασης που είχαν κατα την ημέρα κατάργησης της ΕΡΤ ΑΕ.
- Όλοι οι εργαζόμενοι που έχουν προσληφθεί στη ΝΕΡΙΤ με σύμβαση αορίστου χρόνου αποκλειστικά μέσα από διαδικασίες ΑΣΕΠ διατηρούν τη θέση τους.
- Όλοι οι εργαζόμενοι που υπηρετούσαν στην ΕΡΤ Α.Ε. ως συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου στις 31/12/2012 και η σύμβασή τους είχε λήξει έως τις 11/06/2013, επανέρχονται με το ίδιο είδος σύμβασης.
Όλοι οι εργαζόμενοι που επιστρέφουν με σύμβαση αορίστου χρόνου εισπράττουν τους μισθούς υπερημερίας από τις 11/06/2013 έως την επιστροφή τους και επιστρέφουν (με συμψηφισμό) τα ποσά που τους έχουν καταβληθεί για αποζημίωση και για επίδομα ανεργίας. Το ίδιο ισχύει και για τους εργαζόμενους της ΕΡΤ με σύμβαση αορίστου χρόνου κατά την 11/06/2013, οι οποίοι εν τω μεταξύ συνταξιοδοτήθηκαν.
Οι διακριτικοί τίτλοι και τα λογότυπα των υπαρχόντων προγραμμάτων μετατρέπονται στα αντίστοιχα που υπήρχαν πριν τις 11/06/13.
Βάσει του νέου νόμου για την ΕΡΤ Α.Ε. ξεκινά διαδικασία αξιολόγησης του προσωπικού της ΕΡΤ για τη στελέχωση των υπηρεσιών κατα την οποία θα δοθεί ειδική μοριοδότηση σε όσους και όσες συμμετείχαν στο αυτοδιαχειριστικό εγχείρημα.
Βασικά στοιχεία για τη βιωσιμότητα και την παραγωγικότητα της νέας ΕΡΤ θα αποτελέσουν η συγκρότηση δίκαιου μισθολογίου για όλους τους εργαζόμενους, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες της κρίσης, η ελαχιστοποίηση του επιμίσθιου για διευθυντικά στελέχη, ο έλεγχος της εργασίας με πλήρες ωράριο, η αύξηση της παραγωγικότητας, η μείωση των υπερωριών προς όφελος της εργασίας μεγαλύτερου αριθμού εργαζομένων κανονικής απασχόλησης.

Για να παρακολουθήσουμε την εμπιστοσύνη στην Βουλή


Τελικά, επιχειρώντας να τιθασεύσει τον πολιτικό χρόνο - γιατί αυτό έκανε, ουσιαστικά, η Κυβέρνηση Σαμαρά/Βενιζέλου με την (αυτονόητη!) πρωτοβουλία του δεύτερου για "επιδέξιο" συνταγματικό χειρισμό με την ψήφο εμπιστοσύνης αυτής της εβδομάδας - η σημερινή κυβερνητική συσσωμάτωση έφερε το ρολόι στο παρελθόν. Το κατά πόσον είναι έξυπνο αυτό, να εγκαθίσταται δηλαδή κανείς στο χθες ή το προχθές ή το κάποτε επειδή το σήμερα είναι άβολο και το αύριο είναι φοβιστικό, εξαρτάται από το πόσο ακριβώς δυσαρεστεί το σήμερα και φοβίζει το αύριο.
Τουλάχιστον η συζήτηση στην Βουλή, που προηγείται της ψηφοφορίας επί της εμπιστοσύνης (σιγά-σιγά το έμαθαν όλοι: χρειάζεται μόνον η πλειοψηφία των παρόντων, άρα θα... αποφασίσει ο Εισαγγελεύς εκτελέσεως των ποινών για το αν θα κοσμήσουν την Βουλή των Ελλήνων οι ένοικοι Κορυδαλλού Χρυσαυγίτες, άρα θα δούμε τι θα κάνουν οι Δημαρίτες και οι λοιποί που διαθέτουν συνειδησιακή αμφιθυμία...), θα επιτρέψει ή μάλλον θα επιβάλει στα κυβερνητικά έδρανα να καταθέσουν μια συνολική πρόταση "επόμενης μέρας". Δεν εννοούμε, φυσικά, τις κορώνες Βαγγέλη Βενιζέλου και τις τυχόν πλειοδοσίες Νεοδημοκρατικής φιλολαϊκότητας, αλλά το κάτι-σαν-πρόγραμμα το οποίο υποτίθεται ότι εδώ και καιρό κυοφορείτο στο Μαξίμου με την συνδρομή ΚΕΠΕ, ΙΟΒΕ, Τράπεζας της Ελλάδος/ΔΟΜ, ακόμη-ακόμη και Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ/Βρυξελλών. και που, τώρα, θα πρέπει να αντιπαρατεθεί προς τις θέσεις με τις οποίες ο Αλέξης Τσίπρας στην ΔΕΘ (αρέσει-δεν αρέσει αυτό) έθεσε την ημερήσια διάταξη της εποχής και τώρα οι άλλοι τρέχουν... Ποσοτικοποιήσεις ή μη, συμβατότητα ή μη με τα Τροϊκανά ή με τα μετά-το-Πρόγραμμα-Προσαρμογής, πειστικότητα ή μη των σχεδιασμών και των ταξιμάτων - πάντως κάποια διαφάνεια θα αποκατασταθεί στην δημόσια συζήτηση μέσω Βουλής.
[Τώρα, άδηλον τι θα καταλάβει ο διαβουκολημένος Τύπος και τα τηλεπαράθυρα που - αμφότερες οι εκδοχές! - σπεύδουν κάθε μέρα να παπαγαλίσουν την πιο πρόσφατη διαρροή: χθες ανησυχία για τις διαπραγματεύσεις και την ανάλγητη στάση της Τρόικας. προχθές προαναγγελία "κόκκινων γραμμών". σήμερα αυτοπεποίθηση και διαβεβαιώσεις ότι όλα πάνε πρίμα - ήρθε άλλωστε και ο φίλος μας ο Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ. αύριο κάτι απο απαιτήσεις Μάριο Ντράγκι. ύστερα βλέπουμε... Πάντως, το να τεθούν στο τραπέζι και να συζητηθούν προτάσεις πολιτικής είναι κάτι το θετικό. Αν μη τι άλλο επειδή (πρέπει να) υπευθυνοποιεί τους πολίτες οι οποίοι ετοιμάζονται σιγά-σιγά να γίνουν ψηφοφόροι].

Πορευόμαστε προς εκλογές Μαΐου 2012 ή Ιουνίου 2012;
Όλος αυτός ο χειρισμός, βέβαια, απλώς μετακινεί την ώρα της κρίσης τον Φεβρουάριο του 2015, τότε όπου - αν δεν υπάρξει άλλο ατύχημα διαδρομής - κατά τα φαινόμενα ετοιμάζεται να αστοχήσει η Προεδρική εκλογή δια των "180" και θα βρεθούμε σε εκλογές. Για τις οποίες, ακριβώς στήνεται όλο αυτό το προεκλογικό σκηνικό (και ανεβαίνει στις αγορές ο "πολιτικός κίνδυνος χώρας" για την Ελλάδα). Το ερώτημα όμως - το αληθινό, το ουσιαστικό! - είναι αν αυτές οι εκλογές θα είναι επανάληψη του Μαΐου ή του Ιουνίου του 2012.
Τι ήταν ο Μάιος; Η απαρχή της πολυδιάσπασης, της θρυμματοποίησης του πολιτικού σκηνικού, με τον παλιό διπολισμό να πηγαίνει περίπατο και με διάφορα φυτά (δηλητηριώδη όπως η Χρυσαυγή, παράξενα όπως οι ΑνΕλληνες) να διεκδικούν τόπο; Ή "ξήλωμα" εκείνου που είχε οδηγήσει έως τότε τα πράγματα - του ΠΑΣΟΚ, όχι δε απλώς του ΠΑΣΟΚ του ΓΑΠ - , όπως είχε ταυτισθεί με τις επιλογές και την οδύνη των Μνημονιακών επιλογών; Συν η δημιουργία στην θέση εκείνη (πιο ριζοσπαστικά) του ΣΥΡΙΖΑ
Τι ήταν πάλι ο Ιούνιος; Η επίσημη επανεβεβαίωση απο τον ψηφοφόρο οτι δεν θέλει/δεν δέχεται αυτοδυναμίες, ότι δηλαδή επιβάλλει συνεργασίες/συγκυβέρνηση; Ή μια θεμελιακή επιλογή - σε αντιπαράθεση με το βασικό λάβαρο του τότε ΣΥΡΙΖΑ - υπέρ της εμμονής στην λεγόμενη "Ευρωπαϊκή προοπτική";
Αν έχουμε Μάιο θα πλήξει, αυτήν την φορά, την Νέα Δημοκρατία όσο κι αν αυτή πάει να "παίξει το ΠΑΣΟΚ", δηλαδή να κάνει αντιπολίτευση σε ό,τι η ίδια εφαρμόζει ("λόγω της κακιάς Τρόικας"). Θα συνεχίσει βέβαια να διαλύει και το ΠΑΣΟΚ, όπως το έπραξαν ήδη και οι Ευρωεκλογές. "Γεύση Ιουνίου" ενδεχομένως να υπάρχει, όχι όμως τόσο ως απόκρουση των αυτοδυναμιών όσο ως επιμονή - ψυχολογική, με λογική ενός Ευρωπαϊκού "ανήκειν"; ή απορρέουσα από τον φόβο που επιδιώκεται να παίξει κυρίαρχο ρόλο, πχ. με την συζήτηση για τις καταθέσεις; - στην Ευρωπαϊκή συνέχεια. Αυτό είναι που κυρίως θα παρακολουθήσουμε στο θέατρο σκιών της ψήφου εμπιστοσύνης στην Βουλή των Ελλήνων αυτές τις μέρες...

Μην σβήνετε τις σοβαρές πτυχές της μνήμης από την συνείδηση
Αν όμως αυτή είναι μια πρώτη μορφή επιστροφής στο παρελθόν, υπάρχει μια άλλη λιγότερο σημαντική πλην δυνητικά πιο ολισθηρή. Τι εννοούμε; Είδαμε κάποια στιγμή της περασμένης βδομάδας το επεισόδιο της παρουσίας ή μη Χρύσανθου Λαζαρίδη στις διαβουλεύσεις Γκίκα Χαρδούβελη με την Τρόικα, επεισόδιο που απεκάλυψε ότι υπήρχε ήδη ανησυχία Βενιζέλου/ΠΑΣΟΚ για το όλο στήσιμο των διαπραγματεύσεων: αυτό μας συνδέει άμεσα με το πώς "παρήχθη" η σημερινή Κυβέρνηση.
Μην ξεχνούμε - έτσι που έρχεται στην πρώτη γραμμή το περίπου σύνθημα "Τώρα το Μνημόνιο τελειώνει!" συν "Φεύγει η Τρόικα, που τόσο μας ταλαιπώρησε..." - ότι η βασική συνιστώσα της Κυβέρνησης Σαμαρά/Βενιζέλου είναι η ΝΔ . Η ΝΔ που, στο Ζάππειο-Ι τουλάχιστον, είχε διατυπώσει μια δομημένη κριτική απέναντι στο Μνημόνιο-Ι. στο Ζάππειο-ΙΙ, μάλιστα, είχε προχωρήσει και σε διατύπωση εναλλακτικής πρότασης: εκείνης που πήγαινε να διαπραγματευθεί με τους "εταίρους" μας μετά την Κυβέρνηση Παπαδήμου και τα PSI.
Ε, λοιπόν, αυτήν όλη την πορεία των Ζαππείων τα οποία "έχτισαν" την στάση της ΝΔ την είχε στενά παρακολουθήσει (αν όχι διαμορφώσει...) ο Χρύσανθος Λαζαρίδης. Ο οποίος - ακόμη πιο καίρια - έπαιξε κεντρικό/instrumental ρόλο και στην μετάβαση της ΝΔ στο σχήμα Παπαδήμου, κυρίως όμως στην (μετά τον Μάιο/Ιούνιο ) "μεγάλη ανατροπή" της συγκυβέρνησης, με ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ αλλά - προπαντός! - της ευθυγράμμισης προς νέο Πρόγραμμα Προσαρμογής. Εδώ, ελλοχεύει ένα διπλό ψέμα: η διαπραγμάτευση με τους "εταίρους" μας, που οδήγησε στο Μνημόνιο-ΙΙ και όλα όσα ζήσαμε το 2013-14 είναι ψέμα ότι "δεν έγινε" (όπως δεν είχε γίνει τίποτε, μα τίποτε! ως διαπραγμάτευση επί ΓΑΠ/Παπακωνσταντίνου με το Μνημόνιο-Ι). η διαπραγμάτευση όμως αυτή, του 2012, κατόρθωσε να ενσωματώσει μικρό μόνο τμήμα των αναλύσεων των Ζαππείων. Σε όλην αυτήν την διαδρομή, ο ρόλος Χρύσανθου - μην προσωποποιούμε την ιστορία, αλλά όπως και να το κάνουμε τα άτομα οδηγούν τις πολιτικές - υπήρξε τουλάχιστον όσο κεντρικός του Γιάννη Στουρνάρα. Ο οποίος, για να μην αφήσουμε κομμάτια ιστορίας απέξω, ευθώς ως είχε επιστρέψει απο την διαπραγμάτευση του τέλους 2012, είχε εξηγήσει δημόσια/on-record πόσο μονόπλευρο ήταν το αποτέλεσμα, πόσο front-loaded ήταν η πορεία που συμφωνήθηκε. Αυτό, δηλαδή, που έφερε την καταβύθιση του 2013, αλλά και ... το διαβόητο Πρωτογενές Πλεόνασμα.
Όταν λοιπόν ακούμε ότι στην τωρινή στροφή, υπάρχει "ζήτημα Λαζαρίδη", ουσιαστικά θέλουμε να χάσουμε (θέλουν να μας κάνουν να χάσουμε) την μνήμη των πραγμάτων. Το ίδιο, όταν μάθουμε αύριο, ότι "δεν πρέπει να πολυαναμειγνύεται ο Γιάννης Στουρνάρας".
Ανάλογα, λιγάκι πιο χλωμά όμως (όχι επειδή πέρασε περισσότερος χρόνος, αλλά επειδή όπως είπαμε δεν υπήρξε αρχική διαπραγμάτευση: και τούτο όχι επειδή η εποχή ΓΑΠ/Παπακωνσταντίνου ήταν προσκυνημένη, αλλά επειδή... στην φάση Καστελλόριζου οι άνθρωποι είχαν φρικάρει από τον πανικό τους) ισχύουν και με τις προηγούμενες φάσεις. Το ότι οι ημέρες Παπακωνσταντίνου "βολικά" έχουν σβήσει - τότε, δηλαδή, που έγινε η εξαρχής στρεβλή θεμελίωση του Μνημονίου/Προγράμματος Προσαρμογής όπως... εξηγούσαν τα Ζάππεια - οφείλεται στο ότι ό ίδιος βρέθηκε μπλεγμένος στα δίχτυα της λίστας Λαγκάρντ. ενώ ο Γιώργος Παπανδρέου μόλις τώρα ξανασηκώνεται από την πρόταση δημοψηφίσματος του 2011. (Το οποίο, ή μάλλον τον λιθοβολισμό του οποίου, σιγά-σιγά η "δημοκρατική Ευρώπη" συνειδητοποιεί τι σήμανε. Άλλη ιστορία, αυτή). Όμως το ότι η σημερινή ηγεσία του πάλαι ποτέ διαλάμψαντος ΠΑΣΟΚ λησμονεί την άλλη μεγάλη στροφή (ποια; μα... της "πολιτικής διαπραγμάτευσης" Β.Β. , που έφερε το χαράτσι Βενιζέλου και μιαν ομοβροντία περί το Ασφαλιστικό, το οποίο τώρα ωριμάζει) αποτελεί πρόσθετο ακρωτηριασμό της μνήμης. Ενώ τότε ουσιαστικά, και με πελώριο κόστος, ήταν που "στάθηκε στα πόδια της" η δημοσιονομική ισορροπία.
Πάμε λοιπόν για showtime και μαλλιοτράβηγμα στην Βουλή των Ελλήνων και την συζήτηση για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Όχι όμως και σβησμένη κάθε μνήμη.
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 06-10-2014

Ζητείται ψυχραιμία (συνέχεια δεύτερη)


Επιχειρήσαμε την περασμένη βδομάδα να οδηγήσουμε την συζήτηση προς την κατεύθυνση του ότι, υπό τις σημερινές συνθήκες αλλά και εκείνες που ανοίγονται στο αμέσως επόμενο διάστημα μπροστά μας, εκείνο που προπαντός χρειάζεται είναι ψυχραιμία. Χρειάζεται, δε, απ' όλους - Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση, τεχνοδομή και "πολιτική".
Ηδη με το ταξίδι Σαμαρά στο Βερολίνο συντελεσμένο και την συνάντηση με την Καγκελάριο Μέρκελ καταγεγραμμένη γίνεται - ελπίζεται, τουλάχιστον - κατανοητό ότι η πρακτική της δημιουργίας προσδοκιών και επικοινωνιακών σχημάτων, μόνον καλό δεν κάνει. Ό,τι κι αν ειπωθεί και διαρρεύσει, η προσπάθεια "να φέρουμε τον χρόνο στα μέτρα μας", δηλαδή να ακολουθήσει η Ευρώπη και η στάση της απέναντι στην Ελλάδα το Ελληνικό πολιτικό ημερολόγιο, εκλογικό ή μη, περισσότερο τραυματίζει παρά βοηθάει.
Αν ένα θα πρέπει να εντυπωσίασε τον Αντώνη Σαμαρά απο την συνομιλήτριά του, αυτό θα ήταν η έμφαση που έδωσε στην Ελληνική φοροδιαφυγή. Θα ήταν όμως λάθος να μείνει μόνον στην "μεγάλη" φοροδιαφυγή/φοροαποφυγή, που αυτόν τον καιρό συζητείται στον ΟΟΣΑ (πολυεθνικές, λαθρεμπόριο καυσίμων, χρηματοπιστωτικές συναλλαγές). Η Ανγκελα Μέρκελ - δηλαδή οι Γερμανοί εμπειρογνώμονες - γνωρίζουν (ναι!) ότι φέτος το καλοκαίρι, στους Ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς - πάλι - δεν δίνονταν αποδείξεις λιανικής για αγορές και υπηρεσίες παρά μόνον σποραδικά. Γνωρίζουν επίσης (ναι!) ότι όλο και περισσότερα πρατήρια καυσίμων παραλείπουν - πάλι - να δίνουν απόδειξη, ακόμη και από αυτοματοποιημενη αντλία... Γι αυτό, αν υπήρχε μεγαλύτερη ψυχραιμία στο "στήσιμο" υψηλής πολιτικής, και μεγαλύτερη έμφαση στα θεωρούμενα μικρότερα, μάλλον καλύτερα θα ήταν.

Η απόκρουση του "νέου Μνημονίου" και το αμφίβολο κυνήγι των δις
Όμως η ψυχραιμία απαιτείται και σε περισσότερο πολύπλοκα τεχνικά επίπεδα. Έτσι, για παράδειγμα, η προσπάθεια να αποκρουσθεί απο την Κυβέρνηση - προεκλογικά, ιδίως - κάθε ιδέα "νέου Μνημονίου" συνοδεύθηκε απο την λεβέντικη διατύπωση "δεν υπάρχει ανάγκη νέας χρηματοδότησης" (για το 2015-16), καθώς "έχουμε αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές" κλπ. Τόσο, μάλιστα, που έχει περάσει στο προσκήνιο και η ιδέα να μην χρησιμοποιηθεί η μέχρι Μάρτιο του 2016 χρηματοδότηση απο ΔΝΤ με κάποια 16 δις (τα οποία βέβαια πηγαίνουν για εξόφληση προηγούμενου δανεισμού). Αυτά μπορεί να μαγεύουν πολιτικά, πλην όμως τεχνικά δεν βγαίνουν τόσο εύκολα πέρα: κι εμείς αν δεν είχαμε προσέξει το πώς σκόνταψε η Ελλάδα την δεύτερη φορά που βγήκε στις αγορές - επειδή... μια Πορτογαλική τράπεζα πήγε να κρασάρει - , το έχουν καταγράψει οι άλλοι! Το να μην προσαράξουμε εμείς δεν αφορά μονον εμάς: έχει και συστημική διάσταση το θέμα. Άλλωστε, τα είδαμε να απογειώνονται πάλι τα spreads μας" μετά Σαμαρά/Μέρκελ".
Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησε ένα "κυνήγι των δισ": έχουμε - λέει - τα περισσευάμενα του ΤΧΣ (που κατά καιρούς μετρούνται σε 8 έως 11,5 δις), τα οποία όμως τυχαίνει να ανήκουν. Σε ποιον; Στο πολύπλοκο οικοδόμημα που είναι ο EFSF/ESM, με πολλά αφεντικά και με... Γερμανική κυριαρχία - όχι δε μόνον λόγω Κλάους Ρέγκλινγκ. Αλλα και στον αρχικό σκοπό δημιουργίας του ΤΧΣ, δηλαδή την στήριξη των τραπεζών μετά την διάλυσή τους απο το PSI: τώρα που έχουμε AQR και stress tests ανοιχτά, η "αξιοποίηση των υπολοίπων του ΤΧΣ" είναι ολισθηρή υπόθεση...
Ενδιάμεσο συμπέρασμα: όχι μόνο η επίκληση του "δεν υπάρχει ανάγκη νέας χρηματοδότησης" θέλει πολιτική ψυχραιμία, αλλά και οι τεχνικές λύσεις που προτείνονται απαιτούν αντίστοιχη.
Όμως η άλλη πηγή δις για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών - άλλη υπόθεση τα δημοσιονομικά μεγέθη, στα οποία η απάντηση δίνεται πολιτικά: με την προσκύνηση των δημοσιονομικών πλεονασμάτων... - είναι ακόμη πιο ολισθηρή. Πρόκειται για την υποτιθέμενη "άσπρη τρύπα" των διαθέσιμων που υπάρχουν σε Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, των οποίων τα αποθεματικά δεν κατορθώθηκε να αφανισθούν πλήρως με το PSI και το PSI+, αφού δηλαδή πρώρα είχαν λεηλατηθεί μέσω Χρηματιστηρίου, μέσω δομημένων ομολόγων κοκ. Κάτι ανάμεσα σε 6 και 9 δις - λέει - μπορούν να αντληθούν απ' εκεί. Εδώ, δεν τίθεται αντίστοιχο θέμα διαπραγμάτευσης. Είμαστε πιο κοντά στο "δική μας είναι η γιαγιά, ό,τι θέλουμε την κάνουμε!" Πλην όμως αυτού του είδους ο αναγκαστικός δανεισμός που μηχανεύονται στην Κυβέρνηση - διότι περί αυτού πρόκειται! - δεν είναι κάτι το τόσο διαφορετικό απ' εκείνον π.χ. που είχε κάποια στιγμή εμπνευσθεί ο Μανόλης Γλέζος, προκειμένου να κάνει επενδύσεις με βάση τις καταθέσεις. (Οι καταθέσεις ανήκουν στους καταθέτες. Τα αποθεματικά των Ταμείων ανήκουν στους ασφαλισμένους). Άλλου είδους ψυχραιμία - μαζί και λίγη ειλικρίνεια! - απαιτείται εδώ, αν είναι να μην ξεφύγει τελείως το εσωτερικό μέτωπο...
Ασφαλώς, δε, οι μελετημένες εκρήξεις τύπου Αδώνιδος Γεωργιάδη σχετικά με την φυγή των καταθέσεων, μετά και το bank run κατά Σαμαρά, μόνο καλό δεν κάνουν. Γεύση πανικού.

Μην βιάζεστε να ξηλώσετε τον ΕΝΦΙΑ επειδή βγήκε στραβός!
Κι έτσι, φθάνουμε σ' ένα θέμα όπου η πολιτική/νευρική αντίδραση - αντίδραση αποστασιοποίησης από το πολιτικό κόστος - πάει να καταστρέψει κάτι που μόλις στήθηκε στα πόδια του. Αναφερόμαστε στον κακόζηλο ΕΝΦΙΑ. Δηλαδή τον γενικό φόρο στα ακίνητα - ήδη απο τον καημένο τον ΦΑΠ-άγγιγμα επί Αλογοσκούφη, που έγινε ΦΜΑΠ ("να πληρώνουν μόνο οι πλούσιοι") επί ΓΑΠ/Παπακωνσταντίνου, που ξέφυγε ως μεγα-ΦΑΠ/ ως ΕΤΗΔΔΕ ή "χαράτσι Βενιζέλου" μέχρι να καταλήξει στον ψιλο-εφιαλτικό ΕΝΦΙΑ.
Πάμε απο την αρχή: όταν ο Βαγγέλης Βενιζέλος έριξε έξω το καράβι με την "πολιτική διαπραγμάτευση" με την Τρόικα, η τελευταία δεν -ΔΕΝ- επέβαλε τον ΕΤΗΔΔΕ ούτε ως ποινή, ούτε καν για να μαζέψει γρήγορα πόρους. Πρότεινε δυο -ΔΥΟ - εναλλακτικές, είτε έναν προσωρινό (ναι, ναι, προσωρινό!) φόρο στα ακίνητα, εύκολα εισπραττόμενο/δύσκολα φοροδιαφεύγοντα, είτε ένα αντίστοιχο τέλος επί των καταθέσεων (όσων δεν είχαν φύγει ακόμη το 2011 απο το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα). Προκρίθηκε η πρώτη λύση - γιατί; Γιατί κρίθηκε ότι, άμα αγγίζονταν οι καταθέσεις, θα έπεφτε το ταβάνι! Αλλά και επειδή η Τρόικα θεωρούσε εξαρχής ότι "στο γιαπί" είχε διαχρονικά ενσωματωθεί μεγάλο μέρος της εκτεταμένης - κυρίως δε της μεσαίας, αλλά πολύ εκτεταμένης - φοροδιαφυγής/φοροαποφυγής.
Υπάρχει μια πρώτη διάσταση αυτής της αντίληψης, που στηρίζεται σε ωμά στατιστικά: ιδιαίτερα οι τάξεις των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιτηδευματιών (οι οποιοι παλιότερα, φοροδιέφευγαν, τώρα... απλώς δεν έχουν δουλειές), αλλά και όσοι σχετίζονται με επαρχία (που, δεν είναι ισως του συρμού να λέγεται, αλλά δεν είχαν ποτέ σχέση με τον Εφορο) είχαν ανέκαθεν την τάση να τοποθετούνται σε ακίνητα. Επιπλέον, ο ίδιος ο θεσμός της αντιπαροχής - ο οποίος κυριολεκτικά "εχτισε την Ελλάδα" - ναι μεν είναι μια εκπληκτική μηχανή αυτοχρηματοδότησης, είναι όμως ταυτόχρονα και μια μηχανή παραγωγής υπεραξιών που ο Εφορος τις άγγιζε μόνον στην δεύτερη μεταβίβαση (Προσοχή! Αυτο δεν είναι φοροδιαφυγή. Είναι νομιμότατο. Όμως δημιούργησε επί 4 δεκαετίες - 1960 μέχρι 2000 - πελώριες αφορολόγητες υπεραξίες). Ύστερα, "έπαιξε" για μια δεκαετία η φούσκα των ακινήτων με το φθηνό, ιστορικά μοναδικό, χρήμα λόγω Ευρωζώνης - ώσπου έπεσε το ταβάνι, εδώ.
Αυτή ήταν η βάση που έκανε την Τρόικα - ακόμη και πριν την άστοχη/καταστροφική στάση Βενιζέλου που μας χάρισε το ομώνυμο χαράτσι - να τάσσεται "υπέρ" του φόρου ακινήτων. Εδώ, έρχεται στην μέση η ασύγγνωστης ελαφρότητας άποψη Σ. Βούλτεψη ότι τα χρήματα που έβαλαν οι Έλληνες σε ακίνητα πήγαν χαμένα. Εκείνο όμως που αποτύπωσε ήταν - με καφενειακό/τηλεπαραθυρικό τρόπο - η θέση ότι πρόκειται για μιαν επένδυση που μπορεί μεν να έχει πολλαπλασιαστή στο ξεκίνημα, "στο γιαπί" (quand le batiment va, tout va), αλλά στην συνέχεια δεν είναι παραγωγική. Η πίεση είναι πλέον να στραφούν οι επενδύσεις των Ελλήνων προς περισσότερο παραγωγικές και, κυρίως, προς εξωστρεφείς κατευθύνσεις. Βέβαια, οι απαξιωτικές διατυπώσεις δεν βοηθούν στην κατανόηση της ουσίας, και η ουσία είναι ότι βρισκόμαστε σε μια φάση "φορολογικής αποθάρρυνσης" του ακινήτου
Η δική μας κατάληξη: ο ΕΝΦΙΑ, που προέκυψε έτσι βαρύτατος επειδή το ΠΑΣΟΚ (ποιος άλλος!) για να δείξει την σοσιαλιστική του ρίζα σώρευσε έναν ΦΜΑΠ πάνω απο ένα γενικευμένο ΦΑΠ, στην συνέχεια δε επειδή οι σημερινοί μαθητευόμενοι μάγοι της οικονομίας πήραν ως βάση επιβολής του φόρου ό,τι μεγαλύτερο μπορούσαν (η διόρθωση στις επαρχίες άφησε στον αστικό ιστό το τερατούργημα "αντικειμενικών αξιών" που είναι κατά 30% και 50% και 70% πάνω απο τις καταβυθισμένες εμπορικές...) , δεν πρέπει να καταργηθεί.
Πρέπει να διορθωθεί - σοβαρά.
Πρέπει να συμμορφωθεί - ειλικρινά.
Πρέπει κυρίως να εξηγηθεί - ως φόρος φορολογικής/κοινωνικής δικαιοσύνης. Και, έτσι πλέον, να παραμείνει.

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

 

Από τη Ναυτεμπορική

"Ασκώ τα δικαιώματα μου"- Ηλίας Μόσιαλος

Ακούστε την εκπομπή "Ασκώ τα δικαιώματα μου" (26/9/2014) με καλεσμένο τον Ηλία Μόσιαλο Καθηγητή Πολιτικής της Υγείας στο L.S.E.

 

ΑΣΚΩ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΟΥ ertopen 26-09-2014- ΗΛΙΑΣ ΜΟΣΙΑΛΟΣ by Paremvassi on Mixcloud